Αναλυτικό σημείωμα για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και τη νέα αντιπαράθεση με τους δανειστές μετά την ανακοίνωση από την κυβέρνηση μέτρων ενίσχυσης των χαμηλοσυνταξιούχων και των ακριτικών νησιών παρουσίασε το think tank Eurasia. Όπως αναφέρει η δεξαμενή σκέψης, υπό τις παρούσες συνθήκες κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μέσα στο 2017, καθώς η πολιτική αστάθεια δείχνει να επιστρέφει στην Ελλάδα.
«Μετά από ένα χρόνο σημαντικών μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση και την επίτευξη ενός σχετικού βαθμού κατανόησης, συνεργασίας και συντονισμού με τους δανειστές, η περίοδος της πολιτικής σταθερότητας για την Ελλάδα μπορεί και πάλι να φτάνει στο τέλος της» τονίζει χαρακτηριστικά το Eurasia και προσθέτει:
Ενοχλημένοι από τις παροχές Τσίπρα, οι δανειστές πάγωσαν την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που είχαν συμφωνηθεί στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Το πραγματικό ωστόσο ζήτημα δεν έχει τόσο να κάνει με την εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα αλλά με την ανεπίλυτη διαφωνία μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ αναφορικά με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πακέτο διάσωσης.
Όπως τονίζει το Eurasia, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θεωρούν πως η ελληνική κυβέρνηση είναι πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, είναι πιθανό η Ελλάδα να υπερβεί για το 2016 τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ, ενώ την ίδια στιγμή το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα υπάρξει έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ. Ο στόχος για το 2017 είναι επίσης δυνατός, χωρίς περαιτέρω λιτότητα και λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα ενίσχυσης που ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας για τους χαμηλοσυνταξιούχους και τα ακριτικά νησιά. Παραδόξως, οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι και ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% για το 2018 είναι εφικτός, με ένα μικρό δημοσιονομικό κενό της τάξης των 700 εκατομμυρίων που πρέπει να κλείσει. Τέλος, αναφορικά με τα εργασιακά, το άλλο μεγάλο θέμα της αξιολόγησης, μόνο μια μικρή διαφορά παραμένει με την ευρωπαϊκή πλευρά που σχετίζεται με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για διαφορά που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να τινάξει τις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση.
«Η βασική αντιπαράθεση αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και την πεποίθηση του ΔΝΤ ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5%. Εξ ου και η επιμονή του προς το Eurogroup να προσδιορίσει τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που αφορούν το ελληνικό χρέος» τονίζει το γνωστό think tank και προσθέτει:
Για να κλείσουν τη διαφορά που τους χωρίζει, μια διαφορά της τάξης του 2% και να στρέψουν την προσοχή μακριά από το γεγονός ότι δεν συμφωνούν, η Γερμανία και το ΔΝΤ ζητούν από την Αθήνα να νομοθετήσει επιπλέον μέτρα της τάξης των 4-4,5 δισεκατομμυρίων και να προσδιορίσουν οι ίδιοι ποια μέτρα θα είναι αυτά. Η σκληρή γραμμή που έχουν υιοθετήσει η Γερμανία και το ΔΝΤ, το πάγωμα των βραχυπρόθεσμων μέτρων και το φόντο της μειούμενης δημοφιλίας του ΣΥΡΙΖΑ αυξάνουν τον κίνδυνο των πρόωρων εκλογών και μιας νέας αντιπαράθεσης με τους δανειστές.
Τα δύο πιθανά σενάρια
Με βάση τα παραπάνω το Stratfor παρουσιάζει τα δύο πιθανά σενάρια για το τι θα επακολουθήσει.
Στο πρώτο σενάριο, γίνεται μια προσπάθεια να επανέλθουν οι διαπραγματεύσεις στη σωστή τροχιά και να «ξεπαγώσουν» τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και η ελληνική κυβέρνηση να υιοθετήσει περαιτέρω λιτότητα. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σε Eurο Working Group που θα διεξαχθεί πριν τα Χριστούγεννα, μέσω τηλεδιάσκεψης ή στο καθορισμένο EWG στις 12 Ιανουαρίου. Σε μια τέτοια περίπτωση οι θεσμοί θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Αθήνα μέχρι το τέλος Ιανουαρίου και στις επόμενες δύο συνεδριάσεις του Eurogroup στις 26 Ιανουαρίου και στις 20 Φεβρουαρίου να ανοίξει ο δρόμος για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Η στάση που θα κρατήσει η Γερμανία είναι σημαντική. Είναι πιθανόν το Βερολίνο να επιμείνει στην επέκταση του κόφτη και μετά το 2018 προκειμένου να δείξει στο ΔΝΤ ότι η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει τον στόχο του 3,5%.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο μπορεί να μην πετύχει. Πρώτον, προϋποθέτει ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που διαθέτει μια πολύ μικρή πλειοψηφία, θα μπορεί να αποδεχθεί περαιτέρω λιτότητα. Δεύτερον, προϋποθέτει ότι η στάση του ΔΝΤ θα διαπραγματευθεί με καλή πίστη, καθώς υπάρχουν κάποιοι εντός του Ταμείου που θεωρούν ότι το ΔΝΤ δεν θα πρέπει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.
Στο δεύτερο πιθανό σενάριο που εξετάζει το Eurasia, το ΔΝΤ και η Γερμανία επιμένουν στην εκ των προτέρων νομοθέτηση μέτρων, και έτσι η αξιολόγηση σέρνεται για μεγάλο διάστημα ή ολοκληρώνεται χωρίς το ΔΝΤ.
Στο δεύτερο αυτό σενάριο, η Γερμανία και το ΔΝΤ συμφωνούν στην πιο σκληρή γραμμή για εκ των προτέρων νομοθέτηση μέτρων. Τα μέτρα για το χρέος παραμένουν «παγωμένα», όπως και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, μέχρι τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, όταν θα υπάρχουν τα τελικά στοιχεία για το πλεόνασμα από την Eurostat.
Μια άλλη δυνατή περίπτωση σε αυτό το σενάριο είναι η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί μόνο από τους Ευρωπαίους. Αυτό θα σημαίνει βεβαίως ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα δεν θα προσδιοριστούν και δεν θα υπάρξει συμπερίληψη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Παραμένει η πιθανότητα εκλογών εντός του 2017
Η αντιπαράθεση Αθήνας-δανειστών μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για την πολιτική σταθερότητα στη χώρα. Τόσο ο Τσίπρας όσο και ο Τσακαλώτος έχουν κάνει έμμεσες αναφορές ότι η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές εάν αναγκαστεί να υιοθετήσει περαιτέρω λιτότητα.
Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών σημειώνει το Eurasia. Ένα από τα σενάρια που εξετάζει το think tank είναι η προσφυγή στις κάλπες τον Μάρτιο του 2017. Οι πρόωρες εκλογές θα επιτρέψουν στον Τσίπρα να συγκρατήσει τις απώλειες και διασώσει το κόμμα του ως πολιτική δύναμη, εξασφαλίζοντας ένα ποσοστό της τάξης του 15-20%.
thetoc.gr
