Aπό το αδιέξοδο στο Παρίσι, στις κάλπες της 25ης Ιανουαρίου. Ο τζόγος του Σαμαρά, τα αδιέξοδα, η λιτότητα και οι χειρισμοί της τρόικας. Πώς φτάσαμε στις εκλογές.
Μετά από τέσσερα χρόνια οικονομικών θυσιών η Ελλάδα στοιχημάτιζε ότι μπορούσε να πετύχει μια συμφωνία για το πρόωρο τέλος του Mνημονίου. Αντ αυτού όμως στο Παρίσι υπήρξε μια σύγκρουση χωρίς αποτέλεσμα που οδήγησε σε νέα πολιτική αβεβαιότητα και σε μια νέα θύελλα στην Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα πυροδότησε την οικονομική κρίση του 2009 εξαιτίας των υψηλότερων απ΄ότι είχαν αρχικά ανακοινωθεί ελλειμμάτων. Η κατάρρευση των συνομιλιών στο Παρίσι στις 26 Νοεμβρίου πυροδότησε μια αλληλουχία γεγονότων που διήρκεσαν ένα μήνα οδηγώντας σε εκλογές και αποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα παραμένει ο αδύναμος κρίκος της περιφέρειας.
Στις εκλογές αναμένεται να νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα της άκρας αριστεράς που αντιτίθεται στο πρόγραμμα διάσωσης, γεγονός που ανησυχεί τους επενδυτές και τους πιστωτές.
Το χρονικό
Σε μια συνάντηση με ένταση με τα μέλη του ελληνικού υπουργικού συμβουλίου με θέμα την έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης, τον Δεκέμβριο, ένα χρόνο νωρίτερα από το προγραμματισμένο, αξιωματούχοι του ΔΝΤ και της ΕΕ επέμειναν σε περαιτέρω περικοπές στον προϋπολογισμό του 2015.
Οι Έλληνες αξιωματούχοι αρνήθηκαν να προχωρήσουν. Η συντηρητική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά είχε ήδη επιβάλει πάγωμα των μισθών, απολύσεις και ειδικούς φόρους. Η περισσότερη λιτότητα θα ήταν πολιτική αυτοκτονία. «Μας είχαν δώσει την εντύπωση ότι ανεξάρτητα από ό,τι κάναμε δεν θα ολοκλήρωναν την αξιολόγηση» είπε ένας Έλληνας αξιωματούχος, υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω του εμπιστευτικού χαρακτήρα των συζητήσεων μεταξύ της Αθήνας και των δανειστών της. «Μετά από αυτή την συνάντηση στο Παρίσι, ξέραμε ότι όλα είχαν τελειώσει». Εκπρόσωποι της ΕΕ και του ΔΝΤ αρνήθηκε να το σχολιάσουν.
Οι έντονες συζητήσεις ανάμεσα στην Αθήνα και τους δανειστές της, δεν είναι ασυνήθιστο, αλλά Έλληνες αξιωματούχοι είπαν ότι η αδιάλλακτη στάση της Τρόικας είχε τις ρίζες της σε κάτι που καμία πλευρά δεν θα παραδεχτεί ανοιχτά: η αβεβαιότητα για το αν η κυβέρνηση Σαμαρά θα επιβιώσει της προεδρικής ψηφοφορίας που είχε προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο.
Για τους δανειστές δεν είχε κανένα νόημα να χαρακτηρίσουν το πρόγραμμα επιτυχία και να εκταμιεύσουν την τελευταία δόση των 7 δισεκατομμυρίων ευρώ για βοήθεια, αν επρόκειτο να αναλάβει σύντομα την εξουσία μια κυβέρνηση που τάσσεται κατά της διάσωσης και επρόκειτο να εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί μέχρι σήμερα.
Για τον Σαμαρά όμως η αποτυχία εξόδου από τη συμφωνία νωρίτερα όπως είχε υποσχεθεί τον άφησε χωρίς όπλα για να κερδίσει στην ψηφοφορία του Φεβρουαρίου. Τον αποδυνάμωσε και στα μάτια του εκλογικού σώματος, οδηγώντας τους ψηφοφόρους στην αγκαλιά του ΣΥΡΙΖΑ.
Στην προσπάθειά του να αξιοποιήσει το πολιτικό του κεφάλαιο που συρρικνωνόταν, ο Σαμαράς έφερε την προεδρική εκλογή τον Δεκέμβριο, έχασε όμως το στοίχημα οδηγώντας την χώρα σε εκλογές στις 25 Ιανουαρίου.
Οι επενδυτές και οι δανειστές στην Ελλάδα φοβούνται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα γυρίσει πίσω το ρολόι για πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, αποδυναμώνοντας τη θέση της χώρας στην Ευρώπη και, ενδεχομένως, σπρώχνοντας την έξω από τον ευρωζώνη. Οι μετοχές υποχώρησαν και οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα ύψη πέραν του 10% νωρίτερα τον Ιανουάριο.
«Είναι σχεδόν απίθανο να ικανοποιήσουν τους δανειστές οι πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ» λέει ανώτερος αναλυτής της IHS Global. « Το πρόγραμμα της πολιτικής του θα περιπλέξει κατά πάσα πιθανότητα τις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους πιστωτές».
Παρά την ξαφνική επιστροφή της Ελλάδας στο προσκήνιο, τα προβλήματα για την κυβέρνηση Σαμαρά υπήρχαν από το Μάιο. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η δυναμική έπρεπε να είναι σαφώς υπέρ του: Η Ελλάδα μόλις είχε επιστρέψει στις αγορές ομολόγων μετά από τετραετή εξορία, είχε αναφερθεί ένα πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού μετά από δεκαετίες και υπήρχαν ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης.
Αλλά οι Έλληνες ήταν πληγωμένοι μετά από τέσσερα χρόνια περικοπών σε μισθούς και συντάξεις. Η ανεργία ήταν πάνω από 25%. Η οικονομική δυσπραγία βοήθησε τον ΣΥΡΙΖΑ να εισβάλει και να πετύχει τη νίκη στις ευρωεκλογές του Μαίου.
Μια κακότεχνη εισαγωγή ενός νέου φόρου ακίνητης περιουσίας το καλοκαίρι προκάλεσε περαιτέρω πίεση στην κυβέρνηση. Από τις αρχές του φθινοπώρου, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τον ΣΥΡΙΖΑ σταθερά μπροστά και η Τρόικα απαιτούσε περαιτέρω μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και αυξήσεις φόρων για να εξασφαλιστεί ένας σχεδόν ισοσκελισμένος προϋπολογισμός.
Ο Σαμαράς ήταν πεπεισμένος ότι δεν θα έπαιρνε περισσότερα μέτρα λιτότητας. Ελπίζοντας να κερδίσει το χαμένο έδαφος ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου ένα πρόγραμμα έκπληξη για να βγει η Ελλάδα από το αντιλαϊκό Μνημόνιο, ένα χρόνο νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα.
Αλλά οι συνομιλίες με τους πιστωτές δεν κατέληξαν όπως ο ίδιος ήλπιζε. Στα μέσα Νοεμβρίου, οι δύο πλευρές απομακρύνθηκαν ακόμα περισσότερο για τον προϋπολογισμό του 2015. Το ΔΝΤ και η ΕΕ δήλωσαν ότι η Αθήνα έπρεπε να αναζητήσει μέτρα για μείωση του κόστους και αύξησης των εσόδων για επιπλέον 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ
Αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης υποστήριζαν ότι χρειάζονταν να λάβουν μέτρα μόνο με περικοπές 500 εκατ. ευρώ. Είχαν εξαγριωθεί από το αίτημα των δανειστών για ένα αποθεματικό έκτακτης ανάγκης για δαπάνες έκτακτης ανάγκης έως 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ από 1 δισεκατομμύρια το προηγούμενο έτος. «Ο κανόνας αυτός συνεπάγεται ότι το 2015, μια χρονιά υψηλής ανάπτυξης και μείωσης του κινδύνου, το αποθεματικό έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να μειωθεί. Ωστόσο υποθέτετε ότι το αποθεματικό έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να αυξηθεί κατά € 200 εκατομμύρια!» ανέφερε έγγραφο του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη που έστειλε η Αθήνα στους επιθεωρητές στις 29 Νοεμβρίου.
Η στάση των δανειστών έδειχνε ότι ήθελαν τα επιπλέον χρήματα σε περίπτωση πολιτικής αστάθειας και εκλογών που θα καθυστερούσαν περαιτέρω τις μεταρρυθμίσεις. «Οι συνομιλίες διάσωσης διασταυρώθηκαν με τις προεδρικές εκλογές … οδηγώντας μας σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση», είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος. «Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε».
thetoc.gr
