Πόσες φορές είχατε πονόδοντο και πήρατε μόνοι σας αντιβιοτικά, από αυτά που είχατε στο σπίτι; Έχετε πάρει ποτέ αντιβίωση για να αντιμετωπίσετε έναν πονόλαιμο, με συνάχι βήχα ή μια ωτίτιδα; Αν ναι, τότε θα πρέπει να γνωρίζετε πως σύμφωνα με τους επιστήμονες τα αντιβιοτικά «δεν είναι βιταμίνες, ούτε παυσίπονα» και ότι η κατανάλωσή τους δεν ενδείκνυται για κρυολογήματα, πονόδοντο και ιογενείς λοιμώξεις, αφού δεν έχουν καμία επίδραση στους ιούς.
Η άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών, αποτελεί ένα μεγάλο θέμα δημόσιας υγείας το οποίο απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα. Η Ελλάδα, όμως, καταγράφει μια θλιβερή πρωτιά στη Ευρώπη, αφού η χώρα μας είναι πρώτη σε θανάτους που σχετίζονται με την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών σε σχέση με τον πληθυσμό σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων .
Η λανθασμένη και αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών έχει σαν αποτέλεσμα την επικράτηση ανθεκτικών μικροβίων τα οποία αντικαθιστούν τα ευαίσθητα μικρόβια που ζουν στις φυσιολογικές μας χλωρίδες, δηλαδή στο στόμα, το φάρυγγα, τη μύτη, τον εντερικό σωλήνα, τον κόλπο, την ουρήθρα και το δέρμα. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται σημαντικά η αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών καθώς αυξάνεται η αντοχή των βακτηριδίων στις αντιμικροβιακές ουσίες. Η ανακάλυψη και η παραγωγή νέων αντιβιοτικών είναι εξαιρετικά περιορισμένη συγκριτικά με την αύξηση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων στη χώρα μας παρατηρείται ραγδαία άνοδος των ανθεκτικών μικροβίων με την αύξηση της κλεμπσιέλλας κατά 38%, του κολοβακτηριδίου κατά 54,7% και του ανθεκτικού σταφυλόκοκκου κατά 8,2%.
Τρίτοι στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρώπη
Παρά τη μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών τα τελευταία είκοσι χρόνια, η χρήση τους εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλή σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων.
Οι Έλληνες ερχόμαστε τρίτοι σε κατανάλωση αντιβιοτικών μετά τους Ρουμάνους (25,7 ημερήσιες δόσεις ανά 1.000 κατοίκους την ημέρα το 2021), τους Κύπριους (25,0) και τους Βούλγαρους (24,4 ). Με δείκτη τις 23,5 ημερήσιες δόσεις αντιβιοτικών ανά 1.000 κατοίκους, τα επίπεδα κατανάλωσης των Ελλήνων είναι πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης (16,4). Σύμφωνα με την έρευνα λιγότερα αντιβιοτικά φαίνεται να παίρνουν οι κάτοικοι της Ολλανδίας με 8 και της Αυστρίας με 9 ημερήσιες δόσεις.
Πάνω από 30.000 θάνατοι κάθε χρόνο στην Ευρώπη από τα «υπερβακτήρια»
Οι επιστήμονες πλέον κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούν για τις επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στα ζώα. Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από τα λεγόμενα «υπερβακτήρια» ευθύνονται για από 31.000 έως 39.000 θανάτους κάθε χρόνο στην Ευρώπη.
Από τα ανθεκτικά «υπερβακτήρια» πλήττονται περισσότερο η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ρουμανία και η Κύπρος με ετήσια ποσοστά από 10 έως και 20 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους (2016 έως 2020). Η χαμηλότερη θνησιμότητα καταγράφεται στην Ολλανδία και τη Νορβηγία (2 ανά 100.000 κατοίκους).
ΠΟΥ: 10 εκ. θάνατοι μέχρι το 2050
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2023, είναι πιθανό η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών να οδηγήσει μέχρι και σε 10 εκατομμύρια θανάτους σε όλο τον κόσμο μέχρι το 2050.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2019, έχασαν την ζωή τους 1,27 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο από σε λοιμώξεις ανθεκτικές στα φάρμακα, ενώ 4,95 εκατομμύρια θάνατοι συνδέθηκαν με βακτηριακή ανθεκτικότητα. Αριθμοί που υπερβαίνουν κατά πολύ τους θανάτους που οφείλονται στους «μεγάλων δολοφόνους» τον HIV/AIDS και την ελονοσία, που τη ίδια χρονιά στοίχισαν τη ζωή σε 860.000 και 640.000 ανθρώπους αντίστοιχα. Όπως δείχνει το ακόλουθο διάγραμμα, η πολυανθεκτικότητα θα μπορούσε να σκοτώσει έως και 10 εκατομμύρια ανθρώπους σε μόλις τρεις δεκαετίες, φτάνοντας στο ίδιο επίπεδο με τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο το 2020.
Παρόλο που οι κίνδυνοι από την ανθεκτικότητα στις μικροβιακές λοιμώξεις θα επηρεάσουν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, μεγαλύτερη θνησιμότητα αναμένεται να δουν οι φτωχότερες χώρες. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΠΟΥ, τους περισσότερους θανάτους που σχετίζονται με μικροβιακή ανθεκτικότητα θα δει η Ασία (4.730.000 ανά 10.000 κατοίκους), ακολουθούμενη από την Αφρική (4.150.000), τη Λατινική Αμερική (392.000), την Ευρώπη (390.000), τη Βόρεια Αμερική (317.000) και την Ωκεανία (22.000).
Πέρα από τους θανάτους, οι επιπτώσεις είναι και οικονομικές. Αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα, την επόμενη δεκαετία είναι πιθανό να δούμε έλλειμμα του ΑΕΠ ύψους 3,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως και 24 εκατομμύρια ανθρώπους να οδηγούνται στην ακραία φτώχεια.
Σύμφωνα με την έκθεση, η ανθεκτικότητα στα φάρμακα επιδεινώνει, επίσης, τις κοινωνικές ανισότητες. Ομάδες όπως οι γυναίκες, τα παιδιά, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, τα άτομα που απασχολούνται σε τομείς όπως η γεωργία ή η υγειονομική περίθαλψη, καθώς και όσοι ζουν σε συνθήκες φτώχειας θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις λοιμώξεις που έχουν γίνει ανθεκτικές στα φάρμακα.
