Τα τελευταία χρόνια η «Κοινωνία των Πολιτών» και τα κοινωφελή ιδρύματα φαίνεται πως αναλαμβάνουν έναν πιο ενεργό ρόλο ως προς την αντιμετώπιση άμεσων κοινωνικών προβλημάτων και την εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών ζωής για τις ευάλωτες ομάδες.
Πόσο καλά όμως γνωρίζουν οι Έλληνες πολίτες τη δραστηριότητα των κοινωφελών ιδρυμάτων; Πώς αξιολογούν τη δράση τους; Πώς αντιμετωπίζουν οι ίδιοι έννοιες όπως ο εθελοντισμός, η αλληλεγγύη και η φιλανθρωπία;
Στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η νέα έρευνα της διαΝΕΟσις σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μποδοσάκη που δημοσιεύεται σήμερα.
Η έρευνα, που εκπονήθηκε από τη Μονάδα Ερευνών ΕΠΙ ΠΑΜΑΚ τον Ιανουάριο 2018, χαρτογραφεί τις απόψεις των Ελλήνων πολιτών σε μια σειρά από θέματα που σχετίζονται με τον ρόλο της Κοινωνίας των Πολιτών και της φιλανθρωπίας στη χώρα μας.
Στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, περιλαμβάνεται το γεγονός πως η παρουσία και η δραστηριότητα των κοινωφελών ιδρυμάτων γίνεται αντιληπτή από τους πολίτες, οι οποίοι σε γενικές γραμμές έχουν θετική στάση απέναντι τους αλλά ταυτόχρονα διατηρούν και τις επιφυλάξεις τους.
Θεωρούν πως τα κοινωφελή ιδρύματα προσφέρουν πολύ ή αρκετό έργο στους τομείς που δραστηριοποιούνται σε κάποιους τομείς (καταπολέμηση φτώχειας, υποτροφίες για σπουδές) θεωρούν πως τα κοινωφελή ιδρύματα προσφέρουν σημαντικότερο έργο από το κράτος ή τις επιχειρήσεις αλλά θα μπορούσαν να κάνουν αρκετά περισσότερα.
Εμπιστοσύνη αλλά και επιφυλακτικότητα
Ένα αρκετά σημαντικό ποσοστό, 7 στους 10 ερωτηθέντες, δηλώνουν πως εμπιστεύονται πολύ ή αρκετά τα κοινωφελή ιδρύματα. Ταυτόχρονα, όταν ερωτώνται για το πως αντιμετωπίζουν τη δράση τους, οι 4 στους 10 δηλώνουν πως τη βλέπουν θετικά αλλά περισσότεροι από 5 στους 10 επιφυλακτικά. Μόλις το 4,5% δηλώνει πως τα αντιμετωπίζει αρνητικά, ενώ την πιο θετική αντιμετώπιση απέναντι έχουν όσοι δηλώνουν ευκατάστατοι και όσοι τοποθετούν τον εαυτό τους στην «ανώτερη» κοινωνική τάξη. Η εμπιστοσύνη αυτή στα κοινωφελή ιδρύματα είναι άρρηκτα δεμένη με ένα πλέγμα ηθικών αξιών που έχουν εξαιρετικά θετική νοηματοδότηση στους πολίτες: τον εθελοντισμό (97,5% θετική και πολύ θετική αντιμετώπιση), την αλληλεγγύη (96,5%) και την φιλανθρωπία (95%). Αρκετά χαμηλότερα βρίσκεται ο συνδικαλισμός για τον οποίο το 32,5% θετική και μόλις το 5% έχει πολύ θετική στάση. Είναι αξιοσημείωτο, πως οι πλέον μορφωμένοι και οι πιο άνετοι οικονομικά είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν με τον πιο θετικό τρόπο αξίες, όπως o εθελοντισμός και η αλληλεγγύη.
Η αποτελεσματικότητα
Σχεδόν ένας στους δύο πολίτες (46,5%) εκτιμά πως στην υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας τα κοινωφελή ιδρύματα είναι πιο αποτελεσματικά από το κράτος (14,5%), τις επιχειρήσεις (16%) ή τις ΜΚΟ (12%). Το ίδιο παρατηρείται και στο πεδίο των υποτροφιών για σπουδές, όπου τα κοινωφελή ιδρύματα θεωρούνται πιο αποτελεσματικά από το 39% των ερωτώμενων έναντι 26% του κράτους, 21% των επιχειρήσεων και μόλις 3,5% των ΜΚΟ.
Στην αντίπερα όχθη, και απολύτως αναμενόμενα, οι πολίτες θεωρούν τις επιχειρήσεις (39,5%) και το κράτος (30%) ως πιο αποτελεσματικούς φορείς για την καταπολέμηση της ανεργίας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως και στους άλλους τομείς δραστηριοτήτων, περίπου το 20% των ερωτώμενων θεωρεί τα κοινωφελή ιδρύματα ως τους πλέον αποτελεσματικούς φορείς, ποσοστό καθόλου αμελητέο.
Πόσο καλά ξέρουμε τα κοινωφελή ιδρύματα;
Τα γνωρίζουμε, αλλά μάλλον όχι πολύ καλά. Αυτό προκύπτει από τις απαντήσεις των πολιτών, καθώς περίπου δύο στους τρεις ερωτώμενους (64%) δηλώνουν πως γνωρίζουν λίγο ή καθόλου τη δράση των κοινωφελών ιδρυμάτων, ενώ αντίθετα μόλις το 3,5% δηλώνει πως γνωρίζει πολύ καλά τη δράση των ιδρυμάτων αυτών και αρκετά καλά το 32,5%.
Σε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινής γνώμης καταγράφονται επιφυλάξεις και ερωτήματα. Ένα μεγάλο ποσοστό ερωτώμενων πιστεύει πως τα κοινωφελή ιδρύματα με τη δράση τους καλύπτουν άλλες παράλληλες δραστηριότητες ή σκοπούς, ενώ πολλοί επίσης θεωρούν πως υπάρχουν φορολογικά κίνητρα για τις δραστηριότητες αυτές. Εντέλει, όταν ερωτώνται πως αντιμετωπίζουν τη δράση των κοινωφελών ιδρυμάτων 4 στους 10 δηλώνουν πως τη βλέπουν θετικά αλλά περισσότεροι από 5 στους 10 επιφυλακτικά. Μια μικρή μειοψηφία (4,5%) δηλώνει πως τα αντιμετωπίζει αρνητικά.
Παρουσίαση της έρευνας
Η νέα έρευνα της διαΝΕΟσις και του ιδρύματος Μποδοσάκη αποτελεί την αφετηρία ενός διαλόγου για την Κοινωνία των Πολιτών και την φιλανθρωπία στην Ελλάδα.
Έτσι, οι δύο οργανισμοί συνδιοργανώνουν μια δημόσια συζήτηση την Πέμπτη 24 Μαΐου 2018 και ώρα 18:30 στο αμφιθέατρο «Theo Angelopoulos» του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι κοινωφελών Ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.
