Τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας…) αντιπροσωπεύουν πάνω από 75% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και περίπου 90% όλων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Ένας τρόπος για να μειωθούν τα ορυκτά καύσιμα και κατά συνέπεια ο αντίκτυπός τους στους περιβάλλον είναι οι κοινωνίες να γίνουν ενεργειακά αυτόνομες. Αυτό πέτυχε ένα μικρό ελληνικό νησί με 899 κατοίκους, στο Αιγαίο Πέλαγος. Από το 2018 η Τήλος είναι ενεργειακά αυτόνομη και τροφοδοτεί διπλανά νησιά.
Στο νησί έχει εγκατασταθεί με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020, ένα υβριδικό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής, το οποίο λειτουργεί με μπαταρίες που επαναφορτίζονται από μια ανεμογεννήτρια 800 κιλοβάτ κι ένα φωτοβολταϊκό ηλιακό πάρκο. Το Έργο TILOS είναι το πρώτο υβριδικό σύστημα ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη. Το πρωτότυπο σύστημα μπαταριών βελτιώνει την αποθήκευση της πλεονάζουσας ενέργειας που παράγεται από τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά, με αποτέλεσμα το δίκτυο να παραμένει τροφοδοτούμενο τόσο κατά την διάρκεια των ηλιόλουστων ημερών όσο και εκείνων που χαρακτηρίζονται από θυελλώδεις ανέμους.
100% ενεργειακή αυτονομία το χειμώνα
Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου το νησί είναι ενεργειακά αυτόνομο. Η ενέργεια που παράγεται το χειμώνα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που καταναλώνεται. Κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής, η Τήλος εξάγει την ηλεκτρική ενέργειά της μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου προς τα γειτονικά νησιά της Κω και της Νισύρου. Το καλοκαίρι, το ίδιο αυτό καλώδιο εισάγει την απαραίτητη ενέργεια για να αντιμετωπίσει τις μεγαλύτερες ανάγκες που προκύπτουν λόγω μεγάλου αριθμού επισκεπτών. Εξαιτίας του τουρισμού η ενεργειακή αυτάρκεια του νησιού μειώνεται από το 100% στο 75%.
Το πρώτο νησί στον κόσμο χωρίς απορρίμματα
Οι καινοτομίες όμως στην Τήλο δεν σταματούν εδώ καθώς πρόκειται για το πρώτο νησί στον κόσμο με μηδενικά απόβλητα. Χάρη στο πρόγραμμα Just Go Zero Tilos, που ξεκίνησε από την ελληνική εταιρεία Polygreeen το 2023., όλα τα αστικά στερεά απόβλητα που παράγονται στο νησί συλλέγονται και αξιοποιούνται με βάση την αρχή της κυκλικής οικονομίας. Προς το παρόν, η Τήλος ανακυκλώνει το 97,3% των αποβλήτων της. Το υπόλοιπο ποσοστό συμπιέζεται με την βοήθεια ειδικού μηχανήματος και μετατρέπεται σε ενεργειακό καύσιμο που εν συνεχεία πωλείται σε επιχειρήσεις. Το παλιό σημείο υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων καθαρίστηκε, εξοπλίστηκε και πλέον λειτουργεί σαν Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας – 3Κ, όπου μεταφέρονται τα σκουπίδια για να ταξινομηθούν, να διαχωριστούν περαιτέρω και να οδηγηθούν για αξιοποίηση. Η διαδικασία έχει ως εξής: Καθημερινά υπάλληλοι με μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα συλλέγουν τα σκουπίδια από επιχειρήσεις και
κάθε Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο από τα σπίτια.
Σε όλους τους κατοίκους έχουν δοθεί ειδικές τσάντες για την αποθήκευση των απορριμμάτων. Στην μπλε υφασμάτινη τσάντα, οι κάτοικοι τοποθετούν ό,τι ανακυκλώνεται ( πλαστικό, γυαλί, ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα, μπαταρίες). Όλα τα αντικείμενα πρέπει να είναι πλυμένα και στεγνά ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά στο μέλλον. Παρέχονται επίσης δύο ακόμη βιοδιασπώμενες σακούλες. Στη μία αποθηκεύονται υπολείμματα τροφίμων και στην άλλη αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους, όπως για παράδειγμα χαρτί υγείας,απολυμαντικά μαντηλάκια και χειρουργικές μάσκες. Όλες οι παραπάνω σακούλες τοποθετούνται σε μια μεγάλη τσάντα με σκληρή επιφάνεια που παραλαμβάνουν πόρτα – πόρτα οι υπάλληλοι.
Όλα τα απόβλητα ανακυκλώνονται
Οι τσάντες μεταφέρονται στο Κέντρο της Κυκλικής Καινοτομίας που αντικατέστησε το παλιό σημείο υγειονομικής ταφής. Εκεί γίνεται χειρωνακτικός διαχωρισμός και στην συνέχεια κομποστοποίηση. Το κομπόστ που παράγεται διανέμεται σε όσους κατοίκους διατηρούν κτήματα και ασχολούνται με τη γεωργία. Τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά συμπιέζονται, μετατρέπονται σε μια άμορφη μάζα και μεταφέρονται στην Αθήνα κάθε 15 μέρες με σκοπό να πωληθούν σε επιχειρήσεις. Στο νησί δεν υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων και οι κάτοικοι όλων των ηλικιών έχουν μυηθεί στον συγκεκριμένο τρόπο ζωής. «Έχουμε ενημερωθεί πλήρως από ειδικούς για το τι πρέπει να κάνουμε και πλέον έχει γίνει καθημερινή συνήθεια για εμάς. Ακόμη και τα παιδιά μας οργανώνουν πεζοπορίες από μόνα τους με σκοπό να συλλέξουν τυχόν σκουπίδια που μπορεί να βρουν στους δρόμους»., δηλώνει η Τζένη Γιαννοπούλου, κάτοικος του νησιού.
Τα παραπάνω δε θα μπορούσαν να γίνουν πράξη χωρίς την αφοσίωση μτης δημάρχου Τήλου, κας. Μαρίας Καμμά – Αλιφέρη, η περίπτωση της οποίας αποδεικνύει περίτρανα πως η υιοθέτηση «πράσινων» πρακτικών
απαιτεί ισχυρή ηγεσία και καινοτόμα βιώσιμα οράματα. «Το υγιές φυσικό περιβάλλον είναι θεμελιακό ανθρώπινο δικαίωμα», δηλώνει και με την επιμονή της τα τελευταία 12 χρόνια κατάφερε να το εξασφαλίσει για τους δημότες της.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Τήλος έχει βραβευτεί αρκετές φορές διεθνώς για τις καινοτόμες ενεργειακές λύσεις και την συμβολή της σε μια βιώσιμη και φιλική προς το κλίμα Ευρώπη, ενώ παράλληλα είναι μέλος του δικτύου Natura 2000 και αποτελεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής.
Πηγή www.22-med.com
