Της Μαίρης Φώτη
Η καρδιά του ελληνισμού στην Αμερική, χτυπάει στο μοναδικό ελληνοαμερικανικό Λύκειο που βρίσκεται στην Αστόρια της Νέας Υόρκης. Η ίδρυση και λειτουργία του Λυκείου, από το οποίο έχουν αποφοιτήσει πολλοί καταξιωμένοι –σήμερα- επιστήμονες, οφείλεται στον ομογενή κ. Νίκο Ανδριώτη, που κατάγεται από τα Νικιά της Νισύρου.
Ο «πρωθυπουργός της Αστόρια» όπως είναι γνωστός στην ομογένεια, μίλησε για το «θαύμα» του σχολείου του Αγίου Δημητρίου και ξενάγησε την «δημοκρατική» στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του εκπαιδευτηρίου, που αποτελεί σύμβολο για τον ελληνισμό και τον χριστιανισμό, σε όλη την Αμερική.
«Οταν ακούω τα παιδιά να τραγουδούν “αχ κουνελάκι, κουνελάκι” με πάει πίσω 70 χρόνια, όταν ήμουν εγώ μικρός και το τραγουδούσα. Συνεχίζεται αυτή η γλώσσα, αυτός ο πολιτισμός σε τρίτη και τέταρτη γενιά παιδιών που γεννήθηκαν εδώ στην Αμερική», λέει στη «δ» ο κ. Ανδριώτης
Με τον κ. Ν. Ανδριώτη, συναντηθήκαμε στις εγκαταστάσεις του σχολείου στην Αστόρια όπου η αγάπη για την Ελλάδα είναι εμφανής σε κάθε γωνιά του κτηρίου. Στην αίθουσα εκδηλώσεων τα παιδιά προετοίμαζαν την τελετή αποφοίτησης, κάνοντας πρόβα με ελληνικά τραγούδια και ελληνικούς χορούς. Μόλις είδαν τον κ. Ν. Ανδριώτη να μπαίνει στην αίθουσα, στην διάρκεια της ξενάγησης της «δ», έτρεξαν πάνω του να τον αγκαλιάσουν και να τον φιλήσουν. «Είμαι ο παππούς τους, έτσι με αποκαλούν και μου αρέσει αυτός ο τίτλος περισσότερο από κάθε άλλο», μας λέει παρακολουθώντας τα ελληνόπουλα τρίτης και τέταρτης γενιάς να τραγουδούν, να χορεύουν και να μιλούν ελληνικά.
«Δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα, δεν υπάρχει ωραιότερη αμοιβή ηθική κυρίως, από το γεγονός ότι αυτά που είχα στο μυαλό μου πριν από 40 χρόνια εφαρμόσθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Το εγχείρημα να κάνουμε λύκειο ήταν το πρώτο, το μοναδικό, και οι περισσότεροι νόμιζαν ότι πρόκειται για τρέλα. Να φανταστείς ότι ο προϋπολογισμός του σχολείου είναι 3,5 εκατομμύρια δολάρια και να έχεις υπόψη σου ότι δεν το επιχορηγεί ούτε το ελληνικό κράτος ούτε το αμερικανικό. Όταν έχεις έναν προϋπολογισμό 3,5 εκατ. δολάρια υπολόγισε πώς μαζεύονται, πώς διαχειρίζονται, ώστε να μπορέσεις να κρατηθείς όρθιος. Κι αν έχεις τόσα κτήρια που έχουμε εμείς μαζί με τα παραρτήματα, τότε απαιτούνται και πολλά χρήματα για συντήρηση. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε με τα μάτια σας. Πώς αντιδρούν τα παιδιά όταν βλέπουν έναν άνθρωπο που ξέρουν ότι δουλεύει γι αυτά και που γνωρίζουν ότι όλες οι ανέσεις και τα κτήρια αυτά, είναι αποτέλεσμα της προσπάθειάς του. Δεν είναι εύκολο πράγμα να ζεις στην Αμερική, να ζεις σε μια χώρα που μας έδωσε τόσα πολλά αλλά παράλληλα που είναι και η χώρα η οποία αν δεν προσέξεις, θα σε ισοπεδώσει. Δηλαδή θα γίνεις Αμερικανός. Αν συνειδητοποιήσει κανείς αυτό που πετύχαμε εμείς σε αντίθεση με άλλες μειονότητες, είναι τεράστιο επίτευγμα. Δεν θα βρεις απογόνους τρίτης και τέταρτης γενιάς Ιταλών, Γερμανών, Γάλλων, Ολλανδών, που ήταν από τους πρώτους μετανάστες, να είναι τόσο κοντά στην πατρίδα τους, στην καταγωγή τους όσο εμείς. Αυτή ήταν η προσπάθεια του Ελληνα, ο οποίος δεν καταθέτει τα όπλα, ποτέ», λέει ο κ. Ανδριώτης, εμφανώς συγκινημένος.
Ο κ. Νίκος Ανδριώτης κατάγεται από το χωριό Νικιά Νισύρου και σε ηλικία 16 ετών, το 1956, μετανάστευσε στις ΗΠΑ.
Η πρώτη του δουλειά, με τα λίγα αγγλικά που ήξερε ήταν υπάλληλος σε ουρανοξύστη ενός ασανσέρ. Εκτοτε άλλαξε πολλές δουλειές και σήμερα έφτασε να είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της ομογένειας στην Αμερική.
Το μοναδικό ελληνοαμερικανικό λύκειο στις ΗΠΑ, το σχολείο της κοινότητας του Αγίου Δημητρίου στην Αστόρια, που λειτουργεί από το 1979, ξεκίνησε και υλοποιήθηκε υπό την προεδρία του Νίκου Ανδριώτη.
Στο σχολείο του Αγίου Δημητρίου, το οποίο επισκέφθηκε και ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας κατά την επίσκεψή του στην Αμερική το 2016, συνολικά 850 μαθητές διδάσκονται ελληνικά από το προ-νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο και διδάσκουν περισσότεροι από 80 εκπαιδευτικοί.
Ο κ. Ανδριώτης χαρακτηρίζει το Λύκειο «σύμβολο για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία στην Αμερική, μια σίγουρη ελπίδα για το μέλλον». Αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά την αφοσίωσή του στο σπουδαίο έργο που επιτελεί για τον ελληνισμό, ο Νισύριος ομογενής, προχώρησε σε δωρεά 1.000.000 δολ. για την πλήρη ανακαίνιση του Δηµοτικού Σχολείου της Κοινότητας που στεγάζεται σε κτήριο του ναού της Αγίας Αικατερίνης στην Αστόρια, το οποίο ο ίδιος ως πρόεδρος της κοινότητας εγκαινίασε το 1976.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η δωρεά του κ. Ανδριώτη είναι η μεγαλύτερη ατομική δωρεά της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα και η πρώτη του 2017 που λαμβάνει το Λύκειο του Αγίου Δημητρίου Αστόριας, ενώ σημαντική είναι η προσφορά για τη λειτουργία του σχολείου, και του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».
Το 2016, ο κ. Νίκος Ανδριώτης, κυκλοφόρησε το βιβλίο του “Η πορεία µου χωρίς ράσο” και ειδικά για το πρώτο ελληνικό Γυµνάσιο-Λύκειο αναφέρει μεταξύ άλλων:
“Το 1979, αποφοίτησαν τα πρώτα 13 παιδιά από τη δωδεκάτη τάξη, χωρίς ακόµη να είχε κτιστεί άλλο κτήριο. Εποµένως, όσα παιδιά φοιτούσαν στο σχολείο του Αγίου Δηµητρίου είχαν πλέον τη δυνατότητα µετά την ενάτη τάξη να συνέχιζαν µέχρι τη δωδεκάτη και στη συνέχεια να φοιτούσαν σε κολέγια και πανεπιστήµια. Έτσι, για πρώτη φορά, λειτούργησε στην Αµερική το πρώτο ολοκληρωµένο ελληνικό Γυµνάσιο-Λύκειο. Το έργο ανέγερσης και εξοπλισµού του κτηρίου στοίχισε 3.2 εκατοµµύρια δολάρια. Πάντως, ήτανε ένας άθλος να κατορθώσουµε να κρατήσουµε το σχολείο, ενώ είχαµε ένα µόνιµο έλλειμμα της τάξης των 80 µε 130 χιλιάδες δολαρίων το χρόνο. Κι αυτό συνέβη, γιατί πάντα ενθαρρύναμε τους παροίκους και τους φορείς, να υποστηρίξουν την ιδέα του σχολείου για να πετύχει. Το 1975, διοργανώσαµε το πρώτο ελληνικό φεστιβάλ της κοινότητας και αποφασίστηκε τα έσοδα να δίνονται στο σχολείο και όχι στην εκκλησία. Το φεστιβάλ, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, πρόσφερε αφενός τη χαρά στους οµογενείς να φάνε ελληνικό φαγητό, να χορέψουν, να παίξουν τα παιδιά, κι αφετέρου πρόσφερε σηµαντικά έσοδα στο σχολείο για να ελαττωθεί το έλλειµµα. Γι’ αυτό και ο θεσµός συνεχίζεται ανελλιπώς και µε επιτυχία από τότε µέχρι σήµερα.
[…]Το σχολείο συνεχώς προοδεύει και οι απόφοιτοί του γίνονται δεχτοί σε κορυφαία κολέγια και πανεπιστήμια των Ηνωµένων Πολιτειών, ενώ παραµέvουν ως µια οικογένεια. Άλλωστε, έχουµε και τον Σύνδεσµο Αποφοίτων.
Τι άλλο να πω; Για τα παιδιά της 5ης Δηµοτικού που παρουσιάζουν ελληνικό παραδοσιακό γάµο και ένας θεατής νοµίζει ότι παρακολουθεί παράσταση σε σχολείο στη Γενέτειρα, ίσως και καλύτερα απ’ εκεί; Για τα παιδιά που απαγγέλουν Παλαµά, Σεφέρη και Ελύτη, που τραγουδούν Θεοδωράκη, Χατζιδάκι και Ξαρχάκο, χωρίς να δίνουν την εντύπωση ότι είναι γεννηµένα στην Αµερική; Για τα παιδιά που µιλούν για την επίσκεψή τους στην Ελλάδα και τα πρόσωπά τους λάµπουν από χαρά;
Έµαθα να υποτάσσομαι µόνο στο ένστικτό µου. Ήτανε αυτό που έκανε πιο φωτεινές τις διαδροµές µου στη Νέα Υόρκη και µε οδήγησε στη µεγαλύτερη ελληνορθόδοξη κοινότητα της Αµερικής και να γίνω κοµµάτι της ύπαρξής της για τέσσερις και πλέον δεκαετίες.
[…] Μερικοί µε ρωτάνε σήµερα αν ανησυχώ ότι κάποια στιγµή θα φύγουν οι Έλληνες από την Αστόρια και αν όλο αυτό το έργο θα πάει χαµένο. Τους απαντάω κοφτά: «Όχι!» Είµαι σίγουρος ότι και τα παιδιά µας και τα εγγόνια µας θα παραµείνουν εδώ. Βάζουµε τόσο γερές βάσεις που θα είναι δύσκολο να κλονιστούν. Δεν είναι εδώ η Αλεξάνδρεια, ούτε η Οδησσός. Εδώ είναι η πατρίδα µας, όπου κρατάµε τη γλώσσα και τον πολιτισµό µας. Είµαστε Αµερικανοί υπήκοοι µε ελληνική καταγωγή και ρίζες”.
Ο κ. Ανδριώτης έχει τιµηθεί από την Εκκλησία µε τον τίτλο του Αρχοντος ∆επουτάτου του Οικουµενικού Πατριαρχείου και είναι µέλος της «Ηγεσίας των 100», ενώ έχει τιμηθεί και από την κοινότητα του Αγίου Δημητρίου με το «Οδύσσειο Βραβείο». Εχει προχωρήσει στην ίδρυση του «Nick A. Andriotis Assistance Fund» για παιδιά µε οικονοµικές ανάγκες, είναι από τους ιδρυτές και ανώτατο στέλεχος της Alma Bank και στέλεχος της Alma Realty Company.
Την Κυριακή η «δημοκρατική» θα δημοσιεύσει την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Νίκος Ανδριώτης, στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων στην πορεία του, στην κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, στη σχέση του με τους Ελληνες πολιτικούς αλλά και στα σπουδαία επιτεύγματά του στην Αμερική.
