Μισοάδειο ή μισογεμάτο είναι το ποτήρι; Αυτό το δίλημμα αντιμετωπίζουν οι αρθογράφοι του γερμανικού Τύπου στην προσπάθειά τους να αξιολογήσουν το τέλος των μνημονίων μετά από οχτώμιση θυελλώδη χρόνια. Ενδεικτικοί αυτού του κλίματος είναι και οι τίτλοι που επιλέγουν για να καταδείξουν τη σημασία του γεγονότος.
«Ενδιάμεσος σταθμός προς την Ιθάκη»
Στο πρωτοσέλιδό της η Frankfurter Allgemeine Zeitung επιλέγει τον τίτλο «Ο μακρύς δρόμος από την κρίση» επισημαίνοντας ότι στην Ελλάδα τελειώνει ένα κεφάλαιο αξιομνημόνευτης ευρωπαϊκής δημοσιονομικής ιστορίας, μια τομή για την ίδια τη χώρα. «Για τους ίδιους τους Έλληνες, άμεσα, δεν αλλάζει κάτι, το βάρος των χρεών παραμένει συντριπτικά υψηλό και ορισμένα από τα μέτρα που συμφωνήθηκαν το 2015 θα εφαρμοστούν το 2019» υπενθυμίζει ο σχολιαστής της. «Ο λαός θα συνεχίσει για πολύ ακόμη να υφίσταται τις οικονομικές επιπτώσεις της κακοδιαχείρισης πολλών δεκαετιών πριν, από τα δύο μεγάλα κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ». Η εφημερίδα προβαίνει και σε μια ενδιαφέρουσα επισήμανση. « Όλα αυτά ακούγονται καταστροφικά, αλλά δεν λαμβάνεται υπόψη ότι η Ελλάδα ακόμη και στην περίοδο της παρακμής προάσπισε ένα υψηλό αγαθό» γράφει. «Τα νοτιοανατολικά εξωτερικά σύνορα της ευρωπαϊκής ηπείρου (σσ. η Ελλάδα) παραμένουν ένα δημοκρατικό κράτος που λειτουργεί. Αυτό δεν είναι αυτονόητο αν ρίξει κανείς μια ματιά πέρα από τα ελληνικά σύνορα, προς την Τουρκία. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση Τσίπρα δεν εξάλειψε μια βαθιά πληγή, το πελατειακό κράτος. Ο ΣΥΡΙΖΑ το υιοθέτησε».
Αναλυτικό άρθρο, με τους βασικότερους σταθμούς της πάνω από 8 χρόνια πορείας της Ελλάδας από το Καστελόριζο του Γιώργου Παπανδρέου μέχρι την έξοδο του Αλέξη Τσίπρα, διαβάζουμε στη δεύτερη σελίδα της ίδιας εφημερίδα. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος: «Ενδιάμεσος σταθμός προς την Ιθάκη».
Μύθοι και προβλήματα της ελληνική διάσωσης
Σύμφωνα με την οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt, «ο ασθενής ζει».Ο αρθρογράφος παραθέτει δήλωση του γερμανού υπουργού Οικονομικών Όλαφ Σολτς, ο οποίος εκφράζει την ικανοποίησή του. «Τα πιο σκοτεινά προγνωστικά των προφητών της κατάρρευσης δεν επαληθεύτηκαν και αυτό είναι καλό. Οι πολίτες της Ελλάδας έκαναν μεγάλες προσπάθειες, για τις οποίες τους αξίζει σεβασμός. Η διάσωση της Ελλάδας είναι όμως και δείγμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», ανέφερε στην εφημερίδα. Στο ίδιο άρθρο παρατίθενται απόψεις οικονομολόγων, οι οποίοι δεν εκφράζουν τα ίδια αισθήματα ευφορίας. Ο Ντάνιελ Γκρος, για παράδειγμα, από το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής, υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα δεν έχει ακόμη διασωθεί και δεν είναι σίγουρο εάν επιστρέφει και πάλι στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η γραφειοκρατία και το χνουδιασμένο πολιτικό σύστημα εμπόδισαν την υλοποίηση πολλών μεταρρυθμίσεων. Η Ελλάδα μόνο μόνη της μπορεί να διασωθεί αν επιθυμούν οι ίδιοι οι ψηφοφόροι τις μεταρρυθμίσεις ωστόσο μέχρι στιγμής δεν ήταν έτσι τα πράγματα».
Στη συνέχεια ο αρθρογράφος εμβαθύνει σε μια σειρά από μύθους αλλά και λάθη που αφορούν στην ελληνική διάσωση. Για το στερεότυπο του σπάταλου και τεμπέλη Έλληνα, για τα κέρδη της Γερμανίας από την ελληνική διάσωση ή για το εάν το ΔΝΤ ήταν ο “κακός” της διάσωσης. Ακόμη αναφέρεται στα αυστηρά μέτρα λιτότητας ή τις λάθος υποσχέσεις.
Το ούζο στην …ελληνική διάσωση
Η εφημερίδα Bild, που διαδραμάτισε κορυφαίο ρόλο στην κίτρινη δημοσιογραφία χτυπώντας πολλές φορές κάτω από τη μέση Έλληνες πολιτικούς και πολίτες συνεχίζει στο ίδιο οικείο μοτίβο. Κυκλοφορεί με τον τίτλο «Σιγά που σώθηκε» εννοώντας την Ελλάδα. Οι αρθρογράφοι φιλοξενούν απόψεις του καθηγητή Οικονομικών Γιώργο Βάμβουκα, του αντιπροέδρου της Ένωσης Φορολογουμένων Θρασύβουλου Μίαρη και του Γιάννη Χατζησαλάτα από το Συνδικάτο Εφοριακών Αττικής που μεταφέρουν τη ζοφερή εικόνα της χώρας, έτσι τουλάχιστον όπως εκείνοι την προσλαμβάνουν. Στο σχόλιο της ίδιας εφημερίδας ο αρθρογράφος, όπως μεταδίδει η deutsche welle, επιγράφει το άρθρο του με τη φράση «Χαμένη εμπιστοσύνη». Και σημειώνει: «Είναι όπως ένα βράδυ μετά από πολύ ούζο, ένα κεφάλι καζάνι που παραμένει πάνω από 8 χρόνια ελληνικής διάσωσης. Διότι η προσωρινή διάσωση αποκτήθηκε πολύ ακριβά, με δάνεια 270 δις ευρώ και το πιο πολύτιμο στην πολιτική, με την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων… το Βερολίνο υπόσχονταν συνέχεια ότι η Γερμανία δεν θα πληρώσει για το πρόβλημα των Ελλήνων. Αλλά λίγο αργότερα συμφωνούσε σε βοήθεια δισεκατομμύρίων. Η πολιτική εμφανίζεται ανακουφισμένη. Χάρη στα δικά μας χρήματα των φορολογουμένων εξασφάλισε ηρεμία μερικών χρόνων αλλά τις επιπτώσεις του ελληνικού δράματος θα τις νοιώθει για πολύ καιρό ακόμη, δηλαδή μια βαθιά δυσπιστία των πολιτών».
Η Bild δίνει βήμα στον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος επαναλαμβάνει τις γνωστές του θέσεις ότι η «Ελλάδα βρίσκεται στο ίδιο σημείο, στην ίδια μαύρη τρύπα και βυθίζεται ολοένα μέσα σε αυτήν διότι οι δανειστές, μεταξύ άλλων, με τα μέτρα λιτότητας εμποδίζουν επενδύσεις και κατανάλωση».
Οι φιλόπονοι και οι τεμπέληδες
Τέλος, η αριστερή εφημερίδα Tageszeitung παρουσιάζει μια φωτογραφία με έναν χαμογελαστό Αλέξη Τσίπρα και επιγράφει το άρθρο με τον τίτλο «Επιτέλους ελεύθερος αλλά ακόμη φτωχός». Στο σχόλιο με τον τίτλο «Μάστερ καταστροφής» ο αρθρογράφος περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα τα λάθη που έγιναν σε αυτό τον διάστημα. Και επισημαίνει μια ενδιαφέρουσα πτυχή. «Δεν έγιναν όμως όλα σχεδόν λάθος μόνο από πλευράς σύλληψης σχεδίου αλλά και σε ατμοσφαιρικό επίπεδο» σημειώνει ο σχολιαστής. «Με την σύμπραξη υψηλότατων κύκλων έγινε της μόδας μια γλώσσα του τύπου, ‘ημείς εναντίον υμών’. Ο επιμελής βορράς εναντίον των τεμπέληδων νοτίων. Οι φιλόπονοι Γερμανοί εναντίον των χρεοκοπημένων Ελλήνων … Ένα ολόκληρο κράτος έγινε αποδέκτης εντολών, υποβαθμίστηκε».
