Επιστέγασμα και καμάρι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Συνθήκη Σένγκεν πλέον «λυγίζει» υπό το βάρος πιέσεων (προσφυγικών, τρομοκρατικών), εμφανίζοντας ρήγματα που θέτουν εκ των πραγμάτων… υπό αίρεση το καθεστώς της ελεύθερης μετακίνησης εντός της ΕΕ.
Οι υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης των «28» συνεδριάζουν σήμερα εκτάκτως στις Βρυξέλλες, με αποστολή να ενισχύσουν τη θωράκιση των ευρωπαϊκών συνόρων. Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνεδρίασης, που διέρρευσε στον Τύπο, οι «28» πρόκειται να ανταποκριθούν στο σχετικό αίτημα της Γαλλίας εγκρίνοντας μέτρα άμεσης αυστηροποίησης των ελέγχων για όλους αυτούς, όχι μόνο τους ξένους αλλά και τους Ευρωπαίους, που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή εξέρχονται από αυτήν.
Η κυβέρνηση της Ολλανδίας έχει μάλιστα προχωρήσει ακόμη παραπέρα, ρίχνοντας την ιδέα για την αντικατάσταση της παλαιάς Συνθήκης Σένγκεν από μια νέα «μίνι-Σένγκεν», από την οποία ωστόσο θα αποκλείονται χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία. Πιο συγκεκριμένα, οι Ολλανδοί οραματίζονται μια ζώνη ελεύθερης μετακίνησης που δεν θα επεκτείνεται σε 26 χώρες όπως σήμερα, αλλά θα περιορίζεται μεταξύ Αυστρίας, Γερμανίας, Βελγίου, Λουξεμβούργου και Ολλανδίας. Η Κομισιόν ανακοίνωσε χθες ότι δεν έχει δεχτεί επισήμως καμία τέτοια πρόταση. Ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας ωστόσο, Τόμας ντε Μεζιέρ, παραδέχτηκε ότι έχει πληροφορηθεί την εν λόγω ιδέα από τον Ολλανδό ομόλογό του.
«Οι Ολλανδοί πρότειναν να περιοριστεί η συνθήκη του Σένγκεν μόνο σε μία μικρή μερίδα χωρών» έγραψε χθες στο περιοδικό Spiegel ο Βόλφγκανγκ Μίνχαου.
«Αναστέλλοντας την ισχύ της συνθήκης, μπορεί κανείς να δημιουργήσει τετελεσμένα. Παράλληλα με την αναστολή, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια (μικρότερη) ζώνη ελεύθερης μετακίνησης έξω από τα πλαίσια των ευρωπαϊκών συνθηκών. Η μοναδική ελπίδα για το μέλλον της Ε.Ε. είναι η μετατροπή της σε κοινότητα δύο ταχυτήτων, αφού η Ε.Ε. των 28 έχει αναλάβει πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να διεκπεραιώσει – ευρώ, Ουκρανία, Συρία, πρόσφυγες, τρομοκρατία. Μόνο ο πυρήνας μπορεί να φέρει όλες αυτές τις προκλήσεις εις πέρας. Η πρόταση της Ολλανδίας δεν είναι επεξεργασμένη εις βάθος, γιατί δεν είναι τόσο απλό να αλλάξει κανείς τη Σένγκεν. Αλλά δεν θα την αγνοούσα, γιατί η Σένγκεν έχει αποτύχει. Οφείλουμε να σκεφτούμε εναλλακτικές» καταλήγει ο Γερμανός αναλυτής.
Βρυξέλλες και Βερολίνο αντιμετωπίζουν αρνητικά το ενδεχόμενο μεγάλων αλλαγών στη Σένγκεν, καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε οπισθοδρόμηση, παραδοχή ήττας και προάγγελο πιθανών διασπάσεων εντός της ΕΕ. Ο επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος ξεκαθάρισε ότι η Κομισιόν δεν προτίθεται να ανοίξει συζήτηση για το μέλλον της Σένγκεν. Στην πράξη, ωστόσο, το εν λόγω μέλλον ήδη αμφισβητείται μέσα από φράχτες και μονομερείς εθνικές πρωτοβουλίες περιχαράκωσης.
Κίνδυνος για Ελλάδα
Η ανησυχία είναι μάλιστα ακόμη μεγαλύτερη για την Ελλάδα, η οποία ως χώρα εισόδου κινδυνεύει να βρεθεί ξαφνικά αποκλεισμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα πρώτα σημάδια του αποκλεισμού έχουν μάλιστα ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους. Ο εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε χθες επισήμως ότι ο στρατός των Σκοπίων προετοιμάζει το έδαφος για την ανέγερση συρμάτινου φράχτη στα σύνορα με την Ελλάδα. Παράλληλα, Σκόπια και Σερβία έχουν ξεκινήσει από προχθές, Τετάρτη, να ανακόπτουν τις μεταναστευτικές ροές, επιτρέποντας τη διέλευση μόνο σε όσα άτομα προέρχονται από τη Συρία, το Ιράκ ή Αφγανιστάν και στέλνοντας πίσω (στην Ελλάδα) όλους τους υπόλοιπους.
Στο ίδιο πνεύμα, οι Αρχές της Σλοβενίας ανακοίνωσαν κι αυτές ότι σταματούν να δέχονται οικονομικούς μετανάστες. Αλλά και ευρύτερα εντός της Γηραιάς Ηπείρου οι διαχωριστικές γραμμές πλέον πληθαίνουν λαμβάνοντας μορφή ντόμινο. Η Ουγγαρία έχει κλείσει με φράχτη τα σύνορά της με τη Σερβία και την Κροατία. Η Αυστρία σχεδιάζει κι αυτή φράχτη στα σύνορα με τη Σλοβενία, ενώ η Λιουμπλιάνα υψώνει «εμπόδια» στα σύνορα με την Κροατία. Αλλά και βορειότερα, οι Σουηδοί πλέον μπλοκάρουν όσους επιχειρούν να περάσουν στο έδαφός τους από τη Γερμανία.
Είναι προφανές ότι η Σένγκεν κινδυνεύει με κατάρρευση, όπως έχουν παραδεχτεί άλλωστε και κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ (ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ κ.ά.). Οι Γάλλοι υποστηρίζουν συγκεκριμένα ότι για να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα πρέπει να ενισχυθούν άμεσα τα εξωτερικά σύνορα της Ενωμένης Ευρώπης (και, κατά προτεραιότητα, τα ελληνοτουρκικά). Το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό μένει να αποφασιστεί.
Στη συνάντηση που είχαν πάντως χθες, στο Βερολίνο, η Γερμανίδα καγκελάριος Α. Μέρκελ και ο Αυστριακός ομόλογός της, Β. Φάιμαν, υπογράμμισαν την ανάγκη να ενισχυθεί η FRONTEX και επανέφεραν το θέμα του συντονισμού με την Τουρκία.
Με πληροφορίες από ΕΘΝΟΣ και Καθημερινή
