Τι απαντάειo καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Ηλίας Κουσκουβέλης
Λίγες μόλις ημέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, η Γαλλία ζητάει τη συνδρομή των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παροχή βοήθειας με σκοπό την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών.
Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης
Σε έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Άμυνας, ο Γάλλος υπουργός Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, απαίτησε να εφαρμοστεί το άρθρο 42 της συνθήκης της Λισαβόνας. Συνθήκη, η οποία συντάχθηκε και ενεργοποιήθηκε μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στην Αμερική και της 11ης Μαρτίου στο σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης.
Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα καλείται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, παρέχοντας βοήθεια στους Γάλλους, και να σεβαστεί το θεσμικό πλαίσιο της συνθήκης, όπως εξηγεί ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, κάτοχος της Έδρας “ΓΕΕΘΑ – Θουκιδίδης” στις στρατηγικές σπουδές, Ηλίας Κουσκουβέλης.
«Πρόκειται για τα άρθρα 42 και 43 της ενοποιημένης συνθήκης. Συγκεκριμένα, το άρθρο 42 αναφέρεται στην κοινή πολιτική ασφαλείας και άμυνας, γνωστή ως common security and defence policy. Μάλιστα η παράγραφος 1 του άρθρου 42 αναφέρεται σαφώς σε αποστολές διασφάλισης της ειρήνης, πρόληψης συγκρούσεων και διαχείρισης της διεθνούς ασφαλείας», συμπληρώνει ο καθηγητής.
Η παράγραφος η όποια υποχρεώνει τα μέλη της Ε.Ε. σε ένδειξη αλληλεγγύης
Σύμφωνα με τον Ηλία Κουσκουβέλη, ιδιαίτερα σημαντική είναι η παράγραφος 7 του ίδιου άρθρου, η οποία αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία ένα κράτος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του. Όπως σημειώνει το κράτος αυτό οφείλει να λάβει βοήθεια από τα υπόλοιπα κράτη – μέλη με βάση τον καταστατικό χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συνθήκη του ΝΑΤΟ.
Τι ισχύει σε περίπτωση τρομοκρατικής επίθεσης
Σε ό,τι αφορά στο άρθρο 43 προσθέτει ότι σε περιστατικά τρομοκρατίας, τα κράτη μπορούν να συμβάλουν με αποστολές που θα πραγματοποιούν και στόχο θα έχουν την καταπολέμηση ανάλογων φαινομένων, υποστηρίζοντας τρίτα κράτη στο έδαφός τους.
«Η βοήθεια από την Ελλάδα εξαρτάται από τις δυνατότητές της»
Αναφορικά με τη θέση της Ελλάδας τονίζει ότι η παροχή βοήθειας εξαρτάται από τις δυνατότητές της. «Συγκεκριμένη ενότητα στο άρθρο 42 διαχωρίζει τα κράτη που έχουν τη δυνατότητα, καθώς κι εκείνα που δεν έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν τη βοήθειά τους. Επομένως, ό,τι οφείλει να πράξει η Ελλάδα, θα προκύψει μετά από απόφαση του συμβουλίου των υπουργών Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν προβλέπεται όμως ο αυτοματισμός – κάτι που ορίζει η συνθήκη του ΝΑΤΟ -, σύμφωνα με τον οποίο κάθε κράτος έχει πολύ συγκεκριμένες δυνάμεις με συγκεκριμένη διοικητική διάκριση», συμπληρώνει ο κύριος Κουσκουβέλης.
«Αναπόφευκτη η βοήθεια από πλευράς της Ελλάδας»
Για τον ίδιο η παροχή βοήθειας από την πλευρά της χώρας μας είναι αναπόφευκτη, καθώς όπως λέει: «δεν μπορώ να φανταστώ πως η Ελλάδα θα μπορούσε να αρνηθεί τον ανεφοδιασμό της Γαλλίας ή την παραχώρηση ορισμένων συστημάτων».
Σε διπλωματικό επίπεδο σημειώνει πως η στάση της χώρας μας θα πρέπει να κινηθεί στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, δεδομένου ότι έχει αιτηθεί και εκείνη κατά καιρούς αλληλεγγύη, τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκής πολιτικής, όσο και σε οικονομικά ζητήματα.
Εάν επιθυμούμε να έχουμε ανάλογη βοήθεια στο μέλλον πρέπει να δώσουμε το «παρών»
Σε ό,τι αφορά τα άρθρα 42 και 43 εξηγεί, πως όταν πραγματοποιούνταν οι διαπραγματεύσεις για την καθιέρωσή τους, η χώρα μας ανέκαθεν τασσόταν υπέρ των διατάξεων αλληλεγγύης, πολιτικής ασφαλείας και άμυνας, έχοντας κατά νου τυχόν δικές της… περιπέτειες στο μέλλον. «Εάν πάντως επιθυμούμε να έχουμε μία σταθερή και αξιόπιστη πολιτική στάση έναντι των εταίρων μας, δεν θα πρέπει να είμαστε εκείνοι, οι οποίοι θα αρνηθούμε να φανούμε συνεπείς στις συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Είναι προφανές όμως ότι οι επιχειρησιακές δυνατότητες της Ελλάδας – και λόγω της οικονομικής κατάστασης που επικρατεί – είναι περιορισμένες».
Ο Ηλίας Κουσκουβέλης χαρακτηρίζει πολιτική την κατάσταση, η οποία έχει διαμορφωθεί, ενώ θεωρεί δεδομένο ότι όλα τα κράτη θα προσπαθήσουν να φανούν αλληλέγγυα, υιοθετώντας διαφορετικό βαθμό έκφρασης και υλοποίησης της αλληλεγγύης.
«Η Ελλάδα έχει ήδη εκφράσει τη στήριξή της δια στόματος του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στο εξής όμως, ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμοστεί η αλληλεγγύη της στην πράξη είναι κάτι που θα αποφασίσει το Συμβούλιο Υπουργών. Ωστόσο, εκτιμώ ότι πιθανές κινήσεις εκτός Ευρώπης υπό την ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τελούν υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ αλλά και του ΟΗΕ. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι εάν οι Ευρωπαίοι επιχειρήσουν από μόνοι τους να αντιμετωπίσουν το Ισλαμικό Κράτος, θα είναι σαν να πέφτουν στην πολιτική παγίδα την οποία στήνουν οι τζιχαντιστές».
«Η Ελλάδα δεν αποκλείεται ως πιθανός στόχος των τζιχαντιστών»
Στο ερώτημα εάν κινδυνεύει η Ελλάδα να γίνει στόχος του Ισλαμικού Κράτους, στην περίπτωση που προσφέρει χείρα βοηθείας προς τη Γαλλία, ο ίδιος απαντάει πως «το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στις πρώτες θέσεις του μαύρου χάρτη του ISIS, οφείλεται σε διαφορετικές εκτιμήσεις. Παρόλ’ αυτά είναι γνωστό ότι ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι το οποίο δεν την αποκλείει από τους πιθανούς στόχους των τζιχαντιστών. Εάν πάντως αποφασίσουν να επιτεθούν στη χώρα μας, αυτομάτως θα ακυρώσουν το δίαυλο επικοινωνίας, καθώς λειτουργούμε για εκείνους ως πιθανό πέρασμα».
Αναλύοντας τη βοήθεια, την οποία θα κληθούμε να δώσουμε σε περίπτωση γαλλικής επέμβασης ή πολεμικής σύγκρουσης, εκτιμά ότι αποκρυσταλλώνεται σε επίπεδο παροχής εγκαταστάσεων και επικοινωνιών. «Σε ό,τι αφορά στην παροχή ανθρώπινου δυναμικού άλλωστε υπάρχουν κράτη, τα οποία μπορούν να προσφέρουν πολλά περισσότερα από την Ελλάδα».
«Είναι δεδομένο σε κάθε περίπτωση ότι δεν δικαιούμαστε να ζητάμε τη βοήθεια της Γαλλίας σε οικονομικά ζητήματα – ειδικά κατά τον Ιούλιο – και στη συνέχεια να οπισθοχωρούμε. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι υποδέχεται σύσσωμη η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία τον Φρανσουά Ολάντ στην Ελλάδα, και στη συνέχεια φαινόμαστε ασυνεπείς σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής», αναφέρει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
newsbeast.gr
