Η Ρόδος απέδειξε ότι μπορεί να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά σε συνθήκες ακραίας αβεβαιότητας, γεγονός που συνετέλεσε στη σημαντική επιτυχία που σημείωσε φέτος στον τουρισμό, δήλωσε σε συνέντευξή του προς την «δ», ο γνωστός ξενοδόχος και εντεταλμένος σύμβουλος βιώσιμου τουρισμού & περιβαλλοντικών θεμάτων της ΕΞΡ, κ. Αλέξανδρος Πασσάλης.
Το 2021-έστω και με το 60% των εσόδων του 2019-δεν παύει, σύμφωνα με τον κ. Πασσάλη, να είναι μια ακόμα αρνητική χρονιά για τα οικονομικά των ξενοδοχείων. Κατά συνέπεια θα απαιτηθούν μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητάς τους.
Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Αλέξανδρου Πασσάλη αναλυτικά:
• Κύριε Πασσάλη, πόσο καλή ήταν τελικά η φετινή τουριστική σεζόν για τη Ρόδο και τον ξενοδοχειακό κλάδο;
Ναι, όσον αφορά στις αφίξεις, είχαμε ένα αποτέλεσμα καλύτερο του αναμενόμενου, ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψη μας τις συνθήκες αβεβαιότητας υπό τις οποίες ξεκίνησε η σεζόν. Αλλά και το βαθύ κόκκινο της Ρόδου στον ECDC τον Αύγουστο, που ενέτεινε την αβεβαιότητα, οδηγώντας σε ακυρώσεις, κυρίως από οικογένειες. Από τον Σεπτέμβριο είχαμε και πάλι ομαλοποίηση της υγειονομικής κατάστασης. Καταγράφηκε έτσι μια μετατόπιση της τουριστικής περιόδου, με έναν πολύ δυνατό Οκτώβρη.
Το μεγαλύτερο κέρδος όμως ήταν ότι αποδείξαμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά σε περιόδους ακραίας αβεβαιότητας. Γιατί ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι, αντιλαμβανόμαστε ότι βρισκόμαστε σε μία περίοδο πρωτόγνωρης αστάθειας, όχι μόνο υγειονομικής, τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και τη διάρκεια της οποίας είναι αδύνατο αυτή τη στιγμή να υπολογίσουμε με ακρίβεια.
• Ποιες αγορές …έσωσαν τη φετινή σεζόν και ποιες έκαναν την έκπληξη; Θα συνεχισθεί η ανοδική τάση των αφίξεων από τη Γερμανία το 2022;
Η Γερμανία αναδείχθηκε στη μεγαλύτερη και σταθερότερη αγορά τις 2 τελευταίες σεζόν για το νησί μας. Υπήρξαν και αγορές που έκαναν την έκπληξη τη φετινή σεζόν, όπως η Πολωνία η Γαλλία και η Τσεχία. Ενώ ανάσες… πληρότητας δόθηκαν και από μικρότερες αγορές, όπως η Ρουμανία και η Ουκρανία που παρουσίασαν άνοδο σε ποσοστό αφίξεων και σε σχέση με το 2019. Η ανοδική τάση των αφίξεων από τη Γερμανία θα μπορούσε να συνεχιστεί, κυρίως, λόγω της ισχυρής συσσωρευμένης ζήτησης και λόγω των καταθέσεων μετρητών των νοικοκυριών που παραμένουν σε ιστορικά υψηλά. Διαπιστώσαμε φέτος, ότι όταν αίρονται οι περιορισμοί της πανδημίας στους προορισμούς, οι παράγοντες αυτοί αποτυπώνονται στη ζήτηση. Παρατηρείται επίσης σύμφωνα με τα στοιχεία των μεγάλων γερμανικών ταξιδιωτικών οργανισμών μια μικρή αυξητική τάση του μέσου όρου παραμονής στους προορισμούς (όχι μόνο τους ελληνικούς) που είχε μειωθεί στα τελευταία χρόνια. Από την άλλη είναι πολύ πιθανό τα ξενοδοχεία μας το 2022 να λειτουργήσουν σε συνθήκες πολύ σκληρότερου ανταγωνισμού, με όλους τους μεσογειακούς προορισμούς ανοιχτούς. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ νωρίς για προβλέψεις.
• Ποια είναι γενικότερα τα μηνύματα για τη σεζόν του 2022; Πότε πιστεύετε ότι μπορεί να ανοίξει η νέα σεζόν;
Είναι πολύ νωρίς για να κάνουμε μια εκτίμηση για την καλοκαιρινή σεζόν του 2022 Διατηρώ την αισιοδοξία μου, καθώς τη φετινή τουριστική σεζόν η Ρόδος κατάφερε να δημιουργήσει πολύ ασφαλείς και αξιόπιστες συνθήκες για την επανέναρξη των ταξιδιών. Και πλέον είμαστε όλοι, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας, καλύτερα προετοιμασμένοι.
Κάποια θετικά μηνύματα ήρθαν από το Λονδίνο στο πλαίσιο της WTM σχετικά με αύξηση των αεροπορικών θέσεων σε ελληνικούς προορισμούς το 2022, σε σχέση με το 2019, όπως στην περίπτωση της Jet2. Όμως, ο προγραμματισμός των αεροπορικών θέσεων, μπορεί ν ’αλλάξει ανά πάσα στιγμή…
Λογικά η πραγματική περίοδος των διακοπών εξαρτάται από την περαιτέρω εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού, στους επόμενους τέσσερις μήνες.
• Θα απαιτηθούν τελικά μέτρα για τη στήριξη του κλάδου της ξενοδοχίας, όπως επισημάνθηκε και στη ΓΣ της ΕΞΡ;
Το 2021, έστω και με το 60% των εσόδων του 2019, δεν παύει να είναι μια ακόμα αρνητική χρονιά στα οικονομικά στοιχεία των ξενοδοχείων μας. Σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν για να καλύψουμε υποχρεώσεις που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια των δύο ετών της πανδημίας. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, με εξαίρεση την επιστρεπτέα προκαταβολή, έλαβαν ενισχύσεις μόνο με τη μορφή δανείων, η αποπληρωμή των οποίων ξεκινάει άμεσα.
Κατά συνέπεια θα απαιτηθούν μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, όπως η παράταση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων που έχουν χορηγηθεί μέσω του ΕΤΕΑΝ (ΤΕΠΙΧ και Ταμείο Εγγυοδοσίας). Και βέβαια πάγιο αίτημα της ΕΞΡ είναι η μείωση του ΦΠΑ στη διαμονή και των εργοδοτικών εισφορών. Επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά ότι στην Ελλάδα εφαρμόζονται οι υψηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ σε σχέση με τις ανταγωνιστικές χώρες, τόσο στην εστίαση όσο και στη διαμονή στα τουριστικά καταλύματα.
• Κλείνοντας κύριε Πασσάλη, η πανδημία συνεχίζει να δημιουργεί προκλήσεις στον τουρισμό. Τί γίνεται όμως με τη βιωσιμότητα που βρίσκεται πλέον ψηλά στην ατζέντα των τουριστικών οργανισμών ενώ αποτελεί βασικό κριτήριο για μεγάλη μερίδα υποψήφιων τουριστών;
Είναι σαφές πως οι επενδύσεις μας για τη μείωση του αποτυπώματος του τουρισμού στο περιβάλλον θα πρέπει να ενταθούν ώστε να μη χαθεί η ευκαιρία που αναδύεται από την αυξημένη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των ευρωπαίων επισκεπτών. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπ’ όψη μας και τα νέα τραπεζικά κριτήρια χρηματοδοτήσεων, που περιλαμβάνουν αυστηρούς δείκτες αειφορίας και επιδόσεων ESG (environmental, social, governance – αρχές περιβαλλοντικής και κοινωνικής εταιρικής διακυβέρνησης). Κυρίως θα πρέπει όμως να μας απασχολεί η ευημερία των τοπικών κοινωνιών και του τοπικού περιβάλλοντος.
Ό,τι κάνουμε δηλαδή να το κάνουμε για μας και για τον τόπο μας κι όχι απλά αποσκοπώντας σε κάποια πιστοποίηση. Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσουμε ό,τι τα ξενοδοχεία της Ρόδου πρωτοστατούν σε δράσεις για το περιβάλλον (καθαρισμός παραλιών, αναδασώσεις κ.α.). Συμμετέχουν ενεργά στη διαχείριση κρίσεων. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των πυρκαγιών που κλήθηκαν να φιλοξενήσουν σημαντικό αριθμό συμπολιτών μας και πυροσβέστες από άλλες περιοχές.
Τώρα, σχετικά με τις ιδιωτικές επενδύσεις που προανέφερα, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο τα ξενοδοχεία μας, οικογενειακές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην πλειοψηφία τους, είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην ανάγκη αυτή. Ιδίως σε συνθήκες αβεβαιότητας και έλλειψης ρευστότητας. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία. Θα χρειαστεί όμως πολλή και συστηματική δουλειά ώστε τα ευρωπαϊκά αυτά κεφάλαια να διατεθούν για τη στήριξη του βιώσιμου τουρισμού, την ενεργειακή αναβάθμιση και την ψηφιοποίηση ενός μεγάλου φάσματος ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.
«Η Ρόδος μπορεί να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά σε περιόδους ακραίας αβεβαιότητας»
