Ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Π.Ε. της Ν.Δ. με το βλέμμα στις ευρωεκλογές
Με βασικό σκοπό την εκλογή της Μαρίας Συρεγγέλα στη θέση της γραμματέως του κόμματος, συνεδρίασε χθες η Πολιτική Επιτροπή της Νέας Δημοκρατίας. Παρουσία όλου του κόμματος αλλά και των κυβερνητικών στελεχών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε πολλαπλά μηνύματα τόσο για το ύφος της διακυβέρνησης όσο και για τις μεγάλες προκλήσεις που υπάρχουν μπροστά. Χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός ανέφερε πως το πολιτικό κοντέρ μηδενίστηκε στις εκλογές και «το 41% δεν ισοδυναμεί με λευκή επιταγή αλλά με αυξημένη ευθύνη», στέλνοντας νέο μήνυμα κατά της αλαζονείας και θέτοντας τον επόμενο πολιτικό στόχο που είναι οι ευρωεκλογές. Παράλληλα, η αποστροφή πως η πολιτική κυριαρχία της Ν.Δ. δεν αποτελεί «άλλοθι για λάθη» πήγαινε και προς τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Εστιάζοντας στο κυβερνητικό έργο ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις οι οποίες, όπως είπε, «είναι «όπλο», προσθέτοντας ότι «έχουμε τη βούληση να προχωρήσουμε και με την αυξημένη αποδοχή των πολιτών όπως καταγράφηκε στις δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις».
Σχετικά με το κυβερνητικό έργο ο πρωθυπουργός σημείωσε επίσης πως στην πρώτη τετραετία «εστιάσαμε στην επούλωση των πληγών μετά την καταστροφική διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ» και τώρα πλέον «το έργο μας είναι δυσκολότερο», θέτοντας στην πρώτη γραμμή της μάχης την αντιμετώπιση της ακρίβειας και επαναλαμβάνοντας πως «δεν είμαστε Μπανανία» και πως θα αυξηθούν περαιτέρω οι έλεγχοι που ήδη γίνονται. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη συνέχεια στα όσα πράττει η κυβέρνηση υπέρ των πιο αδύναμων, εστιάζοντας στο πρόσφατο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, ύψους 352 εκατ. ευρώ, για 2,3 εκατ. δικαιούχους, που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα. Εν συνεχεία έκανε αναδρομή στις πολιτικές της Ν.Δ., λέγοντας ότι οι προεκλογικές δεσμεύσεις της έχουν ήδη υλοποιηθεί σε ποσοστό 50%, ενώ υπερασπίστηκε το φορολογικό νομοσχέδιο λέγοντας πως υπηρετεί την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Τόνισε, δε, ότι σύντομα θα εισέλθει στη Βουλή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης των πλημμυρών, μετά τα επώδυνα διδάγματα από τις καταστροφικές πλημμύρες του περασμένου Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλία.
Ο πρωθυπουργός προσδιόρισε ως κυβερνητική προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
Νέα γραμματέας Ν.Δ. η Μαρία Συρεγγέλα
Γέννημα-θρέμμα της Νέας Δημοκρατίας από τα φοιτητικά της χρόνια, που δραστηριοποιήθηκε στη ΔΑΠ – ΝΔΦΚ, είναι η νέα γραμματέας του κόμματος Μαρία Συρεγγέλα. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση Υπηρεσιών για Στελέχη από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με διπλωματική εργασία στην Πολιτική και Στρατηγική της Νέας Δημόσιας Διοίκησης (New Public Management). Τον Ιανουάριο του 2021 έως τις εκλογές του Μαΐου του 2023 της ανατέθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη η θέση της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιας για θέματα Ισότητας, Δημογραφικής Πολιτικής και Οικογένειας, χαρτοφυλάκιο που δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ κατά την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη είχε διατελέσει –από τον Ιούλιο του 2019 έως τον Ιανουάριο του 2021– γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Σε κομματικό επίπεδο, η δράση της ξεκινάει το 2001 ως μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου της ΟΝΝΕΔ και παράλληλα αντιπρόεδρος του YEPP, της Νεολαίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Το 2007 εκλέχθηκε 1η στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή της Νέας Δημοκρατίας, ενώ έχει εκλεγεί αντιπρόεδρος των Γυναικών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP Women, 2019-2021), συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενιαίας πολιτικής ατζέντας των γυναικών της Ευρώπης σε ζητήματα ισότητας και γυναικείας εργασίας και επιχειρηματικότητας.
Ακολουθεί η ομιλία του πρωθυπουργού και προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη στη συνεδρίαση της πολιτικής επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας
Φίλες και φίλοι, υπουργοί, βουλευτές, μέλη της κυβέρνησης, μέλη της πολιτικής επιτροπής, συναγωνιστές της παράταξης, ευχαριστώ για την υποδοχή.
Ο κ. Σμυρλής προεξόφλησε ήδη το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας, ακυρώνοντας τον ρόλο του κ. Τραγάκη, θέλω να το «καταγγείλω» αυτό. Αλλά χαίρομαι πράγματι γιατί το κλίμα σήμερα είναι δικαιολογημένα αισιόδοξο.
Είναι αισιόδοξο για πολλούς λόγους. Θέλω να θυμίσω ότι βρισκόμαστε στην πρώτη μας συνάντηση μετά τη διπλή και καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εθνικές εκλογές.
Είναι όμως και η πρώτη συνεδρίαση στην αρχή της δεύτερης κυβερνητικής μας θητείας, κάτι που σημαίνει ότι η παράταξη συστρατεύεται σήμερα για τις νέες μάχες τις οποίες διαμορφώνουν οι καινούργιες συνθήκες.
Σε μία χρονιά μάλιστα ιδιαίτερα συμβολική, καθώς θα γιορτάσουμε μισό αιώνα δημοκρατίας, αλλά και μισό αιώνα πολιτικής παρουσίας του κόμματος που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Και με επόμενο ορόσημο τις ευρωεκλογές. Έναν θεσμό που δεν θα μας αφορούσε αν και πάλι η Νέα Δημοκρατία δεν πρωτοστατούσε στην είσοδο της χώρας μας στην Ευρώπη. Για να την κρατήσει αργότερα εκεί, όταν κινδύνευσε να αποβληθεί, και τώρα να πρωταγωνιστεί στην πορεία της μεταξύ όλων των κρατών-μελών.
Όπως έχω πει, στην πρώτη τετραετία επικεντρωθήκαμε στην επούλωση των πληγών μετά την καταστροφική διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα πολλές και διαφορετικές κρίσεις: από τις μεταναστευτικές εισβολές και την παγκόσμια πανδημία μέχρι τις εθνικές προκλήσεις στο Αιγαίο, και από τις φυσικές καταστροφές μέχρι τα κύματα της ακρίβειας, τον πόλεμο της Ουκρανίας και την ενεργειακή έκρηξη.
Στην καινούργια περίοδο το πολιτικό στοίχημα είναι άλλο: να εντοπίσουμε και να ξεριζώσουμε τις αιτίες αυτών των πληγών, ενώ παράλληλα να σταθούμε ανθεκτικοί απέναντι στις προκλήσεις των καιρών, με πρώτη εκείνη της κλιματικής αλλαγής.
Όπλο μας θα είναι οι τολμηρές μεταρρυθμίσεις, με γενναίες τομές και αλλαγές. Στρατηγική μας επιδίωξη: ο πολυδιάστατος εκσυγχρονισμός. Οι συντονισμένες παρεμβάσεις, δηλαδή, σε όλα τα πεδία της δημόσιας ζωής, ώστε η καθημερινότητα του πολίτη να βελτιώνεται παντού: στο εισόδημα, στην υγεία, στην εξυπηρέτηση, στο κράτος, αλλά και στις σπουδές των παιδιών του.
Ακριβώς γι’ αυτό το έργο μας γίνεται δυσκολότερο. Γιατί οι διαχρονικές παθογένειες έχουν θεμέλια γερά, απαιτώντας πρωτοβουλίες οι οποίες για να αποδώσουν χρειάζονται χρόνο και επιμονή.
Έχουμε όμως και την πολιτική βούληση και το κομματικό σθένος να δώσουμε αυτόν τον αγώνα. Αλλά κυρίως έχουμε την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας, όπως τη σφράγισαν οι διαδοχικές εκλογές. Αυξάνοντας τη διαφορά μας από τα υπόλοιπα κόμματα, διευρύνοντας ακόμα περισσότερο την επιρροή της δικής μας παράταξης. Ένα γεγονός πρωτόγνωρο στη διάρκεια της μεταπολίτευσης.
Πρόκειται πράγματι για την επιβράβευση μιας συνεπούς πολιτικής. Θα επαναλάβω, ωστόσο, ότι το 41% δεν ισοδυναμεί με λευκή επιταγή. Ισοδυναμεί με αυξημένη ευθύνη. Δεν είναι άλλοθι για λάθη. Είναι κίνητρο για αποτέλεσμα που επιπλέον δεν επιτρέπει υπερφίαλες συμπεριφορές καθώς το πολιτικό «κοντέρ» μηδενίστηκε στις εκλογές.
Ο λόγος μας, συνεπώς, πρέπει να είναι σαν τις πράξεις μας: σαφής, ουσιαστικός, αλλά κυρίως μετρημένος. Αυτό προϋποθέτει άλλωστε και η νέα μας διαδρομή, που ξεκινά από αφετηρίες οι οποίες επιτεύχθηκαν χωρίς να είναι ούτε εύκολες, ούτε δεδομένες.
Θυμίζω ότι η χώρα έχει ανακτήσει πλέον την επενδυτική βαθμίδα, εξασφαλίζοντας ευνοϊκότερο δανεισμό για το κράτος, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Καταγράφει από τους πιο υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη, με ρεκόρ εξαγωγών. Μειώνει διαρκώς την ανεργία και το δημόσιο χρέος της.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα προχωρεί, αυξάνοντας τον δημόσιο πλούτο, μέρισμα από τον οποίο έχει όλη η κοινωνία. Έτσι μπορούμε τώρα να ενισχύσουμε με 350 εκατομμύρια ευρώ την κοινωνία, ως ένα πρόσθετο «ανάχωμα» στην εισαγόμενη ακρίβεια. Μιλώ για τις οικογένειες με παιδιά, για τους χαμηλοσυνταξιούχους, για πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ, για άτομα με αναπηρία, 2.300.000 πολίτες σε όλη την επικράτεια.
Τον Δεκέμβριο καταβάλλονται, επίσης, το επίδομα θέρμανσης από όλες πλέον τις πηγές ενέργειες, διπλάσιο ποσό του «Market Pass» στους κατοίκους των περιοχών που δοκιμάστηκαν από τις τελευταίες πλημμύρες, ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ σε όσους συνταξιούχους αδικεί η προσωπική διαφορά και, ακόμα, το αυξημένο φέτος, κατά 8%, Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Όλα αυτά παράλληλα με την πρωτοβουλία μας για μείωση 5% σε τιμές περίπου 900 βασικών προϊόντων, δίπλα στους ελέγχους και στα πρόστιμα εναντίον της αισχροκέρδειας.
Και, βέβαια, μαζί ο δεύτερος πυλώνας των αποφάσεων μας: οι μόνιμες αυξήσεις στους δημόσιους υπαλλήλους, τους συνταξιούχους και στον κατώτατο μισθό. Μια συντονισμένη δράση, δηλαδή, η οποία πριν από όλα αποτυπώνει τον κοινωνικό χαρακτήρα των επιλογών μας. Γιατί πρώτοι εμείς αντιλαμβανόμαστε την εισαγόμενη ακρίβεια ως τον βασικό μας αντίπαλο.
Μπορεί εδώ και πάνω από ένα χρόνο η Ελλάδα να βρίσκεται στον μέσο όρο του ευρωπαϊκού πληθωρισμού. Όμως γνωρίζω, το γνωρίζουμε καλά, το πρόβλημα, ειδικά στα τρόφιμα, επιμένει. Γι’ αυτό και είπα ότι θα κάνω ό,τι χρειαστεί να ανακουφιστεί η κοινωνία. Τα 350 εκατομμύρια έρχονται να ενισχύσουν το διαθέσιμο εισόδημα, να στηρίξουν τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας.
Είπα και κάτι ακόμα, όμως. Είπα ότι η χώρα «δεν θα γίνει Μπανανία». Έτσι τώρα οι έλεγχοι απλώνονται καθημερινά, με σημαντικά πρόστιμα για αυθαίρετη κερδοφορία. Μια προσπάθεια που θα συνεχιστεί με ένταση.
Αυτή η πολιτική, όμως, απαντά και στην εύκολη κριτική περί τάχα επιδοματικών πολιτικών. Ο δικός μας σκοπός είναι διπλός. Από τη μια πλευρά να δίνουμε στοχευμένες λύσεις σε έκτακτες δυσκολίες, ιδίως υπέρ των πιο ευάλωτων, ενώ από την άλλη να ενισχύουμε σταθερά το εισόδημα, με μόνιμα μέτρα που θα ισχύουν και μετά από αυτές. Είναι μια ευέλικτη πορεία κοινωνικής συνοχής, η οποία θα συμβαδίζει με την αδιαπραγμάτευτη δημοσιονομική ισορροπία.
Νεοδημοκράτισσες και Νεοδημοκράτες, η κυβέρνηση από τους πρώτους κιόλας μήνες προώθησε 20 νομοσχέδια, με κοινό τους στόχο έναν: τις μεταρρυθμίσεις.
Ξεκινήσαμε τον Ιούλιο με την εφαρμογή του 50% των οικονομικών μας δεσμεύσεων, ύψους 4,4 δισεκατομμυρίων, προβλέποντας αυξημένες αποδοχές στο Δημόσιο, ύστερα από 14 χρόνια, νέα ενίσχυση στις συντάξεις, αύξηση του αφορολόγητου για τις οικογένειες, καταβολή του «Youth Pass» στους νέους μας.
Συνεχίσαμε με το νέο σύστημα ανάδειξης στην κρατική πυραμίδα, μακριά από τα δεσμά του πολιτικού συστήματος. Διασφαλίζουμε έτσι πως οι δημόσιοι φορείς θα διοικούνται πια από τους κατάλληλους ανθρώπους στις κατάλληλες θέσεις, με στόχους βάσει των οποίων όλοι θα αξιολογούνται.
Δρομολογούμε επίσης τομές στην υγεία, ενισχύοντας το ΕΚΑΒ με προσωπικό, εκπαίδευση, εξοπλισμό, ώστε να ανταποκρίνεται πιο γρήγορα, πιο αποτελεσματικά. Επεκτείνουμε δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για περισσότερα νοσήματα για όλους τους πολίτες. Υπογράφηκαν ήδη οι συμβάσεις ανακαίνισης των Τμημάτων Επείγοντων Περιστατικών στα πρώτα εννέα νοσοκομεία. Και το κυριότερο, είπαμε και το κάνουμε πράξη: 6.500 νέες προσλήψεις στο ΕΣΥ.
Το επόμενο βήμα μας αφορά μία μεγάλη εθνική πρωτοβουλία. Ένα ζήτημα για το οποίο είχα μιλήσει εκτενώς προεκλογικά, για το οποίο είχαμε δεσμευτεί στον πολιτικό μας λόγο. Αναφέρομαι στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, με 10 συγκεκριμένες παρεμβάσεις κοινωνικής δικαιοσύνης: από τη διασύνδεση των POS και των ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ μέχρι τη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, από την κατάργηση των μετρητών στις αγορές των ακινήτων μέχρι τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και το χτύπημα του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Το νομοσχέδιο βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Το ξέρετε καλά, προβλέπει ένα πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών. Έχουμε μιλήσει πολύ για τα ζητήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης στη φορολογία. Δεν γίνεται το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών να δηλώνει μηδενικό κέρδος, το 85% κάτω των 10.000 ετησίως. Ούτε γίνεται ο εργοδότης να εμφανίζει μικρότερο εισόδημα από τους εργαζομένους του.
Το σύστημα το οποίο εισηγούμαστε συνοδεύεται από μία ακόμα προεκλογική μας δέσμευση που γίνεται πράξη έναν χρόνο νωρίτερα: τη σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
Θέλω να θυμίσω ότι από τη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού εξαιρούνται όσοι αμείβονται με δελτία παροχής ή βρίσκονται στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής τους πορείας. Και βέβαια, μιλάμε για μία ρύθμιση που καθιερώνει ένα τεκμήριο αναγκαίο, ένα τεκμήριο μαχητό. Δεν είναι -θέλω να τονίσω αυτό- μία οριζόντια ρύθμιση. Υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις και οποίος πιστεύει ότι αδικείται μπορεί να διεκδικήσει το δίκαιό του.
Είναι όμως μία παρέμβαση βαθιά δίκαιη, ευθυγραμμισμένη με τον πολιτικό μας λόγο, μια παρέμβαση τολμηρή, μεταρρυθμιστική, από την οποία δεν θα υποχωρήσουμε. Θα την κάνουμε πράξη.
Θα λάβουμε υπόψη μας το πλαίσιο της διαβούλευσης, πιστεύω ότι θα αναδειχθούν ζητήματα. Ενδεχομένως να υπάρχουν κενά στο νομοσχέδιο, αγαπητέ μου Υπουργέ, τα οποία πρέπει να καλυφθούν. Όμως, η κεντρική στόχευση της πρωτοβουλίας δεν θα αλλάξει.
Δεν είναι η πρώτη φορά που σας μιλώ για μεταρρυθμίσεις που ίσως ξεβολέψουν κάποιους, αλλά θα ωφελήσουν τους πολλούς. Κι αν υπάρξει κόστος από αυτές τις συγκρούσεις, αυτή η κυβέρνηση δεν θα διστάσει να το αναλάβει. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι μία από τις μεγάλες παγίδες της δεύτερης τετραετίας είναι ο συμβιβασμός. Συμβιβασμός με παθογένειες, με παγιωμένα συμφέροντα. Μία αδικία των λίγων σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, που κάποτε πρέπει να λείψει.
Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που έχουμε ήδη εισηγηθεί, επανατοποθετούμε σε νέες βάσεις την Πολιτική Προστασία, με βάση την εμπειρία των τελευταίων θεομηνιών. Σύντομα, λοιπόν, θα μπορέσουμε να ψηφίσουμε στη Βουλή ένα συγκροτημένο σχέδιο που θα αυξάνει τον ρόλο της, ενσωματώνοντας τα διδάγματα από ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι.
Θέλω να θυμίσω ότι την Τετάρτη, μεθαύριο, θα βρεθούμε στη Βουλή, σε μία συζήτηση την οποία προκάλεσα ο ίδιος, για να μπορέσουμε και πάλι να μιλήσουμε για το τι έγινε στη Θεσσαλία, για το τι έγινε στον Έβρο και για το ποιες θα είναι οι πολιτικές μας πρωτοβουλίες από εδώ και στο εξής, βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες, μακροπρόθεσμες.
Όμως, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας απαντά σε μια σειρά από προκλήσεις: ηλεκτρονικός έλεγχος για τον καθαρισμό των οικοπέδων, υποχρεωτικές διανοίξεις αντιπυρικών ζωνών, ελεύθερων χώρων γύρω από τους σταθμούς μεταφοράς ρεύματος, νέοι τρόποι αντιμετώπισης των πλημμυρών.
Γίνεται, συνεπώς, σαφές ποιος είναι ο πολιτικός μας προσανατολισμός: γενναίες αλλαγές στην οικονομία, στη διοίκηση, στην υγεία, στο κράτος, για μία καλύτερη καθημερινότητα, με τον πολίτη στην πρώτη γραμμή της φροντίδας μας.
Όλα αυτά, την ώρα που η πατρίδα μας δυναμώνει αμυντικά, γεωστρατηγικά και διπλωματικά. Συνεχίζουμε να υποδεχόμαστε καινούργια Rafale και αναβαθμισμένα F-16, και πριν από δύο μήνες έγινε η καθέλκυση της πρώτης φρεγάτας Belharra, που θα ενταχθεί στο Πολεμικό Ναυτικό το 2025.
Αναγνωρίζουμε, όμως, και τις χρόνιες αδυναμίες μας. Δεν είναι τυχαίο, παραδείγματος χάρη, ότι ο έλεγχος της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, η οποία είναι τόσο κρίσιμη για να μπορούν τα πτητικά μας μέσα να πετάνε με τη συχνότητα που τα χρειαζόμαστε, περνά πια αποκλειστικά στο Υπουργείο ‘Αμυνας, ώστε να μπορεί να συνδεθεί δυναμικά με τα εξοπλιστικά μας προγράμματα.
Ενώ στα εθνικά και ευρωπαϊκά μας σύνορα χτίζεται μεθοδικά ο αποτρεπτικός φράχτης, περιορίζοντας τις μεταναστευτικές ροές. Αισθάνομαι, ξέρετε, μια μεγάλη προσωπική δικαίωση, καθώς μπορέσαμε μετά από μεγάλη προσπάθεια να πείσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν νοείται ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης χωρίς ουσιαστική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ήμασταν λίγοι στην αρχή που μιλούσαμε για τα ζητήματα αυτά. Όλους τους απασχολούσαν οι δευτερογενείς ροές -τι γίνεται από τη στιγμή που οι μετανάστες και οι πρόσφυγες θα μπουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καταφέραμε και πείσαμε την Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή η πολιτική άλλαξε και αναγνωρίζεται ο ξεχωριστός ρόλος της Ελλάδος ως μια χώρα η οποία φυλάει όχι μόνο τα εθνικά σύνορά της αλλά και τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Αυτή η συνεκτική πολιτική ασφάλειας την οποία ακολουθούμε είναι η άλλη όψη μιας ισχυρής ελληνικής φωνής εκτός των συνόρων μας. Η διπλωματία μας πια είναι παρούσα σε όλα τα μέτωπα. Είναι παρούσα στην Ευρώπη προτείνοντας, στο νέο δημοσιονομικό πλαίσιο, στη συζήτηση που γίνεται για την αναθεώρησή του, περισσότερους πόρους για το μεταναστευτικό και τις φυσικές καταστροφές.
Ανοίγω μια παρένθεση: θα μιλήσουμε την Τετάρτη για τη μεγάλη επιτυχία της πολιτικής μας και για τους πόρους τους οποίους εξασφαλίσαμε για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την ανοικοδόμηση της Θεσσαλίας. Δεν ήταν εύκολο, ήταν όμως αποτέλεσμα του ειδικού βάρους που έχει πια η χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά και στο διεθνές προσκήνιο, με πιο επίκαιρη την ενεργή μας συμμετοχή στις προσπάθειες να μην εξαπλωθεί η αιματηρή κρίση στη Μέση Ανατολή στην ευρύτερη περιοχή. Ξέρω ότι και σήμερα είναι λογικό στην ελληνική κοινωνία να υπάρχει μια μεγάλη ανησυχία για το τι γίνεται στη γειτονιά μας. Είμαστε μαζί με την Κύπρο, όπως έχουμε πει πολλές φορές, οι δύο χώρες που βρισκόμαστε εγγυτέρα στην κρίση της Μέσης Ανατολής.
Θέλω να επαναλάβω συνοπτικά τα τέσσερα σημεία που καθορίζουν την εθνική θέση γύρω από τα τραγικά πρόσφατα γεγονότα στη Μέση Ανατολή: πρώτον, ναι, το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα μετά τη βάρβαρη επίθεση που δέχθηκε στο έδαφός του. Και πρώτη προτεραιότητα σήμερα θα πρέπει, χωρίς όρους, χωρίς προϋποθέσεις, να είναι η απελευθέρωση των ομήρων. Παραπάνω από 200 κρατούνται σήμερα σε τραγικές συνθήκες εντός της Λωρίδας της Γάζας.
Δεύτερον, το Ισραήλ οφείλει όμως, ως δημοκρατία, να αντιδρά στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και ειδικά στο πλαίσιο του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, διαχωρίζοντας την τρομοκρατική Χαμάς από τον Παλαιστινιακό λαό.
Τρίτον, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για την κλιμακούμενη αντίδραση του Ισραήλ και τις πολύ μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές στη Λωρίδα της Γάζας. Οι άμαχοι πρέπει να προστατευθούν και πρέπει να ανακουφιστούν. Πρέπει να ανακουφιστούν με άμεσες παύσεις του πυρός και με ανθρωπιστικούς διαδρόμους αλληλεγγύης για φάρμακα και τρόφιμα. Θέλω να σας πω ότι η Ελλάδα σε αυτή τη συζήτηση ήταν παρούσα από την πρώτη στιγμή.
Έχουμε καταφέρει κι έχουμε κατοχυρώσει να μπορούμε να έχουμε αυξημένη αξιοπιστία και να μπορούμε να συνομιλούμε με όλους τους εμπλεκόμενους: μια στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικές σχέσεις με όλες τις χώρες του αραβικού κόσμου αλλά και με την Παλαιστινιακή Αρχή.
Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να προσερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση με ένα ιδιαίτερο διπλωματικό εκτόπισμα.
Αλλά η τέταρτη, και θα σας έλεγα σταθερή θέση της εξωτερικής πολιτικής μας, η οποία ουδέποτε άλλαξε, είναι ότι οριστική λύση σε αυτήν την ταραγμένη ζώνη θα μπορέσει να δώσει μόνο μία μεγάλη πολιτική υπέρβαση, όχι μια στρατιωτική επικράτηση. Και η πολιτική υπέρβαση μπορεί να είναι μόνο η ίδρυση δύο κρατών με αμοιβαία αναγνώριση.
Φίλες και φίλοι, αναφέρθηκα στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες όχι μόνο γιατί καταγράφουν προτεραιότητες της δεύτερης θητείας, αλλά και γιατί αυτές πρέπει να επιταχυνθούν, επικεντρωμένες στην παραγωγή χειροπιαστού αποτελέσματος και κυρίως με την αποφασιστικότερη συμμετοχή της παράταξής μας.
Πολύ περισσότερο όταν απέναντί μας έχουμε πλέον την πραγματικότητα, τη δύσκολη πραγματικότητα -παρά την μεγάλη πρόοδο την οποία έχουμε πετύχει ως χώρα- την οποία αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Αυτή, φίλες και φίλοι, αποτελεί συχνά την πιο ισχυρή αντιπολίτευση.
Βλέπετε τα αδιέξοδα της άλλης πολιτικής όχθης. Στον μεν ΣΥΡΙΖΑ μαλώνουν αν ο αρχηγός τους είναι ο Trump ή ο Beppe Grillo. Kαι διαφωνούν για το διαβόητο «μαξιλάρι», παίζουν «μαξιλαροπόλεμο» τώρα μεταξύ τους.
Κρύβονται, ωστόσο. Κρύβουν όλοι τους πως αυτό το «μαξιλάρι» επινοήθηκε ουσιαστικά για να αποκοιμίσει την κοινή γνώμη, με χρήματα από άδικους φόρους, χωρίς κανέναν ελληνικό έλεγχο. Τι ήταν το «μαξιλάρι»; Δεν ήταν παρά το ενέχυρο των δανειστών για την τεράστια προσωπική αναξιοπιστία του κ. Τσίπρα.
Στο δε ΠΑΣΟΚ, παρατηρώ με ενδιαφέρον τη σταδιακή του προσχώρηση σε έναν μηδενιστικό λόγο. Προσδοκώντας να πάρει εκείνο τη θέση του δεύτερου κόμματος, δείχνουν στο ΠΑΣΟΚ να περιμένουν την υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ ως «ώριμου φρούτου», ώστε να υποδεχθούν τους ψηφοφόρους του.
Αγνοούν, όμως, ότι η αρνητική πολιτική την οποία μιμούνται δεν είναι πια ώριμο, είναι ένα σάπιο φρούτο, είναι ξεπερασμένα συνθήματα που έχει ακούσει και έχει απορρίψει η ελληνική κοινωνία.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εμείς δεν έχουμε λόγο να κοιτάμε την «καταπακτή» της ιστορίας, απ’ όπου προσπαθούν να επιστρέψουν στο προσκήνιο είτε το παλιό γνωστό ΠΑΣΟΚ είτε τα σπαράγματα της αδιέξοδης αριστεράς. Γι’ αυτό και σταματώ εδώ οποιαδήποτε αναφορά μου στην αντιπολίτευση.
Και σας ζητώ και στον δικό σας λόγο να μην ασχολείστε πολύ με το τι γίνεται στην άλλη όχθη του πολιτικού φάσματος. Γιατί τα προβλήματά μας είναι υπαρκτά. Υπαρκτές μπορεί να είναι και οι δικές μας αστοχίες. Ξέρουμε, όπως έγραφε ο Καζαντζάκης, «ο σωστός δρόμος είναι πάντα ο ανήφορος» και συνειδητοποιώντας ότι στον καθρέφτη της πολιτικής κυριαρχίας αναδεικνύονται πιο έντονα οι αδυναμίες εκείνου που κυριαρχεί.
Έτσι, τα καθήκοντά μας αποκτούν νέα μεγέθη και αποκτούν και άλλες διαστάσεις. Είναι ένα συμπέρασμα το οποίο αξίζει να το κρατήσουμε, όχι μόνο στην καθημερινή μας δράση, αλλά γιατί μπροστά μας έχουμε την αναμέτρηση των ευρωεκλογών.
Γιατί και αυτή, ας μην γελιόμαστε, παρά τα ειδικά της χαρακτηριστικά, θα είναι μία πολιτική αναμέτρηση, με συνέπειες τόσο στη διεθνή θέση της χώρας, όσο και στην εσωτερική της ζωή.
Ο προεκλογικός αγώνας μας, λοιπόν, αναμφίβολα θα έχει κι έναν παραταξιακό χαρακτήρα. Για να το πω διαφορετικά, το στοίχημα εκείνης της κάλπης, που θα στηθεί σε λίγους μήνες από τώρα, θα είναι κι αυτό σύνθετο: από τη μία πλευρά να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα του τόπου, ώστε να συνεχίσει στην τροχιά προόδου στην οποία βρίσκεται. Κι από την άλλη, η Ελλάδα να εκλέξει στην Ευρωβουλή στελέχη με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που θα δυναμώσουν την εθνική φωνή, που θα δυναμώσουν την εθνική παρέμβαση στους δύσκολους κοινοτικούς συσχετισμούς.
Και στα δύο, όμως, μία είναι η απάντηση: η καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας, ώστε οι πολιτικοί συσχετισμοί στον τόπο να εδραιωθούν και να αποτραπεί κάθε αμφισβήτηση αυτής της ανοδικής εθνικής πορείας που με τόσο κόπο έχουμε χτίσει.
Ταυτόχρονα, να ενισχυθεί και μια πολιτική που έχει φέρει συγκεκριμένες νίκες, συγκεκριμένα αποτελέσματα, από τα 36 δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης και την αλληλεγγύη στις θεομηνίες μέχρι την αναγνώριση των συνόρων μας ως ευρωπαϊκών και τις νέες αμυντικές και ενεργειακές συμμαχίες της χώρας.
Αυτή η παράταξη, άλλωστε, η Νέα Δημοκρατία, ήταν η πρώτη που μόχθησε για την ένταξη της πατρίδας μας στην Ευρώπη και η μόνη, θέλω να θυμίσω, η μόνη που δεν ταλαντεύτηκε ποτέ γι’ αυτή της την επιλογή.
Αν κάποιος ξέρει, συνεπώς, να δίνει καλύτερα από κάθε άλλον τις μάχες των Βρυξελλών, αυτή είναι η δική μας παράταξη, είναι η Νέα Δημοκρατία. Ξέρετε, παλέψαμε πολύ. Το έχω πει πολλές φορές, αξίζει να το επαναλαμβάνουμε, αυτή η παράταξη πάλεψε πολύ για να μπορέσουμε να μείνουμε στην Ευρώπη. Και εμείς αναλάβαμε δυσανάλογο πολιτικό κόστος όταν κάναμε μια μεγάλη υπέρβαση και στηρίξαμε το τρίτο μνημόνιο.
Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι είμαστε πια Ευρώπη, αφήσαμε πίσω τις δύσκολες μέρες της προσπάθειας της χώρας να παραμείνει στο ασφαλές λιμάνι της ευρωπαϊκής οικογένειας. Το στοίχημα αύριο είναι πια να γίνουμε Ευρώπη σε όλα τα πεδία. Και το στοίχημα αυτό θα το κερδίσουμε όλες και όλοι μαζί.
Με κατεύθυνση την ιδρυτική μας διακήρυξη, από την οποία διαβάζω ένα απόσπασμα, πολλές φορές την επικαλούμαστε αλλά αυτό το απόσπασμα δεν το έχουμε αναδείξει επαρκώς: «Η Ελλάς μπορεί να εξασφαλίσει την ευτυχία του λαού της μέσα στην Ευρώπη όπου ανήκει. Και με την πνευματική κληρονομιά της, την ακτινοβολία του Ελληνισμού και τη ζωντάνια του λαού της να συμβάλει πολιτικά, ηθικά και πολιτιστικά στην πραγματοποίηση της ιδέας μιας ενωμένης Ευρώπης». Αυτά τα έγραφε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πριν η Ελλάδα καταφέρει να μπει στην ευρωπαϊκή οικογένεια ως το δέκατο μέλος της.
Στην αφετηρία, λοιπόν, της δεύτερης κυβερνητικής θητείας και μπροστά στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση της νέας περιόδου, έχουμε όλα όσα απαιτεί ο σχεδιασμός μας: τον κύριο πολιτικό μας στόχο, τους τρόπους με τους οποίους τον προωθούμε και τα ειδικότερα επιχειρήματα για την αντιπαράθεση των ευρωεκλογών. Μαζί τους, ωστόσο, έχουμε και την οργανωτική εμπειρία μισού αιώνα κομματικής παρουσίας και δράσης.
Φίλες και φίλοι, είμαι υπερήφανος που σήμερα ηγούμαι του μεγαλύτερου κεντροδεξιού κόμματος στην Ευρώπη.
Και αυτό δεν το οφείλουμε μόνο σε εμάς, στην ηγετική ομάδα του κόμματος. Το οφείλουμε πρώτα και πάνω απ’ όλα στα απλά μέλη της παράταξής μας, στη Νεοδημοκράτισσα και στο Νεοδημοκράτη που ζει σε κάθε άκρη του τόπου, πρεσβεύοντας εκεί τις ιδέες μας, μεταφέροντας από εκεί τον παλμό της κοινωνίας.
Ας μην το ξεχνάμε ποτέ: χωρίς την κοινωνία δεν θα υπήρχε η παράταξή μας. Χωρίς την παράταξη ούτε εγώ θα ήμουν Πρωθυπουργός, ούτε εσείς θα ήσασταν στις θέσεις σας.
Θα έχουμε την ευκαιρία, πιστεύω, του χρόνου, σε αυτό το έτος-ορόσημο, να γιορτάσουμε με τον τρόπο που αρμόζει στη μεγάλη μας οικογένεια τα 50 χρόνια από την ίδρυσή μας.
Αλλά είναι ο καθημερινός Νεοδημοκράτης, ο καθημερινός Νεοδημοκράτης της διπλανής πόρτας, ειδικά οι παλαιότεροι, αυτοί που έζησαν τις αγωνίες πέντε δεκαετιών, είναι αυτοί που άντεξαν στις λοιδορίες του διχασμού και του λαϊκισμού. Είναι αυτοί που στάθηκαν όρθιοι μετά από μεγάλες ήττες. Είναι αυτοί που με τον αγώνα τους έστειλαν στο χθες το ψέμα και έκαναν ξανά τη χώρα μας μια χώρα κανονική.
Και αυτός ο Νεοδημοκράτης καλείται τώρα να προστατεύσει τις κατακτήσεις του. Αλλά και να βάλει τη σφραγίδα του στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, στην Ελλάδα του ιδίου και των παιδιών του.
Η ενίσχυση της οργάνωσής μας, συνεπώς, καθίσταται μια κρίσιμη προτεραιότητα. Τόσο στο επίπεδο της σύνδεσης με τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες, όσο ιδίως στον τομέα της αυτόνομης παρουσίας μας σε κάθε χώρο, στην εργασία, στο πανεπιστήμιο, στην γειτονιά, σε όλους τους μαζικούς φορείς.
Οι νέες προκλήσεις είναι πολλές. Αλλά ευτυχώς είναι σημαντική και η εμπειρία μας.
Και πράγματι, τα τελευταία χρόνια, με επικεφαλής τον Παύλο Μαρινάκη και μια ομάδα άξιων συνεργατών του, οι δυνάμεις μας «όργωσαν» όλη την Ελλάδα. Αναβαθμίσαμε την εσωτερική μας λειτουργία. Επισκεφθήκαμε σχεδόν όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, σχεδόν όλους τους Δήμους της Αττικής. Οργανώσαμε εκατοντάδες περιοδείες κλιμακίων με τη συμμετοχή βουλευτών και Υπουργών. Επιμείναμε, ναι, κουράσαμε λίγο περισσότερο τους Υπουργούς μας, ζητώντας τους να διαθέσουν λίγο από τον χρόνο τους για την κομματική τους δράση.
Στο ίδιο διάστημα το κόμμα οργάνωσε δεκάδες εκδηλώσεις, αθόρυβες εθελοντικές δράσεις -κομβικός ήταν ο ρόλος των ΔΕΕΠ και των ΔΗΜΤΟ- με πρώτες ανάμεσά τους τη συμμετοχή των μελών μας στο έργο της Πολιτικής Προστασίας, με τη συλλογή αγαθών για τη στήριξη των πληγέντων από τις φυσικές καταστροφές, την υποδοχή προσφύγων από την Ουκρανία.
Οι Πολιτικές Ακαδημίες, που οργανώθηκαν έτσι ώστε να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση για το κυβερνητικό έργο. Μαζί τους όμως και η επικοινωνία του κόμματος με σύγχρονες μορφές, τα podcast με Υπουργούς, «Το είπατε, το κάνατε;», με ερωτηματικό, για να μπορέσουμε να δίνουμε πάντα αυτή την αίσθηση ότι υπάρχει μια συνεχής αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου και μια λογοδοσία και μια συνέχεια μεταξύ λόγων και πράξεων.
‘Αλλωστε, σύγχρονη είναι και η ίδια η Πολιτική μας Επιτροπή, η οποία ανανεώθηκε σε ποσοστό 75%, μειώνοντας και τον μέσο όρο ηλικίας των στελεχών της κατά σχεδόν 10 έτη. Και βέβαια, να θυμίσω και το 14ο Συνέδριό μας, που έδωσε το έναυσμα για τους εκλογικούς θριάμβους οι οποίοι ακολούθησαν.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι παρά μόνο ενδεικτικές αναφορές σε όσα μπορέσαμε να πετύχουμε μαζί. Χρησιμοποιώ με έμφαση τη λέξη «μαζί», διότι το κόμμα είναι και θα είναι ο βασικός πυλώνας πάνω στον οποίο θα στηρίζεται η κυβέρνηση, με την ενότητα να παραμένει το θεμέλιό μας. Αν και όσο η Νέα Δημοκρατία παραμένει ενωμένη, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από κανέναν.
Σήμερα μένουμε πιστοί στην παράδοση της συνεχούς ανανέωσης που έχει αυτή η παράταξη. Θέλω καταρχάς να συγχαρώ και να ευχαριστήσω προσωπικά έναν άνθρωπο που υπήρξε προσωπική μου επιλογή, πιστεύω όμως ότι δικαίωσε απόλυτα τον δύσκολο ρόλο που του ανέθεσα. Θα ήθελα ένα μεγάλο και θερμό χειροκρότημα για τον Παύλο Μαρινάκη.
Και αφού τον χειροκροτήσαμε θερμά θα τον καλέσουμε να παραδώσει τη γαλάζια σκυτάλη. Ενόψει και του επόμενου Συνεδρίου μας, ζητώ από όλους να δώσουμε ομόφωνα μία ακόμα νέα πνοή στο κόμμα, εκλέγοντας Γραμματέα της Πολιτικής Επιτροπής τη Μαρία Συρεγγέλα.
Και προσωπικά είμαι χαρούμενος που στα 50 χρόνια της ιστορίας της, τα ηνία της Νέας Δημοκρατίας σε κομματικό επίπεδο αναλαμβάνει για πρώτη φορά μία γυναίκα. Η Μαρία, εξάλλου, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είμαι σίγουρος ότι θα ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής και θα αφήσει ακόμα πιο ισχυρό το αποτύπωμα της παράταξης στην κοινωνία.
Είναι εξάλλου σάρκα από τη σάρκα της παράταξης. Οργανώθηκε στη ΔΑΠ από τα φοιτητικά της χρόνια στη Φιλοσοφική, υπήρξε μέλος της ΟΝΝΕΔ, συμμετείχε στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή, εκλέχθηκε πρώτη το 2007. Μας εκπροσώπησε διεθνώς, αρχικά ως Αντιπρόεδρος της νεολαίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αργότερα ως Αντιπρόεδρος του Τμήματος Γυναικών.
Και αυτή τη σημαντική ατζέντα σε θέματα ισότητας, γυναικείας εργασίας, επιχειρηματικότητας, υπηρέτησε ως Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας και ως Υφυπουργός Εργασίας.
Δεν σας κρύβω ότι σήμερα νιώθω δικαιωμένος για εκείνες μου τις επιλογές. Ανταποκρίθηκε απόλυτα σε όποιο καθήκον ανέλαβε, με εργατικότητα, με οργανωτική ικανότητα πάντοτε και -το τονίζω αυτό- με παραταξιακή αφοσίωση.
Αγαπητή Μαρία, αυτή η εξέλιξη δεν συνιστά απλώς ένα προσωπικό ορόσημο για εσένα, είναι και ένα σημαντικό βήμα για τη Νέα Δημοκρατία. Εμπιστευόμαστε τις ικανότητές σου, στεκόμαστε στο πλευρό σου, περιμένοντας να γράψεις εσύ τις πρώτες γραμμές στο νέο κεφάλαιο του κόμματος. Το έργο αυτό δεν είναι ποτέ εύκολο. Εμείς οι Νεοδημοκράτες, όμως, ξέρουμε να μετατρέπουμε τις δυσκολίες σε επιτυχίες.
«Έλα Συρεγγέλα» λοιπόν το σύνθημα, αλλά μην έρθεις με φόρα. Αυτό δεν βγήκε σε καλό.
Ας κλείσω λοιπόν αισιόδοξα καθώς, παρά τα εμπόδια, οι οιωνοί φαίνονται θετικοί. Στο κατώφλι της 50ης επετείου από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η Ελλάδα είναι πιο ισχυρή, πιο ακμαία από ποτέ.
Υποδεχόμαστε, επίσης, τα γενέθλια της Νέας Δημοκρατίας, με το κόμμα μας να έχει την ωριμότητα της εμπειρίας και ταυτόχρονα να διατηρεί τον δυναμισμό της εφηβείας. Μπροστά μας ανοίγεται η πρόκληση μίας νέας κυβερνητικής τετραετίας και βέβαια μπροστά μας έχουμε το κρίσιμο στοίχημα των ευρωεκλογών.
Είναι στο χέρι μας, από εμάς, μόνο από εμάς, εξαρτάται αν θα μπορέσουμε να βγούμε νικητές και στα δύο μέτωπα. Και θα το πετύχουμε, όχι μόνο γιατί έχουμε το σχέδιο και την όρεξη για δουλειά που θα το κάνει πράξη, αλλά γιατί όπως οι αρχές μας έτσι και το σύνθημά μας παραμένει επίκαιρο και διαρκές: η Ελλάδα πάντα μπροστά, σταθερά, τολμηρά.
Οι Έλληνες πολίτες εναπόθεσαν στις πλάτες μας μια μεγάλη ευθύνη: να αλλάξουμε τη χώρα, να την κάνουμε πραγματικά Ευρώπη, να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα στο μέλλον. Και στην αρχή της δεύτερης τετραετίας μας, σας δηλώνω πιο αποφασισμένος παρά ποτέ ότι όλοι μαζί θα μπορέσουμε και θα πετύχουμε αυτόν τον μεγάλο στόχο.
Σας ευχαριστώ πολύ, καλή επιτυχία στη Μαρία, καλή δύναμη.
