Συνέντευξη
στη Μαρία Χονδρογιάννη
«Η εκπαίδευση αποτελεί διαχρονικά βασική συνιστώσα εξισωτικού μηχανισμού για την αναίρεση κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Ιδιαίτερα δε, σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η επένδυση στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού, στην παραγωγή και αξιοποίηση της γνώσης και την καινοτομία αποτελούν βασική προϋπόθεση και κατευθύνουσα δύναμη για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης με ανθρώπινο πρόσωπο».
Στο ρολο που θα πρέπει να έχει η εκπαίδευση ειδικά σε συνθήκες κρίσης αναφέρεται μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στη “δ”, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Στέφανος Γκρίτζαλης.
«Η αξιοποίηση της εκπαίδευσης, της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, της έρευνας και της καινοτομίας μπορούν να συνεισφέρουν θετικά σε μία εθνική προσπάθεια για βιώσιμη ποιοτική ανάπτυξη. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να βρίσκονται, διαρκώς, στο επίκεντρο κάθε συγκροτημένης εθνικής προσπάθειας για έξοδο από τις σημερινές ασφυκτικές συνθήκες βαθιάς δημοσιονομικής κρίσης, ύφεσης και ανεργίας», δηλώνει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και προσθέτει πως ο ρόλος των πανεπιστημίων στην εθνική προσπάθεια για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη παραμένει σταθερά και διαχρονικά αναντικατάστατος.
Ο κ. Στέφανος Γκρίτζαλης δηλώνει πως βασικός στόχος του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι η ακαδημαϊκά εξωστρεφής και διεθνοποιημένη ανάπτυξή του, στην εκπαίδευση και την έρευνα.
«Η νέα Πρυτανική Αρχή θα υπηρετήσει, όπως και οι προηγούμενες Διοικήσεις του Ιδρύματος, την οραματική πολιτική για το δημόσιο πολυνησιωτικό Πανεπιστήμιό μας, με σθεναρή άρνηση σε όσες δυνάμεις, εκτός πανεπιστημίου, μας ωθούν σε ρηχή διαχείριση χωρίς έμπνευση, από όπου και αν προέρχονται όλα αυτά, όπου και αν αυτά στοχεύουν», δήλωνει ο κ. Στέφανος Γκρίτζαλης.
Ο πρύτανης του πανεπιστημίου Αιγαίου αναφέρεται σε όλα τα φλέγοντα θέματα που ταλανίζουν την ανώτατη εκπαίδευση και καταθέτει τις προτάσεις του.
Η συνέντευξη του πρυτάνεως κ. Στέφανου Γκρίτζαλη, αναλυτικά:
• Αναλάβατε πριν από λίγο καιρό τα καθήκοντά σας στη θέση του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ποιοι είναι οι στόχοι και τα οράματά σας;
Τα τελευταία χρόνια, τα πανεπιστήμια έχουν βρεθεί σε δεινή θέση. Η συνεχώς μειούμενη χρηματοδότηση που φτάνει σε ποσοστό 60% σε σχέση με το 2009, ο ουσιαστικός μηδενισμός των πιστώσεων για έκτακτο διδακτικό προσωπικό ταυτόχρονα με την μη έγκριση χορήγησης νέων πιστώσεων για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού κάθε κατηγορίας, η μέχρι πρόσφατα πρωτοφανής καθυστέρηση στην υλοποίηση των διορισμών εκλεγμένων καθηγητών, καθηγητριών και λοιπού διδακτικού και διοικητικού προσωπικού, η επιβολή ακατανόητων και ατελέσφορων πολιτικών όπως αυτή της διαθεσιμότητας του διοικητικού προσωπικού, σε συνδυασμό με το νέο νομοθετικό πλαίσιο που, εκτός των άλλων, διατρέχεται από ασάφειες και αντιφάσεις, έχουν συχνά εγκλωβίσει πλήρως τα πανεπιστήμια στην εσωστρέφεια της διαχείρισης της καθημερινότητας, κατανοητή και αναγκαία συνθήκη για την ακαδημαϊκή επιβίωση και μόνο. Παράλληλα όμως –και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό-, τα δεδομένα αυτά έχουν απαλείψει τον απαραίτητο και αναντικατάστατο λόγο για τη διαμόρφωση της αναπτυξιακής δυναμικής της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Στις παρούσες, λοιπόν, ιδιαίτερα δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, απαραίτητη προϋπόθεση για την αναβάθμιση της λειτουργίας των πανεπιστημίων στη χώρα μας, λειτουργία που πολλαπλώς έχει πληγεί, αποτελεί η εκ μέρους τους έκφραση ενός συλλογικού ακαδημαϊκού οραματικού αφηγήματος προοπτικής και ελπίδας. Στο πλαίσιο αυτό, βασικός στόχος του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι η ακαδημαϊκά εξωστρεφής και διεθνοποιημένη ανάπτυξή του, στην εκπαίδευση και την έρευνα. Για την υλοποίηση του στόχου αυτού, η πανεπιστημιακή κοινότητα του Αιγαίου ακολουθώντας το εξ αρχής καταγεγραμμένο και διαχρονικά επικαιροποιούμενο όραμα για «Αιγαίο ως Αρχιπέλαγος Γνώσης και Πολιτισμού», προσδιορίζει με συλλογικές θεσμικές διαδικασίες τους επιμέρους στόχους, λαμβάνει αποφάσεις, αναπτύσσει στρατηγικές με συνεργατικότητα, συνεκτιμώντας τις νέες συνθήκες όπως αυτές προσδιορίζονται από τις διεθνείς ακαδημαϊκές εξελίξεις, αλλά και με προσήλωση στην ευθύνη της Παιδείας απέναντι στην κοινωνία που είναι πάντα εδώ, μας εμπιστεύεται τα παιδιά της, μας στηρίζει οικονομικά από το υστέρημά της, μας κοιτάζει διαρκώς, ελπίζοντας. Βασική συνιστώσα για την επίτευξη κάθε αναπτυξιακού στόχου, όχι μόνο για το Πανεπιστήμιό μας αλλά και για όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, αποτελεί η ικανοποίηση εκ μέρους της Πολιτείας των ακόλουθων βασικών απαιτήσεων:Διατήρηση της χρηματοδοτικής ευθύνης της Πολιτείας προς τα δημόσια πανεπιστήμια, στο πλαίσιο των προβλέψεων του συνταγματικού νομοθέτη. Εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των πανεπιστημίων και άμεση απεξάρτηση του δημόσιου πανεπιστημίου από το λειτουργικά ασφυκτικό διοικητικό εναγκαλισμό της κεντρικής διοίκησης και του Υπουργείου Παιδείας
Ακύρωση της θεσμικά ισοπεδωτικής μονοτυπίας που συχνά επιβάλλεται από το Υπουργείο Παιδείας, με τα ποικίλα προβλήματα ιδιότυπης στρέβλωσης που αυτή δευτερογενώς προκαλεί. Πολιτική και θεσμική απόρριψη όσων κύκλων απεργάζονται συνθήκες άνθησης ανεξέλεγκτων ιδιωτικών εκπαιδευτικών μορφωμάτων, δήθεν «πανεπιστημιακών», με όχημα τη σύναψη συμβάσεων δικαιόχρησης. Η νέα Πρυτανική Αρχή θα υπηρετήσει, όπως και οι προηγούμενες Διοικήσεις του Ιδρύματος, την οραματική πολιτική για το δημόσιο πολυνησιωτικό Πανεπιστήμιό μας, με σθεναρή άρνηση σε όσες δυνάμεις, εκτός πανεπιστημίου, μας ωθούν σε ρηχή διαχείριση χωρίς έμπνευση, από όπου και αν προέρχονται όλα αυτά, όπου και αν αυτά στοχεύουν.
• Ποιά είναι η θέση σας για τις μετεγγραφές των φοιτητών; Με τις αποφάσεις που έχουν δρομολογηθεί από το υπουργείο Παιδείας θα δημιουργηθούν προβλήματα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου;
Το θέμα των μετεγγραφών των φοιτητών και φοιτητριών έχει απασχολήσει όλα τα Ιδρύματα και αυτά που υποδέχονται και αυτά από τα οποία μετακινούνται οι νέοι και οι νέες μας. Ας σημειώσουμε, στο σημείο αυτό, ότι στη χώρα μας, αντίθετα με το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επί πολλά χρόνια είχε επικρατήσει ο θεσμός των μετεγγραφών φοιτητών και φοιτητριών μεταξύ ομοειδών Τμημάτων από ίδρυμα σε ίδρυμα. Με τις μετεγγραφές, τόσο τα περιφερειακά πανεπιστήμια όσο και τα πανεπιστήμια που εδρεύουν στις πολύ μεγάλες πόλεις, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα κατά τον ακαδημαϊκό τους προγραμματισμό, αφού ο ακριβής αριθμός των πρωτοετών φοιτητών και φοιτητριών που θα φοιτήσουν ανά Τμήμα γινόταν γνωστός μόλις στις αρχές Οκτωβρίου. Από το 2011 το πρόβλημα αυτό είχε αντιμετωπιστεί νομοθετικά με πολύ ικανοποιητικό τρόπο, αφού όλες οι κατηγορίες φοιτητών και φοιτητριών που έχρηζαν υποστήριξης (π.χ. πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, έχοντες προβλήματα υγείας κ.α.) εισάγονταν από την αρχή στο Τμήμα που εν συνεχεία θα φοιτούσαν. Ωστόσο, μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε το 2013 σε νομοθετική ρύθμιση, αποτέλεσμα της οποίας είναι η επιστροφή στο πρότερο καθεστώς μετεγγραφών και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη ένταση.
Στην παρούσα περίοδο της οικονομικής κρίσης, αναγνωρίζουμε πλήρως την ένταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν χιλιάδες οικογένειες στη χώρα μας, όταν πρέπει να υποστηρίξουν οικονομικά τα παιδιά τους ως φοιτητές και φοιτήτριες σε άλλη πόλη από εκείνη που η οικογένεια κατοικεί. Είναι, όμως, η λύση του προβλήματος η μετεγγραφή σε άλλο Ίδρυμα, πλησίον της μόνιμης κατοικίας της οικογένειας; Η λύση έγκειται στην άσκηση ορθής κοινωνικής πολιτικής, κοινωνικής πολιτικής με πόρους και αυτό οφείλει η Πολιτεία να το αντιληφθεί. Η τρέχουσα νομοθεσία για τις μετεγγραφές είναι συνολικά μία ατελέσφορη προσπάθεια. Είναι μία προσπάθεια άσκησης κοινωνικής πολιτικής εις βάρος της εκπαιδευτικής πολιτικής, εις βάρος της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου που ασκείται στα πανεπιστήμια. Κάθε κεντρικό πανεπιστήμιο υποδέχεται, πλέον, δυσβάστακτο αριθμό φοιτητών και φοιτητριών, τον οποίο δεν μπορεί να εκπαιδεύσει λόγω έλλειψης επαρκούς χωρητικότητας αιθουσών διδασκαλίας, εργαστηριακών χώρων, εξοπλισμού και λοιπών υποδομών, αλλά και διδασκόντων, των οποίων ο αριθμός βαίνει διαρκώς μειούμενος λόγω συνταξιοδότησης ή λόγω αποχώρησης προς πανεπιστήμια προηγμένων χωρών της αλλοδαπής, χωρίς να παρέχονται πιστώσεις από την Πολιτεία για αντικατάστασή τους. Την ίδια στιγμή, Τμήματα σε περιφερειακά πανεπιστήμια θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της ουσιαστικής απερήμωσης, αφού υπάρχει το ενδεχόμενο το ποσοστό των προς μετεγγραφή φοιτητών και φοιτητριών να φτάσει το 60% σε μερικά από αυτά. Η Πολιτεία έχει χρέος να αντιληφθεί ότι το τίμημα της άσκησης κοινωνικής πολιτικής χωρίς πόρους, οδηγεί τελικά σε δραστικά μειωμένο επίπεδο εκπαίδευσης των αποφοίτων όλων των πανεπιστημίων της χώρας. Συνδυαστικά μοναδική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αποτελεί ο δραστικός περιορισμός των δυνατοτήτων μετεγγραφών, με ταυτόχρονη όμως ενίσχυση των πόρων που διατίθενται για φοιτητική μέριμνα (π.χ. στέγαση και σίτιση), οι οποίοι και θα πρέπει να απευθύνονται σε φοιτητές και φοιτήτριες που πραγματικά έχουν ανάγκη, με κριτήριο το πραγματικό οικογενειακό τους εισόδημα.
• Θα πρέπει να έχουν λόγο στη διαμόρφωση του αριθμού των εισακτέων τα πανεπιστήμια; Η θέση αυτή έχει γίνει δεκτή από το υπουργείο Παιδείας;
Κάθε χρόνο, τα Πανεπιστήμια μέσα από συλλογικές θεσμικές διεργασίες, σε επίπεδο Τμημάτων και Συγκλήτου, εισηγούνται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων τον αριθμό των εισακτέων τους, λαμβάνοντας υπόψη πληθώρα παραμέτρων, μεταξύ των οποίων την ύπαρξη των απαιτούμενων κτιριακών και εργαστηριακών υποδομών και τη στελέχωσή τους σε μόνιμο διδακτικό προσωπικό. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το Υπουργείο αγνοώντας τις προτάσεις των Ιδρυμάτων, έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των εισακτέων σε σχέση με τον αριθμό που τα Πανεπιστήμια εισηγούνται. Την ίδια στιγμή τα Πανεπιστήμια συνεχίζουν να βιώνουν την ακραία υποχρηματοδότηση με αποτέλεσμα να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν επαρκώς στις δαπάνες που αφορούν την εκπαίδευση και την έρευνα για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, ενώ το προσωπικό τους βαίνει μειούμενο. Η τελευταία Σύνοδος Πρυτάνεων, που πραγματοποιήθηκε στις 12 και 13 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, εκτιμώντας ότι τα Ιδρύματα, σύμφωνα με τις διεθνώς ισχύουσες πρακτικές και τη συνταγματική πρόβλεψη περί αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ, πρέπει να έχουν βαρύνουσα γνώμη και αποφασιστική αρμοδιότητα για τον καθορισμό του μέγιστου αριθμού εισακτέων που μπορούν να εκπαιδεύσουν, ζήτησε από το Υπουργείο Παιδείας ο αριθμός αυτός να προσδιορίζεται κατόπιν τριμερούς συμφωνίας μεταξύ των Πανεπιστημίων, της θεσμοθετημένης Αρχής για την ποιότητα σπουδών στα Πανεπιστήμια (ΑΔΙΠ) και του Υπουργείου. Η πρόταση αυτή φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.
• Πως θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της συνεχούς μείωσης των κονδυλίων για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ;
Η θεώρηση των πανεπιστημίων ως μέρους της κρίσης είναι προφανώς εσφαλμένη. Τα δημόσια πανεπιστήμια εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στους ελάχιστους βασικούς πυλώνες στήριξης της δυνατότητας μιας κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης της χώρας, αποτελούν θύλακες δράσεων καινοτομίας, προόδου και κοινωνικού πολιτισμού στην απαραίτητη εθνική προσπάθεια για αλλαγή παραδείγματος, για τη διαμόρφωση μιας νέας εξωστρεφούς παραγωγικής βάσης και τη λειτουργία ενός νέου βιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Σταθερός προσανατολισμός όλων των Ιδρυμάτων και προφανώς και του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι να συνεχίσει μετ’ επιτάσεως να διεκδικεί την εκπλήρωση από πλευράς της Πολιτείας της αυτονόητης υποχρέωσής της απέναντί του, υποχρέωσης που συνίσταται στην διατήρηση της χρηματοδοτικής ευθύνης της προς τα δημόσια πανεπιστήμια, στο πλαίσιο των προβλέψεων του συνταγματικού νομοθέτη. Η Πολιτεία θα πρέπει να κατανοήσει πλήρως και να πείσει συνομιλητές της σε διεθνές επίπεδο ότι στον υπολογισμό του χρέους της χώρας δεν μπορούν να περιλαμβάνονται οι δαπάνες για την έρευνα, την εκπαίδευση, την ανάπτυξη. Συχνά η αναζήτηση άλλων πόρων από συμπληρωματικές πηγές αποτελεί κρίσιμη διάσταση για τη βιωσιμότητα των Ιδρυμάτων. Στο πλαίσιο αυτό και με το δεδομένο ότι η σχεδόν ανύπαρκτη περιουσία του Πανεπιστημίου μας δεν είναι συγκρίσιμη με εκείνη άλλων πανεπιστημίων και άρα δεν μπορεί να αποφέρει προσόδους ικανοποιητικού ύψους, ξεχωριστή έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην αναζήτηση δωρητών και χορηγών, διαδικασία η οποία και στο παρελθόν είχε φέρει θετικά αποτελέσματα, αλλά κυρίως στη διασφάλιση της μεγιστοποίησης εισροών από σειρά προγραμμάτων της επόμενης Διαχειριστικής Περιόδου 2014-2020, τόσο από τις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, όσο όμως και από άλλους φορείς του δημοσίου. Είναι, βεβαίως, προφανές ότι συμπληρωματικές πηγές μπορούν να αποτελέσουν ιδρυματικά έσοδα από παροχή υπηρεσιών σε τρίτους, από ερευνητικά προγράμματα, από προγράμματα Δια βίου Μάθησης κ.λπ.
• Ποιά λύση σκέπτεστε να δώσετε για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα τουλάχιστον της στέγασης των φοιτητών;
Η εξασφάλιση βέλτιστων συνθηκών διαβίωσης για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στα νησιά μας αποτελεί διαχρονικά για το Πανεπιστήμιό μας ζήτημα πρώτης προτεραιότητας. Μετά τη Χίο και τη Σάμο όπου λειτουργούν άρτιες φοιτητικές κατοικίες, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο η κατασκευή φοιτητικών κατοικιών στη Μυτιλήνη. Ταυτόχρονα βρισκόμαστε σε αναζήτηση σχετικής χρηματοδοτικής δυνατότητας για αγορά κτηρίου για φοιτητική εστία στη Ρόδο με πόρους από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση της εξασφάλισης σταθερής στέγασης για τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας, ιδίως στις σημερινές εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές συνθήκες της ελληνικής οικογένειας. Ωστόσο, παραμένουν οι Πανεπιστημιακές Μονάδες της Σύρου και της Λήμνου. Και στην κατεύθυνση αυτή η σύμπραξη των τοπικών κοινωνιών και των φορέων της Αυτοδιοίκησης έχει ιδιάζουσα σημασία.
• Το πρυτανικό συμβούλιο έδωσε το πράσινο φως για την ίδρυση πανεπιστημιακής σχολής τουρισμού. Πόσο σημαντικό είναι το εγχείρημα για τη Ρόδο;
Στις 19.11.2014 η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αιγαίου κατέγραψε την κατ’ αρχήν σύμφωνη γνώμη της για την ίδρυση Τμήματος με αντικείμενο τον Τουρισμό στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στην Πανεπιστημιακή Μονάδα Ρόδου, με φοιτητές και φοιτήτριες προερχόμενους:
-από την Ελλάδα, επιλεγέντες και επιλεγείσες διά της προβλεπόμενης διαδικασίας των πανελλαδικών εξετάσεων και στο γενικότερο πλαίσιο που ορίζει το Άρθρο 16 του Συντάγματος,
-από άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με όρους που θα λαμβάνουν υπόψη και τις αντίστοιχες προβλέψεις του Άρθρου 16 του Συντάγματος από λοιπές χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης με δυνατότητα καταβολής διδάκτρων. Ακολούθως το Συμβούλιο του Ιδρύματος έλαβε σχετική απόφαση, η οποία και προωθήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Υπενθυμίζουμε ότι η δημιουργία Τμήματος σε θέματα Τουρισμού αποτελεί διακριτό μέρος της διαχρονικής ιδρυματικής στρατηγικής και του ακαδημαϊκού σχεδιασμού του Πανεπιστημίου κατά την τελευταία εικοσαετία. Ήδη από το 1996 λειτουργεί ειδίκευση-κατεύθυνση Τουρισμού στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, ενώ από το 1997 λειτουργεί Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών σε θέματα Τουρισμού, αμφότερα στην Πανεπιστημιακή Μονάδα Χίου. Από το 2006 εντάθηκαν με ακαδημαϊκή συστηματικότητα οι σχετικές προσπάθειες, με αποτέλεσμα την έκδοση σχετικού ΦΕΚ ίδρυσης Τμήματος Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού το 2009, με έδρα την Πανεπιστημιακή Μονάδα Χίου, χωρίς όμως ποτέ να εκδοθεί απόφαση του Υπουργείου Παιδείας για προσδιορισμό εισακτέων και ένταξη του Τμήματος στα μηχανογραφικά δελτία των αποφοίτων Λυκείου της χώρας. Ακολούθως, με απόλυτη ευθύνη της Πολιτείας και με μη τεκμηριωμένη απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, τελικά το 2013, καταργήθηκε το ιδρυθέν αυτό Τμήμα. Κατά συνέπεια, η νέα συζήτηση με την Πολιτεία για επανίδρυση Τμήματος με σχετικό γνωστικό αντικείμενο ορθώς, κατ’ αρχήν, επανέρχεται και καταγράφεται ως θετική πρωτοβουλία, έστω και τώρα, για το Πανεπιστήμιό μας. Απαραίτητη προϋπόθεση βεβαίως αποτελεί η πρότερη διασφάλιση και ανθρώπινων πόρων και χώρων και χρηματοδότησης. Είναι αυτονόητο ότι η δημιουργία ενός Πανεπιστημιακού Τμήματος σε μια περιοχή, ωφελεί την τοπική ανάπτυξη, ωστόσο είναι εξίσου και περισσότερο αυτονόητο ότι κανένα Πανεπιστήμιο δεν συγκροτεί την αναπτυξιακή του στρατηγική στη βάση της τοπικής ανάπτυξης, αλλά μόνο στη βάση του εκπαιδευτικού του οράματος και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
• Ποιό θα είναι το μέλλον των ΑΕΙ και των ΤΕΙ στη στιγμή που η κρίση δεν έχει ξεπεραστεί και η οικονομία της χώρας εξακολουθεί να είναι στην κόψη του ξυραφιού;
Η εκπαίδευση αποτελεί διαχρονικά βασική συνιστώσα εξισωτικού μηχανισμού για την αναίρεση κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Ιδιαίτερα δε, σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η επένδυση στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού, στην παραγωγή και αξιοποίηση της γνώσης και την καινοτομία αποτελούν βασική προϋπόθεση και κατευθύνουσα δύναμη για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης με ανθρώπινο πρόσωπο. Στο πλαίσιο αυτών, η αξιοποίηση της εκπαίδευσης, της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, της έρευνας και της καινοτομίας μπορούν να συνεισφέρουν θετικά σε μία εθνική προσπάθεια για βιώσιμη ποιοτική ανάπτυξη. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να βρίσκονται, διαρκώς, στο επίκεντρο κάθε συγκροτημένης εθνικής προσπάθειας για έξοδο από τις σημερινές ασφυκτικές συνθήκες βαθειάς δημοσιονομικής κρίσης, ύφεσης και ανεργίας. Κατά συνέπεια, ο ρόλος των πανεπιστημίων στην εθνική προσπάθεια για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη παραμένει σταθερά και διαχρονικά αναντικατάστατος. Το ρόλο αυτό θα πρέπει κάποτε να τον αντιληφθεί πλήρως η Πολιτεία.
