Εντονη οσμή της αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ να εκλέξει «δικούς του» δημάρχους εκπέμπουν οι προτάσεις για αλλαγές στον «Καλλικράτη» που μελετά η κυβέρνηση. Οι εξουσίες των δημάρχων πριονίζονται με πολλούς τρόπους, ενώ έρχονται τα «πάνω –κάτω» σε μια σειρά από θέματα που δεν πρόλαβαν καν να δοκιμασθούν επί μια ολόκληρη θητεία.
Η πρόθεση της κυβέρνησης Τσίπρα να προχωρήσει σε αλλαγές στη θεσμική συγκρότηση και λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εξαγγέλθηκε από πέρυσι. Μάλιστα, ήρθε ως συνέχεια της καθιέρωσης της απλής αναλογικής την οποία προώθησε η κυβέρνηση ως «αντίβαρο» και παράλληλο πρόγραμμα στο δικό της Μνημόνιο. Για το σκοπό αυτόν ιδρύθηκαν επιτροπές εμπειρογνωμόνων που έλαβαν τις οδηγίες της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών και προσπάθησαν να τις αξιολογήσουν. Οι δήμαρχοι αντέδρασαν έντονα στις πρώτες διαρροές στοιχείων και πολλοί απέδωσαν τις προθέσεις στο γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ που ήρθε στην εξουσία στις αρχές του 2015 δεν είχε καταφέρει λίγους μήνες νωρίτερα να εκλέξει δημάρχους με τη δική του «σημαία» (μόνον 8 στους 325).
Στις επιτροπές συμμετέχουν έμπειρα στελέχη των αρμόδιων υπουργείων, αλλά η καθοδήγηση της πολιτικής ηγεσίας ήταν συνεχής. Τώρα, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης παραλαμβάνει τις προτάσεις για να τις συζητήσει με τα υπόλοιπα κόμματα. Μια από αυτές τις επιτροπές, εκείνη που αφορά το «θεσμικό πλαίσιο», ολοκλήρωσε τις εργασίες της και προχωρά σε προτάσεις οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπουν:
ΑΠΛΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ: Θα ισχύει και στις δημοτικές-περιφερειακές εκλογές και οι έδρες των δημοτικών-περιφερειακών συμβούλων θα μοιράζονται αναλογικά με βάση τα ποσοστά της πρώτης Κυριακής. Για να εκλεγεί δήμαρχος-περιφερειάρχης θα χρειάζεται και πάλι το 50%+1 των ψήφων και αν δεν το πάρει την πρώτη Κυριακή, θα αναμετρώνται οι δύο επικρατέστεροι σε δεύτερο γύρο. Εως τώρα, όποιος έβγαινε πρώτος τη δεύτερη Κυριακή λάμβανε σημαντικό μπόνους ώστε να διαθέτει τα 3/5 των συμβούλων.
Με τον τρόπο αυτό, εξασφάλιζε ισχυρή πλειοψηφία μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο λαμβάνει και τις αποφάσεις. Με το νέο σύστημα, είναι εμφανής ο κίνδυνος ο εκλεγόμενος δήμαρχος να συναντά «τοίχο» όποτε θέλει να περάσει κάποια απόφαση, καθώς οι δικοί του σύμβουλοι θα είναι μειοψηφία. Για παράδειγμα, στο Δήμο Αθηναίων και με το 21% που έλαβε την πρώτη Κυριακή, ο Γ. Καμίνης θα έπρεπε να διοικήσει με 10 δημοτικούς συμβούλους αντί για 29 που πήρε (επί συνόλου 49) επικρατώντας στο δεύτερο γύρο.
Ο κίνδυνος ακυβερνησίας είναι εμφανέστατος, όπως και η εμφανής ανάγκη του εκάστοτε δημάρχου αλλά και περιφερειάρχη να συναλλάσσεται με τις άλλες παρατάξεις. Σημειώνεται πως συζητήθηκε ακόμη και το ενδεχόμενο να μην υπάρχει «δεύτερος γύρος» και ο δήμαρχος να εκλέγεται μεταξύ των συμβούλων. Κάτι τέτοιο θα στερούσε ακόμη μεγαλύτερο μέρος της ισχύος από τον επικεφαλής που θα ήταν έρμαιο συνεχών διαφωνιών και ανεξαρτητοποιήσεων.
ΜΕΙΩΣΗ ΘΗΤΕΙΑΣ: Μόλις μία φορά το 2014 ίσχυσε η πρόβλεψη να γίνονται οι αυτοδιοικητικές εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές και οι τοπικοί άρχοντες να έχουν πενταετή θητεία όπως οι ευρωβουλευτές. Η πρόταση τώρα είναι να επιστρέψει η θητεία στην 4ετία και οι εκλογές να γίνονται τον Οκτώβριο για να αναλαμβάνει η νέα ηγεσία την 1η/1 του επόμενου έτους.
ΨΗΦΟΣ ΣΤΟΥΣ ΝΟΜΙΜΟΥΣ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥΣ: Μέσα στις προτάσεις περιλαμβάνεται και το δικαίωμα να έχουν δικαίωμα ψήφου και όσοι αλλοδαποί μένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Βάσει των επίσημων στοιχείων του υπουργείου Εσωτερικών, οι νόμιμα διαμένοντες αλλοδαποί ήταν 580.161 άτομα τον Ιανουάριο του 2017 και αυτό σημαίνει αύξηση του εκλογικού σώματος κατά περίπου 6%. Εως τώρα είχαν δικαίωμα «εκλέγειν» οι υπήκοοι κρατών-μελών της Ε.Ε. στις ευρωεκλογές και τις δημοτικές εκλογές, ενώ προτείνεται να επεκταθεί το δικαίωμα και για τις περιφερειακές εκλογές. Προτείνεται επίσης πρόσφυγες και μετανάστες να συμμετέχουν σε όργανα όπως το Συμβούλιο Ενταξης Μεταναστών.
ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ-Ελεύθερος Τύπος
