Παραδόθηκε από τον Συνήγορο του Πολίτη Ανδρέα Ποττάκη, στον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, η 20η ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για το 2018.
Ο Πρόεδρος της Βουλής, αφού αναφέρθηκε στην επέτειο των 20 χρόνων λειτουργίας του Συνηγόρου του Πολίτη, τόνισε τη μεγάλη σημασία που έχει ο θεσμός τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς. Τα ζητήματα και οι προκλήσεις της συνηγορίας και της προστασίας των δικαιωμάτων, είπε χαρακτηριστικά, είναι προεξέχοντα στο δημόσιο βίο. Τα δικαιώματα του πολίτη αποτελούν βασικό συστατικό της δημοκρατίας. Η δουλειά του Συνηγόρου είναι μια δουλειά πρότυπη, ένα μεγάλο εφόδιο για τον πολίτη και για τις πολιτικές δυνάμεις και το κοινοβούλιο για τη θωράκιση των δικαιωμάτων.
«Το 2018 ήταν μια χρονιά ορόσημο για την κοινωνία, την οικονομία και τη διοίκηση», επισήμανε ο Συνήγορος του Πολίτη συμπληρώνοντας ότι ήταν μια χρονιά κατά την οποία ολοκληρώθηκαν τα προγράμματα δημοσιονομικής πολιτικής και η χώρα μπήκε σε μια τροχιά ανασύνταξης των διοικητικών δομών του κράτους και άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
«Στα τελευταία χρόνια, που τα δικαιώματα και το βιοτικό επίπεδο συμπιέστηκαν σημαντικά, με παρεμβάσεις μας διασφαλίσαμε το εισόδημα των συμπολιτών μας. Παράλληλα, δράσαμε αποφασιστικά για την προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος, για την εμπέδωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης, για την άρση διακρίσεων, για την εφαρμογή θετικών πολιτικών αντιμετώπισης των διακρίσεων εις βάρος των πλέον ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Η μετάβαση στη μεταμνημονιακή εποχή, στην εποχή μιας νέας κανονικότητας, φέρει πολλές προκλήσεις και για τον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος θα επιμείνει με αποφασιστικότητα στην εκπλήρωση της συνταγματικής του αποστολής» συμπλήρωσε ο κ. Ποττάκης.
Η έκθεση
Ο αριθμός των αναφορών πολιτών (πολλές από τις οποίες αφορούσαν μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες) έφθασε στις 15.644 και πλησίασε τον αριθμό ρεκόρ της εικοσαετίας (16.339 αναφορές υπεβλήθησαν το 2014).
Ο κύριος όγκος των (βάσιμων) αναφορών το 2018 αφορούν σε ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης, ενώ ακολουθούν στις πρώτες θέσεις ζητήματα χωροθέτησης και αδειοδότησης, φορολογίας, μεταφορών, εισόδου και παραμονής αλλοδαπών, κοινωνικής πρόνοιας και διακρίσεων λόγω φύλου.
Οι παραπάνω τομείς βρίσκονται, τα τελευταία πέντε χρόνια, σταθερά στις πρώτες θέσεις των προβλημάτων κακοδιοίκησης που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι επί του συνόλου των βάσιμων αναφορών που αρχειοθετήθηκαν το 2018 διαπιστώθηκε πρόβλημα κακοδιοίκησης στο 58% των περιπτώσεων ποσοστό που επίσης παρουσιάζει ανησυχητική διαχρονική σταθερότητα τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι κυριότερες περιπτώσεις κακοδιοίκησης καταγράφονται στους τομείς του κράτους πρόνοιας, των οργανισμών κοινής ωφέλειας, της εκπαίδευσης (όλων των βαθμίδων), των υπηρεσιών που παρέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Επίσης καταγράφεται σημαντικός αριθμός αναφορών που εστιάζει στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα προβλήματα του προσφυγικού ζητήματος (οι δύο αυτές κατηγορίες αντιπροσωπεύουν το 13% περίπου των αναφορών).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των αναφορών κατά τη διερεύνηση των οποίων ανιχνεύθηκε κακοδιοίκηση συγκεντρώνεται στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (32%), και ιδιαίτερα σε εκείνα που σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια,. Ο ΕΦΚΑ, το ΕΤΕΑΕΠ και ο ΕΟΠΥΥ συγκεντρώνουν σχεδόν το 62% των αναφορών κατά τη διερεύνηση των οποίων διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση. Αυξητική τάση επίσης εμφανίζουν τα φαινόμενα κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν στο θεματικό πεδίο της φορολογίας, όπως προαναφέρθηκε, και αυτό αποτυπώνεται στις βάσιμες αναφορές που αφορούν την ΑΑΔΕ (11%). Τέλος, τα προβλήματα που διαπιστώνονται στους φορείς κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΛΤΑ) εμφανίζουν και αυτά μια διαχρονική σταθερότητα βάσιμων αναφορών
Στα Υπουργεία συγκεντρώνεται το 24% περίπου των περιπτώσεων κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν στις αναφορές των οποίων η διερεύνηση ολοκληρώθηκε το 2018. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό αναφορών στις οποίες διαπιστώθηκε κάποιας μορφής κακοδιοίκηση, δεδομένης της αρμοδιότητάς του στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακολουθούν τα Υπουργεία Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση συγκεντρώνεται το 22% περίπου των περιπτώσεων κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν κατά τη διερεύνηση από την Αρχή των αναφορών οι οποίες αρχειοθετήθηκαν το 2018. Η πλειονότητα των περιπτώσεων κακοδιοίκησης αφορά τον Α΄ Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (87% των βάσιμων αναφορών). Στους δήμους, άλλωστε, έχει μεταφερθεί πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ζητημάτων της καθημερινότητας των πολιτών και έτσι διαχειρίζονται ένα μεγάλο μέρος των θεματικών κατηγοριών όπως τα σχετικά τέλη, οι παρεμβάσεις πολεοδομικού χαρακτήρα σε κοινόχρηστους χώρους κ.λπ., θέματα τα οποία η Αρχή έχει αναδείξει στην πρόσφατη Ειδική της Έκθεση «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου».
