Στα… συρτάρια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας βρίσκονται σχέδια «εκτάκτου ανάγκης», έτοιμα να τεθούν σε ισχύ σε περίπτωση που τα κρούσματα κοροναϊού αυξηθούν κατακόρυφα. Πρόκειται για απόρρητα σχέδια, τα οποία όλοι εύχονται να μην εφαρμοστούν ποτέ. Οι αρμόδιες υπηρεσίες, ωστόσο, είναι υποχρεωμένες να τα έχουν καταρτίσει, προκειμένου να υπάρχει οργανωμένη αντίδραση του κράτους, ακόμα κι αν γίνουν πραγματικότητα τα πιο απευκταία σενάρια. Το πρώτο μέτρο «κλιμάκωσης» των περιορισμών που εξετάζεται είναι η απαγόρευση κυκλοφορίας.
Για την κατάρτιση του σχεδίου μπήκαν στο μικροσκόπιο παραδείγματα χωρών όπως η Κίνα, η Κορέα, η Γαλλία και η Ιταλία. Πρόκειται για ένα μέτρο του οποίου η εφαρμογή δεν θα εξαρτηθεί μόνο από την αύξηση των κρουσμάτων αλλά και από τη συμπεριφορά των πολιτών, σε σχέση με τη συμμόρφωση στα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί.
Εάν η κυβέρνηση εφαρμόσει τελικά την απαγόρευση κυκλοφορίας, θα γίνει αναλυτική περιγραφή του τρόπου εφαρμογής της. Το μέτρο θα απαγορεύει όλες τις άσκοπες μετακινήσεις των πολιτών. Οι περιπτώσεις στις οποίες θα μπορούν να βγαίνουν από το σπίτι τους οι πολίτες θα αφορούν σε:
- Μετακινήσεις από το σπίτι στον χώρο εργασίας, εφόσον δεν είναι εφικτή η τηλεργασία.
- Μετακινήσεις για ψώνια πρώτης ανάγκης από το σούπερ μάρκετ (μία φορά την ημέρα).
- Μετακινήσεις από και προς νοσοκομεία, εάν παραστεί ανάγκη υποβολής σε ιατρικές εξετάσεις ή νοσηλείας.
- Μετακινήσεις για θέματα που σχετίζονται με την ανάγκη βοήθειας ανθρώπων (για παράδειγμα ηλικιωμένων) που ζουν μόνοι τους και χρειάζονται βοήθεια για να εξυπηρετήσουν τις βασικές τους ανάγκες.
- Μετακινήσεις σε κοντινή απόσταση από το σπίτι για ατομική αθλητική άσκηση ή για τις ανάγκες των ζώων συντροφιάς. Επίσης, από τον κανόνα θα εξαιρούνται όλοι οι πολίτες που εργάζονται σε υπηρεσίες των κρίσιμων υποδομών της χώρας.
Το «βάρος» της εφαρμογής του μέτρου θα πέσει στην Αστυνομία, όπως έγινε και στην περίπτωση της απαγόρευσης συναθροίσεων άνω των 10 ατόμων που εφαρμόστηκε την περασμένη εβδομάδα. Το τηλεφωνικό κέντρο της Αμεσης Δράσης δεχόταν τις πρώτες ημέρες 150 κλήσεις πολιτών ανά οκτάωρο, για περιστατικά μη συμμόρφωσης στους περιορισμούς. Στην περίπτωση της απαγόρευσης κυκλοφορίας οι αστυνομικοί με συνεχείς ελέγχους θα επιβάλλουν χρηματικά πρόστιμα στους «απείθαρχους».
Επί τάπητος έχει πέσει και η πρόταση να εκδοθούν ειδικές κάρτες, που θα μοιραστούν στους πολίτες για τον έλεγχο των μετακινήσεών τους. Αρμόδιες πηγές, πάντως, σημειώνουν για το θέμα ότι «πρόκειται για την έσχατη λύση, καθώς ένα τέτοιο μέτρο παραβιάζει αναγκαστικά την ατομική μας ελευθερία, επιβαρύνει την ψυχολογία των πολιτών και αποτελειώνει την οικονομία». Στα σχέδια «εκτάκτου ανάγκης» υπάρχουν εκτιμήσεις για τις απαιτήσεις που θα κληθεί να ικανοποιήσει το σύστημα υγείας σε περίπτωση ραγδαίας εξάπλωσης του ιού:
«Σύμφωνα με διεθνή δεδομένα, σε έναν πληθυσμό 10 εκατομμυρίων με υπολογιζόμενο ποσοστό ασθενών υψηλού κινδύνου περί το 15%-25%, μια πανδημία θα οδηγούσε στα κάτωθι: Αύξηση των επισκέψεων σε εξωτερικά ιατρεία της τάξης των 400.000-500.000 ασθενών. Αύξηση των θανάτων με εύρος 1.500-7.000 ατόμων. Αύξηση των νοσηλειών με εύρος 4.250-16.750 ατόμων. Εάν οι νοσηλευόμενοι ασθενείς θεραπεύονταν με αντιιικά, τότε θα χρειάζονταν έως και περίπου 170.000 δόσεις φαρμάκου». Τι γίνεται, όμως, με την επάρκεια των κλινών σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης; Στο κεφάλαιο του Εθνικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Πανδημίας με τίτλο «Τρόποι αύξησης των διαθέσιμων κλινών», αναφέρεται: «Αύξηση των κενών κλινών μέσω της μείωσης των τακτικών και μη επειγόντων εισαγωγών. Διάθεση κενών κλινών ιδιωτικών νοσοκομείων σε ασθενείς δημόσιων νοσοκομείων. Μείωση τακτικών εισαγωγών στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Χρησιμοποίηση των κλινών των στρατιωτικών νοσοκομείων και των μονάδων αποκατάστασης. Μετατροπή ξενοδοχείων σε θεραπευτήρια».
Σε επίπεδο προσωπικού, το υπουργείο Υγείας εκτιμά ότι με τις νέες προσλήψεις δεν θα υπάρχουν κενά. Σε περίπτωση, όμως, ύστατης ανάγκης, το κεφάλαιο με τίτλο «Πιθανές πηγές ιατρονοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού» αναφέρει: «Για την αντιμετώπιση ελλείψεων του προσωπικού στα νοσοκομεία μπορούν να αξιοποιηθούν: Φοιτητές ιατρικών σχολών, φοιτητές νοσηλευτικής δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, νοσηλευτές με βάση τα μητρώα των συλλόγων νοσηλευτών, ειδικευμένοι γιατροί, με βάση τα μητρώα των κατά τόπους Ιατρικών Συλλόγων και του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, άλλοι επαγγελματίες υγείας, όπως φαρμακοποιοί, φυσιοθεραπευτές, εθελοντές μη κυβερνητικών οργανώσεων σε υποστηρικτικές μη ιατρικές υπηρεσίες». Τα νοσοκομεία διαθέτουν σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτου ανάγκης. Τέτοια σχέδια εκπονήθηκαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004 και επικαιροποιήθηκαν στη συνέχεια.
Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία υποδομής και η οργάνωση διαδικασιών για εφαρμογή διαλογής στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και στις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, όπως και ο έλεγχος της ροής του αέρα από το σύστημα κλιματισμού ανάμεσα στους ορόφους, τους θαλάμους, τους διαδρόμους και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (δεδομένου ότι ο ιός μεταδίδεται με σταγονίδια).
Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας διαθέτει σχέδια προκειμένου να μπορούν να τεθούν σε καραντίνα χωριά ή ακόμα και πόλεις, όπως έγινε στην περίπτωση των δύο χωριών, Δαμασκηνιά και Δραγασιά, στον Δήμο Βοΐου στην Κοζάνη. Τα σχέδια προβλέπουν την επιτήρηση της καραντίνας, την τροφοδοσία με τα απαραίτητα είδη αλλά και την επαρκή λειτουργία των κρίσιμων υποδομών για να μην υπάρχουν προβλήματα με το ρεύμα, το νερό και τις τηλεπικοινωνίες.
