Το «ολιστικό σχέδιο» ανάπτυξης του Ευκλείδη Τσακαλώτου και του οικονομικού επιτελείου έχει προκαλέσει σεισμό στην καρδιά του κυβερνώντος κόμματος, ενώ οι δύο τάσεις για την ημερομηνία που θα στηθούν οι κάλπες, οι εκρήξεις του Νίκου Φίλη αλλά και ο διαφαινόμενος σχηματισμός νέας τάσης φέρνουν… μετασεισμούς
Το «ολιστικό σχέδιο» ανάπτυξης και οι πολιτικές που αυτό θα προβλέπει από τον Αύγουστο και μετά, αποτελούν πλέον τη γραμμή αντιπαράθεσης που κορυφώνεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, προκαλώντας ανακατατάξεις, μετατοπίσεις, νέες συμμαχίες και νέα μέτωπα.
Η κεντρική επιλογή, να διαμορφώσει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και το οικονομικό επιτελείο το «σχέδιο για την επόμενη ημέρα» και να το συζητήσει με τους δανειστές, ενέτεινε όχι μόνο την ανησυχία (για το ποιες δεσμεύσεις μπορεί αυτό να περιλαμβάνει), αλλά και την ενόχληση αρκετών. «Δεν μπορεί πρώτα να ενημερώνονται ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και το EuroWorking Group για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση στην Ελλάδα μετά τον Αύγουστο και να παραμένουν στην άγνοια υπουργοί, βουλευτές και μέλη του κόμματος, που στο κάτω κάτω θα κληθούν να υποστηρίξουν τις επιλογές αυτές» σημειώνει στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετέχει στα ανώτατα πολιτικά όργανα.
Με βάση πάντως τις έως τώρα δημόσιες τοποθετήσεις και παρεμβάσεις στελεχών, διαφαίνεται ότι ο υπουργός Οικονομικών αν και έχει την ουσιαστική πολιτική στήριξη του Πρωθυπουργού και υψηλή δημοφιλία (πρωτοφανή μάλιστα για υπουργό Οικονομικών) στο εκλογικό σώμα, εν τούτοις στο εσωτερικό του κόμματος εισπράττει πολιτικό κόστος.
Ο ίδιος αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την εσωκομματική αντιπολίτευση. Ωστόσο η τάση των 53, μάλλον «παγιδευμένη» από την πραγματικότητα ότι έχει τη σφραγίδα του Ευκλείδη η οικονομική πολιτική που ακολουθείται, επέλεξε να αναδεικνύει θέματα ατομικών δικαιωμάτων και εξωτερικής πολιτικής, για να διατηρήσει το προοδευτικό της πρόσημο. Αυτό όμως είχε ορισμένη χρονική διάρκεια. Οι εικόνες από τους πλειστηριασμούς και η υπερβολική φορολόγηση για να επιτευχθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα, ύψους 3,5% για τρία χρόνια, προκάλεσαν ρωγμές στην τάση των 53 που πλέον έχει σπάσει στα δύο. Στη διήμερη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη που συγκάλεσε η τάση, προκειμένου να κάνει αποτίμηση της έως τώρα πορείας και επισημάνσεις για τη μεταμνημονιακή περίοδο, οι δύο απόψεις αποτυπώθηκαν ηχηρά.
Εκλογές ως τον Σεπτέμβριο
Η μία από αυτές είναι σαφέστατα μειοψηφική και διατυπώνεται σε κλειστό κύκλο, από «συντρόφους που είναι απογοητευμένοι και θεωρούν ότι ο χρόνος που περνά δουλεύει εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ», όπως επισημαίνει βουλευτής-στέλεχος της τάσης των 53 και κοντά στον Τσακαλώτο.
Ανεξάρτητα από τον βαθμό αισιοδοξίας που διακατέχει καθένα από τα στελέχη της τάσης πάντως, σε όλους προκάλεσε αίσθηση η τοποθέτηση βουλευτή στη διήμερη συζήτηση (παρουσία υπουργών και βουλευτών), ο οποίος θέλησε να περιγράψει τον αδιέξοδο δρόμο στον οποίο – κατά τη γνώμη του – κινείται η κυβέρνηση. Οπως είπε, αφήνοντας «άγαλμα» τους περισσότερους: «Μπροστά μας υπάρχουν δύο δρόμοι: Να οδηγηθούμε στις κάλπες, ή να συνεχίσουμε να κυβερνάμε απογοητεύοντας τον κόσμο της Αριστεράς, μέχρι ο Καμμένος να αποφασίσει τη λήξη της ομηρείας μας»!
Την απάντηση στον βουλευτή έδωσε με χιούμορ ο «αρχιτέκτονας» του «ολιστικού» σχεδίου, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σχολιάζοντας με χιούμορ: «Δεν συμμερίζομαι την υπεραισιοδοξία σου… Θεωρώ ότι αυτό είναι λάθος».
Εκτός από τον συγκεκριμένο βουλευτή, όμως, και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι η αδυναμία αντιστροφής – από τον Αύγουστο και μετά – των πολιτικών που ασκήθηκαν τα μνημονιακά χρόνια, και πολύ περισσότερο το «φόρτωμα» του προγράμματος με «μνημονιακές ουρές» που δεν προχώρησαν ως τώρα, οδηγούν με μαθηματική βεβαιότητα τον ΣΥΡΙΖΑ σε απομάκρυνση από τις κοινωνικές δυνάμεις που τον στήριξαν, στη συρρίκνωση και εν τέλει στην εκλογική συντριβή. Γι’ αυτό και προκρίνουν τη δημιουργία ευνοϊκών όρων εκλογικής σύγκρουσης σε σύντομο χρονικό διάστημα με καταληκτικό όριο τον ερχόμενο Οκτώβριο. Αν ηττηθεί, ως αξιωματική αντιπολίτευση θα μπορεί να «γειωθεί» κοινωνικά και να ξαναπιάσει το νήμα με τα στρώματα που εκφράστηκαν με το Οχι στο δημοψήφισμα, και σε σύντομο χρονικό διάστημα να επανέλθει στην εξουσία έχοντας μπροστά του καθαρό πεδίο για να ασκήσει τις πολιτικές του, χωρίς να είναι με την πλάτη στον τοίχο, όπως συμβαίνει από το 2012 και μετά. Κοντά σε αυτήν την άποψη βρίσκεται η Τασία Χριστοδουλοπούλου και, κατά κάποιες πληροφορίες, ο Θοδωρής Δρίτσας, ένας ακόμη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και κάποια στελέχη.
Στο τέλος της τετραετίας
Στον αντίποδα αυτής της άποψης είναι η ηγεσία (ο Αλέξης Τσίπρας σε αυστηρό ύφος στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο μίλησε για εκλογές στο τέλος της τετραετίας), οι περισσότεροι υπουργοί, αλλά και τα στελέχη κυβέρνησης και κόμματος που είναι κοντά στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, όπως η Εφη Αχτσιόγλου, ο Αλέξης Χαρίτσης, ο Ανδρέας Ξανθός, ο Χρήστος Μαντάς, η Θεανώ Φωτίου, ο Κώστας Γαβρόγλου και οι βουλευτές Αννέτα Καββαδία, Χρήστος Καραγιαννίδης και Χριστόφορος Παπαδόπουλος. Αντίλογο στους απαισιόδοξους διατύπωσε στα τέλη της εβδομάδας ο Γιάννης Δραγασάκης, που υποστήριξε ότι αυτή τη στιγμή «η κυβέρνηση είναι στην τελική ευθεία, αλλά δεν έχει κόψει το νήμα. Μετά τον Αύγουστο που θα βγει σε ξέφωτο θα μπορεί να δώσει τη μάχη με καλύτερους όρους».
Στο Μέγαρο Μαξίμου αναμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επιστροφή Τσακαλώτου από τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να τους ενημερώσει για τη «βολιδοσκόπηση» που έκανε στο ΔΝΤ για την αύξηση του κατώτερου μισθού και (σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες) για το ενδεχόμενο να παγώσει το ψαλίδι στις συντάξεις, που σύμφωνα με τις δεσμεύσεις θα ισχύσει από 1/1/2019.
Ο τυφώνας
Ο απρόβλεπτος παράγοντας, πάντως, σε όλο αυτό το εσωκομματικό σκηνικό δεν είναι άλλος από τον πρώην υπουργό Παιδείας, Νίκο Φίλη, ο οποίος από το Πάσχα και μετά έχει «απασφαλίσει» και πυροβολεί με συνέπεια τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, και εμμέσως το Μέγαρο Μαξίμου.
Ο – για… ιερούς λόγους – «εκπεσών υπουργός» επιδιώκει να έχει λόγο στην εσωκομματική συζήτηση για το αύριο της κυβερνητικής πολιτικής, και διεκδικεί ρόλο στους νέους συσχετισμούς που άρχισαν να διαμορφώνονται. Ο Φίλης εξελέγη δεύτερος στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Απευθύνεται στο ίδιο κομματικό ακροατήριο με τον Τσακαλώτο και επιχειρεί να το αποσπάσει από αυτόν, αποδομώντας το success story του υπουργού Οικονομικών. Με αιχμή τους πλειστηριασμούς, το επερχόμενο ψαλίδι στις συντάξεις και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, ο Φίλης ζητεί πρωτοβουλίες συναίνεσης με τα άλλα κόμματα για επαναδιαπραγμάτευση αυτών των θεμάτων τώρα, και όχι μετά τον Αύγουστο. Εκτιμά ότι πλέον δεν μπορεί να υπάρξει το επιχείρημα ότι «η κυβέρνηση εκβιάστηκε» και αξιώνει από τον υπουργό Οικονομικών να φέρει το «ολιστικό» σχέδιο στη Βουλή. Εσωκομματικά, στοχεύει στη δημιουργία ενός χώρου που θα διαπερνά οριζόντια τις τάσεις και θα συζητά για τα θέματα που αναδεικνύονται, ενώ μάλλον έχει διεμβολίσει την τάση των 53.
Φίλης, Σκουρλέτης και Βούτσης συγκροτούν τριανδρία εντός του ΣΥΡΙΖΑ ενώ κοντά σε αυτούς είναι ο Νίκος Ξυδάκης, η Σία Αναγνωστοπούλου, η Φωτεινή Βάκη και, εσχάτως, ο Μάκης Μπαλαούρας και ο Γιώργος Κυρίτσης. Ο Πρόεδρος της Βουλής ωστόσο εμφανίζεται πολύ προσεκτικός στις παρεμβάσεις του, όπως και ο υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης, ο οποίος εκφράζει έντονο προβληματισμό για την αβέβαιη έκβαση της προσπάθειας, καθώς η πορεία μέχρι τις εκλογές κρύβει πολλές παγίδες.
Νέα -προεδρική- τάση;
Ενδεικτικό πάντως της κινητικότητας που υπάρχει είναι ο διαφαινόμενος σχηματισμός νέας τάσης με βάση την πρώτη σύναξη στελεχών προερχόμενων από την Πλατφόρμα 2010 (ομάδα Δούρου – Παπαδημούλη) και της Ενωτικής Κίνησης που στηρίζει τον Αλέξη Τσίπρα.
Πληροφορίες θέλουν τους Κοτσακά, Σκορίνη και Χριστόπουλο να απηύθυναν το κάλεσμα για τη συνάντηση της περασμένης Τρίτης, όπου έδωσαν το «παρών» περίπου 100 στελέχη από Νομαρχιακές Επιτροπές της Αττικής και την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. Οι ίδιοι οι διοργανωτές αρνούνται ότι επιδιώκουν να δημιουργήσουν τάση αλλά – όπως υποστηρίζουν – «ανοίγουν την κουβέντα για να κινητοποιηθεί ένα μέρος του στελεχιακού δυναμικού του ΣΥΡΙΖΑ ώστε αντί να ανακυκλώνεται σε μία συζήτηση κυβερνητισμού, να κάνει παρεμβάσεις στην κοινωνία για να δημιουργήσει συσχετισμούς καλύτερης υποστήριξης του κυβερνητικού έργου». Κατά πληροφορίες οι Παππάς, Πιτσιόρλας, Δούρου και Παπαδημούλης (αν και δεν εμφανίστηκαν στο ραντεβού της περασμένης Τρίτης) έχουν γνώση και βλέπουν θετικά την πρωτοβουλία. Η γεωγραφική διασπορά της, πάντως, πέρα από τα όρια της Αττικής θα δείξει αν κυοφορείται νέα τάση.
