Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου Ρόδου για τον φίκο στο “Ακταίον”

Λίγες μέρες πριν, υπήρξαν δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο τα οποία αναφέρονταν στο μεγάλο δένδρο φίκου που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του Ακταίον. Τα δημοσιεύματα αυτά προκάλεσαν, εύλογα, το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, προς πλήρη και έγκυρη ενημέρωση της οποίας εκδίδεται και αποστέλλεται για δημοσίευση το παρόν Δελτίο Τύπου.

Αρχικά, οι γεωπόνοι της δημοτικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος και Πρασίνου (ΥΠΠ), παρατήρησαν σύμπτωμα ξήρανσης στα κλαδιά του φίκου το μήνα Ιούλιο του 2019. Πιο συγκεκριμένα, παρατήρησαν ότι το δένδρο παρουσίασε εκτεταμένη ξήρανση των φύλλων στο εσωτερικό της κόμης του. Μόνο η εξωτερική επιφάνεια της κόμης διατηρούσε πράσινα φύλλα. Αυτό το γεγονός απέκλεισε την ξήρανση λόγω δυνατών ανέμων που θα είχαν προκαλέσει ξήρανση μόνο στη εξωτερική επιφάνεια της κόμης και μόνο στη πλευρά του που είναι εκτεθειμένη σε νοτιοανατολικούς ανέμους. Εξάλλου, όπως δείχνει η εμπειρία από ξηράνσεις λόγω τέτοιων ανέμων σε άλλα δέντρα φίκου, η ζημιά αποκαθίσταται πολύ γρήγορα. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου φίκου, η ξήρανση επέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν υπήρξε καθόλου αναβλάστηση φύλλων στο εσωτερικό της κόμης. Επιπλέον, αναφορικά με φυτοπαθολογικές προσβολές, παρατηρήθηκε προσβολή από τη μικρή σφήκα Josephiella microcarpae, η οποία είναι συνηθισμένη σε φίκους της πόλης. Η συγκεκριμένη προσβολή, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να έχει προκαλέσει τόσο εκτεταμένη ξήρανση στο δέντρο.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχικές παρατηρήσεις δεν αρκούσαν για να παράσχουν πειστικές απαντήσεις αναφορικά με την ξήρανση των κλαδιών του φίκου, η ΥΠΠ προέβη ακολούθως στην αναζήτηση περαιτέρω γνωμάτευσης και επιστημονικής συνδρομής. Στο πλαίσιο αυτό, στις 6/8/2019 στάλθηκε δείγμα εδάφους στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΝΠΔΔ) για βιοδοκιμή, όπου και εντοπίστηκε η ύπαρξη φυτοτοξικού παράγοντα, χωρίς, όμως, να προσδιορίζεται η φύση του. Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του φυτοτοξικού παράγοντα που βρέθηκε στο έδαφος κοντά στον κορμό του δέντρου, η ΥΠΠ προέβη στις παρακάτω ενέργειες:

1. Συχνά ποτίσματα από τα τέλη Αυγούστου 2019 (δυο φορές ανά εβδομάδα αρχικά και κατόπιν μια φορά την εβδομάδα έως το τέλος Οκτωβρίου 2019) με πολύ νερό, με στόχο την απόπλυση και μείωση των δυσμενών συνεπειών του φυτοτοξικού παράγοντα.

2. Ψεκασμός στις 26/9/2019 με διαφυλλικό λίπασμα για τη θρέψη και ενδυνάμωση του δέντρου.

3. Σημειακά κλαδέματα εντός του Οκτωβρίου 2019, σε διάφορα σημεία του δένδρου, προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα αναβλάστησής του την Άνοιξη του 2020 και να αποφασιστεί ο ενδεδειγμένος τρόπος κλαδέματος.

Παρά τις προαναφερόμενες ενέργειες, παρατηρήθηκε ότι η ξήρανση των κλαδιών συνέχισε να επεκτείνεται σταδιακά, με αργό ρυθμό και προς στο εξωτερικό της κόμης. Για το λόγο αυτό και προς αναζήτηση ενδεδειγμένης θεραπείας, στις 31/1/2020, στάλθηκαν από την ΥΠΠ στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, νέα δείγματα φύλλων και ξύλου του δέντρου για νέα περεταίρω διερεύνηση, ανάλυση, πιο τεκμηριωμένη γνωμάτευση και προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος. Στα δείγματα αυτά δεν βρέθηκε παρουσία φυτοπαθογόνου παράγοντα. Παρατηρήθηκε, όμως, παρουσία φυτοτοξικής ουσίας, χωρίς να προσδιορίζεται η φύση της. Ως πιθανή αιτία αναφέρθηκε η πιθανότητα έκθεσης του ριζικού συστήματος του δέντρου σε αστικά λύματα από τυχόν διαρροή του δικτύου αποχέτευσης. Για το λόγο αυτό, η ΥΠΠ απευθύνθηκε στην ΔΕΥΑΡ προκειμένου να διερευνηθεί και αυτό το ενδεχόμενο.

Με τους πρόσφατους δυνατούς Νότιους ανέμους στις αρχές Απριλίου, προκλήθηκε ξήρανση του φυλλώματος που είχε απομείνει στο δένδρο, όπως άλλωστε συνέβη και σε όλα τα δέντρα που βρίσκονται κοντά στην θάλασσα και είναι εκτεθειμένα στο Νοτιά. Η ξήρανση αυτής της μορφής, συμβαίνει συνήθως κάθε χρόνο. Σε αυτή την περίπτωση, τα δένδρα πάντα αναβλασταίνουν, κυρίως κατά την περίοδο της Άνοιξης. Το συγκεκριμένο δέντρο, όντας καταπονημένο, δεν είναι προβλέψιμο πώς θα εξελιχθεί αναφορικά με την δυνατότητά του να αναβλαστήσει. Η επικείμενη άνοδος της θερμοκρασίας είναι πιθανόν, να συμβάλει θετικά στο θέμα αυτό.

Η ΥΠΠ παρακολουθώντας στενά και με ενδιαφέρον την υπόθεση του φίκου στο Ακταίον από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, αξιολογεί, διερευνά και προβαίνει διαρκώς σε ενδεδειγμένες καλλιεργητικές φροντίδες, προσπαθώντας να αποτρέψει την ξήρανση και να επιτύχει τη θεραπεία και διάσωση του συμβολικού αυτού δέντρου. Οι προσπάθειες της ΥΠΠ συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον. Όπως παρατηρήθηκε σε πρόσφατη αυτοψία, στο εσωτερικό του φίκου, στο σημείο του κορμού όπου αρχίζουν οι κλώνοι του δέντρου, έχουν εμφανιστεί νέα, υγιή κλαδιά με υγιές φύλλωμα. Η ΥΠΠ ευελπιστεί και προσπαθεί ώστε να υπάρξει θετική εξέλιξη.

Ο Προϊστάμενος Τμήματος Ο Προϊστάμενος Διεύθυνσης

Μελετών, Σχεδιασμού και Περιβάλλοντος & Πρασίνου

Συντήρησης Πρασίνου

Χαράλαμπος Λαμπρίδης

Αρχιτέκτονας Μηχανικός

Σπύρος Γεραβέλης

Π.Ε. Γεωπόνων