Το 5% των νοικοκυριών σε συνθήκες ακραίας φτώχειας
Το 13%, κάτω από το όριο της φτώχειας
Τα νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο ήταν, το 2011, σε ποσοστό 27% του συνόλου
Σοκάρουν τα στοιχεία για το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων του Νοτίου Αιγαίου που φέρνει στο φως επιστημονική έρευνα της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με τα οποία χιλιάδες είναι τα νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ενώ εξίσου εντυπωσιακό είναι και το ποσοστό των οικογενειών χωρίς κανένα εργαζόμενο!
Η αποτύπωση και καταγραφή των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, έγινε το τελευταίο τρίμηνο, μέσω ειδικά διαμορφωμένου ερωτηματολογίου, των δεδομένων και των στοιχείων ανά Δήμο της Περιφέρειας, προκειμένου να χαραχθεί η Περιφερειακή Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης Νοτίου Αιγαίου (ΠΕΣΚΕ), η οποία έχει στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και κάθε μορφής διακρίσεων, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της παρατεταμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, που πλήττει ιδιαίτερα τα φτωχά στρώματα του πληθυσμού των νησιών της Περιφέρειας, κυρίως ανέργους, υποαπασχολούμενους και συνταξιούχους,
Τα ευρήματα της έρευνας βλέπουν το φως της δημοσιότητας ταυτόχρονα με την στοχοποίηση του Νοτίου Αιγαίου ως την περιφέρεια των «πλούσιων φοροφυγάδων», αλλά και την ώρα που οι δανειστές της χώρας επιμένουν σε μέτρα λιτότητας και ύφεσης που θα επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο την ήδη ζοφερή κατάσταση. Παράλληλα, έρχονται να καταδείξουν ότι τα αποτελέσματα των πολιτικών ακραίας λιτότητας, όπως η φτώχεια και η ανεργία, δεν κάνουν διακρίσεις, ακόμη και στις περιοχές που, λόγω τουρισμού, θεωρούνται πιο ανθεκτικές απέναντι στην οικονομική κρίση, εν συγκρίσει με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Πρέπει δε να τονιστεί ότι η έρευνα έλαβε υπόψιν της τα Στατιστικά Στοιχεία Φορολογικών Δεδομένων της ΓΓΠΣ του έτους 2012 και αυτό σημαίνει ότι τα ποσοστά που καταγράφονται έκτοτε έχουν επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο
Φτώχεια
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση ή σε κίνδυνο φτώχειας είναι:
ü 12.601 φορολογούμενοι (5% του συνόλου) είχαν εισόδημα κάτω των 3.000€ (9.889 δηλώσεις νοικοκυριών),
ü 31.529 φορολογούμενοι (13% του συνόλου) είχαν εισόδημα μεταξύ 3.000€ και 6.000€ (29.992 δηλώσεις νοικοκυριών),
ü 20.098 φορολογούμενοι σε ζευγάρια (5% του συνόλου) είχαν εισόδημα μεταξύ 6.000€ και 9.000€ (10.049 δηλώσεις νοικοκυριών).
ü Οι φτωχοί συνταξιούχοι με χαμηλό εισόδημα ανέρχονται σε ποσοστό 25% επί του συνόλου των συνταξιούχων, σύμφωνα με την εκτίμηση της μελέτης.
ü Οι φτωχοί αγρότες, κτηνοτρόφοι και αλιείς ανέρχονται σε ποσοστό 29%,
Τα υψηλότερα ποσοστά ακραίας φτώχειας (εισοδήματα έως 3.000€) καταγράφονται στις Περιφερειακές Ενότητες Καλύμνου, Καρπάθου και Πάρου, ενώ οι μεγαλύτερες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις στις Περιφερειακές Ενότητες Ρόδου, Καλύμνου, Πάρου και Νάξου. Από το 2012 εκτιμάται ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί έτι περαιτέρω.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το κατώφλι της φτώχειας ορίζεται στο ποσό των 5.708 ευρώ ετησίως ανά άτομο και σε 11.986 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες κα δύο εξαρτώμενα παιδιά, ηλικίας κάτω των 14 ετών.
Ανεργία – Απασχόληση
Όσον αφορά την ανεργία και την απασχόληση:
ü Τα νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο ήταν, το 2011, 23.276, ποσοστό 27% του συνόλου των νοικοκυριών (στα επόμενα χρόνια τα ποσοστά ανεργίας επιδεινώθηκαν).
ü Ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων, το 2014 ανήλθε σε 14.500 άτομα.
ü Οι άνεργοι άνω των 45 ετών αποτελούν το 29% των ανέργων.
ü Οι άνεργοι με χαμηλά προσόντα αποτελούν το 30% των ανέργων.
ü Οι απασχολούμενοι με μερική απασχόληση ανέρχονται στο 5% έναντι 9,5% της χώρας. Μεταξύ αυτών κυριαρχούν εκείνοι που δεν μπορούν να βρουν πλήρη απασχόληση – 58% του συνόλου των μερικά απασχολούμενων.
ü Πολύτεκνες οικογένειες με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα (ενδεικτικά 99 νοικοκυριά χωρίς απασχολούμενο),
ü Στα 17.000 ανέρχονται τα άτομα χωρίς ασφάλιση υγείας (εκτίμηση μελέτης)
ü Η ίδια έρευνα κατέγραψε ότι στο νότιο Αιγαίο είναι περιορισμένο το πρόβλημα των αστέγων.
Η χάραξη στρατηγικής
Οι παραπάνω ευάλωτες ομάδες πληθυσμού της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όπως και τα άτομα με αναπηρία, εξαρτημένα άτομα, ανήλικοι παραβάτες, καθώς και ειδικές ομάδες όπως κάτοικοι μικρών νησιών, Ρομά, μετανάστες, μέλη πολύτεκνων οικογενειών κτλ. αποτελούν τις Ομάδες Στόχου της Περιφερειακής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης και των πολιτικών στις οποίες αυτή θα εξειδικευτεί. Ο βασικός στόχος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου μέσω της ΠΕΣΚΕ είναι η καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας, η αντιμετώπιση της πολυνησιωτικότητας ως πηγή κοινωνικού αποκλεισμού και η καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων.
Το αρχικό κείμενο της ΠΕΣΚΕ έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης www.pepna.gr και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου www.notioaigaio.gr και τίθεται σε δημόσια διαβούλευση έως και τις 27 Ιουνίου 2015, προκειμένου να λάβει την οριστική μορφή του.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου διαβούλευσης, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, καλεί τους πολίτες, τις ενώσεις πολιτών, τους τοπικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς της Περιφέρειας, τους Δήμους, καθώς και τους λοιπούς υπηρεσιακούς παράγοντες να υποβάλουν τις προτάσεις τους στο email notioaigaio@mou.gr.
Με την ολοκλήρωσή του το Σχέδιο θα τεθεί προς έγκριση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου.
Οι παρεμβάσεις που θα αποτελέσουν την Περιφερειακή Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης θα χρηματοδοτηθούν κυρίως από εθνικούς πόρους και από το ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2014-2020.
Της Ρένας Παυλάκη – Διακίδη www.grafida.net
