Η Ρωσία και η Ουκρανία υπέγραψαν την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη δύο χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για την εξαγωγή σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Το Κίεβο αρνήθηκε να υπογράψει απευθείας το κείμενο της συμφωνίας με τη Μόσχα, η οποία υπέγραψε ίδια συμφωνία με την Άγκυρα και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Πτωτικά οι τιμές των σιτηρών μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Τα Ηνωμένα Έθνη αναμένουν η συμφωνία για τη συνέχιση των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας να είναι πλήρως λειτουργική σε λίγες εβδομάδες και να αποκατασταθεί η αποστολή εμπορευμάτων στα επίπεδα πριν τον πόλεμο, ήτοι στους 5 εκατομμύρια τόνους μηνιαίως, σύμφωνα με δύο ανώτερους αξιωματούχους του ΟΗΕ που επικαλείται το Reuters.
Η Ρωσία και η Ουκρανία συγκαταλέγονται στους κορυφαίους εξαγωγείς τροφίμων στον κόσμο και η εισβολή της Μόσας στις 24 Φεβρουαρίου έχει αποκλείσει τα ουκρανικά λιμάνια, καθηλώνοντας δεκάδες πλοία, αφήνοντας 20 εκατομμύρια τόνους σιτηρών εγκλωβισμένους σε σιλό και ανεβάζοντας τις παγκόσμιες τιμές σιτηρών.
Η Αίγυπτος, η Ινδονησία, η Τουρκία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές αποτελούν κορυφαίους προορισμούς για τις εξαγωγές σιτηρών.
Σημειώνεται ότι οι τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης Δεκεμβρίου για τα σιτηρά στο χρηματιστήριο του Παρισιού υποχώρησαν κατά περίπου 5% μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας.
Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ δήλωσαν ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν στο γενικό περίγραμμα της πρωτοβουλίας, όπως τα λιμάνια που εμπλέκονται, η δημιουργία κέντρου παρακολούθησης στην Κωνσταντινούπολη, οι τρόποι επιθεώρησης των εμπλεκομένων πλοίων και οι περιορισμοί του σχεδίου.
«Εξετάζουμε έναν πολύ γρήγορο ρυθμό εφαρμογής», είπε ένας από τους αξιωματούχους. «Ξεκινάμε (το Σάββατο) με την ίδρυση του Κοινού Κέντρου Συντονισμού (JCC)», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι απομένουν να διευθετηθούν μικρά ζητήματα προτού τεθεί πλήρως σε εφαρμογή η πρωτοβουλία.
«Μιλάμε για λίγες εβδομάδες πριν δούμε τη σωστή εφαρμογή των πλοίων που μπαίνουν και βγαίνουν (στη Μαύρη Θάλασσα)», δήλωσε ο αξιωματούχος του ΟΗΕ, αν και θα μπορούσε να υπάρξει μια «αρχική κίνηση των πλοίων» για να δείξει ότι ο μηχανισμός θα λειτουργήσει.
Σύμφωνα με το σχέδιο, Ουκρανοί αξιωματούχοι θα καθοδηγούν τα πλοία μέσω ασφαλών καναλιών σε τρία λιμάνια, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Οδησσού, όπου θα φορτωθούν με σιτηρά.
Στη συνέχεια, τα πλοία θα εξέρχονται από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα, θα διέρχονται από τα στενά του Βοσπόρου σε τουρκικό λιμάνι για επιθεώρηση και στη συνέχεια θα κατευθύνονται προς τους προορισμούς τους.
«Στοχεύουμε σε μηνιαίες εξαγωγές περίπου 5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων, που ήταν το προπολεμικό επίπεδο από αυτά τα τρία λιμάνια», είπε ο αξιωματούχος του ΟΗΕ.
Το σχέδιο θα είναι αρχικά ενεργό για 120 ημέρες, αλλά θα μπορεί να ανανεωθεί, όπως δήλωσαν οι αξιωματούχοι, προσθέτοντας ότι «δεν προβλέπουν ότι θα σταματήσει σύντομα».
«Το γεγονός ότι δύο εμπόλεμες πλευρές κατάφεραν να διαπραγματευτούν μια συμφωνία τέτοιου είδους, νομίζω είναι άνευ προηγουμένου», σχολίασε αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών.
Ερντογάν: Περήφανοι που συμβάλαμε στην πρωτοβουλία που θα παίξει σημαντικό ρόλο στη λύση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης
«Είμαστε περήφανοι που συμβάλαμε σε μια πρωτοβουλία που θα παίξει σημαντικό ρόλο στη λύση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης που έχει απασχολήσει ολόκληρο τον κόσμο εδώ και πολύ καιρό», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Θα συμβάλουμε στην αποτροπή του κινδύνου της πείνας που περιμένει δισεκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο», υπογράμμισε.
«Η συμφωνία μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας προκείμενου ν’ ανοίξουν ξανά οι εξαγωγές των σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα θα βοηθήσει να κατευναστεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
«Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας (και) δυνατότητας… και ανακούφιση σε έναν κόσμο που τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ», επισήμανε ο Γκουτέρες.
ΗΠΑ: Η συμφωνία καθιστά υπεύθυνη τη Ρωσία για την τήρηση της συμφωνίας για τα σιτηρά
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εργαστούν για να καταστήσουν υπεύθυνη τη Ρωσία για την εφαρμογή μιας συμφωνίας υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών που συμφωνήθηκε την Παρασκευή για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας από την Ουκρανία, δήλωσε η πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ.
Οι Αμερικανοί θέλουν επίσης η Κίνα να σταματήσει να αποθηκεύει σιτηρά και να προσφέρει περισσότερα για να καλύψει τις παγκόσμιες ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Τζέιμς Ο’ Μπράιαν, επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Κυρώσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.
