Μία πανσέληνος με το φεγγάρι να είναι το μεγαλύτερο που μπορεί να υπάρξει, η λεγόμενη και υπερπανσέληνος, θα εξαφανιστεί τελείως λόγω ολικής έκλειψης. Κάτι τέτοιο είχε να συμβεί πάνω από τρεις δεκαετίες.
Τα ξημερώματα της Δευτέρας 28 Σεπτεμβρίου, όσοι είναι ξύπνιοι στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, θα έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν μια ολική έκλειψη υπερμεγέθους Σελήνης. Στη χώρα μας το φαινόμενο θα φθάσει στο μέγιστο σημείο του περίπου στις έξι παρά δέκα το πρωί.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η, ούτως ή άλλως θεαματική, ολική έκλειψη θα συμβεί κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «υπερπανσελήνου», καθώς η πανσέληνος θα λάβει χώρα, όταν η Σελήνη θα βρίσκεται στο περίγειο, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της από τη Γη. Αυτό σημαίνει ότι η διάμετρος του υπό έκλειψη φεγγαριού θα φαίνεται μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλείψεις.
Η έκλειψη -εφόσον το επιτρέπει ο κατά τόπους καιρός- θα είναι ορατή από την Ευρώπη, την Αφρική, την Αμερική και τη δυτική Ασία. Προηγήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου μια μερική σεληνιακή έκλειψη, η οποία όμως ήταν ορατή μόνο από τη Νότια Αφρική και από τους… πιγκουίνους της Ανταρκτικής.
Κάτι ανάλογο -συνδυασμός ολικής έκλειψης και υπερπανσελήνου- είχε συμβεί μόνο πέντε φορές μετά το 1900: το 1910, το 1928, το 1946 και για τελευταία φορά το 1982, ενώ δεν θα ξανασυμβεί πριν από το 2033, σύμφωνα με τη NASA. Ασφαλώς ολικές εκλείψεις «κανονικής» και όχι «σούπερ» Σελήνης συμβαίνουν πολύ πιο συχνά (περίπου κάθε δυόμισι χρόνια).
Στην Ελλάδα θα είναι ορατή ολόκληρη η ολική φάση της έκλειψης, καθώς και ολόκληρη η μερική φάση της στα δυτικά της χώρας μας. Ορισμένες περιοχές της ανατολικής Ελλάδας θα χάσουν μερικά λεπτά από το τέλος της μερικής φάσης, καθώς η Σελήνη εκεί θα δύσει μερικά λεπτά νωρίτερα.
Κατά τη διάρκεια της ολικής φάσης της έκλειψης, η Σελήνη θα βρίσκεται στο δυτικό-νοτιοδυτικό ουρανό. Οι ακριβείς χρόνοι του φαινομένου στη χώρα μας, σύμφωνα με τους αστρονόμους, θα έχουν ως εξής:
– Έναρξη έκλειψης παρασκιάς: 3:11 πμ
– Έναρξη μερικής έκλειψης: 4:07 πμ
– Έναρξη ολικότητας: 5:11 πμ
– Μέγιστο έκλειψης: 5:47 πμ
– Τέλος ολικότητας: 6:23 πμ
– Τέλος μερικής έκλειψης 7:27 πμ
– Τέλος έκλειψης παρασκιάς 8:22 πμ (η Σελήνη θα έχει ήδη δύσει).
Η έκλειψη της 28ης Σεπτεμβρίου είναι η τέταρτη και τελευταία ολική σεληνιακή έκλειψη της τελευταίας διετίας. Οι προηγούμενες ολικές εκλείψεις έλαβαν χώρα στις 15 Απριλίου 2014, 8 Οκτωβρίου 2014 και 4 Απριλίου 2015.
Κατά την έκλειψη της ερχόμενης Δευτέρας, το φεγγάρι θα φαίνεται κατά 14% μεγαλύτερο και κατά 30% φωτεινότερο από ό,τι στην προηγούμενη φετινή έκλειψη, επειδή θα βρίσκεται στο κοντινότερο στη Γη σημείο της ελλειπτικής τροχιάς του (σε απόσταση 363.700 χιλιομέτρων), ενώ την περασμένη άνοιξη βρισκόταν αντίθετα στο πιο μακρινό του (σε απόσταση 405.600 χιλιομέτρων).
Ενώ η φετινή ανοιξιάτικη ολική έκλειψη διήρκεσε λιγότερο από πέντε λεπτά, της Δευτέρας θα διαρκέσει πάνω από 70 και συνολικά πάνω από τέσσερις ώρες μαζί με την παρασκιά και την μερική έκλειψη. Είτε με ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο, είτε μια κυάλια, είτε με γυμνά μάτια, θα μπορεί κανείς να παρακολουθήσει το φαινόμενο.
Η «Ματωμένη Σελήνη» δεν θα φέρει το τέλος της Γης
Παρά την ολική έκλειψη, το φεγγάρι δεν γίνεται τελείως σκοτεινό, αλλά παίρνει μια κοκκινωπή απόχρωση, γι’ αυτό πολλοί το ονομάζουν «Ματωμένη Σελήνη».
Όταν η σκιά της Γης καλύψει τη Σελήνη εντελώς, τότε -ανάλογα και με τις συνθήκες που θα επικρατούν (υγρασία, θερμοκρασία, περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε σκόνη κλπ.), η σκιά της Σελήνης θα αποκτήσει μια κοκκινωπή απόχρωση. Ο φυσικός μηχανισμός είναι σχετικός με αυτόν που χρωματίζει κόκκινα τα δειλινά.
Καθόλου παράξενο που με αυτό το φαινόμενο κατά καιρούς έχουν συνδεθεί διάφοροι φόβοι για το επερχόμενο τέλος του κόσμου. Και αυτή τη φορά, διάφορες περιθωριακές θρησκευτικές ομάδες -κυρίως προτεσταντικές στις ΗΠΑ- προβλέπουν ότι ο κόσμος δεν θα υπάρχει μετά τη Δευτέρα, ίσως εξαιτίας της πτώσης κάποιου μεγάλου αστεροειδούς. Κουράγιο σε όλους!
Πάντως, για καλό και για κακό -επειδή μερικοί παίρνουν στα σοβαρά τέτοιες φήμες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο- η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία φρόντισε να καθησυχάσει αναφέροντας σε ανακοίνωσή της τα εξής: «Η NASA δεν γνωρίζει κανέναν αστεροειδή ή κομήτη που βρίσκεται τώρα σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη, συνεπώς η πιθανότητα μιας σοβαρής σύγκρουσης είναι αρκετά μικρή. Στην πραγματικότητα, με βάση τις καλύτερες πληροφορίες που διαθέτουμε, κανένα μεγάλο μεγάλο αντικείμενο δεν είναι πιθανό να χτυπήσει τη Γη οποτεδήποτε μέσα στις επόμενες αρκετές εκατοντάδες χρόνια».
