Κάστρο των Ιπποτών, Παναγία Τσαμπίκα, πεταλούδες και… ΒΑΠ. Εκεί, στη νοτιοανατολική γωνιά της Ελλάδας δραστηριοποιείται εδώ και 51 χρόνια η βιομηχανία αναψυκτικών ΒΑΠ Π. Κουγιός ΑΒΕΕ, αποτελώντας σήμα κατατεθέν στη Ρόδο και συνολικά στην περιοχή των Δωδεκανήσων. Είναι η εταιρεία που αν και βρίσκεται σε ένα νησί της Ελλάδας και όχι σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο, αποτελεί εδώ και δεκαετίες εμφιαλωτή ενός εκ των δύο κολοσσών παγκοσμίως στον κλάδο των αναψυκτικών, της Pepsico, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα και αυτόνομη πορεία με τα δικά της σήματα σε αναψυκτικά, χυμούς, παγωμένο τσάι, εμφιαλωμένο νερό και μπίρα.
Εχοντας κατακτήσει ηγετική θέση στην αγορά των Δωδεκανήσων με 2.500 πελάτες στον κλάδο του λιανεμπορίου –αλυσίδες και μικρή λιανική– αλλά κυρίως στα ξενοδοχεία και στην εστίαση, επόμενο στοίχημά της είναι η μεγαλύτερη επέκταση στην υπόλοιπη χώρα. Οχημα για αυτό είναι η διεύρυνση των συνεργασιών με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ενώ η εταιρεία θα επιθυμούσε και τη δημιουργία παραγωγικών εγκαταστάσεων εκτός Ρόδου.
Η ιστορία της ροδίτικης βιομηχανίας ξεκινάει το 1967, όταν ο Παντελής Κουγιός επιστρέφει στη Ρόδο από την Αφρική, όπου είχε πάει ως οικονομικός μετανάστης. Εχοντας δουλέψει σε νεαρή ηλικία σε μια εταιρεία αναψυκτικών, αποφάσισε με τις οικονομίες από την Αφρική να γίνει ο ίδιος επιχειρηματίας στην παραγωγή και πώληση αναψυκτικών και ξεκινάει το στήσιμο της δικής του ατομικής επιχείρησης σε έναν δρόμο στο κέντρο της Ρόδου, κοντά στο εμπορικό λιμάνι, στην οδό Καποδιστρίου.
Το 1975 και με τη Ρόδο να αποτελεί ήδη από τα προηγούμενα χρόνια έναν από τους βασικότερους τουριστικούς προορισμούς για τους ξένους επισκέπτες, κάτι το οποίο σήμαινε αυξημένη ζήτηση, η ΒΑΠ Π. Κουγιός «μετακομίζει» σε μεγαλύτερες και ιδιόκτητες εγκαταστάσεις έξω από το κέντρο της πόλης, στην περιοχή Σγουρού. Πέντε χρόνια αργότερα, υπογράφει συμβόλαιο με την Pepsico για την παραγωγή και διάθεση των αναψυκτικών Pepsi και 7UP, συνεργασία που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Η ζήτηση μεγαλώνει συνεχώς και η εταιρεία το 1991 μεταφέρεται σε ακόμα πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις, στην περιοχή Αγία Βαρβάρα Κοσκινού, ανανεώνοντας τον χώρο εργασίας αλλά και την γκάμα των προϊόντων της. Το εργοστάσιο παραγωγής αναψυκτικών, εκεί όπου παράγονται επίσης οι χυμοί, το τσάι, το εμφιαλωμένο νερό αλλά και οι συσκευασίες σε κουτί και φιάλη της μπίρας, έχει επιφάνεια 25.000 τ.μ. Η νέα αυτή παραγωγική μονάδα δίνει στην εταιρεία την ευκαιρία να μπει δυναμικά στον χώρο της παραγωγής αναψυκτικών σε κουτί 330ml, κίνηση που γνωρίζει μεγάλη απήχηση στην αγορά των Δωδεκανήσων. «Οι Ροδίτες μας αγαπούν πολύ, μας στηρίζουν. Ολοι θέλουν να έχουν τα προϊόντα ΒΑΠ στα καταστήματά τους», υπογραμμίζει στην «Κ» η κ. Μαίρη Κουγιού, οικονομική διευθύντρια της εταιρείας και εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς της οικογένειας. Ας σημειωθεί εδώ, ότι τον κυριότερο ρόλο στη μεγέθυνση της ΒΑΠ έπαιξε η δεύτερη γενιά, ο κ. Βασίλης Κουγιός, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος σήμερα της εταιρείας και ο κ. Ιωάννης Τσίγκος, επίσης μέλος της οικογένειας.
Είναι αυτή η δεύτερη γενιά που δεν θέλει να περιορισθεί στον κλάδο των αναψυκτικών και εισέρχεται το 1996 στην κατηγορία του εμφιαλωμένου νερού με το σήμα «Απολλώνιο», το οποίο προέρχεται από τις πηγές της περιοχής Τσαΐρι της Ρόδου. Το 2005 τοποθετεί στην αγορά ένα ακόμη σήμα νερού, το Aqua Vita, και πλέον έχει δραστηριότητα σε μεταλλικό, επιτραπέζιο και ανθρακούχο σε διάφορες συσκευασίες.
Το 2007 έρχεται η ώρα των φυσικών χυμών Vap Fresh, ενώ το 2009 η εταιρεία ολοκληρώνει μία ακόμη παραγωγική μονάδα, κοντά στο εργοστάσιο αναψυκτικών, προκειμένου να προχωρήσει δυναμικά στην παραγωγή μπίρας με το σήμα Ζυθος ΒΑΠ. Πέντε χρόνια αργότερα, η εταιρεία εισέρχεται και στο παγωμένο τσάι, το VAP Fresh Tea.
Ολα αυτά βεβαίως απαιτούν επενδύσεις και η ΒΑΠ κατάφερε να λύσει την εξίσωση ακόμη και εν μέσω κρίσης. Το ύψος των επενδύσεών της την περίοδο 2010 – 2017 ανήλθε σε περίπου 14 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας παράλληλα αυξανόμενα κέρδη: από 687.000 ευρώ (μετά από φόρους) το 2012 σε 1,43 εκατ. ευρώ το 2017. «Είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση που θέλουμε κάθε χρόνο το καλύτερο και επενδύουμε για το καλύτερο», εξηγεί η κ. Κουγιού.
Στενή συνεργασία με την Pepsico επί 38 χρόνια
Το μακρινό 1980 ένας πολυεθνικός κολοσσός στον κλάδο των αναψυκτικών χτύπησε την πόρτα της ΒΑΠ Π. Κουγιός ΑΒΕΕ. Οι δύο εταιρείες υπέγραψαν συμφωνία που προέβλεπε ότι η ροδίτικη εταιρεία θα αποτελούσε τον αποκλειστικό δικαιοχρήστη (franchisor) της Pepsico για την περιοχή των Δωδεκανήσων. Ξεκίνησε τότε τη διάθεση και την εμφιάλωση των αναψυκτικών Pepsi και 7UP. Μπορεί η Pepsico-Hβη να σταμάτησε την παραγωγή αναψυκτικών στην Ελλάδα το 2016, όμως η συνεργασία του μητρικού ομίλου, της Pepsico International, με τη ΒΑΠ Π. Κουγιός συνεχίζεται. Πρόκειται για δραστηριότητα εξαιρετικά επικερδή για τη ροδίτικη βιομηχανία, η οποία αφορά τόσο τα εμφιαλωμένα προϊόντα όσο και τη διάθεση των μηχανημάτων post-mix (σ.σ. πρόκειται για τα μηχανήματα στα οποία παράγεται το αναψυκτικό που αγοράζουμε σε ποτήρι, για παράδειγμα σε εστιατόρια fast food, σε κινηματογράφους κ.λπ.) στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες της Ρόδου και κυρίως στα ξενοδοχεία all inclusive.
Συνολικά, ο τζίρος της εταιρείας από τη δραστηριότητα στα αναψυκτικά, τόσο αυτά που παράγονται με τα σήματα της ΒΑΠ όσο και αυτά με τα σήματα της Pepsico, αντιστοιχούν στο 50% του συνολικού κύκλου εργασιών της.
Η ΒΑΠ Π. Κουγιός έχει και άλλη συνεργασία με την Pepsico, καθώς εμπορεύεται προϊόντα της εταιρείας, όπως είναι οι χυμοί και το τσάι Lipton.
Ιδιαίτερη δραστηριότητα με σημαντική διείσδυση στον κλάδο του HORECA (Ξενοδοχεία – Εστίαση – Υπηρεσίες Τροφοδοσίας) αποτελεί επίσης η δραστηριότητα της εταιρείας στο εμφιαλωμένο νερό. Το «Απολλώνιο» αποτελεί, σύμφωνα με την εταιρεία, το μοναδικό μεταλλικό νερό στη νότια νησιωτική Ελλάδα. Το Aqua Vita είναι νερό με χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα και νάτριο, ενώ παράλληλα συνδυάζει αυξημένη περιεκτικότητα σε ασβέστιο και μαγνήσιο.
Η είσοδος στον κλάδο ζυθοποιίας και στα σούπερ μάρκετ
Πολύ πριν οι μικροζυθοποιίες γίνουν της μόδας, η ΒΑΠ Π. Κουγιός ΑΒΕΕ είχε αναπτύξει ανάλογη δραστηριότητα. Το πρώτο βήμα έγινε το 2006, με ημερομηνία-σταθμό την 28η Αυγούστου εκείνου του έτους, όταν άρχισε την πρώτη φασόν παραγωγή μπίρας ΒΑΠ σε βαρέλι των 30 λίτρων και των 50 λίτρων από τις «Ελληνικές Μικροζυθοποιίες Α.Ε.» για λογαριασμό της ΒΑΠ. Η εταιρεία, θέλοντας να έχει δυναμική παρουσία με προοπτική στον τομέα της ζυθοποιίας και συγχρόνως να ενδυναμώσει την τοπική βιομηχανία και παραγωγή στα Δωδεκάνησα, αποφάσισε να δημιουργήσει το δικό της ζυθοποιείο στην περιοχή Τσαΐρι της Ρόδου, έκτασης περίπου 20.000 τ.μ., που ολοκληρώθηκε το 2009 και η ΒΑΠ ξεκίνησε την πρώτη της παραγωγή στις νέες εγκαταστάσεις στις 11 Απριλίου 2009. Τον Σεπτέμβριο του 2010, η εταιρεία προχώρησε στην εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων (ISO 9001:2008 και ISO 22000:2005) και πιστοποιήθηκε για τα πρότυπα αυτά από διαπιστευμένο φορέα πιστοποίησης.
Tον Μάιο του 2012 ξεκίνησε η εμφιάλωση της ΖΥΘΟΣ ΒΑΠ σε γυάλινη φιάλη των 330 ml και 500 ml, καθώς και η εγκυτίωση σε κουτί των 330 ml.
Αρχικά, η παραγωγή περιορίστηκε σε μπίρα σε βαρέλι (30 και 50 λίτρα), για να ακολουθήσει τον Μάιο του 2012 η εμφιάλωση της ΖΥΘΟΣ ΒΑΠ σε γυάλινη φιάλη των 330 ml και 500 ml, καθώς και η εγκυτίωση σε κουτί των 330 ml. Σήμερα, η εμφιάλωση και η εγκυτίωση γίνονται στο εργοστάσιο αναψυκτικών, ενώ η παραγωγή σε βαρέλι γίνεται στο ζυθοποιείο. H ΖΥΘΟΣ ΒΑΠ βρίσκεται σε χώρους εστίασης όχι μόνο στη Ρόδο και στα Δωδεκάνησα, αλλά και στην Κρήτη, στην Κέρκυρα, στην Κεφαλονιά, στη Ζάκυνθο, στον Βόλο, στη Θεσσαλονίκη και φυσικά στην Αθήνα. Οι συσκευασίες κουτιού και φιάλης έχουν μπει και στα ράφια ορισμένων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως είναι οι ΑΝΕΔΗΚ – Κρητικός, ΑΒ Βασιλόπουλος, ΟΚ Any Time, καθώς και η πρώην Προμηθευτική, νυν Μασούτης. Η ΒΑΠ Π. Κουγιός είναι επίσης αντιπρόσωπος στη Ρόδο των δύο μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου στην εγχώρια αγορά, της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας.
Η εταιρεία κατατάσσεται, ως προς αυτή τη δραστηριότητα, στην κατηγορία της μικροζυθοποιίας –ετήσια δηλαδή παραγωγή κάτω από 200.000 εκατόλιτρα– και έτσι θέλει να παραμείνει.
Σκέψεις για νέα μονάδα παραγωγής και οι πρώτες εξαγωγές στις ΗΠΑ
«Σκοπός της εταιρείας είναι να ικανοποιούμε τους πελάτες και να είμαστε αυτοί που θα καλύψουν όλες τις ανάγκες τους. Δηλαδή ένα ξενοδοχείο, ένα εστιατόριο που αποτελεί πελάτη μας προμηθεύεται όλα τα ποτά (νερό, αναψυκτικά, χυμοί, μπίρες), εκτός από τα «σκληρά» ποτά, από εμάς σε καλές τιμές και καλή ποιότητα και δεν χρειάζεται να αναζητήσει άλλους προμηθευτές», υπογραμμίζει η κ. Μαίρη Κουγιού, αποκαλύπτοντας στην ουσία το μυστικό της επιτυχίας της ΒΑΠ Π. Κουγιός. Αν και δραστηριοποιείται δηλαδή σε σχετικά μικρή γεωγραφικά περιοχή, καταλαμβάνει την τέταρτη θέση μεταξύ των βιομηχανιών αναψυκτικών στην Ελλάδα, αυξάνοντας μάλιστα τις πωλήσεις της σταθερά από το 2015 και έπειτα.
Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών της το 2015 διαμορφώθηκε σε 13,26 εκατ. ευρώ, το 2016 σε 15,88 εκατ. ευρώ και το 2017 σημείωσε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση, φτάνοντας στα 18,57 εκατ. ευρώ.
Βεβαίως, η ενίσχυση των μεριδίων των αναψυκτικών και των χυμών με το σήμα ΒΑΠ βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής της εταιρείας. Τα αναψυκτικά της εταιρείας μπορεί να βρίσκονται σε όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ της Ρόδου, καθώς και σε μικρά σημεία πώλησης –συνολικά οι πελάτες της ΒΑΠ είναι περί τις 3.500–, όμως η παρουσία τους είναι σχετικά περιορισμένη σε πανελλαδικό επίπεδο. Οι καταναλωτές στην Αθήνα μπορούν να βρουν για την ώρα τις συσκευασίες αναψυκτικών σε κουτί και φιάλη στα καταστήματα των αλυσίδων ΑΝΕΔΗΚ – Κρητικός και Bazaar. Η ροδίτικη εταιρεία πάντως βρίσκεται σε συζητήσεις και με τις άλλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προκειμένου να τοποθετήσει στα ράφια τους τόσο τα αναψυκτικά όσο και τις μπίρες της.
Πολύ πιο ανταγωνιστική σε επίπεδο τιμών θα γίνει η ΒΑΠ σε περίπτωση που αποκτήσει ή κατασκευάσει εργοστάσιο στην ηπειρωτική χώρα, κάτι που για την ώρα βρίσκεται σε επίπεδο προθέσεων. Και αυτό διότι το κόστος των πρώτων υλών αυξάνεται σημαντικά από το γεγονός ότι πρέπει να «ταξιδέψουν» μέχρι τη Ρόδο, ενώ την ίδια ώρα το μεταφορικό κόστος επιβαρύνει και την τιμή των τελικών προϊόντων για τις αγορές εκτός Δωδεκανήσων. Η εταιρεία αναζητεί αυτόν τον καιρό την κατάλληλη περιοχή και εγκαταστάσεις.
Και αν κάποιος δεν μπορεί να δοκιμάσει τα αναψυκτικά ΒΑΠ στην Αθήνα, μπορεί να τα «πετύχει» (λεμονάδα και πορτοκαλάδα) στη… Νέα Υόρκη. Η εταιρεία έχει αρχίσει να κάνει κάποια δειλά βήματα στον τομέα των εξαγωγών και συνεργάζεται με εμπορική επιχείρηση που έχουν ιδρύσει επιχειρηματίες με καταγωγή από τη Ρόδο στις ΗΠΑ. Κάποιες, επίσης, κρούσεις έχουν γίνει για εξαγωγές προς τη Γερμανία, κυρίως σε ό,τι αφορά την μπίρα.
Το εργοστάσιο μάλιστα διαθέτει την παραγωγική δυνατότητα να ανταποκριθεί σε αυξημένη ζήτηση που προέρχεται από αγορές εκτός Δωδεκανήσων, καθώς σε πλήρη λειτουργία βρίσκεται την περίοδο Μαρτίου – Οκτωβρίου λόγω της έντονης εποχικότητας που χαρακτηρίζει τα προϊόντα.
Συντάκτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
