Τα τελευταία χρόνια, κυρίως με την έναρξη της οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης, έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των παιδιών που απομακρύνονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον με εισαγγελική εντολή και «εγκλωβίζονται» για μεγάλο χρονικό διάστημα σε θαλάμους παιδιατρικών νοσοκομείων.
Σημαντική αύξηση παρουσιάζει και ο αριθμός των βρεφών που εγκαταλείπονται για διάφορους κοινωνικούς λόγους στα μαιευτήρια από τις μητέρες τους. Εκεί παραμένουν από τέσσερις έως έξι μήνες, μέχρι να βρεθεί χώρος σε κάποια δομή προστασίας ανά την Ελλάδα.
Στους θαλάμους των νοσοκομείων με τα «φιλοξενούμενα» παιδιά χτυπά η καρδιά της ελληνικής κρίσης. Και γράφουμε φιλοξενούμενα, γιατί το στίγμα της απόρριψης και της εγκατάλειψης από τους ίδιους τους γονείς είναι σκληρό. Πρόκειται για ένα αβάσταχτο συναισθηματικό φορτίο που συνοδεύει αυτά τα παιδιά και όταν πλέον ενηλικιωθούν. Η εικόνα αυτή αποτυπώνεται στο ρεπορτάζ που πραγματοποίησε το «Εθνος της Κυριακής» στα δύο μεγαλύτερα παιδιατρικά νοσοκομεία της Αττικής, «Η Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού», καθώς και στα μαιευτήρια «Ελενα Βενιζέλου» και στο Νεογνολογικό τμήμα του ΓΝΑ «Αλεξάνδρα».
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η πλειονότητα των φτωχών οικογενειών κακοποιούν ή παραμελούν τα παιδιά τους. Ωστόσο, ο ρόλος τους ως γονιών γίνεται πιο στρεσογόνος σε συνθήκες στέρησης και ανέχειας, ενώ τα όρια και οι αντοχές τους πολλές φορές δοκιμάζονται. Επίσης, το μητρικό ένστικτο είναι τόσο δυνατό που δεν εγκαταλείπει μια μητέρα το παιδί της για μερικά ευρώ.
Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι οι δομές φιλοξενίας είναι «φρακαρισμένες» από τον μεγάλο αριθμό παιδιών που δέχονται, υπάρχει ένδεια προσωπικού, οι κρατικές υιοθεσίες συνεχίζουν να είναι χρονοβόρες λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων, ενώ δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα έπρεπε στη χώρα μας ο θεσμός της αναδοχής. Ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά…
Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι άνθρωποι που βρίσκονται στο «τιμόνι» της διοίκησης των νοσοκομείων, οι επιστημονικά υπεύθυνοι των Νεογνολογικών Τμημάτων, αλλά οι μαίες και το νοσηλευτικό προσωπικό που έχουν αναλάβει τη φροντίδα αυτών των παιδιών και συνεχίζουν παρά τις αντίξοες συνθήκες και την έλλειψη νέας ιατρικής τεχνολογίας να κρατούν σε υψηλό επίπεδο τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
 |
Ανανεώνεται η λίστα
Εκατόν ενενήντα παιδιά, από ημερών έως και 16 ετών, κατόπιν εισαγγελικής εντολής, έχει δεχθεί φέτος το νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», ενώ αυτήν τη στιγμή φιλοξενεί 23 παιδιά. «Η οικονομική κρίση έχει αυξήσει τον αριθμό των παιδιών που έρχονται στο νοσοκομείο μας με εισαγγελική παραγγελία και μπορεί να μείνουν σ’ εμάς από πέντε μέρες μέχρι και πολλούς μήνες», σημειώνει ο Εμμανουήλ Παπασάββας, διοικητής στα νοσοκομεία «Η Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού».
Παιδιά που έχουν απομακρυνθεί από το οικογενειακό τους περιβάλλον λόγω παραμέλησης, σεξουαλικής κακοποίησης, βίαιης συμπεριφοράς των γονιών τους ή γενικότερα ακατάλληλων συνθηκών διαβίωσης. Είναι μια λίστα παιδιών που ανανεώνεται.
Στη λίστα αυτή πρέπει να προστεθούν και τα παιδιά που εγκατέλειψαν οι γονείς τους λίγες μέρες μετά τη γέννησή τους, διότι πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως σύνδρομο Down, νοητική υστέρηση, μεταβολικά νοσήματα κ.ά. Υπάρχει παιδάκι με μεταβολικό σύνδρομο που μπήκε για νοσηλεία το 2006, ένα με δύο μήνες από τη στιγμή που γεννήθηκε, σήμερα είναι 10 ετών και βρίσκεται ακόμη στο νοσοκομείο.
 |
«Το πρόβλημα είναι ότι τα υγιή παιδιά φιλοξενούνται σε έναν θάλαμο νοσηλείας με άρρωστα παιδιά. Η γραφειοκρατία που υπάρχει διαχρονικά στο κομμάτι των υιοθεσιών δυστυχώς δημιουργεί αυτά τα προβλήματα. Οι δομές έχουν ”φρακάρει”, γιατί η διαδικασία της υιοθεσίας είναι αρκετά χρονοβόρα. Υπάρχουν και ελάχιστες περιπτώσεις παιδιών που έρχονται και τα παίρνουν οι γονείς τους μέσα από το νοσοκομείο ενώ έχουν κριθεί ακατάλληλοι. Το νοσοκομείο δεν μπορεί να κλείσει, ούτε να βάλουμε κάποιους περιορισμούς».
Δύσκολη αναζήτηση
Οχι ένα ούτε δύο, αλλά 12 παιδιά, από βρέφη έως και 17 ετών, φιλοξενούνται αυτήν τη στιγμή σε δωμάτια που νοσηλεύονται άρρωστα παιδιά, όπως αποκαλύπτει η Μαριόγκα Φραγκάκη, πρόεδρος του ΔΣ του νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού». Μόνο για φέτος εισήχθησαν με εισαγγελική εντολή 118 παιδιά, πέρυσι ο αριθμός έφτασε τις 137 εισαγωγές, όταν το 2010 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν μόλις 42.
«Η διαδικασία της εξεύρεσης του κατάλληλου για την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη περιβάλλοντος πολλές φορές καθυστερεί -μπορεί να ξεπεράσει και το τρίμηνο- λόγω της πληρότητας των υφιστάμενων δομών προστασίας στη χώρα μας. Αυτήν τη στιγμή έχουμε παιδί που είναι μαζί μας πάνω από έναν χρόνο γιατί το εγκατέλειψαν οι γονείς του.
Οι έφηβοι επίσης είναι μια ξεχωριστή κατηγορία, όπως και τα παιδιά με παραβατική συμπεριφορά. Αυτά τα παιδιά αναρωτιούνται πολλές φορές γιατί βρίσκονται σ’ ένα νοσοκομείο, αφού δεν είναι άρρωστα. Είναι πολύ δύσκολη η θέση μας.
Τα νοσοκομεία είναι ανοικτά, εφημερεύουν και δεν μπορούμε να παίζουμε τον ρόλο του χωροφύλακα, ωστόσο κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Δεν είναι φυλακή το νοσοκομείο. Με την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχουμε μιλήσει και έχουν τεθεί όλα αυτά τα ζητήματα», καταλήγει η κ. Φραγκάκη.
«Να δώσουμε ερεθίσματα»
Για τη Μονάδα Αναμονής Παιδιού (Μ.ΑΝΑ. Παιδιού) που θα είναι έτοιμη μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου και θα φιλοξενήσει 14 εγκαταλελειμμένα βρέφη, καθώς και αυτά που έχουν βρει θαλπωρή και μια ζεστή αγκαλιά ύστερα από εντολή των εισαγγελικών Αρχών, των δύο δημόσιων μαιευτηρίων «Ελενα Βενιζέλου» και «Αλεξάνδρα», με στόχο να καλύψει τις αναπτυξιακές τους ανάγκες, μας ενημερώνει ο διοικητής των δύο νοσοκομείων Δημήτρης Βεζυράκης.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από την αρχή του 2016 μέχρι σήμερα φιλοξενήθηκαν στα δύο νοσοκομεία 60 βρέφη, 22 στο Νεογνολογικό Τμήμα του «Ελενα Βενιζέλου» και 38 στο αντίστοιχο Τμήμα του ΓΝΑ «Αλεξάνδρα», ενώ 10 παραμένουν φιλοξενούμενα στο «Ελενα Βενιζέλου» και 9 στο «Αλεξάνδρα».
«Για εμάς τα παιδιά αυτά δεν πρέπει να μένουν ούτε μία μέρα μέσα σ’ ένα νοσηλευτικό ίδρυμα. Από τη στιγμή όμως που μένουν, αυτή ήταν και η εντολή του υπουργείου Υγείας, να δώσουμε μια λύση και περισσότερα ερεθίσματα στα παιδιά. Μέχρι πρότινος ο μέσος χρόνος παραμονής των παιδιών έφτανε τους 8 και πλέον μήνες, αλλά από το καλοκαίρι και μετά έγινε μια μεγάλη προσπάθεια, σε συνεργασία με το Κέντρο Προστασίας του Παιδιού «Η Μητέρα», και τα βρέφη μένουν πλέον κοντά στους 4 μήνες. Δεν πρέπει να μιλάμε για εγκαταλελειμμένα παιδιά, αλλά για παιδιά που φιλοξενούνται για κοινωνικούς λόγους. Η πολιτεία, μέσω των κοινωνικών υπηρεσιών της και των εισαγγελικών Αρχών προστατεύει το παιδί από ένα περιβάλλον το οποίο αδυνατεί να κατανοήσει το πώς ασκείται ο γονεϊκός ρόλος. Οσον αφορά στο ζήτημα της υιοθεσίας, σημειώνει πως «η υιοθεσία δεν είναι διαδικασία δημιουργίας οικογενειών άτεκνων ζευγαριών, αλλά παιδικής προστασίας. Ως Ελληνες δεν εγκαταλείπουμε παιδιά και ως Πολιτεία προστατεύουμε τα παιδιά όσων δεν μπορούν», καταλήγει.
Εφυγαν χωρίς το μωρό τους
Αυτήν τη στιγμή στο Νεογνολογικό Τμήμα του ΓΝΑ «Αλεξάνδρα» φιλοξενούνται 9 μωρά. Τα περισσότερα από αυτά, όπως μας ενημερώνει ο Γιώργος Μπαρούτης, παιδίατρος – νεογνολόγος και διευθυντής στο Νεογνολογικό Τμήμα, προέρχονται από μητέρες-χρήστριες που δεν μπορούν να τα φροντίσουν, οροθετικές, και τα υπόλοιπα από γυναίκες που ήρθαν, γέννησαν και έφυγαν χωρίς το μωρό τους.
«Τα παιδιά αυτά είναι ”εγκλωβισμένα” στα νοσοκομεία. Δεν έχουμε ιδιαίτερο χώρο γι’ αυτά και φιλοξενούνται μαζί με τα υπόλοιπα νεογνά, συνολικά 30 στον αριθμό, σε ένα δωμάτιο 58 τ.μ. Τα παιδιά μπορούν να μείνουν έξι μήνες, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που έμειναν 9 μήνες. Τώρα τελευταία έχει βελτιωθεί λίγο η κατάσταση. Το προσωπικό είναι πολύ λίγο. Εμείς έχουμε καταρτισμένες μαίες, αλλά θα θέλαμε τριπλάσιες. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μόνο μία μαία τις απογευματινές ώρες στα φιλοξενούμενα παιδιά, μαζί με τα παιδιά που χρειάζονται πιο ελαφριά θεραπεία ή σταθεροποίηση. Οι θερμοκοιτίδες είναι παλιές. Εχουμε περίπου 20 κι όλες θέλουν αντικατάσταση. Δεν είμαστε θεοί…», καταλήγει ο Γ. Μπαρούτης
ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΔΟΜΕΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ
«Αν σκεφτεί κανείς ότι το κόστος νοσηλείας ενός παιδιού αγγίζει καθημερινά τα 60 ευρώ, χωρίς να υπολογίζουμε το ιατρικό σκέλος, θα ήταν καλύτερο τα χρήματα αυτά να διατεθούν για τη δημιουργία μιας ενδιάμεσης δομής φιλοξενίας, όπως είχαμε προτείνει πριν από τρία χρόνια στο υπουργείο», τονίζει η Μ. Φραγκάκη.
ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ-ΕΘΝΟΣ
