Συνέντευξη στην Πέγκυ Ντόκου
Τα νέα νομοθετικά μέτρα της κυβέρνησης λίγο πριν την εκπνοή του 2019, σχολιάζει σήμερα σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου (και Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ) κ. Αλέξης Π. Μητρόπουλος.
Εμφανίζεται επιφυλακτικός για την νέα αγορά εργασίας που θα είναι γενικώς ευέλικτη, με χαμηλούς μισθούς και υψηλή ανασφάλεια. Επίσης μιλάει για την 13η σύνταξη και την κατάργηση της επικουρικής σύνταξης, ενώ δίδονται τα κοινωνικά μερίσματα και καλεί μισθωτούς, εποχιακά εργαζόμενους, ημι-απασχολούμενους, συνταξιούχους αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες, να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, ενωμένοι.
• Κύριε Μητρόπουλε, κλείνει το 2019, μία ακόμη δύσκολη χρονιά για τους εργαζόμενους, για τους συνταξιούχους, τους ημι-απασχολούμενους και φυσικά τους ανέργους. Μπορούμε να περιμένουμε από την νέα κυβέρνηση ότι θα φέρει…«δώρα» το 2020;
Η ελπίδα πάντα υπάρχει. Τα πρώτα όμως νομοθετικά μέτρα της νέας κυβέρνησης δεν μας προδιαθέτουν θετικά. Μέτρα όπως π.χ. η ενδυνάμωση του δικαιώματος για μονομερή αλλαγή της εργασιακής σχέσης (χωρίς συναίνεση του εργαζομένου) από πλήρη σε μερική ή εκ περιτροπής, η δυνατότητα γενικευμένης εξαίρεσης από την εφαρμογή των κλαδικών ΣΣΕ που προβλέπουν συνήθως καλύτερους μισθούς, η κατάργηση της υποχρεωτικής αναφοράς του βάσιμου λόγου απόλυσης, η παντελής συρρίκνωση του δικαιώματος της μονομερούς (συνήθως εργατικής) προσφυγής στη Διαιτησία (ΟΜΕΔ), οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση ακολουθεί τη «μεταμοντέρνα» πεπατημένη. Δηλαδή την επιδίωξη της ανάπτυξης με συμπίεση του εργατικού κόστους (έμμεσου και άμεσου).
Ως προς τους συνταξιούχους, παρά τις τεχνητά συντηρούμενες προσδοκίες, βρισκόμαστε προ ενός συνολικού επανασχεδιασμού του Ασφαλιστικού επί των βασικών αρχών του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016) που εισήγαγε το πλήρες νέο ασφαλιστικό δόγμα όπως το έδωσαν οι δανειστές. Πιστεύουμε ότι η πλήρης εφαρμογή και με δικαστικές αποφάσεις (όπως φάνηκε από τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ) του νέου «δόγματος» θα δυσκολέψει περαιτέρω τη ζωή των νέων ασφαλισμένων και των συνταξιούχων.
• Έχετε μιλήσει επανειλημμένα για την ημι-απασχόληση (τα 300άρια), την «μαύρη» και αδήλωτη εργασία. Από ό,τι φαίνεται, τα ποσοστά αυτά βαίνουν αυξητικά κάθε χρόνο από τότε που ξεκίνησε η κρίση.
Οδηγούμαστε σε απόλυτη κυριαρχία των ελαστικών μορφών εργασίας, το κύριο χαρακτηριστικό της οποίας θα είναι η ανασφάλεια και ο κατακερματισμός της εργατικής δύναμης. Η νέα αγορά εργασίας θα είναι γενικώς ευέλικτη, με χαμηλούς μισθούς, υψηλή ανασφάλεια («flexicurity») και εναλλαγή εργοδοτών («εργαζόμενος-«χταπόδι»). Η «Αγία Τριάδα» των εργοδοτών στην νέα περίοδο είναι πλέον το δόγμα «Δουλεύω περισσότερο. Αμείβομαι λιγότερο. Απολύομαι ευχερέστερα». Η εξέλιξη αυτή, με τη φόρα που έχει πάρει, δεν ελέγχεται πλέον.
• Πρόσφατα γράψατε ότι είναι υποχρεωτική η χορήγηση της «13ης σύνταξης» τον Μάιο του 2020 σε όλους τους συνταξιούχους! Εξηγείστε μας τι συμβαίνει.
Ακούμε διάφορες δηλώσεις κυβερνητικών και άλλων υπευθύνων και απορούμε για την άγνοια που επιδεικνύουν επί συγκεκριμένων ρυθμίσεων που και οι ίδιοι ψήφισαν.
Με την από 15/12/2019 ανακοίνωσή μας θέσαμε το ζήτημα ως έχει: ότι δηλαδή υπάρχει η εν ισχύι διάταξη του άρθρου 120 του ν. 4611/2019 (ΦΕΚ Α’ 73/17-5-2019), που -δίνοντας το βοήθημα του παρελθόντος Μαΐου 2019 στους συνταξιούχους και με την παραπλανητική-προεκλογική ονομασία «13η σύνταξη»- θεσμοθετεί ρητώς την εφεξής («για κάθε επόμενο έτος») καταβολή της. Θεμελιώθηκε δηλαδή δικαίωμα των συνταξιούχων και υποχρέωση της εκάστοτε κυβέρνησης είναι να το καταβάλλει!
Σημειώνουμε ότι αυτή η -μόνιμη πλέον- παροχή ψηφίστηκε από όλα τα κόμματα και από τη σημερινή κυβέρνηση!
Η διάταξη αυτή ισχύει εκτός αν ακυρωθεί με τυπικό νόμο. Εμείς είχαμε και τότε ασκήσει κριτική ότι δεν πρόκειται περί πλήρους 13ης σύνταξης και ότι η 13η σύνταξη πρέπει να ενταχθεί ακέραια και πλήρης στο συνταξιοδοτικό σύστημα, μαζί με άλλους θεσμούς που καταργήθηκαν (π.χ. η 14η σύνταξη, ΕΚΑΣ κ.λπ.). Γι’αυτό καλούμε την κυβέρνηση να συμπεριλάβει τα αναγκαία ποσά στον νέο κρατικό προϋπολογισμό.
• Η κυβέρνηση σχεδιάζει την κατάργηση της επικουρικής σύνταξης ενώ δίνει κοινωνικά μερίσματα (ως «χριστουγεννιάτικο μποναμά») και υπόσχεται αυξήσεις. Έχει περιθώρια για όλα αυτά;
Από τοποθετήσεις αρμοδίων στελεχών της, φαίνεται ότι επίκειται ανασχεδιασμός του θεσμού της επικουρικής σύνταξης για τους νέους, δηλαδή δεν θα υπάρχει η επικουρική και το εφάπαξ με τα επιμέρους Ταμεία. Φαίνεται ότι το ΕΤΕΑΕΠ, ως μέγα Επικουρικό Ταμείο, θα απορροφηθεί από τον ΕΦΚΑ και ότι ο θεσμός της επικούρησης οδηγείται σταδιακώς σε ιδιωτικοποίηση, δηλαδή θα προβλεφθεί παράδοση του αντικειμένου στις Ασφαλιστικές Εταιρείες.
Έτσι οι δύο σπουδαίοι θεσμοί της άμβλυνσης της ταξικής πάλης και της συνεργασίας εργοδοτών-εργαζομένων (η επικουρική σύνταξη και το εφάπαξ) οδηγούνται σε κατάργηση. Αυτό προαναγγέλλεται ότι θα το δούμε και στο νέο Ασφαλιστικό που έρχεται, με πρόσχημα τη μεγάλη απειλή του δημογραφικού και την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, οι ασφαλισμένοι θα κληθούν να …«θεωρήσουν» τον περιορισμό των δικαιωμάτων τους …επιβεβλημένο!!
Επομένως και οι συνταξιούχοι θα βρίσκονται διαρκώς προ του φάσματος των μειώσεων στις συντάξεις τους παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις αφού κανένας δεν συζητά την εισροή νέων πόρων στο Ασφαλιστικό Σύστημα, πολύ δε περισσότερο την επαναρτίωση των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων.
• Τι θα λέγατε στους μισθωτούς, εποχιακά εργαζόμενους, ημι-απασχολούμενους, συνταξιούχους αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες ως «μήνυμα για το 2020»;
Θα λέγαμε να διεκδικούν τα δικαιώματά τους ενωμένοι γιατί οι δυνάμεις της Εργασίας αποτελούν την πλειονότητα των πολιτών. Πρέπει όμως να ενημερώνονται έγκυρα και από αξιόπιστες πηγές, να ενδιαφέρονται για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες και ως προς τις πολιτικές τους επιλογές να προτάσσουν την πίστη στην κανονικότητα και την πληρότητα του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου.
Μόνον αυτή η πίστη καταξιώνει και ουσιαστικοποιεί την πολιτική λειτουργία και την κοινωνική συμβίωση. Έτσι μπορούν να αποτρέψουν τις περαιτέρω ρυθμίσεις εις βάρος της συνάρτησης Εργασιακού-Ασφαλιστικού που προαναγγέλλονται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη.
Η εξελισσόμενη άλλωστε κοινωνική αναταραχή στη Γαλλία, με την απορρύθμιση αυτής της συνάρτησης, μόνο δυσάρεστα προαναγγέλλει για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα και όλη την Ευρώπη.
