Ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. και ο κ. Μιχαήλ Θ. Παπαγεωργίου, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, θα αναλάβουν με απόφαση της ΠΕΔ, τη διαμόρφωση ολοκληρωμένου σχεδίου νομοθετικής μεταρρύθμισης ως θεσμική πρόταση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, για τη συνταγματική εναρμόνιση και τη νομοθετική αποκατάσταση του εθνικού καθεστώτος του Αιγιαλού και Παραλίας και του Εθνικού Κτηματολογίου επί του υπό Μετάπτωση ειδικού και τοπικού Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου.
Σύμφωνα με την ομόφωνη απόφαση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, που ελήφθη κατά τη συνεδρίαση της 15ης Δεκεμβρίου 2023, θα ανατεθεί στον κ. Ε. Βενιζέλο, ως Δ.Ν./Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, να γνωμοδοτήσει ειδικά και εκτενώς για τη συνταγματική απόδοση και την κανονιστική συμβατότητα με το Ενωσιακό Δίκαιο των επίμαχων αυτών νομικών ζητημάτων και στον κ. Μ. Παπαγεωργίου ως Δ.Ν./Εντ. Διδάσκοντα Διοικητικού Δικαίου, να γνωμοδοτήσει για τη συστηματική νομοθετική απόδοση και τη ρυθμιστική εναρμόνιση των επίμαχων παράλληλων προστατευόμενων έννομων συμφερόντων σε συνάρτηση με το οικείο Κτηματολογικό Δίκαιο και το Δίκαιο του Αιγιαλού και Παραλίας.
Η απόφαση ελήφθη, με το σκεπτικό ότι:
1. Βρίσκεται σε εξέλιξη και επέρχεται άμεσα η λήξη της προθεσμίας για την οριστικοποίηση των κτηματολογικών Αρχικών Εγγραφών του Ελληνικού Κτηματολογίου στα νησιά της Σύμης και της Πάτμου, που ήταν υπό κτηματογράφηση πριν από την έναρξη της ισχύος του Ν. 3481/2006 και ότι παράλληλα υφίσταται επιμέρους οριοθέτηση και καθορισμός ζώνης αιγιαλού και παραλίας ακόμα και με αντίστοιχες δηλώσεις στο Κτηματολόγιο ακόμα και εντός οικισμών.
2. Βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της κτηματογράφησης (δηλώσεων και ενστάσεων), αλλά και της κατάρτισης προσωρινών κτηματολογικών πινάκων νησιωτικοί Δήμοι του Νομού Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, παράλληλα με την επιμέρους οριοθέτηση και τον καθορισμό ζωνών Αιγιαλού και Παραλίας στην κτηματολογική τους περιφέρεια.
3. Εχουν εκδοθεί και επίκειται άμεσα η εκτέλεση σειράς Πρωτοκόλλων Αποβολής – Κατεδάφισης-Αποζημίωσης σε κτίσματα και εγκαταστάσεις παραλιακών οικισμών, όπως τα Στεγνά της Δημοτικής Ενότητας Αρχαγγέλου, Καλλιθέας και Κιοταρίου του Δήμου Ρόδου, τακτοποιημένων πολεοδομικά και υφιστάμενων ακόμα και προ της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Ελληνική Επικράτεια, αλλά και σε καταστήματα που λειτουργούν νομότυπα εντός Παραδοσιακών Οικισμών και Οικισμών κάτω των δύο χιλιάδων κατοίκων, όπως του Γιαλού του Δήμου Σύμης (Βλ. υπ’ αριθμ. πρωτ. 4107/01-012-2023 επιστολή του δημάρχου Σύμης και την επιστολή υπ’ αριθμ. πρωτ. 8/67449-09-11-2023 του προέδρου της Τοπικής Κοινότητας Αρχαγγέλου).
4. Η εθνική νομοθεσία περί Αιγιαλού και Παραλίας, του Ν. 2971/2001 κατ’ άρθρο 1 ορίζει ότι Αιγιαλός: «είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της.
Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του» και ότι «Παραλία είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρθρου 7, το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον τριάντα (30) και μέχρι πενήντα (50) μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού. Υφιστάμενα όρια του σχεδίου πόλης ή διαμορφωμένων, με ισχύουσα διοικητική πράξη, οικισμών ή οικισμών προϋφισταμένων του 1923 δεν θίγονται».
5. Αντίθετα, ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου εκδοθείς ως Κυβερνητικό Διάταγμα (υπ’ αριθμ. 132/1929) της Ιταλικής φασιστικής περιόδου – κατοχής της Δωδεκανήσου που ισχύει μέχρι σήμερα στην ελληνική έννομη τάξη κατ’ άρθρο 8 παρ. 2 του Ν. 510/1947, ορίζει κατ’ άρθρο 3 ότι «κοινής χρήσεως είναι ο αιγιαλός μέχρι του ορίου του μέγιστου συνήθους χειμέριου κύματος επί πλέον δε, έξω των αστικών κέντρων, μία ζώνη έκτασης 12 μέτρων από τούτου του ορίου και αι θαλάσσιαι παραλίαι μέχρι των ορίων πάσης άλλης ιδιοκτησίας δημόσιας ή ιδιωτικής».
6. Με βάση τον ως άνω υπό κατάργηση-μετάπτωση Κτηματολογικό Κανονισμό οι, κατά παρέκκλιση της εθνικής νομοθεσίας, παραλιακές και παράκτιες περιοχές και οι περιοχές εντός του διευρυμένου Αιγιαλού δεν έχουν καν κτηματογραφηθεί θεωρηθείσες οριζόντια ως κοινόχρηστες εντασσόμενες στην δημόσια περιουσία του Δημοσίου και ότι ως εκ τούτου δεν έχουν καν κτηματολογική μερίδα, δημιουργώντας πλήθος λειτουργικών προβλημάτων επί των κτισμάτων, ακόμα και μνημείων πολιτιστικής αναφοράς που υφίσταται σε αυτές.
7. Σύμφωνα με το Ν. 4934/2022 περί Μετάπτωσης του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου και ειδικά κατ’ άρθρο 10 «Με διαπιστωτική πράξη του Φορέα κηρύσσονται η περαίωση της προσαρμογής και η μετάπτωση των περιοχών στις οποίες ίσχυε ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Η διαδικασία μετάπτωσης ολοκληρώνεται εντός τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος», ήτοι στις 23-05-2025.
Υπό μελέτη το καθεστώς αιγιαλού και παραλίας και του Κτηματολογίου
