Στο διαφημιστικό φυλλάδιο που εκδίδει ο δήμος, το Αγαθονήσι αναφέρεται ως «Ο τελευταίος Ανέγγιχτος Παράδεισος στο Αιγαίο». Αν και το νησί δεν συμπεριλαμβάνεται στους πολύ δημοφιλείς καλοκαιρινούς προορισμούς, οι τουρίστες που το επιλέγουν, ανήκουν σε αυτούς που ονομάζουμε «ενημερωμένους» γιατί ξέρουν τι περιμένουν να βρουν. Ήρεμη ζωή, φιλόξενοι κάτοικοι, υπέροχες παραλίες με κρυστάλλινα νερά, γραφικό λιμανάκι και τρία μικρά όμορφα χωριουδάκια: το Μεγάλο Χωριό, το Μικρό Χωριό και το Καθολικό.
Δύο εναπομείναντες τουρίστες κάνουν ηλιοθεραπεία στην παραλία, δίπλα στο λιμάνι, Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2020
Η ζωή μετά το καλοκαίρι είναι πολύ διαφορετική. Οι ρυθμοί πέφτουν και μαζί μειώνεται και ο πληθυσμός. Τον χειμώνα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τον αριθμό των 100 ανθρώπων. Οι ταβέρνες κλείνουν η μία μετά την άλλη και μοναχά μία παραμένει ανοιχτή, λειτουργώντας σαν σημείο συνάντησης.
Τα λίγα δωμάτια που λειτουργούν ως καταλύματα, νοικιάζονται από τους δασκάλους και τον καθηγητή που είναι και οι μοναδικοί «επισκέπτες» που επιμένουν να παραμένουν.
Στο ακριτικό νησί οι συνθήκες ζωής, όταν σβήνουν τα φώτα της τουριστικής περιόδου και οι επισκέπτες εγκαταλείπουν μαζικά αυτόν τον όμορφο προορισμό, είναι διαφορετικές και συχνά σκληρές.
Ο Γιώργος Μιχελής, 84 χρονών, επιστρέφει από το τάισμα των ζώων του, στο Μικρό Χωριό
Στο νησί υπάρχουν ελάχιστα παιδιά και το σχολείο φιλοξενεί δύο μαθητές στο νηπιαγωγείο, τέσσερις στο δημοτικό και έναν στο γυμνάσιο. Ήταν αυτοί που χειροκροτήθηκαν από το σύνολο των κατοίκων κατά τη διάρκεια της 28ης Οκτωβρίου.
Μαθητές του Δημοτικού και του Νηπιαγωγείου παίρνουν μέρος στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στο Μεγάλο Χωριό.
Ο δάσκαλος Θανάσης Παπαδόπουλος και ο καθηγητής Αλέξανδρος Τσιάκαλος, μια φορά την εβδομάδα ταξιδεύουν στη Σάμο για να προμηθευτούν τρόφιμα, φάρμακα, ή για να αγοράσουν αλλά είδη ανάγκης που δεν βρίσκουν στο νησί, λόγω έλλειψης από τα συνεχιζόμενα απαγορευτικά ή για να αποφύγουν τις υψηλότερες χρεώσεις.
Στο νησί υπάρχει ένας και μοναδικός αγροτικός γιατρός. Ο Γιώργος Μιχελής, 84 χρόνων, ο οποίος πάσχει από κολπική μαρμαρυγή, είναι αναγκασμένος να ταξιδεύει πολύ συχνά για ιατρικές εξετάσεις στη Σάμο. «Ο γιατρός εδώ είναι για μια πρώτη ανάγκη, να με πιάσει ένας πόνος, να έρθει να μου κάνει μια ένεση. Για τις εξετάσεις που χρειάζομαι εγώ για την καρδιά μου… να μου κάνει ένα καρδιογράφημα… τίποτα άλλο δεν μπορεί να μου προσφέρει». Μαζί με τον φίλο του Γιάννη Κόττορο, 86 χρόνων, ταξιδεύουν στη Σάμο με το πλοίο «Νήσος Κάλυμνος» και αν και οι δύο προτιμούν τα χρήματα να μένουν στον τόπο τους, αρκετές φορές προμηθεύονται λαχανικά και άλλα προϊόντα από το γειτονικό νησί, λόγω των χαμηλότερων τιμών.
Ο Γιώργος Μιχελής (Δ), 84 χρονών και ο φίλος του Γιάννης Κόττορος, 86 χρονών, ψωνίζουν σε μανάβικο στο νησί της Σάμου.
Ο πληθυσμός γερνάει και το νησί ολοένα και ερημώνει. Δουλειές δεν υπάρχουν. Το να βρει κάποιος νέος δουλειά είναι δύσκολο. Οι πιο μεγάλοι σε ηλικία ασχολούνται με το ψάρεμα και την κτηνοτροφία, εργασίες που σύμφωνα με αυτούς, δεν εξασφαλίζουν αρκετό εισόδημα για να επιβιώσεις. Ειδικότερα για την κτηνοτροφία, λόγω της πολύ χαμηλής τιμής πώλησης του ντόπιου κρέατος, η ενασχόληση είναι σχεδόν απαγορευτική. «Με τα κατσίκια δεν ζει ο άνθρωπος» αναφέρουν. Την κατάσταση σώζουν οι ιχθυοκαλλιέργειες που υπάρχουν στο νησί.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες απασχολούν το μεγαλύτερο αριθμό μόνιμων κατοίκων στο Αγαθονήσι, αποτελώντας ένα “πνεύμονα ζωής” για τον νησί, χωρίς τις οποίες ελάχιστοι κάτοικοι θα είχαν απομείνει σε αυτό,
Όταν ο ήλιος δύει, πάνω από τα δωμάτια και τα μικρά ξενοδοχεία που παραμένουν κλειστά, μια τεράστια ελληνική σημαία κυματίζει, «υπενθυμίζοντας» την ελληνικότητα του νησιού απέναντι στις τούρκικες διεκδικήσεις.
Ενώ όμως οι πτήσεις πάνω από το Αγαθονήσι από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη, είναι καθημερινό φαινόμενο και οι κάτοικοι έχουν μάθει να ζουν με τους εκκωφαντικούς ήχους των αεροσκαφών, ο ψαράς Λευτέρης Καρύδης, 67 χρόνων, που ζει μόνος του στο Καθολικό, έχει ακόμα έναν λόγο να ανησυχεί. Το πρώην καφενείο του παππού του, που έζησε και μεγάλωσε και τώρα μένει σε αυτό, σύμφωνα με το ελληνικό δημόσιο δεν του ανήκει. Τίτλοι ιδιοκτησίας δεν υπάρχουν. «Τότε εκείνα τα χρόνια, πού υπήρχαν χαρτιά; Αφού ήταν πόλεμοι… Πώς να τα βγάλουνε τα χαρτιά, πώς να βγάλουνε άδειες, με τι; Αλλά εγώ νομίζω πως σε τέτοια νησάκια, πρέπει να υπάρχει μια βοήθεια, πρέπει να τα αναγνωρίσει το κράτος, ότι πράγματι ναι, σας ανήκουν».
Το Μεγάλο Χωριό όπως φαίνεται από το εκκλησάκι του Άγιου Χαράλαμπου
Κείμενο-φωτογραφίες για το ΑΠΕ-ΜΠΕ
Γιάννης Κολεσίδης
