Ήταν πριν από περίπου δέκα ημέρες όταν διαδικτυακός φίλος, μόνιμος κάτοικος Ισραήλ εδώ και κάποια χρόνια, πόσταρε στον λογαριασμό του στο Facebook ένα βίντεο που έκανε την καρδιά μου να σκιρτήσει. Ήταν από παραλία του Εϊλάτ, μιας επαρχιακής πόλης στα νότια, όπου εκατοντάδες άνθρωποι είχαν ξεχυθεί στη λιακάδα, έκαναν μπάνιο δίπλα δίπλα, διασκέδαζαν στο παραλιακό μπαρ, γελούσαν, χαλάρωναν. «Dekel Beach, Eilat, ΤΩΡΑ» έγραφε η λεζάντα. «Οι ηλικιωμένοι, οι 50+, οι ευπαθείς και όσοι άλλοι ήθελαν/ανησυχούσαν/κινδύνευαν έχουν ήδη εμβολιαστεί σε ποσοστά πάνω από 90%. Οι υπόλοιποι, νέοι και υγιείς, δεν αισθάνονται ότι κινδυνεύουν. Και τότε τι μπορεί να τους κρατήσει με τέτοια λιακάδα – και τους μεν και τους δε; Όλες οι γενιές είναι σήμερα εδώ, μετά από πάρα πολύ καιρό. Μήνυμα νίκης και ελευθερίας από το ανοιξιάτικο Εϊλάτ».
To πείραμα πετυχαίνει
Κάτι που μοιάζει σαν αιωνιότητα –η πανδημία κορωνοϊού που «έσκασε» στα χέρια του πλανήτη πριν από περίπου έναν χρόνο– και μια (επόμενη) ημέρα, αυτή του Ισραήλ. Την ώρα που στην Ελλάδα, αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, ζούμε ακόμη στιγμές «βαθέος» 2020, με λοκντάουν, χιλιάδες κρούσματα και επιβάρυνση των συστημάτων υγείας, το Ισραήλ ζει μια διστακτική μεν, αλλά νέα αρχή, μια σταδιακή αλλά σταθερή επιστροφή στην κανονικότητα. Για όλους εμάς αποτελεί μια ματιά στο μέλλον, αυτό που ελπίζουμε ότι σύντομα μπορεί να ζήσουμε και εδώ. Στρέφουμε το βλέμμα μας προς τα εκεί, για να ελπίσουμε ότι η επόμενη ημέρα είναι πια εφικτή και πλησιάζει. Πώς είναι όμως στην πραγματικότητα αυτή η νέα φάση; Είναι τόσο αισιόδοξη και φωτεινή όσο τη φανταζόμαστε τόσο καιρό που την αναμένουμε με αγωνία;
Τα νούμερα είναι ενθαρρυντικά. Μία εβδομάδα αφότου άνοιξε πλήρως η ισραηλινή οικονομία, ο αριθμός των νέων μολύνσεων Covid-19 συνέχιζε να μειώνεται.
Μόνο 773 νέα κρούσματα αναφέρθηκαν το περασμένο Σάββατο – ο χαμηλότερος ημερήσιος αριθμός από τον Νοέμβριο, ενώ το ισραηλινό Υπουργείο Υγείας είχε ανακοινώσει από τα τέλη Φεβρουαρίου ότι ο εμβολιασμός με δύο δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech είναι 95,8% αποτελεσματικός κατά της προσβολής από κορωνοϊό. Το εβραϊκό κράτος άρχισε τη μεγάλη εκστρατεία εμβολιασμού στις 19 Δεκεμβρίου και θεωρείται από τις ταχύτερες παγκοσμίως, χάρη στη συμφωνία που πέτυχε η ισραηλινή κυβέρνηση με την Pfizer, η οποία επιτρέπει στη χώρα να λαμβάνει γρήγορα εκατομμύρια δόσεις με αντάλλαγμα βιοϊατρικά δεδομένα για την επίδραση του εμβολίου. Έως τώρα περίπου 5,5 εκατομμύρια Ισραηλινοί (από τα συνολικά 9 εκατομμύρια πληθυσμού) έχουν λάβει τουλάχιστον την πρώτη δόση, ενώ σχεδόν 4,5 εκατομμύρια έχουν ολοκληρώσει και τις δύο δόσεις. Το αποτέλεσμα είναι πως από τις 21 Φεβρουαρίου η χώρα ξεκίνησε το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας της. Σήμερα τα καταστήματα πια είναι ανοιχτά για όλους. Πρόσβαση σε κλειστούς χώρους αναψυχής, γυμναστήρια και θέατρα έχουν οι εμβολιασμένοι ή όσοι έχουν αναρρώσει από τη νόσο και διαθέτουν πλέον το Πράσινο Διαβατήριο ή Πράσινο Πάσο, που χορηγείται μέσω εφαρμογής στα κινητά από το Υπουργείο Υγείας. Την επόμενη εβδομάδα ανοίγουν τα κλαμπ και τα νυχτερινά κέντρα, πάντα για τους εμβολιασμένους. Το πρώτο παγκόσμιο πείραμα φαίνεται να δίνει μηνύματα αισιοδοξίας. Πώς νιώθουν όμως εκείνοι που το ζουν;
«Ζούμε στιγμές ελευθερίας»
Ο Αχιλλέας Πεκλάρης, πρώην συνάδελφος δημοσιογράφος, που τα τελευταία χρόνια ζει στο Ισραήλ, ήταν εκείνος ο «τυχερός» που μετέδιδε από το Εϊλάτ τη νέα πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια και μέχρι την εμφάνιση του κορωνοϊού είχε παρατήσει τη δημοσιογραφία, είχε φτιάξει μια μπάντα και έπαιζε ελληνική μουσική (η πιο δημοφιλής μουσική στο Ισραήλ) σε μαγαζιά αλλά και prive πάρτι. Ως εξαιρετικός μάγειρας σιγά σιγά άρχισε να προσφέρει και φαγητό μαζί, παραδοσιακά ελληνικά πιάτα, που γίνονταν ανάρπαστα. «Οι Ισραηλινοί λατρεύουν την Ελλάδα, τη μουσική, το φαγητό μας. Ακούν το όνομά μου και ενθουσιάζονται, μας αγαπούν πολύ, γι’ αυτό και πήγαινε πολύ καλά η δουλειά. Τον Μάρτιο του 2020 στο Τελ Αβίβ ήμασταν fully booked, είχαμε ήδη 12 κρατήσεις και “διώχναμε” event για Απρίλιο-Μάιο. Μέχρι που εμφανίστηκε η Covid και σταμάτησαν όλα. Το πρώτο λοκντάουν ήταν εξαιρετικά αυστηρό, ζούσαμε σκηνές Mad Max. Η αστυνομία παρακολουθούσε με drones, με το που έβγαινες από το σπίτι, σε 5 λεπτά ερχόταν περιπολικό και με μεγάφωνα σε προειδοποιούσε να επιστρέψεις. Τα επόμενα λοκντάουν, όμως, όπως αντίστοιχα και στην Ελλάδα, δεν ήταν τόσο αυστηρά και άρα όχι και τόσο αποτελεσματικά. Στο τέλος του χρόνου ήμασταν και εδώ με χιλιάδες κρούσματα». Μέχρι που ήρθε το εμβόλιο. «Εγώ εμβολιάστηκα με την πρώτη δόση στις 8 Φεβρουαρίου και τη δεύτερη την 1η Μαρτίου. Πλέον είμαι ανοσοποιημένος, έχω και το πάσο μου. Θεωρώ ότι είμαι πολύ ευνοημένος. Ήταν τρομερή τύχη για μένα ότι βρέθηκα εδώ σε αυτή τη φάση. Γι’ αυτό όμως έπαιξαν ρόλο οι συγκυρίες. Το γεγονός ότι έχουμε εκλογές σε λίγες ημέρες είναι κρίσιμο. Η ατζέντα τώρα είναι κορωνοϊός, το Παλαιστινιακό δεν υπάρχει εδώ και μήνες, έχουν σταματήσει ακόμα και οι εχθροπραξίες. Ο Νετανιάχου δεν έχει αντίπαλο μετά από αυτό, τα πήγε εξαιρετικά καλά με τον εμβολιασμό και φυσικά περιμένει να το καρπωθεί. Εμείς, στο μεταξύ, ζούμε στιγμές ελευθερίας που ονειρευόμασταν εδώ και καιρό».
Και μετά τις εκλογές, τι;
«Στην Ιερουσαλήμ η αλλαγή άρχισε να φαίνεται κυρίως από τις 7 Μαρτίου, όταν άνοιξε η εστίαση, μια στιγμή που όλοι περιμέναμε», λέει στο «Κ» ο Γαβριήλ Χαρίτος, δόκτωρ διεθνών σχέσεων και ερευνητής που διδάσκει ιστορία των Ελληνοϊσραηλινών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν στα εβραϊκά και μέσω διαδικτύου το ίδιο μάθημα στα ελληνικά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, αλλά και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. «Υποτίθεται ότι μόνο με το πάσο μας θα μπορούσαμε να μπαίνουμε σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Όμως, η εφαρμογή του μέτρου στην πράξη δεν είναι αυτή που περίμενα. Εμένα δεν μου έχει τύχει ακόμη κάποιος έλεγχος, και αυτό με ανησυχεί. Για την ώρα επαφιόμαστε στην υπευθυνότητα των γύρω. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτική, όμως φαίνεται πως ενδιαφέρεται περισσότερο για την ανύψωση του ηθικού των πολιτών, ενόψει και των εκλογών. Όμως, κάναμε πολλές θυσίες για να φτάσουμε εδώ. Έτσι είναι μεν πολύ ωραίο το συναίσθημα της “ελευθερίας” και ότι επιτέλους υπάρχει κάποιος λόγος να βγεις από το σπίτι και να διασκεδάσεις. Πολύ φοβάμαι όμως ότι θα έρθει σύντομα η στιγμή που αυτή την αίσθηση θα την πληρώσουμε με ένα ακόμα λοκντάουν, ίσως μετά τις εκλογές της 23ης Μαρτίου».
Ο Χαΐμ Τεπελένης ζει στο Τελ Αβίβ τα τελευταία δέκα χρόνια. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά, έξι ετών και έξι μηνών αντίστοιχα. Όλα ήταν μια χαρά στη ζωή τους μέχρι που εμφανίστηκε ο κορωνοϊός. Η σύζυγός του ήταν ήδη έγκυος και γέννησε τον Σεπτέμβριο, την ημέρα που ξεκινούσε το δεύτερο λοκντάουν. Η μητέρα του που ζει στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη γνωρίσει από κοντά την εγγονή της. Ο ίδιος δουλεύει στο digital marketing και από τις αρχές του περασμένου Μαρτίου εργάζεται από το σπίτι. Μέχρι που την προηγούμενη εβδομάδα πήγε για πρώτη φορά στο γραφείο. «Τα συναισθήματα ήταν ανάμεικτα. Χαρά που έβλεπα επιτέλους τους συναδέλφους, αλλά και άγχος. Η εστίαση άνοιξε, αλλά εμείς δεν έχουμε βγει ακόμη, παρότι και οι δύο εμβολιασμένοι. Χτες όμως πήγαμε στα γενέθλια ενός φίλου του γιου μας. Βρεθήκαμε στο πάρκο με 2-3 οικογένειες και περάσαμε πολύ όμορφα. Κάτι τόσο απλό, που το ζούσαμε κάθε Σαββατοκύριακο, μας έκανε να αισθανθούμε πολύ έντονα συναισθήματα και να εκτιμήσουμε τις μικρές στιγμές της ζωής. Ο γιος μου ήταν πολύ ενθουσιασμένος που μετά από μήνες γιορτάσαμε με άλλα παιδάκια! Η πόλη έχει αρχίσει να βρίσκει τους ρυθμούς της, αλλά ακόμη είμαστε μακριά από την κατάσταση πριν από δύο χρόνια. Αυτή την περίοδο η πόλη θα έπρεπε να είναι γεμάτη με τουρίστες. Καφετέριες και μπαράκια έπρεπε να είναι γεμάτα νέους. Βέβαια, αυτή την περίοδο λέμε “παλι καλά”. Για πόσο ακόμα όμως; Θα έχουμε άλλο λοκντάουν; Προσωπικά δεν νιώθω ότι τελείωσε κάτι. Μπορεί να είμαστε εμβολιασμένοι, αλλά όσο κυκλοφορούμε με τις μάσκες πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Ο ιός και οι μεταλλάξεις βρίσκονται ανάμεσά μας. Σύντομα το αεροδρόμιο θα ανοίξει κανονικά. Τι θα γίνει τότε;»
Ένα θέμα διόλου λήξαν
«Αν νιώθουμε μέρος ενός πειράματος; Ναι, το πείραμα του μαζικού εμβολιασμού το ζήσαμε και ναι, ήταν επιτυχές», λέει ο κ. Χαρίτος. «Αλλά κανένας αυτή τη στιγμή δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εάν αυτό αποτελεί την αρχή του τέλους της πανδημίας στο Ισραήλ. Η πλημμελής εφαρμογή του μέτρου του “πράσινου πάσου” αφήνει πολλά ερωτήματα, όπως και η μεγάλη διαφορά στα ποσοστά εμβολιασθέντων ανάμεσα στην αραβική, την υπερορθόδοξη εβραϊκή και τη λιγότερο θρησκευόμενη κοινωνία. Δεν ξέρω αν υπάρχει περηφάνια ή αίσθημα πρωτιάς, η σημαντικότερη “υπερκομματική” αίσθηση που επικρατεί στο Ισραήλ μετά από όλη αυτή την περιπέτεια είναι ότι ο μέσος Ισραηλινός πολίτης έχει εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα των κρατικών δομών. Και γι’ αυτό πήγε και εμβολιάστηκε. Όσο για μένα, ναι αισθάνομαι προνομιούχος σε σχέση με τους συνομηλίκους μου στην Ελλάδα που δεν έχουν εμβολιαστεί. Αλλά αν θεωρώ ότι για μένα ο κορωνοϊός είναι ένα θέμα που θεωρείται λήξαν, όχι βέβαια! Δεν νομίζω ότι θα ξεμπερδέψουμε έτσι εύκολα από αυτή την περιπέτεια. Κλείνω τα μάτια στην όλη ευφορία που επικρατεί γύρω μου τις τελευταίες δέκα ημέρες και περιμένω υπομονετικά να δω τι θα έχει να πει το Υπουργείο Υγείας μετά τις εκλογές. Τότε θα σας πω εάν θεωρώ τον εαυτό μου πραγματικά προνομιούχο ή όχι».
Πηγή: kathimerini.gr
Μανίνα Ντάνου
