Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε χθες, ο εκπρόσωπος Τύπου της περιφερειακής αρχής Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Υψηλάντης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού.
Αναλυτικότερα, είπε τα εξής:
«Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη από τα Ηνωμένα Έθνη στο νερό. Στον όρο «νερό» δεν περιλαμβάνεται μόνο το πόσιμο νερό, αλλά η συνολική διαχείρισή του στον πλήρη κύκλο ζωής του, δηλαδή και η διαχείριση των λυμάτων που προκύπτουν από την οποιαδήποτε χρήση του.
Το πόσιμο νερό και η ασφαλής αποχέτευσή του, διατρέχουν κάθε τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης. Η ορθολογική διαχείριση του κύκλου ζωής του νερού αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της κοινωνικής ανάπτυξης και της υγείας του φυσικού περιβάλλοντος. Ωστόσο, η απόσταση που μας χωρίζει από τους στόχους που έχουν τεθεί σχετικά με τη διαχείρισή του, θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρη την ατζέντα της βιώσιμης ανάπτυξης.
Ας δούμε όμως πώς αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα το νερό:
-Ο ΟΗΕ αναγνωρίζει την πρόσβαση σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και στην αποχέτευση, «ως ανθρώπινο δικαίωμα ουσιώδες για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
-Η Ε.Ε. μέχρι σήμερα δεν έχει αναγνωρίσει το νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά ως «περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό αγαθό».
-Η Ελλάδα τέλος, αναγνωρίζει ότι «το νερό δεν είναι ένα εμπόρευμα όπως όλα τα άλλα, όμως δεν αποτελεί και ένα δημόσιο αγαθό, στο οποίο η πρόσβαση μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη».
Κατά την ταπεινή μας άποψη:
Το νερό ΔΕΝ είναι εμπόρευμα, αλλά βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Εμπόρευμα γίνεται όταν τα κράτη, πωλούν Δικαιώματα Ιδιοκτησίας Νερού σε φυσικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες. Εμπορική αξία αποκτά, μόνο όταν ενσωματώνεται σε παραγωγικές διαδικασίες για την παραγωγή αγαθών ή άλλων υπηρεσιών (π.χ. ενέργεια).
Το νερό στον πλανήτη, είναι σταθερό ως προς την ποσότητά του. Ούτε αυξάνεται, ούτε μειώνεται. Μέσω του υδρολογικού κύκλου, απλά ανανεώνεται. Το νερό που χρησιμοποιούμε είναι το ίδιο νερό που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι από καταβολής κόσμου και θα είναι το ίδιο που θα χρησιμοποιούν άπειρες γενιές μέχρι το όποιο τέλος του. Δεν κινδυνεύουμε λοιπόν από μείωση της διαθέσιμης ποσότητας νερού. Κινδυνεύουμε από τις αυξημένες ανάγκες σε νερό που γεννά η δραματική πληθυσμιακή αύξηση και ο σύγχρονος τρόπος παραγωγής, σε συνδυασμό με την μη ομοιόμορφη κατανομή του σε όλη την έκταση του πλανήτη και την χρονική ασυνέχεια της διαθεσιμότητάς του. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ωστόσο προέρχεται από την συνεχή υποβάθμιση της ποιότητάς του και κυρίως από την επιμόλυνσή του με παράγοντες που είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν μετά, καθιστώντας το πρόβλημα μη αναστρέψιμο.
Ας σταθούμε λίγο στην κατάσταση των υδάτων, με αριθμούς:
• Το γλυκό νερό στον πλανήτη είναι το 2,5% του συνολικού νερού. Το υπόλοιπο είναι θάλασσα. Και από αυτό το 2,5%, το 1,5% είναι πάγοι και παγοκαλύμματα (permafrost). Διαθέσιμο λοιπόν για την κάλυψη των αναγκών επιβίωσης και των δραστηριοτήτων του ανθρώπου, είναι με το ζόρι το 1% του υδάτινου δυναμικού του πλανήτη.
• 2,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό.
• Πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ή 4,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς εγκαταστάσεις αποχέτευσης.
• 297,000 παιδιά κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται με κακές συνθήκες αποχέτευσης, υγιεινής και χρήσης μη ασφαλούς πόσιμου νερού.
• 90% των φυσικών καταστροφών σχετίζονται με τις καιρικές μεταβολές, συμπεριλαμβανομένων των πλημμυρών και της ξηρασίας.
• 80% των παραγόμενων υγρών αποβλήτων, απορρίπτεται στο οικοσύστημα χωρίς προηγούμενη επεξεργασία.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η διαχείριση των υδάτων
Η διαχείριση των υδάτων ανήκει ως αρμοδιότητα στο κράτος (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΘ) ή στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, δηλαδή στους Δήμους. Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, έχει κάποιες περιορισμένες αρμοδιότητες στον τομέα των υδάτων, κυρίως ρυθμιστικού, κανονιστικού και ελεγκτικού χαρακτήρα.
Ωστόσο, στη δική μας Περιφέρεια τα πράγματα είναι λίγο έως και πολύ διαφορετικά. Τα κύρια ζητήματα εντοπίζονται:
• Στον νησιωτικό χαρακτήρα της Περιφέρειας, με τις μικρές στεριανές επιφάνειες που δεν διαθέτουν επιφανειακά νερά (ποταμούς και λίμνες) και τα περιορισμένα αποθέματα υπόγειων υδάτων.
• Στις δύσκολες κλιματικές συνθήκες που συνεχώς επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή.
• Στο μικρό μέγεθος των νησιωτικών μας Δήμων, με την περιορισμένη διοικητική και τεχνική επάρκεια και τους περιορισμένους πόρους, παράγοντες που τους δυσκολεύουν να ασκήσουν μια ορθολογική πολιτική διαχείρισης των υδάτων.
Να θυμίσω λοιπόν ότι το 2013, με ειδικό νόμο του κράτος, ανέθεσε τη διαχείριση του φράγματος Γαδουρά και των Έργων Ύδρευσης Ρόδου, στην ΠΝΑι. Πότε; Όταν κανείς δεν ήθελε να αναλάβει την ευθύνη και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι έκαναν τους «Κινέζους». Δεν αντιδράσαμε. Δεν γκρινιάξαμε, δεν βγήκαμε στους δρόμους δεν κάναμε την γνωστή και πεπατημένη επαναστατική γυμναστική. Κοιτάξαμε την ευθύνη στα ίσια και την αναλάβαμε. Όπως κάνουμε πάντα.
Από τότε τρέχουμε. Κι όχι μόνο στη Ρόδο, αλλά σε όλα τα νησιά μας. Οπουδήποτε οι Δήμοι, μας ζητούν να βάλουμε πλάτη στις προσπάθειές τους.
Ολοκληρώσαμε, εκτελούμε ή χρηματοδοτούμε έργα ύδρευσης και επεξεργασίας λυμάτων σχεδόν παντού.
• Στη Ρόδο ο αγωγός του Νότιου Υδραγωγείου, που θα εξασφαλίσει νερό από το φράγμα Γαδουρά, στ’ Αφάντου, στην Αρχάγγελο και σε όλες τις πιο νότιες κοινότητες μέχρι και τη Λαχανιά.
• Στην Ρόδο επίσης και το πολύπαθο Φράγμα Κρητηνίας.
• Στη Νίσυρο την ύδρευση Εμπορειού και Νικιών, με τον Δήμο Νισύρου.
• Στην Αντίπαρο δεξαμενή και δίκτυο ύδρευσης.
• Στην Πάτμο το δίκτυο ύδρευσης Σκάλας Πάτμου
• Στο Καστελλόριζο την επέκταση της Μονάδας Αφαλάτωσης
• Στο Μαράθι και στο Κουφονήσι επίσης την αφαλάτωση
• Στη Σύμη, Χάλκη και στην Τζιά δίκτυα αποχέτευσης και Μονάδες Βιολογικού καθαρισμού.
• Στην Σίφνο έργα δικτύων αποχέτευσης
• Στην Κω, στην Μύκονο, στη Σαντορίνη, στη Νάξο και πολλά ακόμα που υλοποιούνται από Δήμους και ΔΕΥΑ της Περιφέρειάς μας και χρηματοδοτούνται από τους ευρωπαϊκούς πόρους της Περιφέρειάς μας.
ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ
ΜΕ ΤΗΝ Β΄ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΓΑΔΟΥΡΑ
Ερωτηθείς σχετικά με τις εξελίξεις του έργου της β’ φάσης του Φράγματος Γαδουρά (το οποίο το περιμένουν όλοι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον) ο κ. Υψηλάντης δήλωσε:
«Τα διαδικαστικά έχουν κλείσει, εφόσον το έργο έχει δημοπρατηθεί. Ανάδοχος υπάρχει, αλλά αντιμετωπίζουμε το γνωστό πρόβλημα με τους εργολάβους, που υπάρχει σε όλα τα νησιά μας, το οποίος σχετίζεται με την κατάσταση των αγορών, της Οικονομίας, της εξεύρεσης αγοράς και μεταφοράς πρώτων υλών. Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα έργο 35 χλμ. περίπου με τεράστιους σωλήνες, με δυσκολίες στην μεταφορά. Συνεπώς, ο ανάδοχος θα πρέπει να λύσει πολλά προβλήματα. Η πίεση από την πλευρά μας, έχει ξεπεράσει κάθε… όριο» εκτιμώντας πως τα πρώτα υλικά αναμένονται να αφιχθούν στο προσεχές διάστημα.
Οι εργασίες θα ξεκινήσουν από την νέα γέφυρα του Μάκκαρη, θα προχωρήσουν προς τα νότια (Μάσαρη, Μαλώνα, Κάλαθο, Λίνδο μέχρι να φτάσει στην Λαχανιά). «Δεν θα είναι μόνον ο αγωγός. Το έργο αφορά σε δεκάδες δεξαμενές και αντλιοστάσια που θα κατασκευαστούν. Είναι ένα έργο, που τεχνικά έχει κάποια πολυπλοκότητα, αλλά και ένα βάρος με πολλές εργασίες…» -κατέληξε.
