Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Νοτίου Δωδεκανήσου αιτείται από τον Δήμο Ρόδου την παραχώρηση του κτιρίου των παλιών Σφαγείων, με σκοπό τη δημιουργία Ναυτικού Μουσείου και Πολυχώρου Εκδηλώσεων. Ένα έργο-σταθμός που τιμά τη ναυτική ταυτότητα του νησιού και επενδύει στον πολιτισμό ως μοχλό βιώσιμης ανάπτυξης.
Από τη Μινωική εποχή μέχρι τη νεωτερικότητα, η Ρόδος αποτέλεσε σταυροδρόμι πολιτισμών, κόμβο εμπορικών διαδρομών, λιμάνι υποδοχής και εξόδου ιδεών, ανθρώπων και αγαθών. Η σχέση του νησιού με τη θάλασσα δεν ήταν ποτέ επιφανειακή· ήταν βαθιά, οργανική και ζωτικής σημασίας.
Η ναυτική ιστορία της Ρόδου είναι από τις παλαιότερες και πιο πλούσιες του Αιγαίου. Ήδη από τα Ομηρικά έπη, βλέπουμε τον Τληπόλεμο να ηγείται 9 πλοίων στον Τρωικό Πόλεμο. Τον 8ο αιώνα π.Χ., η Λίνδος –παρά την έλλειψη εύφορης γης– αναδεικνύεται σε ναυτική δύναμη, με δικά της ναυπηγεία και ένα δικό της πλοίο, το «Λινδικόν».
Ροδιακό Ναυτικό Δίκαιο: Μια παρακαταθήκη αιώνων
Ανάμεσα στα πιο διαχρονικά πολιτιστικά επιτεύγματα της Ρόδου συγκαταλέγεται ο Ροδιακός Ναυτικός Κώδικας. Συντάχθηκε μεταξύ 479 και 475 π.Χ. και αποτέλεσε τον πρόγονο του σύγχρονου Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου. Κατέγραψε πρακτικές, καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις όσων συμμετείχαν στο θαλάσσιο εμπόριο – ένα τεκμήριο όχι μόνο νομικής σοφίας αλλά και πολιτιστικής ωριμότητας.
Η ύπαρξη ενός τέτοιου κώδικα σε τόσο πρώιμη περίοδο αποδεικνύει ότι οι Ρόδιοι δεν ήταν απλώς ναυτικοί, αλλά θεσμικοί δημιουργοί και φορείς πολιτισμού. Και όμως, παρά αυτή την ιστορική παρακαταθήκη, η Ρόδος δεν διαθέτει σήμερα ένα Ναυτικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας της.
Ένα αναξιοποίητο κτίριο, μια ανεκμετάλλευτη ευκαιρία
Το κτίριο των παλαιών Σφαγείων στη Ρόδο είναι ένα εγκαταλελειμμένο κομμάτι του αστικού ιστού με ισχυρή χωρική και ιστορική παρουσία. Βρίσκεται σε κομβικό σημείο – δίπλα στο λιμάνι της Ακαντιάς, μία από τις τρεις κύριες πύλες εισόδου στο νησί. Και ακριβώς γι’ αυτό, αποτελεί ιδανική υποδομή για μια αναγέννηση πολιτισμού.
Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Νοτίου Δωδεκανήσου, με πρωτοβουλία του προέδρου του κ. Βασιλείου Βαγιανάκη, ζητά την παραχώρηση του κτιρίου από τον Δήμο Ρόδου, με σκοπό να δημιουργηθεί Ναυτικό Μουσείο και Πολυχώρος Εκδηλώσεων. Το σχετικό θέμα έχει ήδη τεθεί ως κατεπείγον στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης του Δ.Σ. του Δ.Λ.Τ.Ν.Δ. της 24ης Μαρτίου 2025, λόγω προθεσμιών που αφορούν επικείμενη συζήτηση στο Δ.Σ. του Δήμου Ρόδου.
Πολιτισμός και τουρισμός: Μια συνέργεια με μέλλον
Η δημιουργία Ναυτικού Μουσείου στην Ακαντιά δεν αφορά μόνο το παρελθόν. Είναι ένα στρατηγικό βήμα για το μέλλον. Σε μια εποχή που η τουριστική ανάπτυξη κινδυνεύει να ισοπεδωθεί από τον μαζικό και άναρχο χαρακτήρα της, η πολιτιστική επένδυση προσφέρει ένα βιώσιμο εναλλακτικό μοντέλο.
Ο επισκέπτης δεν αναζητά μόνο θάλασσα και ήλιο. Αναζητά ιστορία, εμπειρία, ταυτότητα. Ένα Ναυτικό Μουσείο δίπλα από το σημείο αφίξεων του λιμανιού θα λειτουργεί ως πρώτος σταθμός επαφής με τον νησιώτικο πολιτισμό – μια “συνάντηση” με τη μνήμη και την αξία της Ρόδου.
Ταυτόχρονα, ο Πολυχώρος Εκδηλώσεων θα δώσει πνοή σε ένα ανενεργό κομμάτι του δημόσιου χώρου, θα δημιουργήσει νέες πολιτιστικές δομές και θα προσφέρει δυνατότητες για συνέδρια, εκθέσεις, συναυλίες, δράσεις για παιδιά, κ.ά. Με σωστή διαχείριση, μπορεί να καταστεί οικονομικά βιώσιμος και κοινωνικά αναγκαίος.
Η πολιτιστική διπλωματία της Ρόδου
Μέσα από το μουσείο, η Ρόδος θα μπορεί να ξαναπάρει τον ρόλο που της ανήκει στη διεθνή πολιτιστική σκηνή. Μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, συνεργασίες με μουσεία της Μεσογείου, προγράμματα εκπαιδευτικής και τουριστικής προβολής – όλα είναι εφικτά.
Όπως σημειώνει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Δεσπότοπουλος, η Ρόδος είναι “το αγλάισμα του Αιγαίου”, και όχι τυχαία. Ο Κολοσσός, οι Ολυμπιονίκες, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, τα λιμάνια και οι στόλοι της δεν είναι απλώς περασμένα μεγαλεία – είναι θεμέλια πάνω στα οποία μπορεί να οικοδομηθεί ένα νέο αφήγημα για τον τόπο.
Η Ρόδος έχει παρελθόν. Το ερώτημα είναι αν θα έχει και πολιτιστικό μέλλον.
Η παραχώρηση του κτιρίου των παλιών Σφαγείων δεν είναι μια απλή διοικητική πράξη. Είναι πράξη πολιτιστικής ευθύνης. Είναι κίνηση στρατηγική, με πολλαπλά οφέλη: πολιτιστικά, τουριστικά, κοινωνικά και –μακροπρόθεσμα– οικονομικά.
Ο χρόνος πιέζει, οι ανάγκες είναι ξεκάθαρες και το όραμα υπάρχει. Το ερώτημα δεν είναι αν μπορούμε. Είναι αν θέλουμε να συνδέσουμε τη Ρόδο του σήμερα με το μεγαλείο της ιστορίας της – και να δώσουμε στα παιδιά μας έναν λόγο να την καμαρώνουν αύριο.
Για τα αυτονοητα δεν χρειαζεται σχολιασμος.Μακαρι να γινει και να μη μπλεχτει το οραμα σε γραφειοκρατικες διαδικασιες και χρειαστουν καμμια εικοσαρια χρονια για να γινει.Και μη ξεχναμε και τις μικροπολιτικες αντιπαλοτητες!!!