• Η κατάσταση κάθε χρόνο χειροτερεύει και γίνεται σχεδόν ανεξέλεγκτη. Ο κλάδος των ξεναγών συνεχίζει να υποφέρει, τονίζει στη «δ» ο πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών Δωδεκανήσου • Το βασικό μας αίτημα προς το Υπουργείο Πολιτισμού, είναι να αντιμετωπιστεί η Ρόδος όπως της αρμόζει και σε αντιστοιχία και ανταποδοτικότητα με αυτά που προσφέρει στην ελληνική οικονομία
Με τις καλύτερες προοπτικές ξεκινάει η νέα τουριστική σεζόν για τη Ρόδο, ωστόσο τα προβλήματα στον κλάδο των ξεναγών συνεχίζουν να υφίστανται χρόνο με τον χρόνο, όπως δηλώνει στη «δ» ο Δημήτρης Σαλαχούρης, πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών Δωδεκανήσου, συμπληρώνοντας 30 χρόνια στο επάγγελμα. «Το βασικό μας αίτημα προς το Υπουργείο Πολιτισμού, είναι να αντιμετωπιστεί το νησί μας όπως του αρμόζει και σε αντιστοιχία και ανταποδοτικότητα με αυτά που προσφέρει στην ελληνική οικονομία», όπως επισημαίνει.
Οι διπλωματούχοι ξεναγοί -μέλη του Σωματείου στον νομό μας (σε Ρόδο, Κω και Πάτμο) ανέρχονται σε 125, ενώ σε όλη την Ελλάδα είναι περίπου 3.500. Είναι οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν να βγάλουν έναν προορισμό «ασπροπρόσωπο», ως καθημερινοί διαφημιστές της πατρίδας μας, ενώ οι ίδιοι θα ακούσουν πρώτοι τα παράπονα των επισκεπτών μας και συγχρόνως -όπως λέει και ο ίδιος – θα πρέπει να προφυλάσσουν τον τόπο από τους κακοπροαίρετους. Ο κ. Σαλαχούρης σημειώνει δε, ότι οι Έλληνες επίσημοι ξεναγοί θα έπρεπε να είναι τα μάτια και τα αυτιά των Υπουργείων Τουρισμού και Πολιτισμού, κάτι που συμβαίνει στη γειτονική μας χώρα.
Ο πρόεδρος των ξεναγών αναφέρεται και στα βασικά προβλήματα που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί στους χώρους όπου πηγαίνουν για ξεναγήσεις τους επισκέπτες μας, όπως είναι η προσβασιμότητα με ασφάλεια στους χώρους, η καθαριότητα και συντήρηση των WC καθ’ όλη την διάρκεια λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων, η σκίαση για τους επισκέπτες, καθώς και για τους αρχαιοφύλακες, η παροχή πόσιμου νερού, η σήμανση γενικά όπου χρειάζεται και η υποστελέχωση του προσωπικού.
Για τη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου αναφέρει ότι υπάρχουν θέματα καθαριότητας, κυκλοφοριακού, κτήρια υπό κατάρρευση και γενικά επικρατεί μία εικόνα που δεν αρμόζει.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• κ. Σαλαχούρη να ξεκινήσουμε από τις τουριστικές υποδομές και τους αρχαιολογικούς χώρους που επισκέπτεστε. Είχατε θέσει σημαντικά επιμέρους ζητήματα στον δημόσιο διάλογο. Ποιες παρεμβάσεις τελικά έτρεξαν στην Ακρόπολη της Λίνδου, Κάμειρο και στη Μεσαιωνική Πόλη;
Κυρία Παμπρή, η φύση της εργασίας μας, μας οδηγεί τους δρόμους καθημερινά και είμαστε οι επαγγελματίες αυτοί που ζούμε από κοντά τα προβλήματα που συναντά ο επισκέπτης κατά τις διαδρομές του στο νησί. Εδώ και μία δεκαετία προσπαθούμε να πιέσουμε, να ζητήσουμε, να ενημερώσουμε την πολιτεία για τα προβλήματα που συναντούμε όσον αφορά στις υποδομές εντός και εκτός των επισκέψιμων χώρων.
Όλα τα προεδρεία του σωματείου των ξεναγών ήδη από το 2010 και μετά, με επιστολές προς τους φορείς, προσπάθησαν να θέσουν τα ζητήματα. Το σημερινό ΔΣ συνεχίζει την προσπάθεια αυτή με μεγαλύτερη ένταση τα τελευταία πέντε χρόνια. Έχουμε στείλει επιστολές προς διάφορους φορείς, κυρίως στο Υπουργείο Πολιτισμού, στον ΟΔΑΠ και στην ΕΦΑ Δωδ/σου, έχουμε επισημάνει τα προβλήματα υποδομών στους αρχαιολογικούς χώρους και συνεχίζουμε ως σωματείο την καθημερινή προσπάθεια.
Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα είναι η τοποθέτηση από την περσινή καλοκαιρινή περίοδο μόνιμου ιατρείου πάνω στην ακρόπολη της Λίνδου κατά τους μήνες Απρίλιο με Οκτώβριο, με γιατρό, νοσηλευτές και διασώστες, καθώς και ένα ασθενοφόρο το οποίο σταθμεύει μόνιμα στην κεντρική πλατεία του χωριού της Λίνδου.
Προσπαθούμε όλο το καλοκαίρι σε συνεργασία με τους τουριστικούς πράκτορες να παρέχουμε εμφιαλωμένα νερά στους γιατρούς και να συνεισφέρουμε σε όποιες άλλες ελλείψεις διαπιστώσουν. Η ενημέρωση που έχω από τους αρχαιοφύλακες του χώρου είναι ότι η εξέλιξη αυτή είναι πάρα πολύ σημαντική, καθότι σε καθημερινή βάση το καλοκαίρι έχουμε περιστατικά λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά πάνω στην Ακρόπολη λόγω της ζέστης και της δυσκολίας κίνησης των επισκεπτών εντός του χώρου, περιστατικά τα οποία αντιμετωπίζονται πλέον άμεσα και σωστά.
• Πού δεν είχαμε εξέλιξη και θα παραμείνουμε ακόμη μια σεζόν στον ίδιο παρονομαστή;
Το βασικό μας αίτημα προς την πολιτεία και ειδικότερα το Υπουργείο Πολιτισμού, είναι να αντιμετωπιστεί το νησί μας όπως του αρμόζει και σε αντιστοιχία και ανταποδοτικότητα με αυτά που προσφέρει στην ελληνική οικονομία. Επιτέλους, τελευταία βλέπω και άλλους φορείς του νησιού μας να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Τα βασικά προβλήματα που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί είναι η προσβασιμότητα με ασφάλεια στους χώρους, η καθαριότητα και συντήρηση των αποχωρητηρίων καθ’ όλη την διάρκεια λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων, σκίαση για τους επισκέπτες καθώς και για τους αρχαιοφύλακες, παροχή πόσιμου νερού, σήμανση γενικά όπου χρειάζεται και η υποστελέχωση του προσωπικού.
Μαθαίνω από την ΕΦΑ ΔΩΔ/ΣΟΥ ότι προχωρούν μελέτες για προστατευτικό κιγκλίδωμα στην μεγάλη κλίμακα εντός της Ακρόπολης Λίνδου που οδηγεί στο υψηλότερο σημείο του χώρου και για ράμπες πρόσβασης μέσα στον χώρο σε κάποια επικίνδυνα σημεία, οι οποίες θα βοηθήσουν να αποφύγουμε πάνω το 80% των ατυχημάτων.
Η Κάμειρος είναι ένας χώρος ο οποίος χρειάζεται μόνον κάποιες μικρές βελτιωτικές επεμβάσεις. Είναι ως επί το πλείστον προσβάσιμος για ΑμεΑ και θεωρείται ως ο πιο σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της δυτικής ακτής. Ο λόφος της Φιλερήμου μετά τη θεομηνία της 30ής Νοεμβρίου ‘24, όπως γνωρίζετε έχει σοβαρές ζημιές και ευελπιστούμε τουλάχιστον από τον Μάιο και μετά να γίνει πάλι προσβάσιμος.
Η δε Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, θα ήταν ευχής έργον εάν θα μπορούσαμε να την διαφυλάξουμε από τα οχήματα, τουλάχιστον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και τουλάχιστον όσον αφορά στο ιστορικό κέντρο. Οι ανάγκες της Μεσαιωνικής πόλης είναι πολλές, η σχετική προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη πέρσι από την Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού, ελπίζουμε να φέρει γρήγορα θετικά αποτελέσματα. Υπάρχουν θέματα καθαριότητας, κυκλοφοριακού, κτήρια υπό κατάρρευση και γενικά επικρατεί μια εικόνα που δεν αρμόζει στην πόλη μας. Πρέπει εμείς οι ίδιοι οι πολίτες να σεβαστούμε το μνημείο αυτό και τους επισκέπτες του όσο περισσότερο μπορούμε.
• Πώς έχει επηρεάσει η τεχνολογία το επάγγελμά σας; Έχει φαντάζομαι ενταχθεί και η χρήση εικονικής ή επαυξημένης πραγματικότητας στις ξεναγήσεις σας; Πόσο επηρεάζει τη δουλειά σας;
Το θέμα της τεχνολογίας και της εικονικής πραγματικότητας στο επάγγελμά μας είναι κάτι που μας απασχολεί αρκετά κατά τα τελευταία χρόνια και σίγουρα είναι κάτι το οποίο θα συναντήσουμε μπροστά μας στο άμεσο μέλλον. Δεν μας τρομάζει πάντως.
Η προσωπική επαφή με τον επισκέπτη δεν μπορεί να αντικατασταθεί εύκολα από ένα μηχάνημα. Σίγουρα θα επηρεάσει την εργασία μας αλλά νομίζω ότι θα καταφέρουμε να συμβιώσουμε και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις και εμείς οι ίδιοι θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία κατά την εργασία μας. Ήδη γίνονται ξεναγήσεις με εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας που καθιστούν ευκολότερο το έργο των ξεναγών.
• Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε με τουρίστες από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες; Αντιλαμβάνομαι ότι τόσα χρόνια στο επάγγελμα έχετε διαχειριστεί απαιτητικούς αλλά και δύσκολους πελάτες.
Κατά τη διάρκεια των 30 σχεδόν χρόνων που εργάζομαι ως ξεναγός έχω έρθει σε επαφή με επισκέπτες από πάρα πολλές χώρες με διαφορετικές νοοτροπίες και κουλτούρες. Σίγουρα αυτό που έχω μάθει και αυτό που προσπαθώ να εφαρμόσω είναι ότι όλοι οι επισκέπτες είναι εξίσου σημαντικοί και προς όλους τους επισκέπτες πρέπει να συμπεριφερόμαστε, όσο πιο επαγγελματικά μπορούμε. Καθημερινά έχουμε να διαχειριστούμε ανθρώπους με διαφορετικούς χαρακτήρες, φαντάζομαι όπως σε όλα τα επαγγέλματα, όπου υπάρχει προσωπική επαφή. Όμως χρόνο με τον χρόνο από την εκπαίδευση που έχουμε και με την εμπειρία που αποκτούμε μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε όλες τις καταστάσεις. Το σημαντικό είναι ότι ο επισκέπτης έρχεται για να μάθει, να διασκεδάσει, να περάσει καλά, επιπλέον έχει πληρώσει για αυτό και επομένως η αντιμετώπισή μας πρέπει να είναι ανάλογη. Φυσικά δεν μπορούμε να ανεχτούμε τα πάντα, αλλά με τον τρόπο μας, διακριτικά και διπλωματικά μπορούμε να δώσουμε στον άλλον να καταλάβει εάν κάπου κάνει λάθος ή εάν η συμπεριφορά του δεν είναι αυτή που αρμόζει.
• Θυμόμαστε ως κλάδος τι έχετε περάσει διεκδικώντας κρατική υποστήριξη για το επάγγελμα του ξεναγού. Φαίνεται να αλλάζει κάτι ή κάθε πέρυσι και καλύτερα;
Ο κλάδος των ξεναγών συνεχίζει να υποφέρει. Κάτι σημαντικό είναι ότι από το 2023 επιτέλους, και μετά από 20 χρόνια προσπάθειας, οι ξεναγοί έχουν ηλεκτρονική καταγραφή των ενσήμων τους με ΑΠΔ, όπως όλοι οι εργαζόμενοι μισθωτοί. Δόθηκε λύση στο πρόβλημα καταγραφής των ενσήμων από το Υπουργείο Εργασίας.
Όμως πρέπει να πω με μεγάλη λύπη μου ότι το Υπουργείο Τουρισμού, το οποίο είναι και υπεύθυνο για την εφαρμογή της τουριστικής νομοθεσίας, δεν αγαπά τους επαγγελματίες ξεναγούς.
Τα τελευταία 15 χρόνια, έχουμε συνεχή προβλήματα με αλλαγές στη νομοθεσία, υποτίθεται για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της ξενάγησης, αλλαγές όμως που στην πραγματικότητα κρύβουν παγίδες κατά των επαγγελματιών ξεναγών.
Πρόσφατα, τον Ιούλιο του 2024 ψηφίστηκε ο νέος νόμος 5121 που αφορά στο επάγγελμα του ξεναγού, με καμία λεπτομερή αναφορά στον τρόπο ελέγχου των παράνομων ξεναγών.
• Υπάρχουν προβλήματα με τη μη αδειοδοτημένη ξενάγηση από άτομα χωρίς επαγγελματική κατάρτιση. Πολλά χρόνια φωνάζετε για τους «μαϊμού» ξεναγούς. Έχει βελτιωθεί η κατάσταση; Γίνονται έλεγχοι ή παραμένετε «έρμαιο» στους εισβολείς του επαγγέλματος;
Τα προβλήματα από τους παράνομους ξεναγούς συνεχίζονται καθημερινά. Είναι μία Λερναία Ύδρα και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος από την Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού. Γενικά η κατάσταση κάθε χρόνο χειροτερεύει και γίνεται σχεδόν ανεξέλεγκτη. Το υφιστάμενο πλαίσιο ελέγχων είναι πρακτικά μη εφαρμόσιμο.
Η υποστελέχωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Τουρισμού είναι μία δικαιολογία την οποία δεν δεχόμαστε. Μη πιστοποιημένοι παράνομοι «ξεναγοί», διαφημίζουν τις υπηρεσίες τους στο διαδίκτυο κατά παράβαση του Νόμου 5121/24, άρθρο 40, παρ. 4 και 5 και καμία υπηρεσία του Υπουργείου δεν ασχολείται με τον έλεγχο αυτών. Πραγματοποιούν εκδρομές και ξεναγήσεις κατά τη διάρκεια όλου του έτους και απλά αποφεύγουν την είσοδο σε αρχαιολογικούς χώρους. Πηγαίνουν σε περιοχές φυσικού κάλλους, εκκλησίες, παραδοσιακούς οικισμούς, σε οινοποιεία, σε παραδοσιακές ταβέρνες για να μιλήσουν για την τοπική γαστρονομία και γενικά υποκλέπτουν την εργασία των επίσημων διπλωματούχων ξεναγών, οι οποίοι είναι οι μόνοι αρμόδιοι βάσει νομοθεσίας που επιτρέπεται να παρουσιάζουν τον τόπο στους επισκέπτες, την ιστορία του, τον πολιτισμό, την οικονομία, τα ήθη και τα έθιμα και γενικά την καθημερινότητα από όλες τις πλευρές της.
• Πόσοι είναι οι διπλωματούχοι ξεναγοί στα Δωδεκάνησα στο σωματείο σας;
Οι διπλωματούχοι ξεναγοί μέλη του σωματείου της Δωδεκανήσου είναι 125, ενώ σε όλη την Ελλάδα είναι περίπου 3,5 χιλιάδες. Έχουμε μέλη μας στη Ρόδο, στην Κω και στην Πάτμο. Είμαστε εδώ 125 οικογένειες που προσπαθούμε να επιβιώσουμε από το επάγγελμά μας, το τόσο ιδιαίτερο. Να παρουσιάζουμε τον τόπο μας στους επισκέπτες όπως αρμόζει στο νησί μας και συγχρόνως να το προφυλάσσουμε από τους κακοπροαίρετους.
Να υποδεικνύουμε όσο πιο διακριτικά γίνεται τα κακώς κείμενα στους υπεύθυνους φορείς και να εκθειάζουμε τα καλώς κείμενα ως καθημερινοί διαφημιστές της πατρίδας μας. Οι Έλληνες επίσημοι ξεναγοί γενικά θα έπρεπε να είναι τα μάτια και τα αυτιά του Υπουργείου Τουρισμού και του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως γίνεται τουλάχιστον στη γειτονική μας χώρα. Δυστυχώς, στη δική μας χώρα τα συμφέροντα είναι διαφορετικά.
