«Φρένο» στην αξιοποίηση του Γκόλφ Αφάντου, στο «παρά πέντε» της ολοκλήρωσης της διαδικασίας έγκρισης του νέου ειδικού χωροταξικού σχεδίου (ΕΣΧΑΔΑ) για το ακίνητο, έθεσε προχθες, με μια πρωτοφανή απόφαση, το Υπουργείο Πολιτισμού, παρότι εδώ και δύο χρόνια εκκρεμεί η ολοκλήρωση της συμφωνίας αγοράς από δύο επενδυτές.
Το θέμα αναμένεται να προκαλέσει τριγμούς και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, λίγο πριν την αξιολόγηση, με δεδομένο ότι το Υπουργείο Οικονομικών δεν μπορεί πλέον να δικαιολογήσει, πως μια μνημονιακή υποχρέωση, όπως αυτή της ολοκλήρωσης των διαγωνισμών αξιοποίησης δημόσιας ακίνητης περιουσίας, που είχε αναλάβει το ΤΑΙΠΕΔ και που θα συνέβαλλέ στην ανάπτυξη και στην ενίσχυση του κρατικού προϋπολογισμού, δεν πρόκειται να προχωρήσει.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, την ίδια μέρα που είχε καθοριστεί η νέα συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης για τη διευθέτηση του προβλήματος, που είχε ανακύψει εξαιτίας παρέμβασης των υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τα οποία ζήτησαν να εξαιρεθεί από την αξιοποίηση έκταση περίπου 200 στρέμματα που θεωρείται αρχαιολογική πάνω από την περιοχή του Ερημοκάστρου, εξέδωσε απόφαση, που χαρακτηρίζει περιοχή συνολικού εμβαδού 10.000 στρεμμάτων περίπου, κατά μήκος του προς αξιοποίηση ακινήτου, από το Λαδικό έως τον ποταμό Λουτάνη, αρχαιολογική!!!!
Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στο υπ’ αρίθμ. 70 τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων, δημοσιεύθηκε συγκεκριμένα την 21η Απριλίου 2016, η από 10 Μαρτίου 2016 υπ’ αρίθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/Φ57/68153/38450/3273/788 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού κ. Αριστείδη – Νικολάου – Δημητρίου Μπαλτά, με την οποία εγκρίνεται η αναοριοθέτηση του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Ερημοκάστρου – Τραουνού – Αφάντου!!!
Στην απόφαση αναφέρονται τα εξής:
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Έχοντας υπόψη:
Τις διατάξεις του Ν. 3028/2002 (Φ.Ε.Κ. 153/Α’/ 28.06.2002), «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς».(αρθρο12).
Το Ν. 3378/2005 (ΦΕΚ 203/Α719-08-2005) «Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς (αναθεωρημένη)».
Του Π.δ/τος 70/2015 (ΦΕΚ 114/Α722-09-2015) «Ανασύσταση των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων … Μεταφορά Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού».
Του Π.δ/τος 73/2015 (ΦΕΚ 116/Α723-09-2015) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
Την αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΔΥΗΔ/ΔΔΑΑΔ/ΤΔΑΔΤΠ/Α1/ 272598/33659/30330/23405/6-10-2015 απόφαση περί διορισμού μετακλητού Γενικού Γραμματέα στο ΥΠΠΟΑ (ΦΕΚ/τ. ΥΟΔΔ/706/6-10-2015).
Την ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49610/28-11-1990 (Φ.Ε.Κ. 743/Β7 29-11-1990) «Εξαίρεση από τον περιορισμό των τριών υπογραφών».
Τις διατάξεις του Π.δ. 104/2014 (Φ.Ε.Κ. 171/Α728.8.2014) «Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού», όπως τροποποιήθηκε με τα άρθρα 31 και 39 του Ν. 4305/2014, (ΦΕΚ 234/Α731-10-2014).
Τις διατάξεις του Π.δ. 63/2005 (Φ.Ε.Κ. 98/Α722.4.2005) «Κωδικοποίηση της Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα».
Την ΥΠΠΟ/ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΕ/14/3698/20.01.2004
υπουργική απόφαση (Φ.Ε.Κ. 70/Β720.01.2004) «Οργάνωση
και λειτουργία των Συμβουλίων του Ν. 3028/2002 στο
Υπουργείο Πολιτισμού».
Την αριθμ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/36365/2309/30.7.1999
(Φ.Ε.Κ. 1604/Β716-08-1999), με την οποία κηρύχθηκε η
περιοχή του Ερημοκάστρου Ν. Ρόδου ως αρχαιολογικός
χώρος.
Το αριθ. 3729/10.6.2013 έγγραφο της πρώην KB’ Ε.Π.Κ.Α
Το αριθμ. 1432/30.4.2013 έγγραφο της πρώην Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδας.
Το αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΕΑ/247747/145689/4613/ 24.11.2015 έγγραφο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπως αυτή διατυπώθηκε στην αριθμ. 5/9.2.2016 συνεδρία του.
Το αριθμ. ΥΠΟΠΑΙΘ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΑΜ/ΤΤΦΚ/62320/ 5408/423/47/4.3.2016 έγγραφο του Τμήματος Τοπογραφήσεων, Φωτογραμμετρίας και Κτηματολογίου της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, αποφασίζουμε:
Την αναοριοθέτηση του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Ερημοκάστρου – Τραουνού – Αφαντου, Δήμου Ρόδου, Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Η αναοριοθέτηση πραγματοποιείται για λόγους προστασίας του συνόλου των αρχαιοτήτων, που έχουν αποκαλυφθεί στα νότια του λόφου του Ερημοκάστρου Καλυθιών μετά την κήρυξη – οριοθέτηση του ομώνυμου αρχαιολογικού χώρου και την διεξαγωγή νεωτέρων ανασκαφικών ερευνών, όπως εργαστηριακές εγκαταστάσεις, που χρονολογούνται από την ελληνιστική έως την υστερορρωμαϊκή περίοδο, τάφοι λαξευτοί στο βράχο, ελληνιστικών χρόνων, και άλλοι (ενταφιασμοί, εγχυτρισμοί και καλυβίτες) πρωιμότερων και μεταγενέστερων περιόδων.
Ο αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται με πολυγωνική
γραμμή που σημειώνεται στο συνημμένο τοπογραφικό
διάγραμμα με υπόβαθρο αποσπάσματα Φύλλων Χάρτου,
κλίμακας 1:5.000 της Γ.Υ.Σ. και ορίζεται από τα σημεία
1, 2, 3, 67, 68, ακτογραμμή και 1.
Οι συντεταγμένες των παραπάνω σημείων αναγράφονται στον πίνακα που συνυποβάλλεται.
Από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Στον χάρτη που συνοδεύει την απόφαση έχει χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός χώρος το σύνολο της προς αξιοποίηση έκτασης, γεγονός που καθιστά ουσιαστικά άχρηστες της μέχρι τώρα μελέτες αξιοποίησης των επενδυτών ενώ περαιτέρω καθιστά απαγορευτική την έκδοση του νέου ΕΣΧΑΔΑ για την περιοχή με αποτέλεσμα να μην δύναται να προχωρήσει η επένδυση και να αποφανθεί επί του σχεδίου το Συμβούλιο της Επικρατείας.Τι είχε όμως προηγηθεί;
Όπως απεκάλυψε η «Δημοκρατική», κατά τη διάρκεια εξέτασης του νέου ΕΣΧΑΔΑ στο Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας (ΚΣΔΑΔΠ) σημειώθηκε παρέμβαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τα οποία ζήτησαν να εξαιρεθεί από την έκταση περί τα 200 στρέμματα που θεωρείται αρχαιολογική.
Πρόκειται για τμήμα του ενός εκ των δύο ακινήτων στα οποία είχε μοιραστεί η έκταση της Αφάντου στο πλαίσιο του διαγωνισμού του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) που ολοκληρώθηκε προ διετίας. Τότε είχαν πλειοδοτήσει η ελληνοαμερικανικών συμφερόντων εταιρεία Angeliades Inc για το ένα τμήμα (στο οποίο εντοπίστηκε τώρα η αρχαιολογική έκταση…) και η Αegean Sun Investments για το άλλο τμήμα.
Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε, χωρίς να υπογραφούν οι δύο συμβάσεις με τους επενδυτές, καθώς διαπιστώθηκε πως υπήρχε πρόβλημα με το ΕΣΧΑΔΑ, με αποτέλεσμα να απορριφθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Το σχέδιο ήταν τόσο πρόχειρο που στην απόφαση 26/2015 του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ αναφέρεται πως βρέθηκαν 31,6 στρέμματα παραλίας που παρουσιάζονταν με διαφορετικό χαρακτήρα!
Μετά την απόρριψη του πρώτου ΕΣΧΑΔΑ απαιτήθηκαν δύο χρόνια μέχρι να ετοιμαστεί το νέο, που θα καλύπτει τις απαιτήσεις του ΣτΕ, αλλά τώρα ανέκυψε το πρόβλημα του αρχαιολογικού χώρου.
Ο επενδυτής, ούτως ή άλλως, δεν είχε πρόθεση να κτίσει εντός του αρχαιολογικού χώρου, αλλά μετά την παρέμβαση των δύο υπουργείων αποφασίστηκε να αφαιρεθούν τα περίπου 200 στρέμματα.
Το ερώτημα είναι αν η αφαίρεση της συγκεκριμένης έκτασης θα οδηγήσει σε ανατροπή της συμφωνίας με την Angeliades Inc. και ανάλογη μείωση του τιμήματος που προσέφερε.
Το ΕΣΧΑΔΑ καλύπτει έκταση 1.615 στρεμμάτων και έχει χωριστεί σε δύο τμήματα, το «Βόρειο Αφάντου ή γκολφ Αφάντου», έκτασης 1.359 στρεμμάτων, και το «Νότιο Αφάντου», έκτασης 255,7 στρεμμάτων. Το πρώτο παραχωρήθηκε στην M.A. Angeliades Inc. έναντι 26,9 εκατ. ευρώ και το δεύτερο στην Aegean ΑΡΑΙΓ -1,64% Sun Investments έναντι 15,2 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, αφού διευθετήθηκε το πρόβλημα που είχε ανακύψει με την συγκεκριμένη αρχαιολογική έκταση των 200 στρεμμάτων και ο επενδυτής την εξαίρεσε από το σχέδιο αξιοποίησης που είχε εκπονήσει προέκυψε νέο πρόβλημα προχθες με τμήμα 10 στρεμμάτων περίπου στον ποταμό Πελεμόνι δίπλα στο εστιατόριο Αβάντης διότι όπως τονίστηκε πρόκειται για υγροβιότοπο που πρέπει να εξαιρεθεί από την αξιοποίηση.
Οι εκπρόσωποι του επενδυτή αντέτειναν ότι το σημείο είναι ουσιαστικά σκουπιδότοπος και προσπάθησαν να επιλύσουν το πρόβλημα δεσμευόμενοι ότι θα απέστελλαν σχετικές φωτογραφίες αρμοδίως.
Πριν όμως διευθετηθεί και το συγκεκριμένο ζήτημα, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού, «πάγωσε» τη συνεδρίαση, αναφέροντας ότι έχει χαρακτηριστεί όλη η περιοχή αρχαιολογικός χώρος και δεν δύναται πλέον να εγκριθεί ο ΕΣΧΑΔΑ!
Στο όλο ζήτημα υπήρξε και παρασκήνιο το οποίο δημοσιοποίησε την 20η Απριλίου 2016, μία μέρα πριν την έκδοση της απόφασης η ενημερωτική ιστοσελίδα http://www.imerodromos.gr/ και την 21η Απριλίου 2016 το http://iskra.gr, η επίσημη σελίδα του αριστερού ρεύματος που πλέον στηρίζει την Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη .
Στο άρθρο που δημοσιεύθηκε αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής για τη συγκεκριμένη επένδυση:
«Βόρεια της έκτασης που εκποιήθηκε υπάρχει αρχαιολογικός χώρος (ΦΕΚ 1604/Β/16-8-1999) και ζώνες αρχαιολογικής προστασίας (ΦΕΚ 1399/Β/17-11-2000) του αρχαιολογικού χώρου στον λόφο του Ερημοκάστρου, όπου βρίσκεται οχυρωμένη Ακρόπολη ελληνιστικών χρόνων, αρχαίες εργαστηριακές εγκαταστάσεις, αρχαίο νεκροταφείο, ενώ στα πρανή του βραχώδους λόφου έχουν βρεθεί απολιθώματα οστών νάνων ελεφάντων. Στις 10 Μαρτίου 2016 εκδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού απόφαση σύμφωνα με την οποία ο αρχαιολογικός χώρος αναοριοθετείται, στην πραγματικότητα επεκτείνεται, ώστε να εξαιρεθεί από την επένδυση μία έκταση 200 στρ. περίπου, η οποία περιλαμβάνει εργαστηριακές εγκαταστάσεις, που χρονολογούνται από την ελληνιστική έως την υστερορρωμαϊκή περίοδο καθώς και τάφους λαξευτούς στο βράχο ελληνιστικών χρόνων.
Ωστόσο η παραπάνω Υπουργική Απόφαση, αν και έχει περάσει περισσότερο από ένας μήνας, δεν έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Εν τω μεταξύ την Πέμπτη 21 Απριλίου αναμένεται να συνεδριάσει το Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας (ΚΣΔΑΔΠ) προκειμένου να εγκριθεί το νέο Ειδικό Σχεδίο Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) της περιοχής ώστε να εκδοθεί το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και να προχωρήσει η επένδυση.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Ημεροδρόμου» ασκούνται πολύπλευρες πιέσεις σε πολλές κατευθύνσεις εντός και εκτός Υπουργείου Πολιτισμού ώστε να μην περιέλθει σε γνώση του ΚΣΔΑΔΠ η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση που επεκτείνει τον αρχαιολογικό χώρο και μειώνει την εκποιούμενη έκταση. Εξάλλου, η αδικαιολόγητη καθυστέρηση δημοσίευσης της απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης εγείρει πολλά ερωτήματα.
Σε τί οφείλεται άραγε αυτή η καθυστέρηση;
• Μήπως με αυτό τον τρόπο μεθοδεύεται να μην ληφθεί υπ’ όψιν η νέα οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου κατά την έγκριση του επενδυτικού προγράμματος;
• Μήπως η μείωση της εκποιούμενης έκτασης εκτός από το γεγονός ότι περιορίζει το αντικείμενο της αγοραπωλησίας μειώνει ταυτόχρονα και την προσδοκώμενη κερδοφορία του επενδυτή, την οποία κόπτονται να εξασφαλίσουν;
Θυμίζουμε ότι ο κατάλογος εκποίησης της δημόσιας περιουσίας μέσα στον οποίο βρίσκεται και η περιοχή Αφάντου είναι μέσα στα όσα έταξε η κυβέρνηση στους δανειστές και φαίνεται πως είναι διατεθειμένη να καταργήσει και νόμους του ελληνικού κράτους όταν αυτοί οι νόμοι εμποδίζουν το σχεδιασμό εξυπηρέτησης διαφόρων επενδυτών – αρπακτικών και θέτουν φραγμούς στην εμπορευματική λεηλασία μνημείων και φύσης. Είναι διατεθειμένη να μεταχειριστεί πολλούς τρόπους ώστε να εξαφανίσει κάθε εστία αντίστασης και μάχης όπως αυτή που δίνουν οι αρχαιολόγοι προκειμένου να διασώσουν από το ξεπούλημα τα σπαράγματα της ιστορικής μνήμης.
Στην περίπτωση της Αφάντου, ούτως ή άλλως το φυσικό τοπίο θα τσιμεντοποιηθεί, άρα θα καταστραφεί, από την τουριστική επιχείρηση που θα αναπτυχθεί, ούτως ή άλλως το δημόσιο αγαθό ξεπουλιέται και το κοινωνικό σύνολο αποκλείεται από αυτό που δικαιωματική του ανήκει, ούτως ή άλλως το ανοιχτό, ελεύθερο και αδόμητο περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου αλλοιώνεται. Επομένως η μάχη δίνεται για περισωθεί ό,τι μπορεί να περισωθεί από την άλωση που έχει ήδη δρομολογηθεί».
