Η αγάπη, ο χρόνος και η φροντίδα είναι τα στοιχεία εκείνα που κρατούν κοινωνικά ενεργά τα μέλη της τρίτης ηλικίας σε μια περίοδο που όλα αλλάζουν και όλα αναθεωρούνται γύρω μας με καταιγιστικούς ρυθμούς.
Η προϊσταμένη και υπεύθυνη τμήματος ΚΑΠΗ Ρόδου κ. Σοφία Μαντικού στην συνέντευξή της σήμερα στη «δημοκρατική», παρουσιάζει τον σπουδαίο ρόλο που διαδραματίζουν τα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων στην κοινωνικοποίηση, επιμόρφωση και διασκέδαση των συμπολιτών μας της Τρίτης Ηλικίας μέσα από το σημαντικό έργο που παράγεται στη δομή του Δήμου Ρόδου.
Στόχος είναι οι συμπολίτες μας της Τρίτης Ηλικίας να καταπολεμήσουν τα συναισθήματα απομόνωσης και σε αρκετές περιπτώσεις μοναξιάς και εγκατάλειψης και να συνεχίσουν με την εμπειρία τους να αποτελούν ζωντανά και παραγωγικά κύτταρα της κοινωνίας μέσα από μια σειρά δράσεων και προγραμμάτων που προσφέρουν τα ΚΑΠΗ.
• Κυρία Μαντικού, στα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων του Δήμου Ρόδου, ή αλλιώς ΚΑΠΗ όπως τα γνωρίζουμε, στα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη εξωστρέφεια και ένα εύρος δραστηριοτήτων που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εποχής, διαλύοντας ίσως στερεότυπα ετών για τη χρησιμότητα της δομής αυτής. Πότε ξεκίνησε η λειτουργία τους στη Ρόδο;
Ξεκινώντας τη συνέντευξη, θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω την έγκριτη εφημερίδα σας και εσάς προσωπικά, για την τιμή που μου κάνατε να σας μιλήσω για τα ΚΑΠΗ και για τις υπηρεσίες που παρέχουμε προς όφελος των συμπολιτών μας της τρίτης ηλικίας και παραλλήλως να ευχαριστήσω και εκείνους που πρόσφεραν και προσφέρουν αφιερώνοντας αρκετό χρόνο για τη λειτουργία τους όπως η Δημοτική Αρχή με δήμαρχο τον κ. Αντώνη Καμπουράκη, τον προηγούμενο αντιδήμαρχο κ. Ιωάννη Καμπούρη και τον νυν αντιδήμαρχο και γιατρό κ. Γιώργο Τριάντο, που έχουν αντιληφθεί τη σημαντικότητα του έργου που παρέχουμε. Τα ΚΑΠΗ, ή τα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων, είναι ένας θεσμός που προασπεί τα κοινωνικά δικαιώματα της Τρίτης Ηλικίας. Ιδρύθηκαν το 1984 με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας κι έκτοτε παρέχουν σημαντικό έργο τόσο για την διασκέδαση των συμπολιτών μας όσο και για την διατήρηση της καλής φυσικής τους κατάστασης και υγείας.
• Μέσα από ποιες υπηρεσίες;
Στα ΚΑΠΗ τα μέλη μας απολαμβάνουν μια σειρά από υπηρεσίες με στόχο την ψυχοσυναισθηματική στήριξη, την κοινωνική φροντίδα και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη. Σε όσους κριθεί από τους ειδικούς ότι χρειάζεται, προσφέρεται επίσης και φυσικοθεραπεία και εργοθεραπεία. Παράλληλα, υπάρχει μια σειρά από άλλες καθημερινές δραστηριότητες με εθελοντές δασκάλους ή συνεργάτες του Δήμου Ρόδου για να περνούν τα μέλη μας παραγωγικά και επιμορφωτικά τον ελεύθερο χρόνο τους, ενώ κατά καιρούς συνεργαζόμαστε και με άλλους φορείς όπως είναι η Πανάκεια και η Δίοδος. Τα μέλη έχουν αρκετό ελεύθερο χρόνο και εμείς παρέχουμε μια σειρά από δραστηριότητες ώστε να συμβάλουμε στην κοινωνικοποίησή τους και όπως αναφέρατε και σε προηγούμενη ερώτησή σας, να καταργήσουμε στερεότυπα προηγούμενων ετών. Οι συμπολίτες μας τρίτης ηλικίας, είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας, μπορούν να προσφέρουν σε πολλές δράσεις αλλά και δικαιούνται να διασκεδάσουν.
• Πολλαπλά λοιπόν τα οφέλη κ. Μαντικού, από την συμμετοχή των μελών στα ΚΑΠΗ.
Πολλαπλά και φροντίζουμε οι δραστηριότητες που υλοποιούμε αλλά και τα προγράμματά μας να ανταποκρίνονται και στις απαιτήσεις της εποχής. Πρόσφατα, σε συνεργασία με το ΚΕΚ Γεννηματάς της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και με την στήριξη του αρμόδιου αντιδημάρχου κ. Γιώργου Τριάντου, πραγματοποιήσαμε σεμινάρια εκμάθησης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών για τα μέλη μας. Επίσης ξεκινήσαμε συνεργασία με τις νοσηλεύτριες του Δημοσίου ΙΕΚ του Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου, για να μάθουν τα μέλη μας να μετρούν το σάκχαρό τους, να μετρούν την αρτηριακή τους πίεση και να χορηγούν υπόδοριες ενέσεις, ώστε να κάνουν καλύτερη την καθημερινότητά τους ή να μπορέσουν να βοηθήσουν άλλους συμπολίτες μας. Πραγματοποιήσαμε σεμινάρια με τους Διασώστες Ρόδου για την αντιμετώπιση απειλητικών για την ζωή καταστάσεων των μελών μας και με την Πανάκεια για την άνοια και βεβαίως πολλές άλλες δράσεις όλα αυτά τα χρόνια. Τα ΚΑΠΗ σήμερα κ. Φώτη, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητα των μελών γιατί συμβάλλουν στην πρόληψη και αποκατάσταση διαφόρων παθήσεων που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι, ενισχύοντας την ψυχική και σωματική τους υγεία. Επίσης, συμβάλλουν στην κοινωνικοποίηση και συντροφικότητα των μελών τους που σε αυτή την ηλικία επέρχεται η μοναξιά απροειδοποίητα και μέσω της λειτουργίας των ΚΑΠΗ, σκοπός μας είναι να δείξουμε ότι όχι μόνον έχουν πολλές επιλογές αλλά είμαστε δίπλα τους, τους στηρίζουμε και τους θεωρούμε ενεργά και αναπόσπαστα μέλη της κοινωνίας μας. Η τρίτη ηλικία δεν θα πρέπει να είναι ταυτισμένη με την απομόνωση και την μοναξιά, κι εμείς στα ΚΑΠΗ αυτό προσπαθούμε να το κάνουμε πράξη καταρρίπτοντας στερεότυπα μέσα από την συμπερίληψη.
.• Πώς μπορούν οι συμπολίτες μας που το επιθυμούν, να γίνουν μέλη αυτής της μεγάλης παρέας;
Οποιος ενδιαφέρεται να έρθει στην μεγάλη παρέα των ΚΑΠΗ όπως είπατε, δεν έχει παρά να επισκεφθεί το γραφείο που στεγάζεται το Κέντρο μας στην οδό Αγίου Ιωάννη 54, όπου είναι οι κεντρικές μας Υπηρεσίες. Με μεγάλη χαρά και προθυμία και θα λύσουμε τις τυχόν απορίες των υποψηφίων νέων μελών μας και γιατί όχι, να τα καλωσορίσουμε στην παρέα μας αρκεί να είναι άνω των 60 ετών. Αυτή είναι η μοναδική προϋπόθεση, στα ΚΑΠΗ δεν κάνουμε διακρίσεις, είναι όλοι ευπρόσδεκτοι και τους καλούμε να έρθουν για να δουν από κοντά όλες αυτές τις ωραίες δραστηριότητες και τα προγράμματα που υλοποιούμε.
• Πάντως κ. Μαντικού, σε αυτή την ηλικία, από τα 60 έτη και πάνω δηλαδή που είναι το όριο είναι μια παραγωγική ηλικία.
Βεβαίως και είναι και γι’ αυτό το λόγο πρέπει να προσφέρουμε στους συμπολίτες μας επιλογές που ίσως μόνοι τους δεν έχουν σκεφτεί ή δεν μπορούν να τις υποστηρίξουν. Αλίμονο αν ένας άνθρωπος επειδή περνά τα 60 έτη θα πρέπει να κλείνεται στο σπίτι του. Αυτό που θέλουμε να γνωρίζουν είναι ότι έχουν πολλές επιλογές μέσω των ΚΑΠΗ και τους προσκαλούμε να έρθουν, να ενημερωθούν και να επιλέξουν.
• Υπάρχει θα λέγατε ακόμα προκατάληψη για τα ΚΑΠΗ, για τον ρόλο τους στην κοινωνία; Ποια αντίληψη έχει ο κόσμος σήμερα;
Είναι γεγονός πως όταν είμαστε νέοι, αμφισβητούμε, διαφωνούμε, κοινωνικοποιούμαστε πιο εύκολα, αλλάζουμε παρέες, φίλους… Όταν μεγαλώνουμε όμως, αφήνοντας πίσω τον παρορμητισμό της νιότης και κερδίζοντας τη σοφία της ηλικίας, εκτιμούμε την αληθινή αγάπη και συντροφικότητα.. Έτσι, αναλόγως με την ηλικία βλέπουμε με άλλη οπτική γωνία την έννοια του ΚΑΠΗ, αλλά θα μου επιτρέψετε να το πω, και τον ρόλο τους. Ισως στη συνείδησή μας να είναι καταχωρημένα ως Κέντρα που απευθύνονται αποκλειστικά σε υπερήλικες και σε έχοντες ανάγκη για ιατρική υποστήριξη και φροντίδα, αλλά δεν είναι μόνον αυτό κι αυτό το μήνυμα θέλουμε να περάσουμε σήμερα μέσα από αυτή τη συνέντευξη στην φιλόξενη εφημερίδα σας. Και βέβαια, είμαι στην ευχάριστη θέση να μπορώ πλέον να πω πως μέσα από πολλές δραστηριότητες και εκδηλώσεις που έχουμε υλοποιήσει στα ΚΑΠΗ του Δήμου Ρόδου, η προκατάληψη για την συμμετοχή κάποιου στις δράσεις μας τείνει να εκλείψει και εκτιμώ ότι πολύ σύντομα θα αλλάξει άρδην αυτό.
• Ποιος είναι ο ρόλος της δομής αυτής στη σύγχρονη κοινωνία; Αναπτύσσονται ισχυροί δεσμοί, φιλίες, σχέσεις ανάμεσα στα μέλη των ΚΑΠΗ;
Τα ΚΑΠΗ είναι ένας πολύ πετυχημένος θεσμός κοινωνικής πολιτικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το σχέδιο δράσης για τους ηλικιωμένους αποτελεί σταθμό. Προωθεί την κοινωνική δράση και προσφορά των μελών του έτσι ώστε να χτίζουν σχέσεις συνεργασίας και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική διατύπωση της τοπικής κοινωνίας. Στόχος είναι να κρατήσει τα μέλη του ενεργά, αυτόνομα και ισότιμα άτομα. Ταυτόχρονα αποτελεί και βασικό μέσο υποστήριξης και εκτόνωσης της ψυχαγωγίας τους.
• Πόσο επηρέασε τη λειτουργία τους η πανδημία;
Η πανδημία του covid-19 επιβάλλει την παρατεταμένη διακοπή της λειτουργίας των ΚΑΠΗ, όπως την γνωρίζαμε μέχρι και το 2019 οπότε και ξεκίνησε η πανδημία. Ωστόσο, τα στελέχη του ΚΑΠΗ Ρόδου τηρώντας με αυστηρότητα τις οδηγίες για προστασία από τον κορωνοϊό εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη που ειδικά αυτή την περίοδο της απομόνωσης λόγω της πανδημίας είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ, με παράλληλη κάλυψη βεβαίως των αναγκών συμπολιτών μας που ανήκουν στην Τρίτη Ηλικία. Στο σημείο αυτό θα μου επιτρέψετε να πω ότι στη διάρκεια της πανδημίας ήμασταν τα μοναδικά ΚΑΠΗ σε όλη την Ελλάδα που παρείχαμε διαδικτυακά μαθήματα στα μέλη μας. Για αυτό και θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου: Χαρά Μαλωΐνα, Χρυσάνθη Χατζή, Μαρία Τσούλη, Γεωργία Πιπίνου, Γαβριέλα Σπίγγου και τους εθελοντές δασκάλους μας.
• Ποιες δραστηριότητες παρέχουν τα ΚΑΠΗ στα μέλη σας;
Οι δραστηριότητες, οι υπηρεσίες και τα μαθήματα που είναι διαθέσιμα για τα μέλη μας είναι: γυμναστική, παραδοσιακός και ευρωπαϊκός χορός, διατροφή και υγεία, πρόληψη μνήμης, φυσικοθεραπεία, διαχείριση άγχους, αγιογραφία, συμμετοχή στην ομάδα ανάμνησης, συμμετοχή σε ψυχοθεραπευτική ομάδα για το στρες και μαθήματα Τάι Τσί, μια πολεμική τέχνη ήπιας εξάσκησης που χρησιμοποιείται και για θεραπευτικούς σκοπούς. Προσφάτως γυρίσαμε ένα βίντεο με πρωταγωνιστές τα ίδια τα μέλη μας και με θέμα πώς αντέδρασαν όταν ξεκίνησε η πανδημία το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, ενώ παρακολούθησαν και το εξαιρετικό πρόγραμμα «Τρίτη Ηλικία: ένας φωτεινός κύκλος ζωής». Επίσης με την ευκαιρία που μου δίνετε, θα ήθελα να ενημερώσω τα μέλη μας ότι σύντομα θα ανακοινωθεί η νέα ημερομηνία για την εκδήλωση μαγειρικής στην οποία περιλαμβάνεται και διαγωνισμός, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον περασμένο Νοέμβριο στην πλατεία Απολακκιάς, αλλά λόγω των εξελίξεων με την πανδημία δεν πραγματοποιήθηκε τελικά. Οι συμμετέχοντες θα βαθμολογηθούν από κριτική επιτροπή και θα δοθούν βραβεία στους 3 καλύτερους, ενώ όλοι οι υπόλοιποι θα λάβουν αναμνηστικά δώρα. Στις υπηρεσίες μας να προσθέσω ότι περιλαμβάνονται επίσης κομμώτρια και δερματολόγος.
• Και τέλος, κυρία Μαντικού, ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Στα επόμενά μας σχέδιά μας, εκτός πέρα από τα ΚΑΠΗ Απολακκιάς που λειτούργησαν σχετικά πρόσφατα, περιλαμβάνεται η επέκτασή μας και σε άλλα χωριά ξεκινώντας από τον Ασκληπειό και τη Σορωνή. Επίσης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο “Ρrolepsis” που είναι ένας μη κερδοσκοπικός επιστημονικός οργανισμός ο οποίος δραστηριοποιείται στον χώρο της Δημόσιας Υγείας και διαθέτει πολυετή εμπειρία σε θέματα τρίτης ηλικίας, θα υλοποιήσουμε το πρόγραμμα «Φιλία σε κάθε ηλικία». Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσω, θα ήθελα να ευχηθώ να μπορέσουμε κι εμείς να ζήσουμε χρόνια πολλά, σοφία να αποκτήσουμε και άσπρα μαλλιά και να ευχηθώ στους συμπολίτες μας Καλό Πάσχα, Καλή Ανάσταση και καλύτερες μέρες για όλους μας.
