Κάποιοι άνθρωποι στη Ρόδο, δεν χρειάζονται συστάσεις. Ο κ. Ιάκωβος Γερονικόλας είναι ένας από αυτούς. Επιχειρηματίας, ξενοδόχος, πολυπράγμων, επέλεξε τη Ρόδο για να ‘ρίξει άγκυρα’, και να δημιουργήσει.
Σήμερα μιλάει στη «δημοκρατική» για την πορεία του, από την Αυστραλία προς τη Ρόδο, τις επιχειρηματικές επιλογές του και αναφέρεται στις δραστηριότητες που έχει αναπτύξει πέρα από τον Τουρισμό. Σημείο αιχμής στην πορεία του η προεδρία της ΔΑΝΕ για την οποία εμφανίζεται ιδιαίτερα αποκαλυπτικός, ενώ μιλάει για το μέλλον του Τουρισμού στη Ρόδο και συμβουλεύει τους ξενοδόχους να ΜΗΝ πουλάνε τα ξενοδοχεία τους και να τα κρατάνε για το μέλλον της χώρας.
• Κύριε Γερονικόλα, απ’ ό,τι γνωρίζουμε, ζήσατε στην Αυστραλία, απ’ όπου επιστρέψατε στη Ρόδο και ασχοληθήκατε αμέσως με τις τουριστικές επιχειρήσεις και ειδικότερα με τα ξενοδοχεία και τα τουριστικά γραφεία. Διηγηθείτε μας, πότε έγιναν όλα αυτά και κάτω από ποιες συνθήκες;
Όταν γύρισα στη Ρόδο, προτού ακόμα φύγω από την Αυστραλία τελείως είδα ότι η Ρόδος είχε τουριστικό μέλλον. Έβλεπα ότι το νησί ήταν ένα από τα πιο ωραία και οργανωμένα νησιά της χώρας. Είχε ωραίους δρόμους, είχε φωτισμό, είχε τα πάντα –τα οποία βέβαια, έφτιαξαν οι Ιταλοί και με πολύ ωραίες αρχιτεκτονικές κατασκευές όπως είναι το Μανδράκι, όπως είναι τα δύο λιμάνια μας. Είδα ότι θα μου άρεσε να μείνω στη Ρόδο και πηγαινοερχόμουν. Στην αρχή, γυρνώντας στην Ευρώπη είδα ότι υπήρχαν μεγάλοι τουριστικοί οργανισμοί που μπορούσαν να φέρουν κόσμο και στη Ρόδο. Ξεκίνησα με τους Σκανδιναβούς με το μεγάλο οργανισμό ‘Swiss’ με το ‘Atlas’ με το ‘Scandinavian Tourism’ και άνοιξα το πρώτο γραφείο, το ‘Interopa Tours’ με τον αείμνηστο Τζεδάκη και τον Γιώργο Παγκά. Τον φώναξα όταν ήμουν στην Σκανδιναβία, να βρούμε ξενοδοχεία, να φέρουμε κόσμο. Μετά, ξεκίνησα γραφείο στην Κρήτη με τον Φωστιέρη, στην Κω, στην Κύπρο, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στη Χαλκιδική. Πηγαίναμε πάρα πολύ καλά. Στον εισερχόμενο τουρισμό ήμασταν ίσως οι μεγαλύτεροι.
• Αρχικώς, η οικογένειά σας ασχολήθηκε με την εμπορία υγρών καυσίμων. Πότε και γιατί τέθηκε τέρμα στη δραστηριότητα αυτή;
Ο πατέρας μου, ήταν αντιπρόσωπος της ΒΡ Ελλάδος για τα Δωδεκάνησα. Όταν ήρθα στη Ρόδο σκέφτηκα ότι χρειαζόντουσαν καινούργιες εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών. Έκανα τη συμφωνία με την ‘EsssoPappas’ και στο Καναμάτ έκανα καινούργιες εγκαταστάσεις με αμερικανικές προδιαγραφές και με επίβλεψη αμερικανού ειδικού, οι οποίες υπάρχουν ακόμη. Έγινα δε, συνεταίρος για τα Δωδεκάνησα και αντιπρόσωπος της ‘Essso Pappas’ και συνεταίρος στην εκμετάλλευση του πρατηρίου. Και αρχίσαμε να φτιάχνουμε πρατήριο. Μετά, είδα ότι δεν μου πήγαινε και τόσο πολύ αυτή η δουλειά. Έβλεπα ότι ο τουρισμός είναι το μέλλον αυτού του νησιού. Κι έτσι, με το μικρό ξενοδοχείο που είχαμε το ‘Royal’ κάνοντας και επέκταση, σκέφτηκα ότι έπρεπε να κάνουμε και κάτι πιο μεγάλο. Τότε πουλιόταν το ‘Eden Rock’ (ή μάλλον δεν πήγαινε καλά) και έκανα συμφωνία μαζί τους να πάρουμε το 52%. Σε αυτό έβαλα συνεταίρο τον αδελφό μου, ο οποίος δεν ήταν καν στη Ρόδο και τον Παλαιολόγο που ήταν δικηγόρος. Είχαμε πάρει από 17% ο καθένας. Σκέφτηκα όμως ότι θα ήταν καλό να βάλουμε κι έναν μεγάλο τουρ οπερέιτορ μαζί μας και αποφασίσαμε το 17% να το κάνουμε 13%. Έτσι πούλησα τις εγκαταστάσεις και την συμμετοχή μου στην εταιρεία ‘Essso Pappas’, παρ’ όλο που ήταν χρυσοφόρα η επιχείρηση αυτή διότι οι αμερικανοί ήταν ευέλικτοι και είχε μέλλον. Αλλά έβλεπα ότι δεν μου πήγαινε τόσο αυτή η δουλειά.
• Αρχικά είχατε το ξενοδοχείο Royal, μετά αγοράσατε το Eden Rock και μετά φτιάξατε το Olympic Palace. Είχατε πάντα μέσα σας το «μικρόβιο της δημιουργίας;»
Ναι, είναι αλήθεια αυτό γιατί και στην Αυστραλία δεν ασχολήθηκα μόνο με μια δουλειά αλλά με πολλές δουλειές και σε διαφορετικές πόλεις. Είχα πάει και στην Αφρική και στο Κονγκό αλλά είδα ότι η Ρόδος είναι το μέρος που μου πήγαινε περισσότερο και ήθελα να ρίξω εδώ στη Ρόδο, άγκυρα.
• Πολλοί ομολογούν ότι ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που δημιούργησαν το λεγόμενο «θαύμα της Ρόδου». Τι λέγετε επ’ αυτού και ποιους άλλους θεωρείτε «δημιουργούς;»
Πιστεύω ότι ο Βασίλειος Καμπουράκης, ο Σάββας Βρούχος, ο Γιώργος Καραγιάννης, ο Βασίλης Μηναΐδης, ο Θεολογίτης (Γκραντ Οτέλ), ο Νίκος Καπετανάκης, ο Λευτέρης Σπάρταλης ήταν από τους πρώτους «δημιουργούς» που έθεσαν τις βάσεις για τον Τουρισμό και δημιούργησαν το τουριστικό θαύμα της Ρόδου.
• Ασχοληθήκατε επίσης με τα τουριστικά γραφεία και ειδικότερα με το ‘Interopa’ και το ‘Traveland’ και μάλιστα με εξαιρετική επιτυχία. Πέστε μας, ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από τη δραστηριότητα αυτή;
Πραγματικά δημιουργώντας το ‘Interopa’ και μετά το ‘Traveland’ –γιατί δεν μπορούσαμε να πάρουμε από τις ίδιες χώρες γραφεία κι έπρεπε να κάνουμε και δεύτερο γραφείο- ήμασταν πραγματικά στον εισερχόμενο τουρισμό, οι μεγαλύτεροι στη χώρα. Κάναμε γραφεία όπως είπα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, βάζοντας και συνεταίρους για να μπορούν να τα συντηρούν. Πηγαίναμε πάρα πολύ καλά. Εγώ, πήγαινα από χώρα σε χώρα και από αεροπλάνο και αεροπλάνο, φέρνοντας καινούργιους τουρ οπερέιτορς και καινούργιο τουρισμό. Το γραφείο της Κρήτης πήγαινε πάρα πολύ καλά-ήταν το μεγαλύτερο στην Κρήτη. Στο Ηράκλειο το κεντρικό, στα Χανιά, στον Άγιο Νικόλα. Ο κόσμος, οι τουρίστες που έρχονταν ήταν καλοί και φιλήσυχοι. Είχαμε πάρα πολλούς νέους και επαναλαμβανόμενους τουρίστες. Ήταν πολύ ωραίες εποχές, ωραίος κόσμος. Οι δικοί μας άνθρωποι στη Ρόδο, όλοι ήταν φιλικότατοι προς τους τουρίστες. Πρόσφεραν πολλά από τα τοπικά προϊόντα και είχε δημιουργηθεί μια πολύ μεγάλη αγάπη από τον ντόπιο κόσμο με τον τουρισμό και τους τουρίστες.
• Υπήρξατε επίσης μέλος του δ.σ. της ΔΑΝΕ και στην πορεία και πρόεδρός της. Μάλιστα κληθήκατε να πληρώσετε τις αμαρτίες και τα λάθη των άλλων. Πέστε μας με ειλικρίνεια: θα μπορούσε να σωθεί η ΔΑΝΕ και κάτω από ποιους όρους και προϋποθέσεις;
Εγώ ήμουν ακόμη με το ένα πόδι στην Αυστραλία. Με πήραν οι δικοί μας από εδώ και με παρακάλεσαν να μπω στη ΔΑΝΕ. Εγώ, δεν ήθελα με τίποτα. Παρ’ όλο που και ο Σολούνιας και ο Καραγιάννης μου το είχαν ζητήσει είπα ότι δεν ήθελα ανάμειξη. Με πίεσαν, όταν άλλαζαν τα προεδρεία για να σωθεί η ΔΑΝΕ, με παρακάλεσαν και δέχτηκα. Ήρθα στη Ρόδο το 1998, έγινε η γενική συνέλευση της ΔΑΝΕ. Εκεί με πίεσαν να αναλάβω. Έβαλα τους όρους μου, και είπα ότι αφού είχαμε πρώτα συζητήσει με τον αείμνηστο Σήφη Βαρδινογιάννη που ήταν πρόεδρος της ΑΝΕΚ και δέχτηκα να αναλάβω. Κάναμε τη γ.σ. στην οποία, πίεσα από την πλευρά μου, το κεφάλαιο της αύξησης να ήταν πολύ μεγάλο. Εγώ ζήτησα 50δις δρχ αλλά φτάσαμε στα 15δις δρχ.
Όταν ανέλαβα πια τη ΔΑΝΕ σαν πρόεδρος, η εταιρεία είχε ένα μικρό πλοίο το ‘Λέρος’ το οποίο δούλευε καλά. Όλα τα άλλα το ‘Πάτμος’, το ‘Ρόδος’ και το ‘Ιαλυσός’ είχαν προβλήματα. Πήγαμε στα ναυπηγεία του Λελάκη, ρυμουλκήσαμε το ‘Πάτμος’ στον Πειραιά, είδαμε τα προβλήματα, ψάξαμε να βρούμε μηχανήματα. Βρήκαμε, το φτιάξαμε και το φέραμε. Εντωμεταξύ κάηκε το ‘Λέρος’ κι έπρεπε να φτιάξουμε τα άλλα δύο. Κι έτσι έγινε. Ωστόσο, να συμπληρώσω ότι τα πλοία τα οποία είχαν βλάβες, οι διοικούντες από την ΑΝΕΚ τα άφησαν έτσι, για να μην ταξιδεύουν. Παρ’ όλο που πιέζαμε και μπορούσαμε να τα φτιάξουμε με μικροέξοδα, οι της ΑΝΕΚ δεν το ήθελαν. Είχαν σκοπό εξ αρχής να την διαλύσουν, και ο Σήφης ο αείμνηστος, είχε απόλυτο δίκιο.
Πάντως, πριν όμως από αυτό, σκεφτήκαμε ότι για να μπορούμε να σώσουμε τη ΔΑΝΕ που οι προηγούμενοι όλοι όπως ο Βασιλάκης, ο Παρασκευάς (τότε Νομάρχης), ο Μπόνης (τότε πρόεδρος ΔΣΡ) και άλλοι, δυστυχώς δεν μπόρεσαν -καίτοι επιτυχημένος ο καθένας στις επιχειρήσεις του και στην τοπική κοινωνία. Εμείς βάλαμε το χέρι στην τσέπη, πλήρωσα εγώ με δικά μου χρήματα το Λιμενικό Ταμείο Δωδεκανήσου να συναινέσει για να υπαχθούμε στο νόμο, και το καταφέραμε. Τότε, προχωρήσαμε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Η ΔΑΝΕ πήγαινε πάρα πολύ καλά. Εγώ ήμουν πρόεδρος από τον Αύγουστο του 1998 μέχρι τον Αύγουστο του 2000. Μετά μπήκε πρόεδρος ο Γεράσιμος Καλογηράτος, με ανακήρυξαν επίτιμο πρόεδρο κι έφυγα. Το δε συμβούλιο, άλλαξε όλο και ήταν μέλη της τράπεζας και της ΑΝΕΚ. Είχαν ακόμη ορίσει ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της ΔΑΝΕ το οποίο έκανε τη διαχείριση, τις πληρωμές και τις αποφάσεις. Τότε, με πήρε τηλέφωνο ο Σήφης Βαρδινογιάννης και μου είπε: «Τζακ σε παρακαλώ να μείνεις γιατί αυτοί έχουν σκοπό να ξεπουλήσουν τη ΔΑΝΕ. Δεν τη θέλουν για δικούς τους λόγους». Κι έτσι, αναγκάστηκα κι έμεινα.
Εμείς, ήμασταν χωρίς δικαίωμα να επεμβαίνουμε. Ούτε εισακουγόμασταν. Μέναμε επειδή μας πίεζε ο Σήφης, για να μην διαλυθεί η ΔΑΝΕ.
Τα πλοία πήγαιναν καλά, έκαναν εκδρομές με πολύ μεγάλη επιτυχία. Δυστυχώς, ο γιος του Βαρδινογιάννη ήταν κι αυτός κατά της ΔΑΝΕ. Δεν την ήθελε με τίποτα. Όσο χρήματα έβαλα εγώ, με δική τους εισήγηση, δεν τα πήρα ποτέ πίσω.
Η ΔΑΝΕ σωζότανε, άνετα.
Το πρόβλημα ήταν από μέσα.
Ό,τι ζητούσαμε από τους τότε υπουργούς Εμπορικής Ναυτιλίας, το παίρναμε. Και τις άδειες που δεν μας έδιναν για τα πλοία που χάσαμε, το πετύχαμε.
Δυστυχώς, το Δημόσιο ήταν αυτό που βοήθησε να καταστραφεί η ΔΑΝΕ. Παρ’ όλο που η ΔΑΝΕ δεν χρωστούσε στις τράπεζες, είχαμε χρέη μόνο στα ταμεία. Το κράτος κατέστρεψε τη ΔΑΝΕ μαζί με την ΑΝΕΚ και δεν βοήθησε ούτε να διαγραφούν τα χρέη, ή έστω να μπουν σε ρυθμίσεις. Ήταν το μίσος που υπήρχε εναντίον της ΔΑΝΕ.
• Αν δεν μας απατά η μνήμη μας, υπήρξατε και μέλος του δ.σ. της ΠΑΕ Ρόδος, υπό την προεδρία του αείμνηστου Λαμπάδη που πέτυχε τον άθλο, να ανεβάσει την «Ρόδο» στην Α! Κατηγορία. Τι θυμάστε από την ιστορική εκείνη εποχή;
Ο αείμνηστος ο Λαμπάδης και με τους άλλους φίλους, όπως ο αρχιτέκτονας Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου, ο Μιχάλης Κόκκινος, ο Βασίλης Αθανασίου, μου ζήτησαν να αναλάβω πρόεδρος. Κι έτσι έκανα. Ο Λαμπάδης ήταν υπεύθυνος στο αθλητικό, στους παίκτες. Πηγαίναμε αρκετά καλά ξεκινήσαμε από την Γ! Κατηγορία και την ανεβάσαμε στην Α! Κατηγορία. Οι παίκτες ήταν όλα νέα παιδιά. Είχαμε φέρει κι έναν προπονητή από την Αγγλία αλλά δυστυχώς, ήθελαν να τον διώξουν. Εγώ τότε, ήμουνα στο Ισραήλ και προσπαθούσα να πείσω κάποια γραφεία να φέρουν κόσμο στη Ρόδο. Με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν ότι ήθελαν να τον διώξουν. Εγώ τους είπα ότι αν φύγει ο προπονητής, φεύγω κι εγώ. Κι έτσι έγινε.
Κι εδώ στη Ρόδο δεν ήρθε μεγάλη ελληνική ομάδα που να μην ηττηθεί. Ήταν το καμάρι της Ελλάδας. Όλοι οι Δωδεκανήσιοι, όπου έπαιζε η Ρόδος, έτρεχαν να την στηρίξουν, να παρακολουθήσουν τους αγώνες της.
• Κύριε Γερονικόλα, έχουν μέλλον στη Ρόδο τα ξενοδοχεία και τα τουριστικά γραφεία και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Τα τελευταία χρόνια τα ξενοδοχεία είχαν την ατυχία πολλά τουριστικά γραφεία από διάφορες χώρες να κάνουν πτώχευση κι έτσι έχασαν πολλά λεφτά. Με την οικονομική κρίση από το 2008 κι έπειτα, τα ξενοδοχεία είχαν πολύ μεγάλες οικονομικές ζημιές. Επίσης με την αλλαγή του νομίσματος, τα ξενοδοχεία δεν μπόρεσαν να αναπνεύσουν. Ήρθε ο κορωνοϊός και χειροτέρεψε τα πράγματα. Τα ξενοδοχεία αναγκάστηκαν να λειτουργήσουν αλλά με πολύ μεγαλύτερα λειτουργικά κόστη (λόγω των μέτρων προστασίας). Παρ όλα αυτά πιστεύω ότι εάν το κράτος, τους βοηθήσει με τα χρέη τους, θα μπορέσουν να ανασάνουν και να επιβιώσουν –πάντα όμως με την προϋπόθεση ότι δεν είναι οι ‘αγελάδες’ που πρέπει να αρμέγονται συνεχώς. Πρέπει και το κράτος να λαμβάνει υπόψη του ότι πρέπει να βοηθούνται οι επιχειρήσεις.
• Για σας, πώς προδιαγράφεται το παρόν και το μέλλον του ροδιακού τουρισμού;
Το παρόν του ροδιακού τουρισμού είναι λίγο δύσκολο διότι υπάρχουν οι βαριές υποχρεώσεις των προηγουμένων χρήσεων και θέλουν βοήθεια. Παρ όλα αυτά, πιστεύω ότι το μέλλον -και αν γίνει η επέκταση της τουριστικής σεζόν, κάτι που μπορεί να γίνει λόγω των καλών καιρικών συνθηκών- σίγουρα έχει μέλλον.
Είναι πάντως λυπηρό που πολλοί ντόπιοι πουλάνε τα ξενοδοχεία τους σε ξένες εταιρείες. Οι ξένες εταιρείες τα βλέπουν όλα στη λογική του κέρδους και της ζημίας. Οι ντόπιοι όμως, βλέπουν με άλλο πρίσμα τον τουρίστα και την εκμετάλλευση των ξενοδοχείων. Γι αυτό πρέπει να πειστούν όλοι οι διάδοχοι των ιδιοκτητών των ξενοδοχείων να ΜΗΝ πουλάνε τα ξενοδοχεία τους και να τα κρατάνε για το μέλλον της χώρας.
