Γνωμοδότηση «βόμβα» της νομικής υπηρεσίας• Απαλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής παραβάτες για οφειλές που βεβαιώθηκαν πέραν της τριετίας ενώ «ελαφρύνονται» εγεγραμμένα προσδοκόμενα έσοδα του Δήμου Ρόδου
Γνωμοδότηση «βόμβα» της νομικής υπηρεσίας του Δήμου Ρόδου οδηγεί στην παραγραφή προβλεπόμενα έσοδα «μαμούθ» της δημοτικής αρχής από παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας προ 3ετίας και απαλάσσει από την ευθύνη τους φερόμενους ως παραβάτες!!!
Έχουν προηγηθεί σχετικές παρεμβάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη.
Η νομική σύμβουλος του Δήμου Ρόδου κ. Νατάσσα Παπανικολάου, γνωμοδότησε σχετικά με την ορθότητα της βεβαίωσης παραβάσεων Κ.Ο.Κ. κατόπιν του με αρ. πρωτ. 26017/21-05-2024 ερώτημα του τμήματος ταμείου του Δήμου Ρόδου.
Σημειώνεται εξάλλου ότι εκκρεμούν στα Διοικητικά δικαστήρια εκατοντάδες προσφυγές για την ακύρωση προστίμων από θιγόμενους πολίτες.
Η κ. Παπανικολάου στην πολυσέλιδη γνωμοδότηση της κάνει αναλυτική αναφορά εισαγωγικά στο ισχύον νομικό πλαίσιο για την έκδοση παραβάσεων, την βεβαίωση και είσπραξη αυτών με ειδική και εμπεριστατωμένη αναφορά στη νομολογία.
Τονίζει μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
«…Ήδη τα αρμόδια Διοικητικά Πρωτοδικεία που επιλαμβάνονται της κρίσεως διαφορών προερχομένων από κατατεθείσες ανακοπές ή/και προσφυγές διοικούμενων κατά των Ο.Τ.Α. αναφορικά με τη βεβαίωση των οφειλών, προερχόμενες από πρόστιμα Κ.Ο.Κ., με πλειάδα αποφάσεών τους έχουν κρίνει και πρέπει να γίνει δεκτό από την αρμόδια Υπηρεσία, ότι σύμφωνα με το άρθρο 71 παρ. 1 του ν.542 /1977, το οποίο και εφαρμόζεται αναλογικά στους Ο·Τ·Α., οι τελευταίοι δεν δύνανται να προβούν σε ταμειακή βεβαίωση εν στενή εννοία! απαιτήσεων μετά την πάροδο τριετίας από τη λήξη του έτους εντός του οποίοι εκτήθησαν οι σχετικοί τίτλοι βεβαίωσης (ΔΕφΑΘ 3402/20191 και ότι, ως εκ τούτου, εν προκειμένω οι επίδικες οφειλές προερχόμενες από παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δεν ήταν δυνατόν να βεβαιωθούν ταμειακά μετά την πάροδο τριετίας από το τέλος του έτους εντός του οποίου εκδόθηκαν οι σχετικές πράξεις βεβαίωσης παράβασης.
Εξάλλου, η προβλεπόμενη από το άρθρο 2 παρ. 1 του α.ν. 344/1968 πενταετής αποσβεστική προθεσμία αφορά στη διενέργεια της εν ευρεία εννοία βεβαίωσης του φόρου, τέλους, εισφοράς κ.λπ, και όχι στην ταμειακή βεβαίωση αυτών [ΣτΕ 1990/1999, 4262/1986, 3825/1977).
Η άποψη αυτή έχει διατυπωθεί τόσο από τον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος με την από Φεβρουάριος 2024 σύνοψη διαμεσολάβησες, αναφέρει ότι «η ταμειακή βεβαίωση των προστίμων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, που επιβλήθηκαν με πράξεις βεβαίωσης παράβασης, θα πρέπει να διενεργείται αυστηρά εντός 3ετίας από την κτήση του τίτλου βεβαίωσης», όσο και από το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο με την υπ’ αρ. πρωτ. 38880/04- 05-2023 και με αρ. 534 εγκύκλιό του διευκρινίζει ότι: «Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των μικρότερων προθεσμιών, διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με πάγια νομολογία, ελλείψει ειδικότερων διατάξεων στο νομικό καθεστώς που διέπει την είσπραξη των εσόδων των δήμων (ΔΠΑ 88166/2021, ΔΕφΑΘ 3402/2019), για το δικαίωμα ταμειακής βεβαίωσης απαιτήσεων δήμων που αφορούν αυτοτελή πρόστιμα (π.χ. πρόστιμα από παραβάσεις Κ.Ο.Κ), εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 542/1977, σύμφωνα με τις οποίες οι ως άνω απαιτήσεις βεβαιώνονται εντός αποσβεστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη λήξη του μήνα εντός του οποίου αποκτήθηκε ο τίτλος βεβαίωσης και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριών ετών, από τη λήξη του έτους εντός του οποίου αποκλήθηκε ο εν λόγω τίτλος βεβαίωσης.
Η έμμισθη νομική σύμβουλος του Δήμου Ρόδου
Αναστασία- Γεωργία Παπανικολάου».
Στην συναφή έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη αναφέρονται εισαγωγικά τα εξής:
«Πολίτης κατήγγειλε την άρνηση του Δήμου Περάματος να διαγράψει οφειλή προερχόμενη από κλήση για παράνομη στάθμευση του έτους 2014, για την οποία ενημερώθηκε το έτος 2023. Ο Συνήγορος ζήτησε από τον Δήμο την διαγραφή της οφειλής, επισημαίνοντας ότι αυτή έχει παραγραφεί καθώς βεβαιώθηκε ταμειακά μετά την πάροδο 8 ετών από την τέλεση της παράβασης και συνεπώς μετά την πάροδο της προβλεπόμενης αποσβεστικής προθεσμίας των 3 ετών.
Ο Δήμος αποδέχθηκε τις προτάσεις του Συνηγόρου και προχώρησε στη διαγραφή της οφειλής.
Με αφορμή τη συγκεκριμένη αναφορά αξίζει να σημειωθεί ότι το ζήτημα του χρόνου παραγραφής της αξίωσης των Ο.Τ.Α. να προβαίνουν σε ταμειακή βεβαίωση χρηματικού ποσού που προέρχεται από πρόστιμο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.) έχει απασχολήσει διαχρονικά τον Συνήγορο του Πολίτη.
Στο πλαίσιο διερεύνησης σχετικών αναφορών, κατά την τελευταία δεκαετία, η Αρχή έχει διατυπώσει με συνέπεια την άποψη ότι η Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης (κλήση) αποτελεί νόμιμο τίτλο βεβαίωσης, καθώς και ότι η ταμειακή βεβαίωση των προστίμων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, που επιβλήθηκαν με πράξεις βεβαίωσης παράβασης, θα πρέπει να διενεργείται αυστηρά εντός 3τίας από την κτήση του τίτλου βεβαίωσης.
Συγκεκριμένα, ήδη από το 2012, οι απόψεις της Αρχής αποτυπώθηκαν σε Πόρισμα (24979/12-07-2012) που απηύθυνε στο Υπουργείο Εσωτερικών και στα συναρμόδια Υπουργεία. Στο Πόρισμα αυτό αναλύθηκε η διάσταση των απόψεων για το θέμα μεταξύ δυο των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας (Συμβούλιο Επικρατείας και Άρειος Πάγος), καθώς και η διάσταση εξ αυτού του λόγου των απόψεων της Διοίκησης, και η Αρχή εισηγήθηκε την ανάγκη λήψης σχετικής νομοθετικής ρύθμισης με σκοπό την ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος ώστε να μην παρατηρούνται αποκλίσεις στην πρακτική που ακολουθείται από τους Ο.Τ.Α., με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανασφάλεια δικαίου. Οι ίδιες απόψεις διατυπώθηκαν και το έτος 2018, στο πλαίσιο της Ειδικής Έκθεσης της Αρχής με τίτλο «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου».
Τη θέση της Αρχής υιοθέτησε και η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών το έτος 2022. Τελικά, το έτος 2023, με νομοθετικές ρυθμίσεις (ν. 5027/2023 και ν. 5043/2023) τροποποιήθηκε η σχετική διάταξη με σκοπό την επίτευξη ομοιόμορφης και εναρμονισμένης δράσης των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Σε συνέχεια των νομοθετημάτων αυτών, το Υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε εγκύκλιο (υπ’ αριθμ. 534, Μάϊος 2023), παρέχοντας σχετικές διευκρινίσεις και οδηγίες προς όλες τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
Με την εξέλιξη αυτή, γίνεται αποδεκτή η πάγια θέση του Συνηγόρου του Πολίτη.
Ωστόσο, καθώς η ρύθμιση καταλαμβάνει μόνο μελλοντικές περιπτώσεις, ο Συνήγορος του Πολίτη συνεχίζει να διαμεσολαβεί για την αναλογική εφαρμογής της ρύθμισης αυτής και για συναφείς οφειλές παρελθόντων ετών, καθώς το ζήτημα εξακολουθεί να απασχολεί ικανό αριθμό πολιτών».
