Στην εκπόνηση πιλοτικού οδικού χάρτη επιχειρησιακού σχεδιασμού διαχείρισης φυσικών κινδύνων στους Δήμους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου προχωρά η ΠΕΔ, με απόφαση του προέδρου Αλέξανδρου Κολιάδη, προκειμένου να «θωρακιστούν» τα νησιά απέναντι στα καιρικά φαινόμενα.
Η επικαιροποιημένη προγραμματική σύμβαση, περιλαμβάνει Γενικά σχέδια που αντιστοιχούν σε τρία στάδια Διαχείρισης Φυσικών Κινδύνων, στο Προκαταστροφικό, Συγκαταστροφικό και Μετακαταστροφικό.
Στόχος του εν λόγω εφαρμοσμένου ερευνητικού προγράμματος είναι να προταθεί ένας Πιλοτικός Οδικός Χάρτης που θα περιλαμβάνει τα στάδια, τις δράσεις και τις προδιαγραφές για ένα αξιόπιστο, ρεαλιστικό, σύγχρονο και αποτελεσματικό Επιχειρησιακό Σχεδιασμό για την διαχείριση των Φυσικών Κινδύνων, ο οποίος λαμβάνει υπόψη ένα πλήθος γεωγραφικών, τοπογραφικών, γεωμορφολογικών, γεωλογικών, γεωδυναμικών, σεισμοτεκτονικών, υδρομετεωρολογικών, δασικών, χωροταξικών, πολεοδομικών, κοινωνικών, πληθυσμιακών κ.ά. δεδομένων που είναι ιδιαίτερα και μοναδικά για κάθε Δήμο – Νησί της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Ως Δήμοι Εφαρμογής του παρόντος πιλοτικού προγράμματος ορίζονται οι Δήμοι Καστελλορίζου και Ίου. Για το εν λόγω σχέδιο κρίνεται σκόπιμη η ανάθεση αντίστοιχων υπηρεσιών σε διεπιστημονική ομάδα εργασίας, με ανάλογη εμπειρία προκειμένου να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο ερευνητικό πρόγραμμα για την εκπαίδευση στελεχών των Δήμων.
Αναλύονται και περιγράφονται τα απαιτούμενα στάδια – αντικείμενα που θα πρέπει να περιλαμβάνουν την ανάλυση – εκτίμηση του σεισμικού κινδύνου με βάση το υφιστάμενο γεωλογικό, γεωτεκτονικό και σεισμοτεκτονικό πλαίσιο με χαρακτηριστικά παραδείγματα από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Επιπρόσθετα προσδιορίζεται το απαιτούμενο χαρτογραφικό υλικό που είναι απολύτως απαραίτητο για την ανάλυση – εκτίμηση του σεισμικού κινδύνου, όπως γεωλογικοί χάρτες, νεοτεκτονικοί χάρτες, χάρτες σεισμικότητας και σεισμικής επικινδυνότητας, χάρτες συνοδών γεωδυναμικών φαινομένων κ.τ.λ.
Περιγράφονται όλα τα απαραίτητα στάδια και βήματα για την ανάλυση – εκτίμηση πλημμυρικού κινδύνου, όπως οι πλημμυρικές περιοχές και οι περιοχές κατάκλισης για κάθε ένα Δήμο από τους οριζόμενους στην παρούσα και το χαρτογραφικό υλικό που θα πρέπει να τους συνοδεύει.
Ενδεικτικά αναφέρονται χάρτες υδρογραφικού δικτύου, χάρτες μορφολογικών κλίσεων, χάρτες ταξινόμησης δικτύων, γεωλογικοί χάρτες, χάρτες κατάκλισης, γεωτεχνικοί χάρτες και χάρτες συνοδών κινδύνων κ.τ.λ.
Περιγράφεται η μεθοδολογία συγκέντρωσης στοιχείων ανάλυσης – εκτίμησης των ακραίων καιρικών φαινομένων, που έχουν εκδηλωθεί κατά τους ιστορικούς χρόνους αλλά και την πρόσφατη περίοδο στο χώρο του Δήμου.
Με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα προτείνονται χάρτες με ζώνες υψηλού κινδύνου εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, με στόχο να ενημερωθούν τα Γενικά Σχέδια.
Προτείνεται η μεθοδολογία και τα στάδια ανάλυσης – εκτίμησης κινδύνου πυρκαγιάς που περιλαμβάνει την μορφολογική έρευνα, την αποτύπωση των κλίσεων, τον προσανατολισμό, την χαρτογράφηση της δασικής περιοχής και την ανάλυση του στατικού κινδύνου πυρκαγιάς, η οποία καταγράφεται σε μορφή γεωχωρικών δεδομένων και θεματικών χαρτών.
Επίσης, προτείνονται οι χάρτες περιοχών υψηλού κινδύνου πυρκαγιών, με βάση τις διαχρονικές αλλαγές χρήσης γης, τις ζώνες μίξης δασών – οικισμών και χώρων πιθανού μαζικού εγκλωβισμού πληθυσμού.
Θα προταθούν τα αντικείμενα και τα στάδια με βάση τα οποία θα εκτιμηθεί η υφιστάμενη τρωτότητα των κρίσιμων συστημάτων και υποδομών που ευρίσκονται στην περιοχή του Δήμου και τα οποία επηρεάζουν άμεσα την Διακινδύνευση και την κατάρτιση των Επιχειρησιακών Σχεδίων των αντίστοιχων Δήμων.
Για παράδειγμα προσδιορίζονται, οι χρήσεις γης – κρίσιμες λειτουργίες, τα πληθυσμιακά δεδομένα, τα χωροταξικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά, τα γενικά πολεοδομικά σχέδια, τα κτήρια και χρήσεις στο Δήμο, η εκτίμηση τρωτότητας ανά κίνδυνο, ο προσδιορισμός, καταγραφή και τρωτότητα ανοικτών ελευθέρων χώρων που μπορούν να ενταχθούν στο σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης.
Η αξιοποίηση και ενσωμάτωση Ανάλυσης-Εκτίμησης Φυσικών Κινδύνων, της Εκτίμησης Τρωτότητας και της Μείωσης Διακινδύνευσης στα Γενικά Σχέδια, είναι καθοριστική και σημαντική για την επιτυχή και αποτελεσματική εφαρμογή των Σχεδίων, τα οποία μετατρέπουν τα Γενικά Σχέδια, σε εξειδικευμένα σχέδια.
Επιπρόσθετα, θα εκπονηθούν Μνημόνια Ενεργειών για τον Δήμαρχο, για το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, για την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και για όσες υπηρεσίες του Δήμου εμπλέκονται στη διαχείριση Φυσικών Κινδύνων, για κάθε κίνδυνο χωριστά.
Προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα του έργου, θα πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως εκπαιδευτικές δράσεις επί των ανωτέρω, οι οποίες θα απευθύνονται σε αιρετούς και στελέχη των Δήμων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στους οποίους θα χορηγηθεί και το αντίστοιχο πρότυπο εκπαιδευτικό υλικό και πιστοποίηση.
Για την εκπόνηση των ανωτέρω εργασιών, θα συμμετέχουν επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι διαθέτουν εκτενή και εξειδικευμένη εμπειρία στα ανωτέρω ερευνητικά αντικείμενα, μέσα από την εμπλοκή τους στην εκτέλεση εφαρμοσμένων έργων σε πολλές περιοχές του ελληνικού χώρου:
• Καθηγητής Λέκκας Ευθύμιος
• Αναπλ. καθηγητής Λόζιος Στυλιανός
• Αναπ. καθηγητής Βασιλάκης Εμμανουήλ
• Επίκουρος καθηγητής Κράνης Χαράλαμπος
• Επίκουρος καθηγητής Σκούρτσος Εμμανουήλ
• Επίκουρος καθηγητής Σούκης Κωνσταντίνος
• Δρ Διακάκης Μιχαήλ
• Δρ Μαυρούλης Σπυρίδων
• Δρ. Μπακοπούλου Αθανασία
• MSc Φίλης Χρήστος
• MSc Αλεξούδη Βασιλική
• MSc Γραμπά Αλεξία
• MSc Σπύρου Ναυσικά – Ιωάννα
• ΜSc Γώγου Μαριλία
• MSc Κώτση Ευαγγελία
• MSc Κατσετσιάδου Κατερίνα
• MSc Λέκκα Χριστίνα
Διοικητική Υποστήριξη:
• Σταμάτη Ελευθερία
• Μωραΐτης Σωτήρης
• Κώτση Γεωργία
Φορέας υλοποίησης της έρευνας, ορίζεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου θα μπορεί να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο εργαλείο που στηρίζεται στη σύγχρονη επιστήμη και τεχνική, για την αντιμετώπιση των φυσικών κινδύνων Στους Δήμους της Περιφερειακής Ένωσης Νοτίου Αιγαίου.
Η Προγραμματική Σύμβαση ισχύει από την ημερομηνία υπογραφής της από τα συμβαλλόμενα μέρη και λήγει μετά την παρέλευση 14 μηνών. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του Ερευνητικού Προγράμματος ανέρχεται σε 30.000 € (πλέον ΦΠΑ).
