Συνέντευξη
στην Πέγκυ Ντόκου
Για όλους και για όλα μιλάει σήμερα στην «δημοκρατική» ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, κ. Γιώργος Τσακίρης. Αν και, όπως δηλώνει, η φετινή είναι μια καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική οικονομία, υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά τα έσοδα, το all-inclusive, την υπερφορολόγηση, το τέλος διανυκτέρευσης κ.λπ. Ακόμη, περιγράφει την πορεία του ξενοδοχειακού κλάδου στην χώρα μας, ενώ μιλάει και για το μεγάλο ‘στοίχημα’ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Τσακίρη, θα ήθελα να ξεκινήσουμε από την φετινή τουριστική σεζόν. Όλοι λένε ότι οι αριθμοί ευημερούν όσον αφορά τις αφίξεις. Είναι όμως αυτό αρκετό για τα έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων;
Αναμφισβήτητα η φετινή χρονιά είναι μια καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική οικονομία. Βέβαια, υπάρχει και φέτος μια «γκρίνια» όσον αφορά στα έσοδα, στα all-inclusive κλπ. Δυστυχώς, όλα αυτά είναι μια πραγματικότητα και εάν δεν βελτιώσουμε ολιστικά το τουριστικό μας προϊόν θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα και στο μέλλον.
Από πλευράς εσόδων για τις επιχειρήσεις, τα πράγματα δεν είναι για όλους «ρόδινα». Πολλές περιοχές άργησαν να ξεκινήσουν, ενώ πολλές μονάδες, ειδικά σε περιοχές όχι τουριστικά προβεβλημένες, δεν δείχνουν να απολαμβάνουν υψηλή ζήτηση, ανάλογη με την γενικότερη τάση που καταγράφει ο ελληνικός τουρισμός. Επιπλέον, η υψηλή φορολόγηση αποστερεί από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις κεφάλαια, που θα μπορούσαν επενδυθούν στην αναβάθμιση των υποδομών, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο νέες θέσεις εργασίας και καλύτερες εντυπώσεις στους πελάτες, γεγονός που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για τον προϊόν και εμμέσως σε αύξηση εσόδων και κοινωνικού οφέλους για την χώρα.
• Είναι γεγονός πως η «φοροκαταιγίδα» έπληξε και τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ενώ η κυβέρνηση επιμένει και στην επιβολή του τέλους διανυκτέρευσης. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Νομίζω ότι η εμμονή αυτή στην επιβολή ενός αντιαναπτυξιακού και αντιανταγωνιστικού φόρου μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει. Το ελληνικό τουριστικό προϊόν είναι ήδη αρκετά επιβαρυμένο φορολογικά και έχουμε την δυνατότητα να αποδείξουμε ότι, η επιβολή του τέλους διανυκτέρευσης θα έχει για την ελληνική οικονομία τριπλάσιο κόστος σε σχέση με το προσδοκώμενο όφελος.
• Κατά την άποψή σας η απασχόληση στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις βοηθά στην καταπολέμηση της ανεργίας; Βλέπουμε ότι στις τουριστικές περιοχές, αυξάνεται συνήθως η απασχόληση με την έναρξη της σεζόν.
Από τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», διαπιστώνεται με τον πλέον τεκμηριωμένο τρόπο, ότι με το άνοιγμα των ξενοδοχείων υποχωρούν οι δείκτες ανεργίας ενώ αντίθετα στο τέλος της σεζόν, αυξάνονται. Παράλληλα μια σημαντική συμβολή του ξενοδοχειακού κλάδου είναι αυτή στην απασχόληση των γυναικών, καθόσον γύρω στο 55% των απασχολουμένων στα ξενοδοχεία, είναι γυναίκες, ενώ συγχρόνως είναι ένας κλάδος με αρκετές ειδικότητες χαμηλής εξειδίκευσης γεγονός που βοηθάει στην απορρόφηση εργαζομένων και την μείωση της ανεργίας.
• Σε γενικές γραμμές, πώς θα περιγράφατε την πορεία του ξενοδοχειακού κλάδου στην χώρα μας στα τελευταία χρόνια –παρά την κρίση; Κινείται σε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, είναι ανταγωνιστικός;
Στα τελευταία χρόνια, παρότι όλοι πλέον αναγνωρίζουν τη δυνατότητα του τουρισμού να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας και ανάπτυξης, οι εγγενείς δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και στις οποίες ήδη αναφέρθηκα σε προηγούμενη ερώτησή σας, εμποδίζουν μια δυναμικότερη πορεία της ελληνικής ξενοδοχίας. Μην ξεχνάτε ότι το ελληνικό ξενοδοχείο είναι το μικρό ξενοδοχείο και είναι ενδεικτικό ότι το 80% των ελληνικών ξενοδοχείων είναι επιχειρήσεις δυναμικότητας κάτω των 50 δωματίων. Η βασική διαπίστωση των τελευταίων χρόνων αναφορικά με την εξέλιξη του ξενοδοχειακού δυναμικού μας είναι ότι ενώ έχουμε σημαντικό αριθμό ξενοδοχείων που έχουν αναβαθμιστεί λειτουργικά σε ανώτερη κατηγορία αστεριών, ο αριθμός των ελληνικών ξενοδοχείων παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητος.
• Το σύστημα ‘Airbnb’ δείχνει ότι παίρνει μεγάλο μερίδιο της αγοράς και φαίνεται ότι είναι αρκετά δημοφιλές. Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά χαρακτηριστικά του;
Η συνεργατική οικονομία ή οικονομία του διαμοιρασμού, είναι ένα νέο, δεκαετίας, μοντέλο παροχής υπηρεσιών που γνωρίζει μεγάλη αύξηση και δυναμική. Στον τουρισμό εκδηλώνεται μέσω της Uber όσον αφορά στις μεταφορές και στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες οργάνωσης της ενοικίασης σπιτιών σε τουρίστες, όσον αφορά στα καταλύματα. Στην αρχή, η προσέγγιση των εκμισθωτών ήταν καθαρά ιδεολογική, κινούμενη στα όρια της συνεργατικής οικονομίας. Στην συνέχεια, όπως σε όλες τις δραστηριότητες που ακμάζουν, τα πολλά και αφορολόγητα έσοδα άλλαξαν την μορφή και την προσέγγιση της δραστηριότητας εκ μέρους των ιδιοκτητών, με αποτέλεσμα ελάχιστοι ιδιοκτήτες πλέον να ενοικιάζουν μόνο ένα σπίτι και πολλοί να έχουν πάνω από 10 σπίτια, ενώ εταιρείες real estate δραστηριοποιούνται δυναμικότατα στο συγκεκριμένο χώρο με εκατοντάδες σπίτια στο δυναμικό τους. Παράλληλα, σε ιδιαίτερα επιβαρυντική για τον κοινωνικό ιστό και την καθημερινότητα των κατοίκων των πόλεων εξελίσσεται η οικονομία του διαμοιρασμού, της οποίας ο εμβληματικότερος εκπρόσωπος είναι η Airbnb. Ως γνωστόν, κάθε σύγχρονη πόλη πάσχει από το φαινόμενο του περιορισμένου χώρου, ιδιαίτερα στο κέντρο της. Παρατηρείται πλέον ότι ο διαθέσιμος χώρος για κατοικία, θα τείνει να γίνεται όλο και πιο δυσεύρετος και ακριβός, αλλοιώνοντας συγχρόνως την φυσιογνωμία των πόλεων. Το ίδιο ισχύει και στα νησιά καθόσον είναι κανόνας ότι, η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών σε τουρίστες, ακολουθεί την τουριστική ανάπτυξη και ζήτηση κάθε περιοχής. Ενδεικτικό των συνεπειών που προκαλεί το φαινόμενο στην τοπική κοινωνία, είναι το παράδειγμα της Σαντορίνης, όπου το τοπικό νοσοκομείο παραμένει υποστελεχωμένο από γιατρούς καθόσον το ενοίκιο που καλούνται να καταβάλλουν για να μείνουν στο νησί, ξεπερνάει τον μισθό τους με αποτέλεσμα να αρνούνται τους διορισμούς τους. Παράλληλα τα ενοίκια γενικότερα παρουσιάζονται αυξημένα κατά 25-30% μεσοσταθμικά , γεγονός που τελικά, γυρνάει και πλήττει την ίδια την κοινωνία και ιδιαίτερα τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις.
• Ο ξενοδοχειακός κλάδος καλείται πλέον να λειτουργήσει με άλλα στάνταρ, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες κ.λπ. Ποιο είναι το μεγάλο ‘στοίχημα’ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων μέσα σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό περιβάλλον –και όχι τόσο φιλικό προς το επιχειρείν;
Οι πελατειακές ομάδες που στήριξαν τον ελληνικό τουρισμό στα τελευταία 20-30 χρόνια, φθίνουν πλέον τόσο ηλικιακά όσο και συμπεριφορικά. Νέες πελατειακές ομάδες όπως οι millennials και μεταγενέστερες γενιές όπως η generation z, αλλάζουν τον συμπεριφορικό ταξιδιωτικό χάρτη, εισάγοντας απαιτήσεις για νέα προϊόντα, εστιασμένα περισσότερο στην τεχνολογία και στις community δυνατότητες και λιγότερο στα κλασικά ξενοδοχειακά και τουριστικά προϊόντα. Ενδεικτικό αυτής της αλλαγής, είναι η τάση ότι ακόμη και παραδοσιακές ξενοδοχειακές αλυσίδες δημιουργούν προϊόντα και brands με νεανικά ξενοδοχεία, smart hotels, hostels κλπ. Χαρακτηριστικό της αλλαγής της ταξιδιωτικής συμπεριφοράς των πελατών όταν επιλέγουν ξενοδοχείο, είναι το γεγονός ότι το 95% αναζητούν το γρήγορο wifi και μόλις 2%, τη σάουνα και το hamam, σε αντίθεση με λίγα χρόνια πριν που τα ποσοστά αυτά ήταν τα αντίστροφα.Τα ελληνικά ξενοδοχεία καλούνται να προσαρμόσουν τον τρόπο λειτουργίας τους σε αυτές τις νέες πελατειακές απαιτήσεις μεταλλασσόμενα σε ένα πιο τεχνολογικό και λειτουργικό εξελιγμένο μοντέλο, και μάλιστα όσον αφορά στην χώρα μας, σε ένα περιβάλλον έλλειψης ρευστότητας και κατά συνέπεια περιορισμένων επενδυτικών δυνατοτήτων. Είναι μια δύσκολη εξίσωση και ελπίζουμε ότι η γενικότερη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα βοηθήσει τα ελληνικά ξενοδοχεία να ξεπεράσουν τον φαύλο κύκλο υψηλής φορολογίας, χαμηλής ρευστότητας και συνεπώς περιορισμένων επενδύσεων, ώστε να μπορέσουν έγκαιρα να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής.
