Μέσα σε ένα χρόνο και 105 ημέρες η Τουρκάλα Ν.Κ. δοκίμασε τα πάντα. Αλλαξε ήπειρο, διέσχισε σύνορα με τα πόδια και ζήτησε διεθνή προστασία σε δύο κράτη, προσπαθώντας να απεγκλωβίσει τον σύζυγό της από την Ελλάδα. Οσο όμως ο χρόνος κυλάει χωρίς αποτέλεσμα η υπομονή του άντρα της εξαντλείται. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τούς χωρίζει πλέον και ένας ωκεανός.
«Προσπαθώ να σταθώ στα πόδια μου, να είμαι πιο δυνατή από εκείνον», λέει η 33χρονη, που δούλευε ως νοσηλεύτρια στην Τουρκία. «Καθημερινά ελπίζω και προσεύχομαι να σμίξουμε ξανά».
Τον περασμένο Απρίλιο ο Μ.Κ. διηγήθηκε στην «Κ» την περιπέτειά του. Δήλωσε υποστηρικτής του μουσουλμάνου κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος θεωρείται από την τουρκική κυβέρνηση υποκινητής της απόπειρας πραξικοπήματος. Είπε ότι χωρίς να έχει εμπλοκή σε βίαια γεγονότα τον βάφτισαν σε μια νύχτα «από δάσκαλο τρομοκράτη». Εζησε κρυμμένος για εβδομάδες, ώσπου στα τέλη Αυγούστου έφτασε με τη συνδρομή διακινητών στη Ρόδο. Πέρασε 111 ημέρες υπό διοικητική κράτηση και έκτοτε μένει σε διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη περιμένοντας την απόφαση στο αίτημα ασύλου που κατέθεσε. Παράλληλα η σύζυγός του προσπαθεί να τον βοηθήσει από τον Καναδά, όπου κατέφυγε μαζί με την 8χρονη κόρη τους.
Πάνω από 1.000 αιτήσεις
Η ιστορία τους είναι ενδεικτική των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν χιλιάδες Τούρκοι λόγω των διώξεων αντιφρονούντων μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016. Από εκείνη τη βραδιά μέχρι και σήμερα περισσότεροι από 1.000 Τούρκοι πολίτες έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα, ενώ το 2015 τα αντίστοιχα αιτήματα ήταν μόλις 43. Σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπως στη Γερμανία, οι αριθμοί είναι πολλαπλάσιοι.
Οι αφίξεις πάντως στην Ελλάδα συνεχίζονται με σταθερό ρυθμό κυρίως από τον Εβρο. Κινητικότητα υπάρχει και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Στην Τήλο, πριν από ένα μήνα, έφτασε μια βάρκα με 25 Τούρκους πολίτες. Οπως λένε κάτοικοι του νησιού, οι περισσότεροι φυγάδες από τη γειτονική χώρα έχουν ανώτερη μόρφωση και οικονομική άνεση. Μόλις αποβιβάζονται, κάποιοι αναζητούν ξενοδοχείο αγνοώντας τη διαδικασία που προβλέπεται έπειτα από παράτυπη είσοδο στη χώρα. Πρόσφατα μεταξύ των νεοαφιχθέντων υπήρχε και δήμαρχος τουρκικής πόλης.
Με αεροπλάνο στις ΗΠΑ
Η Ν.Κ. πάντως δεν χρειάστηκε να περάσει από την Ελλάδα για να αναζητήσει μια νέα ζωή. Εχοντας έγκυρη βίζα ταξίδεψε αεροπορικώς με την κόρη της στις ΗΠΑ μία εβδομάδα πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος. Ο σύζυγός της είχε ήδη στοχοποιηθεί, προσαχθεί και κρατηθεί πάνω από δύο φορές για τις σχέσεις του με το κίνημα του Γκιουλέν, Hizmet. Του είχε επιβληθεί απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, γι’ αυτό και δεν μπόρεσε να ακολουθήσει την οικογένειά του. Η Ν.Κ. λέει ότι δεν άντεχε άλλο να ζει υπό παρακολούθηση. Η Αμερική φάνταζε ιδανική λύση.
Μόλις έφτασε στις ΗΠΑ κατέθεσε αίτημα ασύλου και φιλοξενήθηκε από συμπατριώτισσά της. «Ανησυχούσα για τον άντρα μου. Οταν μου είπε ότι θα έφευγε με βάρκα, όπως οι πρόσφυγες, φοβήθηκα. Τόσοι άνθρωποι πνίγονταν. Δεν είχε όμως άλλη λύση», λέει σε τηλεφωνική μας επικοινωνία μέσω της εφαρμογής Viber. Θεωρούσε ότι ο σύζυγός της θα μπορέσει να φύγει από την Ελλάδα καθώς κατείχε και εκείνος έγκυρη βίζα για τις ΗΠΑ. Τα ταξιδιωτικά του έγγραφα όμως κατασχέθηκαν όταν έφτασε στη Ρόδο.
Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και την ταξιδιωτική απαγόρευση σε μουσουλμάνους η Ν.Κ. απελπίστηκε. «Περίμενα επί μήνες να περάσω από συνέντευξη για άσυλο και φοβόμουν ότι θα καθυστερούσε πολύ η διαδικασία», λέει. Τότε αποφάσισε να αλλάξει χώρα. Τον Απρίλιο έφτασε με την κόρη της στα σύνορα με τον Καναδά. Σκόπευαν να τα διασχίσουν περπατώντας. Η απόσταση που καλούνταν να διανύσουν δεν ήταν μεγάλη. Επρεπε όμως να αντέξουν τη χιονόπτωση και το κρύο. «Οι δικηγόροι μου στις ΗΠΑ με είχαν συμβουλέψει να μην το τολμήσω. Μου είπαν ότι θα ήταν επικίνδυνο», λέει.
Πρόσφυγας στον Καναδά
Παρόμοιο δρομολόγιο με τη Ν.Κ. ακολούθησαν και άλλοι Τούρκοι πολίτες. Οπως λέει η ίδια, τον προηγούμενο μήνα μια τετραμελής οικογένεια που είχε περάσει με βάρκα από την Τουρκία στην Ελλάδα κατόρθωσε να ταξιδέψει στις ΗΠΑ και κατέληξε στον Καναδά. Μέσα σε τρεις μήνες από την άφιξή της η Ν.Κ. αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας. Σήμερα μένει στο Εντμοντον μαζί με την κόρη της. «Αρχίζω τη ζωή μου από το μηδέν», λέει.
Προς το παρόν, εισπράττει επίδομα από το κράτος. Τόσο το ενοίκιό της όσο και τα έξοδα διαβίωσης του παιδιού της καλύπτονται και αυτά από την πολιτεία. Με επιστολές της προς τις αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας προσπαθεί να κινήσει τις διαδικασίες για να φέρει στον Καναδά και τον σύζυγό της μέσω οικογενειακής επανένωσης. Ευελπιστεί ότι θα τα καταφέρει.
Ο σύζυγος της Ν.Κ. στη Θεσσαλονίκη. (Φωτογραφία: Αλ. Αβραμίδης)
Ο σύζυγός της πάντως δεν είναι τόσο αισιόδοξος. Απογοητεύτηκε όταν έμαθε ότι άλλοι Τούρκοι πολίτες (τουλάχιστον δύο) που έφτασαν στην Ελλάδα αργότερα κατάφεραν να πάρουν άσυλο. Ο ίδιος κατέβηκε από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα δύο φορές για να ελέγξει την πορεία του αιτήματός του. «Δεν έχει γίνει ακόμη καμία πρόοδος στην υπόθεσή μου στην Ελλάδα. Λυπάμαι», λέει.
Καθημερινή