Μια ακόμα σκοτεινή υπόθεση κλεμμένων αρχαιοτήτων έρχεται στο φως. Αντί να βρίσκονται στην κατοχή της ελληνικής Πολιτείας, δύο κλεμμένα αγγεία – αριστουργήματα του 4ου π. Χ. αιώνα, «λάφυρα» από την Αθήνα, όπως αναφέρει ο Guardian – τέθηκαν προς πώληση από μια από τις μεγαλύτερες φουάρ του κόσμου, την Frieze Masters art fair στο Λονδίνο.
Ο άνθρωπος που ταυτοποίησε τις ληκύθους της κλασσικής αρχαιότητας από το αρχείο του διαβόητου ιταλού αρχαιοκάπηλου Τζιανφράνκο Μπεκίνα δεν είναι άλλος από τον 44χρονο Ελληνα Χρήστο Τσιρογιάννη, τον «εγκληματολόγο» αρχαιολόγο με έδρα το Κέιμπριτζ, τον άνθρωπο που ζει στο εξωτερικό και ξεσκεπάζει κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας διεθνώς αλλά – για προφανείς λόγους – δεν είναι ιδιαίτερα αρεστός στο «σύστημα». Θα διεκδικήσει το Ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού τις ληκύθους για την πώληση των οποίων ειδοποιήθηκε από την Ιντερπολ; Το βάρος τώρα έγκειται στην Ελλάδα για να υποβάλλει ένα αίτημα «κατοχής», αναφέρει ο Guardian.
Πως βρέθηκαν αυτές οι δυο λήκυθοι στη διάσημη art fair; Τον Ιανουάριο του 2015 η ιταλική αστυνομία πραγματοποίησε μια συνέντευξη τύπου στη Ρώμη παρουσιάζοντας με περηφάνια περισσότερες από 2.000 παράνομες αρχαιότητες (αξίας 50 εκατομμυρίων ευρώ) που επαναπατρίστηκαν στην Ιταλία κι ανήκαν μέχρι τότε στον περίφημο Σικελό αρχαιοκάπηλο με έδρα την Ελβετία.
Μεταξύ αυτών ήταν τα δυο αγγεία που βρίσκονταν στην κατοχή του και τέθηκαν προς πώληση από το Frieze Masters art fair στο Regent’s Park του Λονδίνου που πραγματοποιήθηκε από 5 ως 8 Οκτωβρίου προς 100.000 λίρες Αγγλίας το καθένα. Τα αγγεία δεν πωλήθηκαν αλλά ο κάτοχός τους δεν φαίνεται να έχει διάθεση να τα επιστρέψει στην Ελλάδα.
Τίποτα στη συνοδευτική τεκμηρίωση δεν ανέφερε το όνομα του Μπεκίνα, αλλά ο Χρήστος Τσιρογιάννης ταυτοποίησε τα μαρμάρινα αγγεία από το φωτογραφικό αρχείο του Μπεκίνα και τα συσχέτισε με τον dealer. «Είναι, χωρίς αμφιβολία, οι ίδιες λήκυθοι», αναφέρει. Αμέτρητες πατράνομα αποκτημένες αρχαιότητες από τη δράση του Μπεκίνα πιστεύεται ότι βρίσκονται ακόμα στις διεθνείς αγορές.
Ο Guardian έχει πληροφορηθεί ότι οι λήκυθοι πουλήθηκαν στο Λονδίνο για λογαριασμό του ελβετικού Καντονιού Basel-Stadt που αναζητεί έσοδα μετά την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του Μπεκίνα, ο οποίος υπήρξε πρώην κάτοικός του. Οι υπεύθυνοι του Καντονίου αναφέρουν ότι έχουν πάρει άδεια να πουλήσουν τις αρχαιότητες από την ιταλική αστυνομία που τους επέστρεψε περισσότερες από 1.000 αρχαιότητες από την αρχική «εσοδεία» δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να τα διεκδικήσουν.
Ο Guardian, όπως αναφέρει, έχει στοιχεία ότι τουλάχιστον μια από τις δυο ληκύθους είναι «λάφυρο» από την Αθήνα και διακινήθηκε στον συγκεκριμένο dealer στη δεκαετία του ’70. Οι αρχές της Basel-Stadt, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχουν καμία διάθεση να τις επιστρέψουν στην Ελλάδα που προφανώς ανήκουν, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα.
«Εκείνοι που εμπλέκονται στη συναλλαγή είναι γνωστό ότι έχουν εμπλακεί στο παρελθόν και σε άλλες υποθέσεις κλεμμένων αρχαιοτήτων», αναφέρει ο Χρήστος Τσιρογιάννης. «Είναι η γνωστή “πατέντα” που έχω αναγνωρίσει στην παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων πολλές φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας μου».
Στη συγκεκριμένα περίπτωση, εκείνοι που έθεσαν προς πώληση τις δυο ληκύθους δεν αναγνωρίζουν τη σχέση των εν λόγω αρχαιοτήτων με τον Μπεκίνα. Αντιθέτως, επιμένουν ότι τα αγγεία τέθηκαν προς πώληση χωρίς καμία «σκιά» από τις ιταλικές αρχές.
Αν οι Ιταλοί δεν τα ζητήσουν πίσω, η πώληση είναι σε μια ασαφή περιοχή όπου νομικά φαίνεται να είναι ΟΚ ανέφερε εκπρόσωπος της Frieze Masters στον Guardian. «Μέχρι τώρα, (όσον αφορά στους Ελβετούς), φαίνεται πως έθεσαν προς πώληση αντικείμενα με αξιόπιστο ιστορικό. Τώρα αν αυτό δεν ισχύει και διαρρεύσει αντίθετη πληροφόρηση, αυτό είναι κάτι που ξεκάθαρα θα άλλαζε την οπτική μας», αναφέρουν.
Η ιταλική αστυνομία δεν δέχτηκε να κάνει κάποιο σχόλιο στη βρετανική εφημερίδα. Παραμένει ασαφές αν έχουν κάνει λάθος στην περίπτωση των ληκύθων (και δεν ζήτησαν επιστροφή), ή ταυτοποίησαν τα αντικείμενα αλλά δεν είχαν επαρκείς αποδείξεις ότι ήταν κλεμμένα.
Για τον Χρήστο Τσιρογιάννη, που έχε φέρει στην επιφάνεια μερικές από τις σημαντικότερες υποθέσεις κλεμμένων αρχαιοτήτων – συμπεριλαμβανόμενης της υπόθεσης του ελληνικού αγγείου που αφαιρέθηκε από το Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης – η σχέση των ληκύθων με τον Μπεκίνα μέσω του φωτογραφικού αρχείου δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας. «Το γεγονός ότι αυτά τα αντικείμενα προσφέρθηκαν με τόσο γενικούς όρους και με ατελή προϊστορία αποδεικνύει ότι είναι “μολυσμένα” και ως εκ τούτου “τοξικά” για οποιονδήποτε τα πλησιάζει», αναφέρει.
Κι όσο για το υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας, χώρα όπου οι εν λόγω αρχαιότητες ήταν «θαμμένες» για περισσότερα από 2.000 χρόνια, όπως αναφέρει η εφημερίδα, κι ειδοποιήθηκε για την πώληση την Interpol τηρεί προς το παρόν σιγή ιχθύος. Αναμένεται με τεράστιο ενδιαφέρον πως θα κινηθεί.
thetoc.gr
