Η κυρία Μαρία Καραϊσαρλή, εκπαιδευτικός και σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες στη Ρόδο και σε όλα τα Δωδεκάνησα να σχεδιάζουν τη σταδιοδρομία τους και να επιλέγουν τις εκπαιδευτικές ή επαγγελματικές διαδρομές που ανταποκρίνονται στα προσόντα, τις αξίες και τα ενδιαφέροντά τους, να σχεδιάσουν το μέλλον τους και να χαράξουν μία στοχευμένη πορεία για την κατάκτηση των ονείρων τους.
Σε συνέντευξη της προς τη «δ», η κυρία Καραϊσαρλή αναφέρεται στο ρόλο του τοπικού γραφείου επαγγελματικού προσανατολισμού το οποίο αποτελεί τμήμα της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου και στο ρόλο του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού εν γένει. Τονίζει ότι οι μαθητές στη Ρόδο και σε όλα τα Δωδεκάνησα σημειώνουν σημαντικές επιδόσεις, στα τελευταία χρόνια καθώς έχει αυξηθεί το ποσοστό εισαγωγής τους στα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της χώρας. Την επιτυχία αυτή την αποδίδει στο γεγονός ότι τα παιδιά ανακαλύπτουν από νωρίς τα ενδιαφέροντά τους και δουλεύουν συστηματικά για την κατάκτηση των στόχων τους.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της κυρίας Μαρίας Καραϊσαρλή, υπεύθυνης του γραφείου σχολικού επαγγελματισμού στη Ρόδο:
• Ξεκινώντας τη συνέντευξη θα ήθελα να μου πείτε ποιος είναι ο ρόλος του γραφείου επαγγελματικού σχολικού προσανατολισμού;
To γραφείο του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι τμήμα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου που έχει ως στόχο να βοηθήσει γονείς και μαθητές να γνωρίσουν τι επιλογές έχουν όταν θα τελειώσουν το Λύκειο.
Ο επαγγελματικός Προσανατολισμός περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές λειτουργίες όπως η πληροφόρηση, η αυτογνωσία-αυτοαντίληψη, η λήψη αποφάσεων.
Παρέχεται τόσο σε ομαδικό όσο και σε ατομικό επίπεδο. Στην πρώτη περίπτωση (ομαδική συμβουλευτική) οι αποδέκτες της ΣυΕΠ συμμετέχουν σε ομαδικές συναντήσεις – σεμινάρια ΣυΕΠ, τα οποία έχουν ως στόχο την παροχή πληροφόρησης για τις σπουδές και τα επαγγέλματα, την ενίσχυση της αυτογνωσίας των ατόμων και την εκμάθηση τεχνικών λήψης απόφασης. Η σημασία της ομαδικής συμβουλευτικής έγκειται στο ότι αξιοποιεί τις δυναμικές και τις σχέσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της ομάδας και ότι παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης παρέμβασης σε μεγάλο αριθμό ατόμων ίδιων χαρακτηριστικών και αναγκών.
Ενώ στην ατομική συμβουλευτική παρέμβαση γίνεται με τρόπο «εξατομικευμένο» με τη βοήθεια της ατομικής συμβουλευτικής συνέντευξης. Με τη μέθοδο αυτή ο Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού συζητά κατ’ ιδίαν με τους ενδιαφερόμενους ή/και με τους γονείς του δια ζώσης ή ακόμα εξ αποστάσεως με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες διότι στην εμβέλειά μας είναι όλα τα σχολεία της Δωδεκανήσου με σκοπό να τους βοηθήσουμε να συνειδητοποιήσουν τα ατομικά τους χαρακτηριστικά (γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες) και να μάθουν τον τρόπο να σχεδιάζουν τη σταδιοδρομία τους και να επιλέγουν
τις εκπαιδευτικές ή επαγγελματικές διαδρομές που ανταποκρίνονται στα προσόντα, τις αξίες και τα ενδιαφέροντά τους.
• Με ποιο τρόπο μπορεί να διαπιστωθεί ποιες είναι οι δεξιότητες των παιδιών;
Σε ένα ατομικό ραντεβού εδώ στα γραφεία μας, τα παιδιά κάνουν το τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού και τα αποτελέσματα προκύπτουν σύμφωνα με τη θεωρία Holland και τους έξι τύπους προσωπικότητας. Ανάλογα με τον τύπο της προσωπικότητας κάθε μαθητή ή μαθήτριας, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους, μπορούμε να αντιστοιχίσουμε σε καθένα ή κάθε μία τα επαγγέλματα που τους ταιριάζουν. Τους ενημερώνω δε για τις προοπτικές του κάθε επαγγέλματος και πώς συνδέονται τα αντίστοιχα τμήματα με την αγορά εργασίας ή ποιο είναι το πρόγραμμα σπουδών σε κάθε σχολή.
• Έχετε επαφή με τα νέα παιδιά τα οποία συμβουλεύετε για τις επιλογές που υπάρχουν σε επίπεδο σπουδών και επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Τι είναι όμως εκείνο που προτιμούν τα παιδιά; Στοχεύουν λ.χ. σε σχολές με κριτήριο την επαγγελματική αποκατάσταση; Έχουν διαφοροποιηθεί οι προτιμήσεις τους στην πορεία των χρόνων;
Τα παιδιά ρωτάνε συχνά για την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Στο συγκεκριμένο όμως ερώτημα δεν υπάρχουν συγκεκριμένες απαντήσεις. Όντως οι στρατιωτικές ή αστυνομικές σχολές προσφέρουν μία επαγγελματική ασφάλεια. Όμως η επαγγελματική πορεία καθενός εξαρτάται από το τι θέλει να κάνει και πόσο αγαπά αυτό που κάνει. Μπορεί κάποιος μαθητής να επιλέξει λχ μία σχολή με χαμηλή βάση εισαγωγής, αλλά με τις δεξιότητες και γνώσεις που θα αποκτήσει ενδεχομένως και μέσα από τη συμμετοχή του/της ως φοιτητής/τρια σε ευρωπαϊκά προγράμματα που υλοποιούνται στα πανεπιστήμια, να βγει στην αγορά εργασίας έχοντας κάποια πείρα και να είναι ήδη περιζήτητος/η.
• Υπάρχουν καλές και λιγότερο καλές σχολές με την έννοια της σύνδεσής τους με την αγορά εργασίας;
Και πάλι θα απαντήσω ότι εξαρτάται από τον κάθε μαθητή και την κάθε μαθήτρια. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό το τεστ σχολικού προσανατολισμού, καθώς διαπιστώνουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών διακόπτουν τις σπουδές τους επειδή πέρασαν σε κάποια σχολή που δεν τους ενδιέφερε πραγματικά καθώς δεν συμπλήρωσαν σωστά το μηχανογραφικό.
• Υπάρχουν στα Δωδεκάνησα παιδιά που είχαν την δυνατότητα να περάσουν σε όποια σχολή επιθυμούσαν δεν είχαν όμως την ευχέρεια οι οικογένειές τους να καλύψουν τις δαπάνες των σπουδών τους;
Έχει αυξηθεί το ποσοστό των οικογενειών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σηκώσουν τα… οικονομικά βάρη για τις σπουδές των παιδιών τους. Τους ενημερώνω για τις υποτροφίες ιδρυμάτων, όπως ο ΙΚΥ, ή το Ίδρυμα Σταματίου, τη Δωδεκανησιακή Μέλισσα και την Ιερά Μητρόπολη στη Ρόδο που με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους και να σπουδάσουν. Και πραγματικά τα ιδρύματα που υπάρχουν στο νησί μας κάνουν πολύ σπουδαία δουλειά και έχουν βοηθήσει πάρα πολλά παιδιά.
Επίσης, αυτό για το οποίο ενημερώνω τα παιδιά είναι ότι στα πανεπιστήμια λειτουργούν γραφεία διασύνδεσης απ΄ όπου μπορούν να ενημερωθούν σε περίπτωση που επιθυμούν να εργαστούν. Με αυτό τον τρόπο και θα αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία στον τομέα τους και θα έχουν το χαρτζιλίκι τους. Αν μη τι άλλο, αυτή η εμπειρία είναι ένα μεγάλο διαβατήριο για την αγορά εργασίας.
• Έχετε ασχοληθεί με τους μαθητές ΑμεΑ στη Ρόδο και σε όλη τη Δωδεκάνησο. Πώς μπορούν τα παιδιά αυτά να διεκδικήσουν τη θέση τους στην αγορά εργασίας; Υπάρχουν εμπόδια;
Έχουν γίνει αρκετές ενημερώσεις σε γονείς και μαθητές σχετικά με τα προγράμματα του ΔΙΠΕ για τα άτομα με αναπηρία όπως:
α) Προγράμματα επιχορήγησης εργοδοτών για την απασχόληση ατόμων με αναπηρία, ηλικίας 18-65 ετών (νέες θέσεις εργασίας).
Σημαντικά μέτρα για την απασχόληση, πέρα από τα προγράμματα κατάρτισης, τοποθέτησης του Υπουργείου Εργασίας, είναι η αναγκαστική τοποθέτηση και η επιχορήγηση εργοδοτών για εργονομική διευθέτηση του χώρου εργασίας.
Ειδικά για τις τράπεζες, τους οργανισμούς κοινωνικής ωφέλειας και τους φορείς του δημοσίου τομέα προβλέπεται επιπλέον υποχρέωση πρόσληψης τυφλών τηλεφωνητών σε ποσοστό 80% και αναπήρων σε ποσοστό 20% σε ορισμένες άλλες ειδικότητες κλάδου υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
β) Προγράμματα επιχορήγησης νέων ελευθέρων επαγγελματιών για άτομα με αναπηρία, ηλικίας 18-58 ετών (τετραετούς διάρκειας).
γ) Προγράμματα επιχορήγησης εργοδοτών και νέων ελευθέρων επαγγελματιών για την εργονομική διευθέτηση του χώρου εργασίας των ατόμων με αναπηρία.
δ) Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ατόμων με αναπηρία.
Για τα άτομα που δε μπορούν να ενταχθούν στα προγράμματα γενικού πληθυσμού, λειτουργούν εξειδικευμένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ ΑΜΕΑ) με προγράμματα προσαρμοσμένα στις εξελίξεις και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς και στα ειδικά χαρακτηριστικά των καταρτιζομένων, τα οποία περιλαμβάνουν:
Κατάρτιση: απόκτηση επαγγελματικών προσόντων-δεξιοτήτων
Συνοδευτικές Υποστηρικτικές Υπηρεσίες: Ενημέρωση -παροχή συμβουλευτικής, ψυχολογικής υποστήριξης και επαγγελματικού προσανατολισμού, ενδυνάμωση και προσαρμογή των ατόμων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Τα άτομα με αναπηρία μπορούν να υλοποιήσουν το τεστ Επαγγελματικού Προσανατολισμού που έχει ως στόχο την:
• Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας
• Επαγγελματική εξερεύνηση και επιλογή
• Επαγγελματική κατάρτιση, τοποθέτηση και παρακολούθηση
Ο στόχος της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας είναι η προώθηση και ένταξη των ΑμεΑ στην αγορά εργασίας, συμβάλλοντας στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα τους και τις ικανότητές τους. Υπάρχουν πολλά εμπόδια για τα άτομα με αναπηρία.
• Η τεχνολογική εκπαίδευση στην Ελλάδα και στη Ρόδο έχει ζήτηση; Γιατί την επιλέγουν τα παιδιά;
Η τεχνική εκπαίδευση δημιουργεί πολύ πιο σίγουρες προοπτικές εργασίας και στα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη ζήτηση. Σκεφτείτε ότι σε άλλες χώρες με εύρωστα συστήματα τεχνικής εκπαίδευσης, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, τα τεχνικά επαγγέλματα χαίρουν κοινωνικής αποδοχής και κύρους, και έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην οικονομία. Στις μέρες μας οι μαθητές /τριες έχουν πρόσβαση στα πανεπιστήμια, τα οποία επιλέγουν οι νέοι και οι νέες μας βάσει των κλίσεών τους, του σοβαρού επαγγελματικού προσανατολισμού, τα πιστεύουν πραγματικά και εργάζονται με συνέπεια για την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
• Κλείνοντας, θα λέγατε ότι έχει αυξηθεί στη Ρόδο το ποσοστό της επιτυχίας των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Οι μαθητές στη Ρόδο και σε όλα τα Δωδεκάνησα σημειώνουν σημαντικές επιδόσεις, ακόμη και σε υψηλόβαθμες σχολές, όπως η ιατρική, η νομική, η ψυχολογία, το Πολυτεχνείο. Το ποσοστό των επιτυχιών έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στην καλή δουλειά που γίνεται στα σχολεία και στο γεγονός ότι τα παιδιά δουλεύουν πάνω σε συγκεκριμένο στόχο από νωρίς, με αποτέλεσμα όταν φτάνουν στην τρίτη λυκείου να έχουν φτάσει σε ένα πολύ καλό επίπεδο. Επίσης, παρατηρούμε ότι οι γονείς στηρίζουν πάρα πολύ τα παιδιά τους και ότι είναι απολύτως ενημερωμένοι για τις επιλογές που υπάρχουν.
