Εσθονικό… άρωμα θα έχουν οι νέες ψηφιακές ταυτότητες που σχεδιάζουν τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Προστασίας του Πολίτη, οι οποίες από το 2021 αναμένεται να αντικαταστήσουν τις γνωστές αστυνομικές ταυτότητες των πολιτών.
Τα «μυστικά»
Η εφημερίδα «ΝΕΑ» αποκάλυψε τα «μυστικά» των νέων ταυτοτήτων, που θα μοιάζουν με πιστωτικές κάρτες. Κύρια χαρακτηριστικά τους θα είναι η έγχρωμη φωτογραφία του κατόχου τους, δύο αριθμοί, εκ των οποίων ο ένας θα είναι «μοναδικός», κι ένα ηλεκτρονικό υπερ-τσίπ που θα πιστοποιεί πλήρως και ανά πάσα στιγμή τα στοιχεία του εικονιζομένου, επιτρέποντάς του ταυτόχρονα να επικοινωνεί μέσω του υπολογιστή του – από το σπίτι ή το γραφείο – με τις περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες, αποφεύγοντας τις ουρές.
Κλειδί για την απομακρυσμένη ηλεκτρονική επικοινωνία των πολιτών με το Δημόσιο θα είναι ο νέος μοναδικός αριθμός που θα φέρουν οι καινούργιες ταυτότητες και ο οποίος θα αντικαταστήσει όλους τους άλλους αριθμούς που ακολουθούν σήμερα τον πολίτη, όπως ο ΑΦΜ και ο ΑΜΚΑ. Στόχος των δύο υπουργείων είναι η καθιέρωση ενός αριθμού που δεν θα παραβιάζει – προδίδει τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Για παράδειγμα, στον ΑΜΚΑ, τα έξι πρώτα ψηφία μαρτυρούν την ημερομηνία γέννησης του ασφαλισμένου.
Σε κάθε περίπτωση, καρδιά των νέων ταυτοτήτων θα είναι το τσιπ που αυτές θα φέρουν, το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία του κατόχου τους (ονοματεπώνυμο, φορολογικά, ασφαλιστικά, ακόμα και την άδεια οδήγησης κ.λπ.), που θα τον διευκολύνουν στις συναλλαγές του με το κράτος. Κυρίως, θα τον διευκολύνουν στις συναλλαγές του με τις υγειονομικές υπηρεσίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, στις ηλεκτρονικές τραπεζικές του συναλλαγές, στην υπογραφή συμβάσεων, ακόμα και στις μετακινήσεις του με τα μέσα μαζικής μεταφοράς κ.ά.
Ειδικότερα, στις νέες ταυτότητες θα αναγράφονται τα στοιχεία που έχουμε και σήμερα (ονοματεπώνυμο κ.λπ.), ενώ θα προστεθούν και δύο αριθμοί: ο ένας θα είναι ο αριθμός της ταυτότητας (π.χ. Α 123456) και ο δεύτερος θα είναι ο εθνικός αριθμός αναγνώρισης (όπως π.χ. είναι σήμερα ο ΑΦΜ και ο ΑΜΚΑ), ο επονομαζόμενος και αριθμός φορολογικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος, τον οποίο ο πολίτης θα χρησιμοποιεί για να αλληλεπιδρά με το Δημόσιο, χωρίς να ταλαιπωρείται. Αυτός, ο δεύτερος αριθμός, θα ακολουθεί τον πολίτη σε όλη του τη ζωή και δεν θα αλλάζει, ακόμα κι αν αντικαταστήσει τη χαμένη ταυτότητά του.
Εσθονικό προφίλ
Κυβερνητικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα ανέφεραν ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η «αντιγραφή» των ταυτοτήτων της Εσθονίας και ειδικότερα η οριστικοποίηση του περιεχομένου του τσιπ που θα φέρουν, ενώ μέσα στο επόμενο διάστημα το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θα προχωρήσει στην προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού.
Όπως ήδη έχει επισημάνει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, «η κεντρική ιδέα είναι όχι απλώς να έχω ανά πάσα στιγμή ένα πιστοποιητικό, αλλά να μπορώ να χρησιμοποιώ την ταυτότητα για να έχω βασικές υπηρεσίες από το σπίτι μου ή από τη δουλειά μου». Για παράδειγμα, μία από τις υπηρεσίες των νέων ταυτοτήτων θα είναι να λαμβάνει ο πολίτης μια εξουσιοδότηση ή να συμπληρώνει μια υπεύθυνη δήλωση χωρίς να προσφεύγει σε κάποιο ΚΕΠ. Βέβαια, τα ΚΕΠ θα συνεχίσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές, αλλά για πολίτες που δεν θα είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Αλλο ένα βασικό χαρακτηριστικό των νέων ταυτοτήτων θα είναι η ψηφιακή υπογραφή, η οποία θα είναι ισοδύναμη με τη φυσική υπογραφή.
Το τσιπ θα παρέχει όλες αυτές τις υπηρεσίες στον κάτοχο της ψηφιακής ταυτότητας χάρη στην αμφίδρομη επικοινωνία του με τη νέα Ηλεκτρονική Πύλη του κράτους (gov.gr), στην οποία θα συγκεντρωθούν όλες οι δημόσιες ψηφιακές υπηρεσίες, είτε αυτές αφορούν τις φορολογικές Αρχές είτε την κοινωνική ασφάλιση είτε άλλες παροχές. Το συγκεκριμένο τσιπ θα είναι πλήρως λειτουργικό όταν ξεκινήσει η διαδικασία αντικατάστασης των ταυτοτήτων, ενώ ενδιαμέσως – Μάρτιο ή Απρίλιο – θα υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο, με τη δημιουργία άλλων πιο ήπιων μηχανισμών ταυτοποίησης.
Πώς λειτουργούν οι ταυτότητες της Εσθονίας
Η ταυτότητα της Εσθονίας, που επιλέχθηκε ως μοντέλο για τις νέες ελληνικές ψηφιακές ταυτότητες, έχει μετατρέψει σε πολύ ταχύτερες μια σειρά από συναλλαγές των πολιτών με το κράτος, αφού πλέον δεν απαιτείται η φυσική παρουσία για αρκετές από τις υπηρεσίες ή, όπου απαιτείται, δεν είναι απαραίτητη η συλλογή εγγράφων. Μάλιστα, το σύστημα που εφαρμόζει η Εσθονία παρέχει τη δυνατότητα μεταφοράς της ταυτότητας ακόμα και στο smartphone των πολιτών, δηλαδή οδηγεί σε μια ταυτότητα – application χωρίς καν τη χρήση της κάρτας!
Στην Εσθονία, με την παραλαβή της ταυτότητας, παραδίδεται στον πολίτη και μια διεύθυνση e-mail, μέσω της οποίας το κράτος επικοινωνεί και αποστέλλει σημαντικές πληροφορίες. Το δελτίο ταυτότητας περιέχει έγχρωμη φωτογραφία, τσιπ με card reader για να διαβάζεται από υπολογιστή, αλλά και έναν κωδικό QR (προστέθηκε τελευταία για μεγαλύτερη ασφάλεια).
Η ταυτότητα χρησιμοποιείται ως ταξιδιωτικό έγγραφο για την Ευρωπαϊκή Ενωση, ως κάρτα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, ως αποδεικτικό για την παραλαβή φαρμάκων που έχουν συνταγογραφηθεί, ως αποδεικτικό ταυτοπροσωπίας στις τραπεζικές συναλλαγές, ως προπληρωμένο εισιτήριο στα ΜΜΜ, ως πιστοποιητικό ηλεκτρονικής υπογραφής, ως ταυτότητα ψηφοφόρου για ηλεκτρονική ψηφοφορία, αλλά και ως κλειδί για πρόσβαση σε όλες τις κρατικές βάσεις πληροφοριών που διαθέτουν στοιχεία τα οποία αφορούν τον πολίτη (ιατρικό αρχείο, φορολογικές δηλώσεις κ.ά.).
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς η ταυτότητα παρέχει τη δυνατότητα αγοράς εισιτηρίου, είτε με ηλεκτρονική τραπεζική μεταφορά είτε με SMS. Ακόμα, ο πολίτης μπορεί να ενεργοποιήσει την αυτόματη ανανέωση ενός εισιτηρίου που λήγει. Ετσι, στους ελέγχους στα μέσα μεταφοράς αρκεί ο επιβάτης να δείξει την ταυτότητά του στον ελεγκτή, ο οποίος την τοποθετεί στο μηχάνημα και διαπιστώνει αν υπάρχει εισιτήριο σε ισχύ.
Αντίστοιχα, επισκεπτόμενος τον γιατρό, ο ασθενής δίνει την ταυτότητά του, μέσω της οποίας ο γιατρός μπορεί να δει όλο το ιστορικό. Μετά τη συνταγογράφηση των φαρμάκων, ο ασθενής πηγαίνει στο φαρμακείο, όπου ακολουθείται η ίδια διαδικασία, με την ταυτότητα να αρκεί για την παραλαβή των φαρμάκων.
