Η υπόθεση της πώλησης από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) των 12 ακινήτων στην Πλάκα (τα τέσσερα ήδη πουλήθηκαν), έφερε στο φως παθογένειες ετών. Το γεγονός ότι κάποια απ’ αυτά τα ακίνητα είχαν περιέλθει… περιέργως στη χρήση τέως υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού ή ότι κάποια άλλα δεν μπορούσαν να τα δουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, ξάφνιασε το ευρύ κοινό. Γιατί οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ γνωρίζουν πολλά παρόμοια τραγελαφικά περιστατικά τα οποία δεν περιορίζονται μόνο στα ερειπωμένα ακίνητα της «συνοικίας των θεών».
Η κατάρτιση του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου έφερε στο φως πολλές ανάλογες υποθέσεις όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε άλλες περιοχές «φιλέτα» της χώρας, όπως στη Ρόδο που αποδεικνύουν ότι το υπουργείο Πολιτισμού επί δεκαετίες δεν γνώριζε το μέγεθος της περιουσίας του. Δεν γνώριζε τι είχε αλλά και πόσα έχανε από καταπατήσεις, αυθαίρετες χρήσεις και αναξιοποίητα ακίνητα. Ολα αυτά όταν ξόδευε 1,8 εκατομμύρια ευρώ ετήσιο ενοίκιο για να στεγάσει το 2012 τις διάσπαρτες υπηρεσίες του.
Πολλά ακίνητα είναι κλειστά, άλλα καταρρέουν και κάποια άλλα έγιναν καταφύγιο για αστέγους ενώ εντοπίστηκαν και ακίνητα που παραχωρήθηκαν σε σωματεία ή σε προσωπικό του υπουργείου Πολιτισμού και με τη συνταξιοδότηση των ενοίκων τους ξεχάστηκαν… Εντοπίστηκαν ακόμη και περιπτώσεις ακινήτων που ενώ απαλλοτριώθηκαν, οι παλιοί ιδιοκτήτες δεν έλεγαν να φύγουν.
Πρώην υπάλληλος του υπουργείου στον οποίο παραχωρήθηκε κτίσμα στην Πλάκα τρεις δεκαετίες πριν, όταν συνταξιοδοτήθηκε το παραχώρησε στο παιδί του. Κάποιοι άλλοι διεκδικούσαν στρέμματα στον Λόφο Φιλοπάππου ενώ σημαντικά μνημεία όπως το αρχαίο θέατρο της Μήλου είχαν καταχωρισθεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Στη Μυτιλήνη το αρχαίο θέατρο της περιοχής εμφανιζόταν να μην έχει απαλλοτριωθεί (αντίθετα απ’ ό,τι συνέβαινε με τις γύρω από αυτό ιδιοκτησίες), και στον αρκαδικό Ορχομενό ιδιώτες διεκδικούσαν ακόμη και την Ακρόπολη.
Η καταγραφή έφερε στο φως καταπατήσεις και ασάφειες στις διοικητικές διαδικασίες απόκτησης ακινήτων. Ενα απ’ αυτά τα περιστατικά ήταν και δέκα ακίνητα στην περιοχή Μόντε Σμιθ στη Ρόδο. Στο Πυθαγόρειο της Σάμου αγροτεμάχιο απαλλοτριώθηκε από το υπουργείο για αρχαιολογικούς λόγους όμως, 20 χρόνια αργότερα απαλλοτριώθηκε ένα άλλο αγροτεμάχιο δίπλα απ’ αυτό, επικαλύπτοντας τμήμα του πρώτου. Και έπειτα ένα τρίτο αγροτεμάχιο που επικάλυπτε το δεύτερο.
Ενα ατελείωτο διοικητικό αδιέξοδο που αποκάλυψε συλλόγους-σφραγίδες που κατείχαν δημόσια κτίρια, αλλά και ενοίκια (Πλάκα, Αναφιώτικα, Ρόδο) της τάξεως των: 100, 50 ακόμη και…15 ευρώ τον μήνα.
Αν και από τα υπουργεία με τη μεγαλύτερη προίκα, το Πολιτισμού για χρόνια δεν γνώριζε τι είχε. Σύμφωνα με τους επίσημους καταλόγους της πρώην Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου διέθετε σε όλη την επικράτεια διαχειριστικής αρμοδιότητάς του 2.345 ακίνητα. Ομως τα ακίνητα που εντοπίστηκαν με την κατάρτιση του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου υπολογίζονται στα 7.500! Το 20% απ’ αυτά αφορά αστικά ακίνητα και το υπόλοιπο 80% εξωαστικά. Μάλιστα σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το υπουργείο κατά την παρουσίαση του έργου, εκτιμάται ότι το σύνολο της καλυπτόμενης επιφάνειας σε όλη την επικράτεια είναι περισσότερο από 100.000 στρέμματα. Τότε, πριν από δύο χρόνια είχαν παρουσιάσει και αναλυτικά τον κατάλογο: 113 ακίνητα με κτίσμα στην Πλάκα και 103 χωρίς, 40 δημόσια ακίνητα με κτίσμα στα Αναφιώτικα, 22 χωρίς και 6 με άγνωστα επικείμενα, 125 στην Ακαδημία Πλάτωνος, 40 στον Κεραμεικό, 355 στη Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, 10 στο Ρέθυμνο με κτίσμα εντός της παλαιάς πόλης, 7 αστικά ακίνητα με κτίσμα στον νομό Αρκαδίας, 61 στον νομό Αχαΐας κ.ά.
Η έρευνα για τις χρήσεις ακινήτων έδειξε καταπατήσεις και αυθαίρετους χρήστες σε ποσοστό 20%. Οι παραβάτες «είναι δουλειά της Δικαιοσύνης» είχε δηλώσει τότε ο τ. υπουργός κ. Κ. Τζαβάρας. Στο μεταξύ οι υπηρεσίες προχώρησαν σε διορθώσεις και διοικητικές ενέργειες για τον εξορθολογισμό των παραχωρήσεων χρήσης.
Το «Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο» αποτελεί την πρώτη οργανωμένη, ενιαία, συστηματική και διαρκώς ενημερωμένη ψηφιακή καταγραφή και τεκμηρίωση των δημοσίων Ακινήτων που διαχειρίζεται το ΥΠΠΟΑ, αλλά και των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, χαρτογραφώντας το καθεστώς προστασίας που διέπει το σύνολο της επικράτειας. Το έργο αποτυπώνει σε ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης, δεδομένα για περίπου 33.500 χερσαίους και ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους και θέσεις, συμπεριλαμβανομένων των ζωνών προστασίας τους, αρχαίων και νεότερων προστατευόμενων μνημείων, καθώς και δημόσια ακίνητα.
Η πράξη υλοποιείται σε τρία υποέργα και ο συνολικός προϋπολογισμός της ανέρχεται σε 6.960.643,48 ευρώ. Καταλογογράφηση του αρχειακού υλικού, Πληροφοριακό Σύστημα Αρχαιολογικού Κτηματολογίου με διαδικτυακή Πύλη για τους πολίτες και Υλοποίηση Αρχαιολογικού Κτηματολογίου. Εργασίες ψηφιοποίησης (σάρωση, γεωαναφορά, διανυσματοποίηση) και εργασίες εντοπισμού ακινήτων/χώρων/μνημείων.
Καθημερινή
