Γράφει ο Βάιος Καλοπήτας
Μετά τις δηλώσεις του πρώην Υπουργού Οικονομικών στην εκπομπή Ιστορίες νομίζω αξίζει να επαναδημοσιευθεί το παρακάτω Άρθρο μου το οποίο παρουσιάζει μια διασκεδασμένη άποψη για τους λόγους του δημοψηφίσματος…
Από την πρώτη στιγμή πολλοί χαρακτήρισαν την κίνηση του Πρωθυπουργού και του επιτελείου του να διεξάγει Δημοψήφισμα ως πολιτική μπλόφα,κατάσταση στα άκρα…. όχι τυχαία αν σκεφθούμε πως ο Υπουργός Οικονομικών διδάσκει θεωρία παιγνίων , κλάδο των μαθηματικών που μελετά τη στρατηγική λήψη αποφάσεωνη οποία και πήρε το όνομά της από παιχνίδια σαν το πόκερ, στα οποία οι παίκτες λειτουργούν λογικά αλλά εγωιστικά.
Η μπλόφα είναι μια κίνηση ρίσκου, μία στρατηγική αύξησης του πονταρίσματος ενώ ταυτόχρονα ο παίκτης διαθέτει κακό φύλλο, έτσι ώστε να εξαπατήσει τους αντιπάλους του. Το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι να αναγκάσει όλους τους αντιπάλους να κάνουν πάσο, να τους εξουδετερώσει δηλαδή δια της εξαπάτησης. Στην πραγματικότητα δεν θέλει να συμμετέχει στο παίγνιο μέχρι τέλους γιατί θα δούν ότι είναι ‘’άδειος’’.
Οι διάφοροι θεωρητικοί της θεωρίας παιγνίων αναλύουν τις προϋποθέσεις που αξίζει να κάνει κανείς μπλόφα,
Όταν έχει δώσει την αίσθηση στο τραπέζι ότι είναι συντηρητικός παίκτης, παρά όταν παίζει πολλά φύλλα και επιθετικά.
Όταν ο αριθμός αντιπάλων είναι μικρός.
Όταν οι αντίπαλοι δεν είναι υποψιασμένοι και ο εγωισμός τους είναι σε χαμηλά επίπεδα
Το σημαντικότερο δε , όταν αυτό που έχει να κερδίσει είναι πολλαπλάσιο αυτού που ρισκάρει
Η Ελληνική κυβέρνηση η οποία εμφανίζεται ως τον βασικό παίκτη στην διάρκεια των διαπραγματεύσεων έχει υποπέσει πάρα πολλές φορές σε αντιφάσεις και μάλλον θεωρείται ένας ‘’επιθετικός παίκτης , ένας απρόβλεπτος παίκτης’’ . Ταυτόχρονα τα βάζει με 18 χώρες ενώ οι εγωισμοί των ηγετών τους είναι αυτή την στιγμή σε υψηλά επίπεδα. Αυτό που προκύπτει βάσει της επιχειρηματολογίας της, προσπαθεί να ‘’ανεβάσει το ποντάρισμα’’ αθροίζοντας το ‘’όχι’’ των πολιτών και κερδίζοντας μια υποθετική υποχώρηση των ηγετών της Ευρώπης διεκδικώντας μια καλύτερη συμφωνία. Ουσιαστικά ρισκάρει πολλά μάλλον για να κερδίσει ελάχιστα.
Διάφορα προβλήματα της πολιτικής επιστήμης, της ψυχολογίας, των κοινωνικών και οικονομικών επιστημών μπορούν να μοντελοποιηθούν ως παίγνια.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια μπλόφα υπό τις χειρότερες συνθήκες. Μια ‘’κακή μπλόφα’’.Μόνο ένας αρχάριος , ένας ερασιτέχνηςκάποιος που δεν έχει συνείδηση, ένας ‘’παράλογος παίκτης’’ θα έπαιζε έτσι το παίγνιο.
Η ΜΗΠΩΣ ΟΧΙ
‘’όταν δεν σου αρέσει το παιχνίδι όπως έχει στηθεί , απλά αναποδογυρίζεις το τραπέζι ‘’
Μια σημαντική παράμετρος είναι η υποκειμενικότητα του πονταρίσματος , και της ανταμοιβής.Το τι διακυβεύεται εξαρτάται από την αντίληψη που έχει ο κάθε παίκτης για το ποντάρισμα και την ανταμοιβή , Π.χ Σε ένα παίγνιο συμμετέχουν ο Σίμων , ο Χρήστος και ο Λάζαρος .Αν η ανταμοιβή είναι ένα ασημένιο νόμισμα, οι τρεις παίκτες έχουν περίπου την ίδια αντίληψη για τα οφέλη ενός ασημένιου νομίσματος.Αν όμως είναι ένα χάλκινο νόμισμα οικογενειακόκειμήλιο ενός από τους παίκτες του Λάζαρου ας πούμε , αμέσως αλλάζει όλο το παιχνίδι διότι αλλάζει η αντίληψη του επάθλου για όλους τους παίκτες. Ουσιαστικά αλλάζει η προθυμία τους να ρισκάρουν γιατί το έπαθλο έχει ξεχωριστή αξία για τον καθένα. (Περιμένουμε τον Λάζαρο να ρισκάρει περισσότερο γιατί ανταμοιβή όπως την εκλαμβάνεται θα είναι μεγαλύτερη.)
Προσθέτοντας αυτή την παράμετρο στο παίγνιο οι κινήσεις του βασικού παίκτη , (της ελληνικής κυβέρνησης) αρχίζουν να φαίνονται πιο επαγγελματικές . Για έναν λογικό παίκτη το ρίσκο των κινήσεων του είναι ανάλογο του πόθου του για την ανταμοιβή .
Μήπως το πραγματικό παίγνιο παίζεται στην Ελλάδα και όχι στις Βρυξέλλες, μήπως το τραπέζι έχει στηθεί εντός των συνόρων, μήπως αυτό που προσδοκά δεν είναι η υποθετική υποχώρηση των ηγετών της Ευρώπης , μήπως είναι η συσπείρωση , μήπως είναι το σκηνικό στην Ελλάδα, μήπως είναι κάτι άλλο …; Μήπως προσπαθεί να ανεβάσει το ποντάρισμα αυξάνοντας το λαϊκό αίσθημα και κερδίζοντας μία πολιτική αποποίηση ευθυνών ανεξαρτήτου αποτελέσματος ;
Όποιες και να είναι οι προθέσεις του ‘’βασικού παίκτη’’ οι κοινωνικές προεκτάσεις των αποφάσεων του είναι ολέθριες
*Το άρθρο είχε δημοσιοποιηθεί στις 3/7/2015
