Εναντίον της Γερμανίας στρέφονται νομικά απόγονοι Εβραίων συλλεκτών διεκδικώντας την επιστροφή του περιβόητου θησαυρού του Γκελφ. Πρόκειται για έναν μεσαιωνικό θησαυρό αμύθητης αξίας που αποτελεί μήλον της έριδος ανάμεσα στους κληρονόμους των Εβραίων συλλεκτών οι οποίοι ήταν κάτοχοί του έως το 1935 και της Γερμανίας. Η συλλογή, η οποία από το 1960 μέχρι σήμερα έχει εκτεθεί πολλές φορές σε γερμανικά μουσεία, θεωρείται ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός θησαυρός που ανήκει στο γερμανικό Δημόσιο και σύμφωνα με ειδικούς εμπειρογνώμονες η αξία του προσεγγίζει στα 180 έως 200 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει χρυσούς σταυρούς με βαρύτιμους πολύτιμους λίθους και εξαιρετικά ασημένια καλλιτεχνήματα.
Οι απόγονοι των Εβραίων συλλεκτών κατέθεσαν αγωγή σε δικαστήριο της Ουάσιγκτον εναντίον του γερμανικού Δημοσίου αλλά και του κρατικά ελεγχόμενου μουσείου του Βερολίνου όπου βρίσκεται ο θησαυρός του Γκελφ. Υποστηρίζουν ότι οι πρόγονοί τους δεν είχαν άλλη επιλογή από το να πουλήσουν τον θησαυρό το 1935 στην κυβέρνηση των Ναζί έναντι πολύ χαμηλού τιμήματος. Το ίδρυμα που επιβλέπει τα μουσεία του Βερολίνου, αντιθέτως, υποστηρίζει ότι οι συλλέκτες δεν υποχρεώθηκαν να πουλήσουν τον θησαυρό τους προσθέτοντας ότι κατά την περίοδο της πώλησης η συλλογή δεν βρισκόταν καν στη Γερμανία.
Μετά από πολυετείς προσπάθειες και διαπραγματεύσεις για την επιστροφή του θησαυρού, αυτή η νέα εξέλιξη υποδεικνύει ότι η διαμάχη είναι πιο έντονη από ποτέ, παρά τη δέσμευση της Γερμανίας στις αρχές του 2014 για διαφανείς και αποδοτικές διαδικασίες αποζημιώσεων. Σημειώνεται ότι η Γερμανία αναγκάστηκε να προβεί σε αυτή τη δέσμευση όταν έγινε γνωστό ότι οι αρχές της Βαυαρίας κρατούσαν επί δύο χρόνια μυστική την ανακάλυψη ενός θησαυρού 1.500 έργων τέχνης στο διαμέρισμα του γιού ενός πρώην αξιωματούχου των Ναζί.
Έτσι, η Γερμανία συνέστησε ειδική επιτροπή– γνωστή και ως επιτροπή Limbach – η οποία επρόκειτο να καταλήξει στο ποιος είναι τελικός ο νόμιμος ιδιοκτήτης του θησαυρού του Γκελφ. Το Μάρτιο του 2014, η επιτροπή αυτή κατέληξε ότι η αγορά του θησαυρού του Γκελφ το 1935 ήταν νόμιμη. Αν και η γερμανική νομοθεσία θεωρεί άκυρες όλες τις αγορές έργων τέχνης από Εβραίους κατά την περίοδο 1933-1945, ο θησαυρός του Γκελφ χαρακτηρίστηκε ειδική περίπτωση και κρίθηκε ότι το κρατίδιο της Πρωσίας πλήρωσε δίκαιο τίμημα για την αγορά του. Συγκεκριμένα, κατέβαλε 4,25 εκατ. μάρκα, ενώ οι Εβραίοι συλλέκτες είχαν αγοράσει το θησαυρό έναντι 6 εκατ. μάρκων έξι χρόνια νωρίτερα. Στη συνέχεια ο θησαυρός δωρίστηκε στον Αδόλφο Χίτλερ.
Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι η επιτροπή Limbach λειτουργεί με εντυπωσιακά αργό και θολό τρόπο. Σημειώνουν ότι δεν μπορεί να αναλάβει περιπτώσεις εάν δεν συμφωνούν σε αυτό και τα δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη και τονίζουν πως προσφάτως σταμάτησε ακόμη και να μεταφράζει τις αποφάσεις της στα αγγλικά.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
