Την αναπαράσταση της ορκωμοσίας των αγωνιστών και της κήρυξης της Επανάστασης του 1821 θα παρουσιάσει αύριο, Δευτέρα 25 Μαρτίου, αμέσως μετά την παρέλαση, στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παστίδας «Καμάρι».
Στη συνέντευξή του σήμερα στη «δημοκρατική», ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιωσήφ Σιαλούπ, μιλά για το πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα, την προετοιμασία που απαιτείται, τα έντονα συναισθήματα που βιώνουν οι πρωταγωνιστές αλλά και την ανταπόκριση και τη συγκίνηση του κόσμου, κάθε φορά που παρακολουθούν την Αναπαράσταση της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και της Κήρυξης της Επανάστασης του 1821.
• Κύριε Σιαλούπ, να ξεκινήσουμε την συνέντευξη από την αυριανή αναπαράσταση της Ορκωμοσίας των Αγωνιστών και της Κήρυξης της Επανάστασης του 1821 που διοργανώνει και φέτος ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παστίδας «Καμάρι», στον προαύλιο χώρο του Ευαγγελισμού. Αρχικά να σας ρωτήσω, τι θα παρουσιάσετε αύριο.
Αύριο θα παρουσιάσουμε την μεγαλύτερη ίσως και ιστορικότερη στιγμή της Ελληνικής Επανάστασης που είναι η ορκωμοσία των Προεστών και Καπεταναίων μπροστά στον Παλαιών Πατρών Γερμανό στο Εξωκλήσσι της Αγίας Λαύρας στα Καλάβρυτα.
Την 21η Μαρτίου 1821 η ιστορία κατέγραψε μία από τις πρώτες νικηφόρες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης στην περιοχή των Καλαβρύτων με την απελευθέρωσή τους. Κλήρος, πρόκριτοι, καπεταναίοι και λαός είχαν βρεθεί νωρίτερα στην Αγία Λαύρα για την εορτή του Αγίου Αλεξίου στις 17 Μαρτίου, η τιμία Κάρα τού οποίου φυλάσσεται στο Μοναστήρι, δωρεά του Αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου από το 1398. Εκείνη την ημέρα οι καπεταναίοι και οι αρματωμένοι μπροστά στο παραπέτασμα της ωραίας πύλης με την Κοίμηση της Θεοτόκου, που έμελλε να μείνει στην ιστορία γνωστό ως το Λάβαρο του 21’, με τις ευλογίες του Παλαιών Πατρών Γερμανού ξεκίνησαν για την απελευθέρωση των Καλαβρύτων, η οποία επήλθε από προηγηθείσα πολιορκία/πόλεμο 5 ημερών. Με την ευκαιρία που μου δίνετε θα ήθελα να ευχαριστήσω δημόσια το επίτιμο μέλος μας περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γεώργιο Χατζημάρκο και τον αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Δωδεκανήσου κ. Χρήστο Μιχαλάκη γιατί η εκδήλωση είναι σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Πολλά ευχαριστώ για την στήριξη στον Δήμο Ρόδου και στον δήμαρχο κ. Αλέξανδρο Κολιάδη, στην Δ.Ε.Ρ.Μ.Α.Ε., στην Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και στον Ιερό Ναο Αγίου Νικολάου Παστίδας. Επίσης να ευχαριστήσω και τον πρόεδρο του Συλλόγου Στέγη Καλαβρυτινών & Φίλων Πάτρας Αγία Λαύρα κ. Παναγιώτη Φραντζή, για την πολύτιμη στήριξη και βοήθειά του.
• Πόσο καιρό πριν ξεκινά η προετοιμασία;
Την πρώτη φορά που το παρουσιάσαμε είχαμε ξεκινήσει τρεις μήνες πριν όπου έπρεπε να μοιραστούν οι ρόλοι στους συμμετέχοντες (κατά πλειοψηφία χορευτές του Συλλόγου) και να επισημάνω ότι ενώ δεν είναι ηθοποιοί η ερμηνεία τους είναι συγκλονιστική. Τώρα ξεκινάμε τις προετοιμασίες έναν μήνα πριν.
• Ποιοι συμμετέχουν στην αναπαράσταση;
Συμμετέχουν παιδιά από τις χορευτικές ομάδες του Συλλόγου, μέλη του Συλλόγου αλλά και παιδιά εκτός Συλλόγου. Ονομαστικά να αναφέρω τους παρακάτω που παίρνουν μέρος στην θεατρική αναπαράσταση και οι περισσότεροι από αυτούς συμμετέχουν και στα χορευτικά:
Ιωσήφ Σιαλούπ, Γεώργιος Πάττας, Αλέκος Μπάρκας, Βαλάντης Κασσανής, Βασίλης Σπανός, Αντονίνο Σιαλούπ, Θεόδωρος Δρακάκης, Μιχάλης Μανιαδής, Στράτος Παπασταματίου, Σάββας Κηπουρός, Αλέξανδρος Μεϊμάρης, Δημήτρης Σαλακενός, Στέλιος Διακουμής, Γιώργος Καλαεντζής, Γεώργιος Ταμπουράς, Μιχάλης Ξάνθος, Νικόλαος Πάττας, Φραντζέσκος Ράμφος, Κυριακούλα Κυριαζή, Μικαέλα Σιαλούπ, Νίτσα Γερούτση, Ειρήνη Νισυρίου, Κοκώνα Τρουμούχη, Αλεξάνδρα Χαρίση, Ελένη Γεωργαρά, Μαριάνθη Γεωργαρά, Αγάπη Σπανού, Βαλεντίνα Γεράκου, Ιωάννα Κατσικογιάννη, Ελένη Κατσίλη, Ηλιάνα Γερούτση, Μαρία Σαλακενού, Ειρήνη Σουλούνη, Ειρήνη Διακουμή, Μαρκέλλα Μπάρκα, Στέλλα Μορφωπού, Βαρβάρα Σκλαβούρη και Βούλα Κράτση.
• Ποιοι επιμελούνται τους διαλόγους;
Οι διάλογοι αλλά και η ίδια η Αναπαράσταση είναι όπως ακριβώς τα είχαμε δει και τα είχαμε ζήσει και εμείς όταν βρεθήκαμε στην Τρίπολη το 2018 καλεσμένοι από τον Σύλλογο Μωραϊτών Τρίπολης για να συμμετάσχουμε στις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου. Απλά την επιμέλεια των ρόλων και των χορών την έχω εγώ μαζί με την σύζυγό μου Κυριακούλα Κυριαζή που είναι επίσης χοροδιδάσκαλος.
• Ποια είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν κατά τη διάρκεια της αναπαράστασης, τα οποία φαντάζομαι τα βιώνετε ήδη από τις πρόβες.
Νομίζω πως δεν υπάρχουν οι κατάλληλες λέξεις για να σας περιγράψω τι νιώθουμε και τι αισθανόμαστε εκείνη την στιγμή. Τι να σας πω; Πώς νιώθουμε ότι είμαστε εμείς τότε, την ώρα που συμβαίνουν αυτά τα ιστορικά γεγονότα; Τι να σας πω; Για το ρίγος που μας διαπερνά κάθε στιγμή…; Ότι είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για την πατρίδα…; Με λίγα λόγια δεν μπορώ να σας μεταφέρω τα απίστευτα συναισθήματα που μας κατακλύζουν την ώρα της Αναπαράστασης. Ζούμε συγκλονιστικές στιγμές.
• Τα κοστούμια και όλα όσα απαιτούνται, πώς κατασκευάζονται;
Θα δείτε ότι έχουμε αντρικές φορεσιές από διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου. Οι γυναικείες φορεσιές είναι από την Τσακωνία. Έχουμε έρθει σε συνεννόηση με ενδυματολόγους από την Πελοπόννησο, οι οποίοι μας καθοδήγησαν για τις φορεσιές. Το κόστος των φορεσιών, των όπλων και των σπαθιών, βαρύνει αποκλειστικά και μόνο τον Σύλλογο μας.
• Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κόσμου; Διότι είναι αλήθεια πως κάθε φορά υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση.
Σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις του κόσμου έχω να σας πω ότι τους συνεπαίρνει η στιγμή από αυτό που βλέπουν. Ξέρετε πόσους έχω δει να δακρύζουν; Να έρχονται να μας φιλάνε και να μας αγκαλιάζουν; Σίγουρα δεν έχουνε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο και η εθνική υπερηφάνεια τούς πλημμυρίζει.
• Πώς ξεκίνησε η ιδέα των αναπαραστάσεων από τα μέλη του Συλλόγου;
Όπως προείπα, είχαμε βρεθεί στην Πελοπόννησο το 2018 για να συμμετάσχουμε στις εορταστικές εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου και μας δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε από κοντά την Αναπαράσταση της ορκωμοσίας. Σας πληροφορώ ότι δεν σταματήσαμε να κλαίμε και είπαμε ότι αυτό που ζήσαμε σε αυτόν τον Ιερό τόπο, πρέπει να το μεταφέρουμε και στον δικό μας τόπο για να νιώσει ο κόσμος αυτές τις μεγάλες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, της ιστορίας του Έθνους μας.
• Θα θέλαμε να μας πείτε και για τις άλλες αναπαραστάσεις που πραγματοποιεί ο πολιτιστικός σύλλογος.
Κάνουμε πολλές Αναπαραστάσεις και μουσικοχορευτικά αφιερώματα. Η Αναπαράσταση των Παθών την Μεγάλη Εβδομάδα με Ρωμαίους στρατιώτες και Ιουδαίους χωρικούς είναι η μοναδική που γίνεται σε όλη την Ελλάδα. Κάθε χρόνο, τη Μ. Πέμπτη στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Παστίδας Ρόδου, Ρωμαίοι στρατιώτες μετά το «Σήμερον Κρεμάται επί ξύλου» παρατάσσονται κάτω από τον Σταυρό του Κυρίου και με βάρδιες παραμένουν εκεί μέχρι αργά τις ώρες που ακούγονται τα μοιρολόγια από τις γυναίκες.
Την Μ. Παρασκευή, Ρωμαίοι στρατιώτες συνοδεύουν τον Επιτάφιο με δαυλούς στην περιφορά, μέχρι το Κοιμητήριο. Της Πομπής προπορεύονται Ιουδαίοι και Ιουδαίες με δάδες και φαναράκια, δίνοντας ένα ξεχωριστό χρώμα, ενώ οι μυροφόρες πρώτες απ’όλους ρίχνουν ροδοπέταλα στον δρόμο που θα περάσει ο Χριστός. Η Αναπαράσταση των Παθών στην Παστίδα Ρόδου κάθε χρόνο συγκεντρώνει πιστούς και από το υπόλοιπο νησί της Ρόδου αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας, ενώ φέτος η προσέλευση του κόσμου ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Μουσικοχορευτικές συναυλίες έχουμε πραγματοποιήσει για την Μικρά Ασία και για τα Δωδεκάνησα. Πιο συγκεκριμένα, την Κυριακή 21 Αυγούστου 2022 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η μουσικοχορευτική παράσταση με τίτλο «Αχ Πατρίδα μου γλυκιά» από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παστίδας «Καμάρι». Η εν λόγω εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στα 100 χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής και στα 103 χρόνια της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Το πρόγραμμα περιελάμβανε αφιέρωμα στην Μικρά Ασία με χορούς και τραγούδια από την Ιωνία, την Σμύρνη, το Αϊβαλί, την Προποντίδα, τον Πόντο, την Καππαδοκία και την Κωνσταντινούπολη.
Την καλλιτεχνική επιμέλεια (τραγούδια, μουσική, χοροί, φορεσιές, κείμενα και βίντεο) την είχα εγώ. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε εκτός από την Παστίδα και στην πόλη της Ρόδου και στη Νίσυρο και στα Σούρμενα. Είμαστε υπερήφανοι γιατί πραγματοποιήσαμε την πρώτη παρέλαση στην Παστίδα το 2013 και είμαστε από τους πρωτεργάτες που καθιέρωσαν να γίνονται παρελάσεις και μεγάλοι εορτασμοί στην Κοινότητά μας με συμμετοχή αρκετών ατόμων με παραδοσιακές φορεσιές απ’όλη την Ελλάδα.
• Υπάρχει ενδιαφέρον για συμμετοχή και από νέους ανθρώπους;
Ναι, υπάρχει ενδιαφέρον από ανθρώπους που παρακολουθούν τις δράσεις μας και θέλουν να συμμετέχουν ενεργά στο έργο του Συλλόγου.
• Τα επόμενα σχέδια του Συλλόγου τι περιλαμβάνουν;
Τα επόμενα νέα σχέδια του Συλλόγου περιλαμβάνουν πολλά και σπουδαία για τα οποία θα μιλήσουμε την κατάλληλη ώρα. Όταν ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παστίδας Ρόδου «Καμάρι», ένα από τα μεγάλα όνειρα ήταν το Παραδοσιακό Σπίτι Παστίδας καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο Παστίδας. Μετά από αρκετές δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε, το όνειρο έγινε πραγματικότητα και το Παραδοσιακό & Λαογραφικό Σπίτι Παστίδας είναι πια γεγονός.
Την Κυριακή 7 Αυγούστου 2016 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια αυτού του σημαντικού επιτεύγματος για τον τόπο και την Παράδοσή μας.
Επόμενος μεγάλος στόχος μας είναι η ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου Παστίδας. Στις ήδη καθιερωμένες δράσεις μας, να αναφέρω χαρακτηριστικά ότι κάθε χρόνο την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου λαμβάνει χώρα το Πολιτιστικό Φεστιβάλ Παστίδας «Καμάρεια». Ένα πολιτιστικό 7ήμερο με βραδιές γεμάτες από Παράδοση, μουσική, θέατρο και χορό. Χορευτικά συγκροτήματα από Πολιτιστικούς Συλλόγους της Ρόδου, μουσικές συναυλίες, αλλά και φιλοξενούμενοι από την υπόλοιπη Ελλάδα αλλά μερικές φορές και από το εξωτερικό. Τα τρία τελευταία χρόνια έχουμε καθιερώσει το τριήμερο Χειμερινό Φεστιβάλ Παραδοσιακού & Μοντέρνου Χορού «Χοροθέαμα» που διεξάγεται μέσα στον Ιανουάριο κάθε χρόνο, στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου, με πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει παραδοσιακούς και μοντέρνους χορούς και πρόθεσή μας είναι να καταστεί θεσμός και να δίνει ζωή με πολιτιστικά δρώμενα και τον χειμώνα στο Σμαραγδένιο Νησί. Σε ετήσια βάση, καθιερώσαμε τον Εορτασμό της Πρωτομαγιάς στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου όπου εκτός από την ορχήστρα μας που μας διασκεδάζει, παιχνίδια που έχουν περάσει στην λήθη της ιστορίας, κάνουν και πάλι δυναμικά αισθητά την παρουσία τους και περιμένουν μικρούς και μεγάλους να διασκεδάσουν όμορφα και απλά όπως είναι το τράβηγμα σκοινιού, οι τσουβαλοδρομίες, οι αυγοδρομίες κ.α. Στον Εορτασμό του Αγίου Νικολάου Πολιούχου Αγίου της Παστίδας, ο Σύλλογος μας αναβίωσε και καθιέρωσε τον τρόπο που γιόρταζε τα παλιά χρόνια αυτή την ημέρα η Παστίδα. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας το πρωί της Παρασκευής τρώμε και χορεύουμε όπως παλιά με τους μουσικούς μας. Παραδοσιακά φαγητά, καζάνια με φασολάδα και ρεβυθάδα προσφέρονται σε όλους.
Τα Χριστούγεννα το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει κάθε χρόνο το «Χριστουγεννιάτικο Χωριό» που ξεκινήσαμε και καθιερώσαμε από το 2009 με εντυπωσιακή φάτνη, μουσικές συναυλίες, παιδικές θεατρικές παραστάσεις, πολλές εκπλήξεις, ζογκλερικά και ακροβατικά, δημιουργικές δραστηριότητες για τα παιδιά και τον Άγιο Βασίλη να μοιράζει δώρα και να φωτογραφίζεται με μικρούς και μεγάλους φίλους. Φέτος πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήσαμε μουσικοχορευτική παράσταση αφιέρωμα στην Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με την Μητέρα Ελλάδα, την Κυριακή 3 Μαρτίου 2024 με παρουσίαση παραδοσιακών χορών απ’όλα τα Δωδεκάνησα από τα τμήματα του Συλλόγου, απαγγελία ποιημάτων, ιστορικών κειμένων και παραδοσιακά τραγούδια που γράφτηκαν για την Ενσωμάτωση από την Χορωδία και τους μουσικούς μας.
Κυρία Φώτη σας, κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για την ευκαιρία που μου δώσατε να ενημερώσω και εσάς και τον κόσμο για την Αναπαράσταση της κήρυξης της Επανάστασης του 1821, αλλά και γενικότερα για τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παστίδας «Καμάρι» και περιμένουμε τον κόσμο να έρθει για να ζήσει πρωτόγνωρα συναισθήματα από αυτό το ιστορικό γεγονός του Έθνους μας.
