Μια «νέα συμφωνία» περιγράφει ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, στηλιτεύοντας την «παγίδα λιτότητας», σε άρθρο του στο Project Syndicate, μιλώντας για μια «προς τα πίσω επαγωγή που πρέπει να πεταχτεί», ενώ προσθέτει πως «οι τρέχουσες διαφωνίες με τους εταίρους μας δεν είναι αγεφύρωτες».
Στη γραμμή του του Βρετανού οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς, στη σκιά της Μεγάλης Ύφεσης του 1930 και του «New Deal» του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Φραγκλίνου Ρούζβελτ, μπροστά στις ανοιχτές πληγές του κραχ του 1929, ο Γ. Βαρουφάκης μιλά για ένα νέο σχέδιο για το μέλλον απέναντι στις αποτυχημένες στρατηγικές των τελευταίων ετών.
«Ενα σχέδιο προς το μέλλον, που να βασίζεται σε λογικές παραδοχές για τα πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία να συμβαδίζουν με τους ρυθμούς επέκτασης της παραγωγής, των καθαρών επενδύσεων, καθώς και ανάπτυξη των εξαγωγών που θα μπορούν να σταθεροποιήσουν την οικονομία και το χρέος της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ. Εάν αυτό σημαίνει πως θα είναι μεγαλύτερο από 120% το 2020, θα επινοήσουμε έξυπνους τρόπους για την αναδιάρθρωση του χρέους – έχοντας κατά νου το στόχο της μεγιστοποίησης της παρούσας αξίας, που θα επιστραφεί στους δανειστές της Ελλάδας», σημειώνει.
Εξηγεί πως χρειάζεται υπέρβαση σε δύο εμπόδια. «Αρχικά, πρέπει να συμφωνήσουμε στον τρόπο προσέγγισης της δημοσιονομικής εξυγίανσης στην Ελλάδα. Δεύτερον, χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο, με κοινή συμφωνία, μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα δράσης, που θα θεμελιώσει αυτή την πορεία εξυγίανσης και θα εμπνεύσει την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας», αναφέρει
«Οι τρέχουσες διαφωνίες με τους εταίρους μας δεν είναι αγεφύρωτες», σημειώνει και προσθέτει πως η ελληνική κυβέρνηση είναι πρόθυμη να προχωρήσει στον εξορθολογισμό του συστήματος συντάξεων (π.χ. , με τον περιορισμό πρόωρων συνταξιοδοτήσεων), στη μερική ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, στην αντιμετώπιση των «κόκκινων δανείων» δανείων, που έχουν μπλοκάρει το πιστωτικό κύκλωμα της οικονομίας, στη δημιουργία ενός πλήρως ανεξάρτητου σώματος για τους φόρους και στην ώθηση της επιχειρηματικότητας. Οι διαφορές που έμειναν, αφορούν στο πώς αντιλαμβανόμαστε τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων μεταρρυθμίσεων και του μακροοικονομικού περιβάλλοντος», προσθέτει ο Γ. Βαρουφάκης.
Παγίδες
Πρέπει να τελειώνουμε, σημειώνει, με την «παγίδα λιτότητας». Όταν η δημοσιονομική εξυγίανση «μετατρέπεται σε προκαθορισμένη αναλογία του χρέους, που πρέπει να επιτευχθεί σε ένα προκαθορισμένο σημείο στο μέλλον, τα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούνται για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, είναι τέτοια, που η επίδραση στον ιδιωτικό τομέα υπονομεύει τους υπολογισμένους ρυθμούς ανάπτυξης και έτσι εκτροχιάζουν την προγραμματισμένη δημοσιονομική πορεία. Πράγματι, έτσι ακριβώς εξηγείται το γιατί προηγούμενα σχέδια δημοσιονομικής σύγκλισης για την Ελλάδα απέτυχαν τόσο θεαματικά».
Ένα ακόμα εμπόδιο είναι η «μεταρρύθμιση παγίδα», σημειώνει ο Γ. Βαρουφάκης. «Το προηγούμενο πρόγραμμα μεταρρύθμισης, το οποίο οι εταίροι μας συνεργάτες μας είναι τόσο ανένδοτοι πως δεν πρέπει να είναι ανακληθεί, βασίζεται σε εσωτερική υποτίμηση, περικοπές μισθών και συντάξεων, απώλεια της προστασίας εργασίας, και της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας που μεγιστοποιεί την τιμή. Οι εταίροι μας πιστεύουν ότι, χρόνου δοθέντος, η ατζέντα αυτή θα λειτουργήσει. Αν οι μισθοί πέφτουν περαιτέρω, η απασχόληση θα αυξηθεί. Ο τρόπος για να θεραπευτεί το πάσχον συνταξιοδοτικό σύστημα είναι να μειωθούν οι συντάξεις. Και οι ιδιωτικοποιήσεις πρέπει να στοχεύουν σε υψηλότερες τιμές πώλησης για την αποπληρωμή του χρέους, που πολλοί (όχι δημόσια) συμφωνούν είναι μη βιώσιμο. Αντίθετα, η κυβέρνησή μας πιστεύει πως αυτό το πρόγραμμα έχει αποτύχει, αφήνοντας τον πληθυσμό χτυπημένο από τις μεταρρυθμίσεις».
Για τον Γ. Βαρουφάκη, η καλύτερη απόδειξη αυτής της αποτυχίας είναι ότι «παρά το γεγονός της μεγάλης πτώσης των μισθών και του κόστους, η αύξηση των εξαγωγών ήταν επίπεδη (η εξαφάνιση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών οφείλεται αποκλειστικά στην κατάρρευση των εισαγωγών). Πρόσθετες περικοπές μισθών δεν θα βοηθήσουν επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό, οι οποίες είναι βυθισμένες σε πιστωτική κρίση. Και περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις δεν θα αντιμετωπίσουν τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων του συνταξιοδοτικού συστήματος (χαμηλή απασχόληση και τεράστια αδήλωτη εργασία). Τέτοια μέτρα θα προκαλέσουν περαιτέρω ζημιά στον ήδη πιεσμένο κοινωνικό ιστό στην Ελλάδα, καθιστώντας τον ανίκανο να παρέχει την υποστήριξη».
Αυτά δεν σημαίνουν πως δεν μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος αμέσως, καταλήγει. «Η ελληνική κυβέρνηση θέλει μια οδό δημοσιονομικής εξυγίανσης που να έχει νόημα, και θέλουμε μεταρρυθμίσεις που όλες οι πλευρές πιστεύουν ότι είναι σημαντικές. Το καθήκον μας είναι να πείσουμε τους εταίρους μας, πως οι ενέργειές μας είναι πιο πολύ στρατηγικές, παρά κινήσεις τακτικής, και πως η λογική μας είναι υγιής. Καθήκον τους είναι να εγκαταλείψουν μια προσέγγιση που έχει αποτύχει».
