Της Μαρίας Βουργάνα
Οι αριθμοί έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε. Από το 2010, τη χρονιά που η χώρα μπήκε στον κύκλο των Μνημονίων, τα νοικοκυριά έγιναν φτωχότερα. Η μεσαία τάξη διαλύθηκε, καθώς μετά τα αλλεπάλληλα φορολογικά χτυπήματα, τη δραστική μείωση των αποδοχών και την έκρηξη της ανεργίας, έξι στα δέκα νοικοκυριά δηλώνουν πλέον εισοδήματα έως 12.000 ευρώ.
Το 2010 τα νοικοκυριά εμφάνισαν στην εφορία εισοδήματα συνολικού ύψους 100,3 δισ. ευρώ. Πέρυσι δήλωσαν 75,15 δισ. ευρώ. Δηλαδή μέσα σε μια επταετία «χάθηκαν» εισοδήματα ύψους 25,15 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 12,5 δισ. ευρώ χάθηκαν από τη μεσαία τάξη, τα νοικοκυριά δηλαδή με εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ τα οποία, όπως παραδέχθηκε ο υπουργός Οικονομικών Ευκ. Τσακαλώτος, έχει ζορίσει η κυβέρνηση.
Τα στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που προέκυψαν από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων ετών προκαλούν θλίψη. Τα εισοδήματα συρρικνώνονται, οι φόροι αυξάνονται, σχεδόν όλες οι φοροαπαλλαγές έχουν καταργηθεί και το αφορολόγητο όριο βρίσκεται και πάλι στον… προθάλαμο του χειρουργείου.
Η νέα περικοπή του αφορολογήτου το οποίο θα κυμανθεί από 5.636 ? 6.545 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών αναμένεται να φέρει νέα φορολογικά βάρη ιδιαίτερα σε μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με χαμηλά εισοδήματα.
Το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών από 17.612 ευρώ που ήταν το 2010 «προσγειώθηκε» απότομα στις 11.655 ευρώ το 2014, ενώ ελαφρώς υψηλότερα στις 12.133 ευρώ διαμορφώθηκε το 2015.
Με εισόδημα έως 12.000 ευρώ 6 στα 10 νοικοκυριά
Έξι στις δέκα οικογένειες δήλωσαν το 2016 στην εφορία εισόδημα χαμηλότερο των 12.000 ευρώ, ενώ μεγάλη είναι η συρρίκνωση των δηλωθέντων εισοδημάτων και στα ανώτατα εισοδηματικά κλιμάκια. Το 2011, εισοδήματα έως 12.000 ευρώ είχαν εμφανίσει στην εφορία σχεδόν τα μισά νοικοκυριά.
Τα στοιχεία που προέκυψαν από τη στατιστική επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων ετών είναι αποκαλυπτικά:
- Στις 6.194.233 φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2016 (εισοδήματα 2015), εισόδημα χαμηλότερο των 12.000 ευρώ δήλωσαν 3.964.567 φορολογούμενοι (σε οικογενειακό επίπεδο καθώς οι δηλώσεις συζύγων υποβάλλονται από κοινού). Δηλαδή το 64% των νοικοκυριών συνωστίζεται στα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια δηλώνοντας εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, στοιχείο που αποκαλύπτει τη δραστική περικοπή που έχουν υποστεί τα εισοδήματα των φορολογούμενων χωρίς βέβαια να αποκλείονται τα φαινόμενα απόκρυψης εισοδημάτων. Το 2011 (εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2010) εισοδήματα έως 12.000 ευρώ είχαν εμφανίσει 2.782.288 φορολογούμενοι σε σύνολο 5.681.066 ή το 48,9% των νοικοκυριών. Δηλαδή μέσα σε μια εξαετία 1,2 εκατομμύρια φορολογούμενοι εμφάνισαν χαμηλότερα εισοδήματα.
- Αυξήθηκε κατά 40,3% ο αριθμός των νοικοκυριών που εμφανίζονται στην εφορία με μηδενικό εισόδημα. Από 426.255 φορολογούμενους που δήλωσαν μηδενικό εισόδημα το 2011, πέρυσι ο αριθμός των δηλώσεων με μηδενικό εισόδημα εκτοξεύτηκε στις 598.266.
Περιορισμός εισοδημάτων
Η μεσαία τάξη υπέστη συντριβή. Το 2009, ένας στους τέσσερις φορολογούμενους δήλωνε εισόδημα από 20.000 έως και 50.000 ευρώ. Συνολικά ανέρχονταν σε 1.339.122, με το δηλωθέν εισόδημά τους στα 40,890 δισ. ευρώ ή 30.534 ευρώ κατά μέσο όρο. Οι φόροι εισοδήματος που τους αναλογούσαν ανέρχονταν στα 4,019 δισ. ευρώ ή 3.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Τρία χρόνια αργότερα, το 2012, αυτή η μεσαία τάξη άντεχε ακόμα. Το πλήθος τους είχε μειωθεί κατά περίπου 100.000, αφού από 20.000 έως 50.000 ευρώ εμφανίστηκαν να δηλώνουν 1.253.476 νοικοκυριά και τα εισοδήματά τους -τα δηλωθέντα- περιορίστηκαν ελαφρά στα 40,112 δισ. ευρώ. Ωστόσο οι φόροι τους οποίους εκλήθησαν να πληρώσουν «φούσκωσαν» κατά περίπου 700 εκατ. ευρώ και εκτοξεύτηκαν στα 4,7 δισ. ευρώ.
Μετά από τρία χρόνια, η μεσαία τάξη έχει πια λυγίσει υπό το βάρος της υπερφορολόγησης και συρρίκνωσης των αποδοχών. Τα εισοδήματα του 2015, τα οποία αποτυπώθηκαν στις περυσινές φορολογικές δηλώσεις, δείχνουν κάθετη πτώση. Το πλήθος των νοικοκυριών με δηλωθέντα εισοδήματα μεταξύ 20.000 έως 50.000 ευρώ είναι μειωμένο κατά περίπου 30% σε σχέση με το 2009. Περιορίστηκε σε 958.228 οικογένειες. Τα εισοδήματα αυτής της κατηγορίας των φορολογούμενων συρρικνώθηκαν από τα 40,890 δισ. ευρώ το 2009 σε 28,2 δισ. ευρώ το 2015 ή κατά περίπου 30%. Το μέσο εισόδημα που δήλωσαν πέρυσι ήταν 29.434 ευρώ και ο μέσος φόρος που πλήρωσαν ανήλθε 3.568 ευρώ. Έτσι ενώ από το 2009 οι οικογένειες με εισοδήματα από 20.000 ? 50.000 ευρώ είδαν το μέσο δηλωθέν εισόδημά τους να μειώνεται κατά 1.102 ευρώ είχαν αύξηση της φορολογικής τους επιβάρυνση κατά 566 ευρώ κατά μέσο όρο.
Λιγότεροι οι «πλούσιοι»
Ένα στα δυο νοικοκυριά που το 2011 εμφάνιζε εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ στα χρόνια των Μνημονίων βρέθηκε σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Πιο συγκεκριμένα, το 2011 εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ είχαν δηλώσει 283.433 οικογένειες. Το συνολικό δηλωθέν εισόδημα έφθανε τα 21,65 δισ. ευρώ 12,49 δισ. ευρώ. Μετά από έξι χρόνια ο αριθμός των νοικοκυριών με υψηλά εισοδήματα πάνω από τις 50.000 ευρώ περιορίστηκε στις 131.692 που δήλωσαν συνολικά εισοδήματα 12,49 δισ. ευρώ. Εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ είχαν δηλώσει στην εφορία το 2011 38.549 οικογένειες. Πέρυσι ο αριθμός των νοικοκυριών με υψηλά εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ περιορίστηκε στις 24.695 καταγράφοντας μείωση της τάξης του 36%.
Οι φόροι έγιναν… ληξιπρόθεσμα χρέη
Σε κάθε περίπτωση οι Έλληνες δεν αντέχουν νέους φόρους. Κάτι που άλλωστε αποτυπώνεται στην «έκρηξη» των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, τα οποία έχουν ξεπεράσει τα 95 δισ. ευρώ.
Οι αλλεπάλληλες αυξήσεις των φόρων στα χρόνια των Μνημονίων σε συνδυασμό με τις χρόνιες παθογένειες του φορο-εισπρακτικού μηχανισμού φαίνεται να αποτελούν τις δύο βασικές αιτίες για τη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από το 2010 και μετά.
Τα χρέη που μένουν απλήρωτα από 33,5 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2009 άρχισαν να αυξάνονται κατακόρυφα φθάνοντας στα 52,5 δισ. ευρώ στα τέλη του 2012 , στα 62,55 δισ. ευρώ στα τέλη του 2013 και στα 95,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2016. Δηλαδή μέσα σε επτά χρόνια προστέθηκαν στην τεράστια δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων χρεών σχεδόν 62 δισ. ευρώ.
Ημερησία
