«Ολα τα μέτρα που λήφθηκαν έχουν θετικό πρόσημο. Η κυβέρνηση και στο θέμα της δημόσιας υγείας αλλά και στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στην οικονομία επέδειξε ταχύτατα αντανακλαστικά, δείχνοντας ότι έχει σχέδιο», δηλώνει σε συνέντευξη του προς τη «δ» ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (ΙΟΦοΜ), Γιώργος Κορομηλάς, ο οποίος επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία δεν μπορούν να εκτιμηθούν ακόμη.
Ασφαλείς εκτιμήσεις θα μπορούν να γίνουν αφού περάσει και ο Ιούνιος για όλους τους κλάδους εκτός του τουρισμού, γιατί εκεί το κόστος θα μετρηθεί μετά το Σεπτέμβριο…
Διαβάστε παρακάτω τη συνέντευξη του κ. Γιώργου Κορομηλά αναλυτικά:
• Ποιο είναι το κόστος της πανδημίας του Covid-19 και του lockdown για την οικονομία; Πόσο έχει πληγεί η επιχειρηματική δραστηριότητα;
Η επιχειρηματική δραστηριότητα, ειδικά σε πολλούς κλάδους, έχει πληγεί σημαντικά. Από το αιφνίδιο σοκ που υπέστησαν οι επιχειρήσεις, που άλλες σταμάτησαν εντελώς τη λειτουργία τους ή υπολειτουργούσαν, δύσκολα θα συνέλθουν. Το κόστος ακόμα σε νούμερα δεν μπορεί να εκτιμηθεί, ασφαλείς εκτιμήσεις θα μπορούν να γίνουν αφού περάσει και ο Ιούνιος για όλους τους κλάδους εκτός του τουρισμού γιατί εκεί το κόστος θα μετρηθεί μετά το Σεπτέμβριο.
• Πώς θα σχολιάζατε το πακέτο των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, το σχέδιο «Γέφυρα» για την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη στήριξη της απασχόλησης;
Όλα τα μέτρα που λήφθηκαν έχουν θετικό πρόσημο. Η κυβέρνηση και στο θέμα της δημόσιας υγείας αλλά και στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στην οικονομία επέδειξε ταχύτατα αντανακλαστικά, δείχνοντας ότι έχει σχέδιο. Γνωρίζετε ότι η κυβέρνηση προχώρησε σε αναστολές πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, στην καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού σε μισθωτούς, επαγγελματίες και επιχειρήσεις, μείωσε ενοίκια κατά 40% παρέχοντας κίνητρα τους ιδιοκτήτες, παρείχε φορολογικά κίνητρα σε εργαζόμενους – εργοδότες, στήριξε τους μακροχρόνια άνεργους, παρείχε ένεση ρευστότητας στις επιχειρήσεις με το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής. Φυσικά κάποια από τα μέτρα θέλουν επανεξέταση, όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή γιατί υπήρξαν επιχειρήσεις οι οποίες ενώ την χρειάζονται δεν την έλαβαν. Ειδικότερα, γνωρίζω επιχείρηση η οποία αρχές Μαρτίου είχε εκδώσει τιμολόγιο για συναλλαγές με το Δημόσιο. Ως γνωστόν για τις συναλλαγές αυτές το τιμολόγιο εκδίδεται μέχρι το τέλος της ετήσιας περιόδου μέσα στην οποία έγινε η οριστικοποίηση της συναλλαγής από τον αγοραστή. Το ποσό ήταν τέτοιο που «πέταξε» έξω την επιχείρηση από το σχήμα της επιστρεπτέας προκαταβολής, χώρια που μέχρι σήμερα ο φορέας του Δημοσίου δεν έχει προβεί στην αποπληρωμή του τιμολογίου. Η επιχείρηση όμως κατέβαλε τον Φ.Π.Α. από τη συναλλαγή αυτή στο Δημόσιο, ενώ στερήθηκε παράλληλα και αυτήν την απαραίτητη ένεση ρευστότητας που είχε και έχει πραγματικά ανάγκη. Για αυτό το λόγο επιμένω ότι το Υπουργείο Οικονομικών, εν όψει της εξαγγελίας για την 2η επιστρεπτέα προκαταβολή, θα πρέπει να επανεξετάσει τους όρους και τις προϋποθέσεις.
Επειδή όμως οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, δεν τελείωσαν, η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, διευρύνοντας τα μέτρα στήριξης, ενισχύοντας τη ρευστότητα, λαμβάνοντας στοχευμένα φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα και προστατεύοντας του δανειολήπτες που έχουν πληγεί.
• Η μείωση του ΦΠΑ και της προκαταβολής φόρου ήταν από τα μέτρα που είχε ζητήσει από την κυβέρνηση ο επιχειρηματικός και εμπορικός κόσμος… Θα βοηθήσουν τα συγκεκριμένα μέτρα την αγορά;
Η άποψή μου είναι πως δεν θα βοηθήσουν, λόγω της υφιστάμενης νοοτροπίας. Αν κάποια αγαθά ή υπηρεσίες έχουν σήμερα 100 ευρώ και με τη μείωση του Φ.Π.Α. παραμείνουν στα 100 ευρώ, ο καταναλωτής ο οποίος είναι ο βαρυνόμενος με το φόρο αυτό και αυτός πρέπει να ελαφρυνθεί, δεν θα δει καμία ελάφρυνση γιατί το ποσό που θα προκύψει από τη μείωση θα μπει στην τσέπη των επιχειρήσεων, συνεπώς η όποια στόχευση για την αύξηση της κατανάλωσης μέσω μείωσης των τιμών θα μείνει απλά στόχευση. Σε ό,τι αφορά την προκαταβολή φόρου εισοδήματος, σε άρθρο μου πριν ενάμιση μήνα αλλά και πρόσφατη τηλεοπτική μου συνέντευξη, πριν την σχετική εξαγγελία του κ. Σταϊκούρα, είχα τονίσει ότι είναι απαραίτητη αλλά δεν μπορεί να είναι οριζόντια, ήτοι πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαφρύνει αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη λόγω της κρίσης. Ευτυχώς αυτό θα γίνει γιατί όπως έχει ανακοινωθεί για τις επιχειρήσεις που θα εμφανίσουν μείωση τζίρου κατά τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο, αθροιστικά άνω ενός ποσοστού, θα προβλεφθεί μείωση της προκαταβολής φόρου που καλούνται να πληρώσουν εντός του 2020 και θα την συμψηφίσουν το 2021, κατά ένα ποσοστό το οποίο ακόμα δεν έχει προσδιορισθεί. Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση το ποσοστό μείωσης της προκαταβολής θα προσδιορισθεί τον Ιούλιο, με βάση τα στοιχεία τζίρου που θα έχουν υποβάλει οι επιχειρήσεις για την προηγούμενη περίοδο.
• Το 1/4 του ΑΕΠ προέρχεται από τον τουρισμό. Δεδομένης της καθυστερημένης έναρξης της σεζόν της οποίας την έκβαση δεν μπορούμε να προβλέψουμε…, σε τι βαθμό θα επηρεάσει την εθνική οικονομία η απώλεια των εσόδων από τον τουρισμό;
Καμία ασφαλής πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει ακόμα για τις απώλειες. Σίγουρα θα είναι σημαντικές αλλά πρώτα πρέπει να δούμε τι θα γίνει λαμβάνοντας υπόψη και το τί θα πράξουν οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών, ειδικά των χωρών από τις οποίες προέρχονται οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας. Η κατάσταση είναι δύσκολη αλλά όχι ακόμα τραγική, θα περιμένουμε την εξειδίκευση των μέτρων που θα λάβει η κυβέρνηση, θα δούμε πως πάει η κίνηση από το εξωτερικό, εφόσον ξεκινήσει και μετά θα μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα.
• Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε φέτος για την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος; Η πλατφόρμα άνοιξε εν μέσω… καραντίνας. Έχει υποβληθεί μέχρι τώρα ικανοποιητικός αριθμός δηλώσεων;
Οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ήδη έχουν αρχίσει να υποβάλλονται λόγω του ότι η Α.Α.Δ.Ε. ήταν έτοιμη από νωρίς, είχε κυκλοφορήσει τα έντυπα (φόρμες) με σχετικές αποφάσεις για τον τύπο και το περιεχόμενό τους και είχε εκδόσει και τις σχετικές εγκυκλίους με οδηγίες για την ορθή συμπλήρωση των ανά περίπτωση κωδικών.Εδώ θέλω να επισημάνω ότι κυκλοφορούν από την Α.Α.Δ.Ε. σε ηλεκτρονική μορφή, δύο πολύ χρηστικοί οδηγοί για τα έντυπα Ε1 (δηλώσεις φυσικών προσώπων) και Ε3 (αναλυτικά οικονομικά στοιχεία για την επιχειρηματική δραστηριότητα). Επιγραμματικά, σε ότι αφορά τη φορολογία των εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2019 παρατηρούμε τα ακόλουθα :
α) Στα φυσικά πρόσωπα δεν έχουμε ιδιαίτερες μεταβολές και παραμένει η ίδια κλίμακα με την οποία θα φορολογηθεί το εισόδημα στα πλαίσια εργασιακής σχέσης (μισθωτή εργασία – συντάξεις, μπλοκάκια κ.λπ.), το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (αφού προστεθεί σε τυχόν εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις) και αυτοτελώς το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα. Η μείωση φόρου (αφορολόγητο) παραμένει στα 1.900,00 ευρώ για όσους δεν βαρύνονται με εξαρτώμενα τέκνα, στα 1.950,00 ευρώ για όσους βαρύνονται με 1 εξαρτώμενο τέκνο, στα 2.000,00 ευρώ για όσους βαρύνονται με 2 εξαρτώμενα τέκνα και στα 2.100,00 ευρώ για όσους βαρύνονται με 3 εξαρτώμενα τέκνα και άνω. Επίσης οι φορολογούμενοι με εισοδήματα από εκμίσθωση ακινήτων δεν θα δουν καμία μεταβολή στη συνολική φορολογική τους επιβάρυνση, μιας και δεν υπάρχουν μεταβολές στην κλίμακα φορολογίας του εισοδήματός τους. Σε ό,τι αφορά τον συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, αυτός παραμένει στο 100%, (αναμένοντας στη σχετική μείωση εφόσον έχουν μειωθεί ο τζίρος λόγω κορονοϊού). Τέλος τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων παρέμειναν τα ίδια όπως και στο προηγούμενο φορολογικό έτος.
β) Στα νομικά πρόσωπα έχουμε μια σημαντική αλλαγή και αυτή είναι η μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος. Ειδικότερα με το φορολογικό νόμο του Δεκέμβρη του 2019 (Ν.4646/2019) ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, για το φορολογικό έτος 2019 και εφεξής, μειώθηκε στο 24%, από 29% που ήταν για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2018, ενώ αμετάβλητος στο 13% παρέμεινε ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος των αγροτικών συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών. Τέλος ο συντελεστής προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων παρέμεινε στο 100%, (αναμένοντας τη σχετική μείωση εφόσον έχει μειωθεί ο τζίρος λόγω κορωνοϊού).
Σε ό,τι αφορά τις καταληκτικές ημερομηνίες για την υποβολή των δηλώσεων καλό θα είναι λοιπόν, με δεδομένη την κατάσταση που έχει προκαλέσει η πανδημία αλλά και τη σταδιακή αποκατάσταση της κανονικότητας που εκτείνεται μέχρι και τον Ιούνιο, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών έχει την υποχρέωση να παρατείνει τις καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ίσο με το χρόνο που η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων είχε τεθεί σε καθεστώς αναστολής λειτουργίας ή υπολειτουργούσε, όταν οι συνάδελφοι μου λογιστές – φοροτεχνικοί αψηφώντας τους κινδύνους της πανδημίας παρέμεναν στα γραφεία τους ασχολούμενοι μόνο με την υλοποίηση των κυβερνητικών μέτρων στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Τέλος θέλω να σταθώ στους συναδέλφους λογιστές – φοροτεχνικούς. Καλό λοιπόν θα είναι να μάθουν όλοι ότι οι λογιστές – φοροτεχνικοί έχουν καταστεί εδώ και πολλά χρόνια «άμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι», διότι έχει μεταφερθεί επάνω τους μια σειρά εργασιών για τις οποίες δεν πληρώνονται, εργάζονται από το ξημέρωμα μέχρι τα μαύρα μεσάνυκτα, προσπαθούν να περιφρουρήσουν την υγεία τους, την υγεία των υπαλλήλων στα γραφεία τους αλλά και των πελατών τους, μελετάνε συνεχώς γιατί μόνο για την εφαρμογή των μέτρων έχουν εκδοθεί, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές χωρίς να λάβουμε υπόψη τις πρόσφατες ανακοινώσεις της κυβέρνησης, 10 Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου – Νόμοι αλλά και 396 αποφάσεις και εγκύκλιοι, συνεπώς δεν μπορούν να προγραμματίσουν οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα εκτός από την υλοποίηση των μέτρων ενώ παράλληλα τρέχουν πολλές ακόμα υποχρεώσεις, έχουν πλέον πολλαπλασιάσει τις επισφάλειες τους και για άλλη μια χρονιά θα ξεχάσουν τι σημαίνει λίγες ημέρες ξεκούρασης το καλοκαίρι, οι κατά τα άλλα «συνεργάτες» του Υπουργείου Οικονομικών και της Φορολογικής Διοίκησης. Συνεπώς έχουν απόλυτο δίκιο σε αυτά που επισημαίνουν κατά καιρούς σε σχετικές ανακοινώσεις των συνδικαλιστικών φορέων τους. Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ότι, όσοι σχολιάζουν και «συμβουλεύουν», χωρίς να γνωρίζουν τα προβλήματα του κλάδου μιας και δεν μπαίνουν στον κόπο να ρωτήσουν για τα μάθουν, καλύτερα να μην ανοίγουν το στόμα τους γιατί το μόνο που πετυχαίνουν είναι να επιβεβαιώνουν τον Αισχύλο που έγραψε εύστοχα, το πάντα επίκαιρο «όποιος έχει το πόδι του έξω από τη φωτιά, μπορεί εύκολα να δώσει συμβουλές σ’ αυτούς που καίγονται».
• Πιστεύετε ότι η συγκυρία ευνοεί την επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου;
Δεν θεωρώ ότι την ευνοεί ιδιαίτερα αλλά δεν την αποκλείω. Μην ξεχνάτε ότι οι λόγοι που δεν έπρεπε να καταργηθούν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου έχουν αποτυπωθεί στην τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών, πριν λίγα χρόνια, λόγοι οι οποίοι παραμένουν επίκαιροι, αρκεί η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών να τους επανεξετάσει.
• Κλείνοντας κύριε Κορομηλά, αληθεύει ότι φέτος κυκλοφορείτε ένα βιβλίο το οποίο διατίθεται δωρεάν στους λογιστές – φοροτεχνικούς;
Αλήθεια είναι, φέτος κλείνουν 20 χρόνια συνεχούς κυκλοφορίας του βιβλίου μου ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ενός βιβλίου που περιέχει ανάλυση – ερμηνεία και παραδείγματα για την εφαρμογή των διατάξεων των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων και του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, πολύ χρήσιμου για τους λογιστές – φοροτεχνικούς, τους υπαλλήλους Δ.Ο.Υ. κ.λπ. Μιας και φέτος γιορτάζουμε την 20η έκδοση του βιβλίου, εν μέσω της νέας κανονικότητας που άφησε η πανδημία, αποφασίσαμε με την εκδότρια εταιρεία να το κυκλοφορήσουμε σε ηλεκτρονική μορφή (e-book), δωρεάν για όλους όσους θέλουν να το προμηθευτούν, ευχαριστώντας με αυτό τον τρόπο όλους όσους αυτά τα χρόνια στηρίζουν αυτή αλλά και τις άλλες συγγραφικές μου προσπάθειες. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να μπει στην ιστοσελίδα www.taxad.gr και θα δει τι πρέπει να κάνει για να κατεβάσει το βιβλίο στον υπολογιστή του.
