Πώς θα νιώθατε αν ένας γιατρός τον οποίο καταγγείλατε επειδή σας ζήτησε φακελάκι, και στον οποίο στη συνέχεια ασκήθηκε ποινική δίωξη, εμφανιζόταν μπροστά σας στο δημόσιο νοσοκομείο όπου εργάζεται, με τις κατηγορίες ακόμα να τον βαραίνουν; Οι πολύπαθοι χρήστες του ΕΣΥ θα πρέπει να προετοιμαστούν για τέτοιες στιγμές βάσει των ανατροπών στις μεταρρυθμίσεις των προηγούμενων ετών που επιφέρει πρόσφατος νόμος του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης.
Σύμφωνα με τον νόμο (4325/ 2015), αλλάζουν οι όροι της επιβολής αυτοδίκαιης αργίας σε υπαλλήλους που κατηγορούνται για αδικήματα υψηλής ηθικής απαξίωσης (πλαστογραφία, παθητική δωροδοκία, εκβίαση). Νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν επί υπουργίας Κυρ. Μητσοτάκη όριζαν ότι η παραπομπή σε δίκη για τέτοιου είδους αδικήματα συνεπαγόταν αυτοδίκαιη αργία, με καταβολή 33%-75% των αποδοχών μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεση. Πάνω από 900 άτομα τέθηκαν σε αυτοδίκαιη αργία το 2013-4 βάσει αυτής της ρύθμισης.
Με τον νέο νόμο, που απαιτεί προφυλάκιση του κατηγορουμένου για την επιβολή αυτοδίκαιης αργίας, η συντριπτική πλειονότητα των δημόσιων αυτών λειτουργών -μεταξύ των οποίων αρκετοί γιατροί- θα επανέλθουν στην υπηρεσία. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερη οξυμένο στην περίπτωση του ΕΣΥ, όπου η πειθαρχική δικαιοσύνη απονέμεται με ιδιαίτερα νωχελικούς ρυθμούς. Με τις επίμονες προσπάθειες της προηγούμενης κυβέρνησης, επετεύχθη επιτάχυνση των πειθαρχικών διαδικασιών -και των αποχωρήσεων επίορκων υπαλλήλων- στο Δημόσιο. Το ΕΣΥ ωστόσο συνέχισε να αποτελεί την αρνητική εξαίρεση. «Ο χώρος της υγείας ήταν πάντα εστία προβλημάτων στα πειθαρχικά», σημειώνει ο κ. Μητσοτάκης.
Οι λόγοι συνδέονται άμεσα με το ειδικό καθεστώς των πειθαρχικών συμβουλίων του τομέα. Κανένα από τα επτά πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δεν λειτουργεί επί του παρόντος. Ο λόγος, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ, Δ. Βαρνάβας, είναι ότι δεν έχει εκδοθεί η υπουργική απόφαση που θα ορίζει τους νέους προέδρους τους, που είναι οι νεοδιορισθέντες διοικητές των επτά υγειονομικών περιφερειών.
Τα συγκεκριμένα πενταμελή πειθαρχικά συμβούλια ήταν τα μόνα στη δημόσια διοίκηση όπου δεν αντικαταστάθηκαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων -στη συγκεκριμένη περίπτωση, αιρετοί εκπρόσωποι των γιατρών από την εκάστοτε ΥΠΕ- από δικαστικούς. Στο δευτεροβάθμιο επίπεδο, υπάρχει το επταμελές Κεντρικό Πειθαρχικό Συμβούλιο Υγείας ― το μόνο δευτεροβάθμιο πειθαρχικό όργανο για το ΕΣΥ (όλοι οι υπόλοιποι υπάλληλοι υπάγονται στο ενιαίο Κεντρικό Πειθαρχικό Συμβούλιο Δημοσίων Υπαλλήλων). Εκεί όπου παρατηρούνταν επίσης πολύ μεγάλες καθυστερήσεις, η κυβέρνηση Σαμαρά αντικατέστησε τους δύο εκπροσώπους των γιατρών με δικαστικούς.
Σύμφωνα με τον κ. Βαρνάβα, οι δικαστικοί που διορίζονταν (από το δικαστικό σώμα) ήταν όλοι κοντά στη συνταξιοδότηση, με αποτέλεσμα να πρέπει συχνά να αντικαθίστανται. «Αν έπαιρνε σύνταξη κάποιος αρχές καλοκαιριού, πήγαινε φθινόπωρο έως ότου να συγκροτηθεί ξανά το σώμα», λέει στην «Κ». Ο νόμος Κατρούγκαλου επανέφερε τους δύο εκπροσώπους των ιατρών στο δευτεροβάθμιο όργανο στη θέση των δικαστικών. Αν αυτό θα συμβάλει στην ταχύτερη εκδίκαση ή στην ενίσχυση της ομερτά και της ατιμωρησίας, παραμένει ανοιχτό ερώτημα. «Δεν γίνεται να υπάρχει αυτή η σκιά πάνω από κάποιον για δύο χρόνια», λέει στην «Κ» η Ματίνα Παγώνη, πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ (Ενωση Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών-Πειραιώς), η οποία αναδεικνύει την πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα -δύο με τρεις μήνες- με την οποία εκδικάζονται πειθαρχικές υποθέσεις γιατρών του ιδιωτικού τομέα από τα αρμόδια όργανα των ιατρικών συλλόγων. Ο Λέανδρος Ρακιντζής, γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, στην ετήσια έκθεσή του που αναμένεται να δημοσιευθεί εντός ημερών, προτείνει να ισχύσει για τους γιατρούς του ΕΣΥ «ο πειθαρχικός κώδικας που ισχύει για τους λοιπούς δημοσίους υπαλλήλους».
Καθημερινή