Κ. Χρυσόγονος: «Κινδυνεύουμε να πάψει η Ελλάδα να κατοικείται από Ελληνες»

Συνέντευξη στη
Δήμητρα-Μαρίλια Φούρλα

Κεκτημένο δικαίωμα των κατοίκων και επιχειρήσεων των νησιών οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, η υποστηρίξιμη εκδοχή στα δικαστήρια που θα κληθούν να κρίνουν το ζήτημα αυτό, με δεδομένο ότι: «Σύμφωνα με το άρθρο 101 παρ. 4 του Συντάγματος ο νομοθέτης υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών περιοχών, μεριμνώντας για την ανάπτυξή τους» υποστηρίζει ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, κ.  Κώστας  Χρυσόγονος και  καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου, ο οποίος  έχει πολλές φορές προκαλέσει συζητήσεις στην Κουμουνδούρου, αλλά και στο Μαξίμου, με δηλώσεις του, αφού δεν διστάζει ενίοτε να διαφοροποιηθεί από την κεντρική κυβερνητική ή κομματική γραμμή.
Ο κ. Κώστας Χρυσόγονος σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «δημοκρατική» καταθέτει την άποψή του για τον εκλογικό νόμο και την συνταγματική αναθεώρηση, για την καταστρατήγηση του Συντάγματος την εποχή των μνημονίων. «Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα μαγικές λύσεις, με τη μορφή μιας «ηρωϊκής εξόδου», δεν υπάρχουν πια» τονίζει ο ευρωβουλευτής και καταθέτει την άποψή του ώστε να πάψουμε να «συγκυβερνούμε με τους δανειστές»,  προτάσσοντας ως κύριο μέλημα την δημιουργία θέσεων εργασίας «ώστε οι νέοι μας να μείνουν εδώ, διότι διαφορετικά κινδυνεύουμε να πάψει η Ελλάδα να κατοικείται από Έλληνες μετά από μερικές δεκαετίες», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.

Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Κ. Χρυσόγονου:
• Πρέπει να ερμηνεύσουμε το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος υπό το πρίσμα της πολιτικής ή της οικονομίας; Ποιες κατά τη γνώμη σας είναι οι αιτίες που οι Βρετανοί ψήφισαν Brexit;
Οι Βρετανοί ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα ένθερμοι οπαδοί της ιδέας της ευρωπαϊκής ενοποίησης, μάλλον λόγω και της γεωγραφικής θέσης της χώρας τους. Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα έγινε οξύτερο εξαιτίας της εισροής μεταναστών από τα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη-μέλη, η οποία επιδείνωσε τις συνθήκες στην αγορά εργασίας ιδίως για εργαζόμενους χωρίς υψηλή εξειδίκευση και συνέβαλε στο να ψηφίσουν εκείνοι μαζικά υπέρ του Brexit. Και βέβαια συνέβαλε σ’ αυτό και η κινδυνολογία και ψευδολογία δημαγωγών όπως π.χ. ο Boris Johnson, που ανταμείφθηκε για το «κατόρθωμα» του με τη θέση του υπουργού Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση.
• Η δυναμική των εξελίξεων είναι τέτοια που θεωρείται πως επαναφέρει στο τραπέζι τον φόβο ενός Grexit;
Η επίδραση του Brexit στο ελληνικό ζήτημα είναι αρνητική, επειδή επιτείνει το κλίμα οικονομικής αβεβαιότητας, αλλά περιορισμένη ως προς τις διαστάσεις της. Το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρώπη εξαρτάται κυρίως από εμάς, εκτός βέβαια αν κάποια στιγμή υπάρξουν συνολικότερες εξελίξεις που θα συμπαρασύρουν ολόκληρη την Ένωση.
• Ανησυχείτε για την έξαρση της αντιευρωπαϊκής ρητορικής στην Ευρώπη; Πιστεύετε πως το βρετανικό δημοψήφισμα θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο για αντίστοιχα δημοψηφίσματα και σε άλλες χώρες;
Ανησυχώ όχι τόσο για την έξαρση της μιας ή της άλλης ρητορικής, όσο μάλλον για την αδυναμία ή απροθυμία των κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ένωσης να αντιμετωπίσουν τα μεγάλα ελλείμματα τα οποία είναι ευδιάκριτα στην αρχιτεκτονική της: Το δημοκρατικό έλλειμα (περιορισμένες αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου, υπερβολικές εξουσίες του Συμβουλίου), το κοινωνικό έλλειμμα (ενωσιακός προϋπολογισμός μόλις στο 1% του ΑΕΠ της Ένωσης, πενιχρές μεταβιβαστικές πληρωμές μεταξύ των μελών, πολιτικές λιτότητας που επιτείνουν τις ανισότητες στο εσωτερικό των κοινωνιών) και το δικαιοκρατικό έλλειμμα (ασφυκτικά περιορισμένες δικονομικές προσβάσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα π.χ. ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων να έχει θεωρητική μόνο ισχύ). Ο κίνδυνος διάλυσης, με ή και χωρίς δημοψηφίσματα, είναι υπαρκτός για την Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα χρόνια, αν επικρατήσει σε κάποια κράτη-μέλη (π.χ. Γαλλία) η ευρωφοβική ακροδεξιά.
• Θα μας πείτε την γνώμη σας για την Συνταγματική αναθεώρηση και τον εκλογικό νόμο; Πιστεύετε ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να ανοίξουν αυτά τα θέματα;
Αυτά είναι διαχρονικά ζητήματα και άρα η στιγμή πάντα είναι κατάλληλη (ειδικά μάλιστα για τη συνταγματική αναθεώρηση έχουν παρέλθει από την προηγούμενη αναθεώρηση του 2008 περισσότερα από τα πέντε έτη που ορίζει ως ελάχιστο διάστημα το σχετικό άρθρο 110 του Συντάγματος). Η συνταγματική αναθεώρηση θα μας απασχολεί βέβαια για καιρό, αφού για την ολοκλήρωση της απαιτείται η διαπίστωση της ανάγκης αναθεώρησης από την παρούσα Βουλή, η διεξαγωγή εκλογών και η ψήφιση του τελικού κειμένου των αναθεωρητέων διατάξεων από τη νέα Βουλή. Ελπίζω η κατάληξη της διαδικασίας να είναι ένα συνταγματικό κείμενο που θα διευκολύνει τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της χώρας και την αποδόμηση του πελατειακού συστήματος, το οποίο συνέβαλε στην χρεοκοπία. Όσο για τον εκλογικό νόμο, η καθιέρωση της απλής αναλογικής με κατώφλι όμως εισόδου στη Βουλή είναι ένα σύστημα δοκιμασμένο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γερμανία) και έχει αποδώσει εκεί σταθερές κυβερνήσεις επί πολλές δεκαετίες. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και εδώ, αν οι πολιτικές δυνάμεις δείξουν την απαιτούμενη ωριμότητα.
• Θέλετε να μας πείτε την άποψή σας για τις φωνές που ακούστηκαν περί αντισυνταγματικότητας  της κατάργησης του ΦΠΑ στα νησιά;
Σύμφωνα με το άρθρο 101 παρ. 4 του Συντάγματος ο νομοθέτης υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών περιοχών, μεριμνώντας για την ανάπτυξή τους. Είναι υποστηρίξιμη η εκδοχή ότι τούτο μπορεί να μεταφράζεται σε κεκτημένο δικαίωμα των κατοίκων και επιχειρήσεων των νησιών μας για μειωμένο ΦΠΑ, όπως ίσχυε επί δεκαετίες. Τα αρμόδια δικαστήρια θα κληθούν να κρίνουν δεσμευτικά αυτό το ζήτημα.
• Κύριε καθηγητά,  τα μνημόνια έχουν αλλάξει άρδην την ελληνική παραγματικότητα . Ποια είναι η άποψή σας για την συνταγματική τους θεμελίωση; Ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει οτι την περίοδο των μνημονίων, υπήρξε αποδυνάμωση του Συντάγματος ;
Υπάρχει όχι απλώς αποδυνάμωση, αλλά μερική τουλάχιστον καταστρατήγηση του Συντάγματος, με την έννοια μιας «αφανούς» αλλαγής του πολιτεύματος. Από το 2010 και μετά η δοσομανής χώρα μας εξαρτάται από τον διακρατικό δανεισμό για να αποφύγει την άτακτη χρεοκοπία και συνεπώς έχει στερηθεί την εθνική της κυριαρχία σε ό,τι αφορά την οικονομική και ειδικότερα την δημοσιονομική της διαχείριση. Αντί της συνταγματικά προβλεπόμενης λαϊκής κυριαρχίας έχουμε συγκυριαρχία με τους δανειστές. Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα μαγικές λύσεις, με τη μορφή μιας «ηρωϊκής εξόδου», δεν υπάρχουν πια. Πρέπει να επανέλθουμε στις κεφαλαιαγορές με τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος το 2018 και να καταφέρουμε να καλύπτουμε από εκεί τις δανειακές μας ανάγκες, ώστε να αποτινάξουμε την κηδεμονία των δανειστών.
• Κατά τη γνώμη σας το νέο πρόγραμμα που ακολουθεί η Ελλάδα μπορεί να πετύχει; Θα αξίζει για έναν νέο άνθρωπο να μείνει και να δημιουργήσει στη χώρα του;
Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι να διορθώσουμε τις παθογένειες οι οποίες μας οδήγησαν στη χρεοκοπία και να ανοικοδομήσουμε την οικονομία μας πάνω σε υγείες βάσεις, παράγοντας διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες και βελτιώνοντας την θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Χρειαζόμαστε εξορθολογισμό της λειτουργίας του κράτους και τούτο μεταφράζεται: α) σε λιγότερους και περισσότερο στοχευμένους και συνεκτικούς νόμους, β) σε περισσότερο οργανωμένη και αποδοτική δημόσια διοίκηση, με αξιοκρατία και διαρκή αξιολόγηση των υπαλλήλων, γ) σε περισσότερο ανεξάρτητη δικαιοσύνη, η οποία να απονέμεται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι συμβαίνει σήμερα. Όλα αυτά δεν πρόκειται και δεν μπορούν να υλοποιηθούν από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε θα μας τα φέρουν έτοιμα οι δανειστές. Χρειάζεται δικός μας, ρεαλιστικός και μακροπρόθεσμος προγραμματισμός, ύστερα από σοβαρή συζήτηση των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και επίτευξη των ευρύτερων δυνατών συναινέσεων σε συγκεκριμένες τουλάχιστον θεματικές – κλειδιά. Το τελικό ζητούμενο βέβαια είναι να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ώστε οι νέοι μας να μείνουν εδώ, διότι διαφορετικά κινδυνεύουμε να πάψει η Ελλάδα να κατοικείται από Έλληνες μετά από μερικές δεκαετίες.