Στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας που διεξήχθη στις εγκαταστάσεις του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕ.Δ.Ε.Α), κατά το διάστημα 20-23 Οκτωβρίου 2016, με θέμα: “150+ χρόνια Οικολογίας: δομές, δεσμοί, δυναμικές και στρατηγικές επιβίωσης” ως ομιλητής συμμετείχε με την επιστημονική του ιδιότητα αυτή του Μηχανικού Περιβάλλοντος ο Β.Καλοπήτας.
Ο κ. Καλοπήτας εκπροσώπησε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου παρουσιάζοντας την επιστημονική εργασία: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΕΡΓΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΕ ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ
Των Τζαμπερή Ν (1), Καλοπήτα Β(2), Τζαμπερή Α(1) (1ΤΕΠΑΕΣ Πανεπιστημίου Αιγαίου / 2ΠΜΣ “Περιβαλλοντική Εκπαίδευση”, Πανεπιστημίου Αιγαίου.)
‘’Σε μια εποχή ραγδαίας επιδείνωσης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, οι υδάτινοι πόροι δέχονται σοβαρές πιέσεις ως προς την ποιότητα και την ποσότητά τους. Το νερό, το πολύτιμο αυτό αγαθό απαραίτητο για την επιβίωση κάθε ζωντανού οργανισμό ρυπαίνεται, υποβαθμίζεται και σπαταλιέται χωρίς καμία ουσιαστική μέριμνα για την διαφύλαξη και ολοκληρωμένη διαχείριση του.
Η επιστημονική εργασία φιλοδοξεί στην κατεύθυνση αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος μέσω της εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη (ΕΑΑ) να διαμορφώσει ενεργούς πολίτες με γνώσεις και θετικές στάσεις, οι οποίοι να υπερασπίζονται τις αξίες της ύπαρξης και του αμοιβαίου σεβασμού για όλα τα όντα και όλα τα οικοσυστήματα.’’
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΕΡΓΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΕ ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ
Η σημερινή κατάσταση
Η κατακόρυφη τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών συνέβαλλε να επικεντρωθούν οι έρευνες στην εξέλιξη της επιστήμης, στην προώθηση νέων προϊόντων της βιομηχανίας, με απώτερο στόχο την οικονομική ανάπτυξη. Στο όνομα της ευημερίας, το βιοτικό επίπεδο αυξήθηκε, μέσω, όμως, της αλόγιστης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, της καταπάτησης των δικαιωμάτων των ανθρώπων, της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της δημιουργίας πολλαπλών και ανεξέλεγκτων προβλημάτων που διακινδυνεύουν ακόμα και την επιβίωση του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη.
Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη
Η εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη θεμελιώνεται σε δημοκρατικές αρχές και αξίες, άλλωστε η σύνθετη φύση των ζητημάτων της αειφορίας απαιτεί αρμονική συνεργασία προκειμένου να ανταποκριθεί στον ρόλο της
για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων προς την κατεύθυνση της αειφορίας.
Η εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη είναι τοπικά επικεντρωμένη, καθώς η έμφαση και η προτεραιότητα σε θέματα επίλυσης τοπικών προβλημάτων έχει κερδίσει μεγάλη υποστήριξη διεθνώς, αφού είναι στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή εμπειρία εκπαιδευτικών και μαθητών. Έτσι, επιδιώκει να οικοδομήσει τη γνώση με βάση τη βιωματική εμπειρία και όχι υποθετικά προβλήματα που στρεβλώνουν την πραγματικότητα.
Ανάγκη για συμμετοχή του πολίτη
Καθώς μία από τις προτεραιότητες της παγκόσμιας κοινότητας είναι η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών καταστροφών, ειδικότερα σε σχέση με την αλλαγή του κλίματος, η οποία αν και παγκόσμιο φαινόμενο έχει συγκεκριμένες επιπτώσεις ανά περιοχή, κρίνεται απαραίτητο να προσδιοριστούν οι τοπικές ανάγκες. Αυτό δεν μπορεί παρά να πραγματοποιηθεί μέσα από την παρατήρηση και τη γνώση των πολιτών τοπικά.Οιτοπικές κοινότητες μπορούν να συνεισφέρουν μέσα από τη γνώση που κατέχουν για την περιοχή τους.
Διαμόρφωση ενεργών πολιτών
Στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη της ιδιότητας του ενεργού πολίτη συνδράμουν, κυρίως, η εκπαίδευση και η παιδεία, οι οποίες παρέχουν τα κατάλληλα ερεθίσματα, ώστε το άτομο να κοινωνικοποιείται, να μαθαίνει να αποδέχεται ένα πλαίσιο κανόνων, καθηκόντων και δικαιωμάτων, να συνεργάζεται, να αυτοπειθαρχεί και να εναρμονίζεται στην αποδοχή κοινωνικών αξιών, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
Ουσιαστικά προωθείται η διαμόρφωση ελεύθερων και αυτόνομων πολιτών, οι οποίοι γνωρίζουν τόσο τα δικαιώματα όσο και τις υποχρεώσεις τους προς την κοινωνία και η προσωπικότητά τους διέπεται από τρεις θεμελιώδες ικανότητες που οδηγούν στη δράση: την ικανότητα της γνώσης -η οποία περιλαμβάνει γνώσεις για τα τεκταινόμενα, τις αρχές των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.ά.- την κοινωνική δεξιότητα -όπου συμπεριλαμβάνεται η δυνατότητα συνεργασίας, επίλυσης προβλημάτων κ.ά.- και τη συναισθηματική ικανότητα –όπου το άτομο αισθάνεται ότι ανήκει ενεργά και αυτόβουλα σε μια ή περισσότερες κοινωνικές ομάδες.
Περιβαλλοντικά προγράμματα
Σε επίπεδο τυπικής εκπαίδευσης και με στόχο τη διαμόρφωση ενεργών πολιτών, υλοποιούνται προγράμματα με στόχο την ενεργοποίηση των μαθητών μέσα στο σχολείο αλλά και στη γειτονιά τους. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της αειφορικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων οι εκπαιδευτικές διαδικασίες προωθούν το όραμα της διάθεσης καθαρού νερού σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη. Οι μαθητές ανακαλύπτουν και καταγράφουν τις πηγές ρύπανσης και τους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, κοινωνικοποιούνται συζητώντας με άλλα άτομα για να μάθουν τις αιτίες διαμόρφωσης των συγκεκριμένων συνθηκών και στη συνέχεια αναλαμβάνουν δράση.
Κινητήριος μοχλός για την επίτευξη της αειφορίας αναγνωρίζεται ευρύτατα ότι είναι ο ενεργός πολίτης. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά μπορεί να έχει βασικά θετικές επιδράσεις σε όλους τους τομείς λειτουργίας μιας κοινωνίας. Η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών η οποία μέσω της τοπικής δράσης επεκτείνεται στην παγκόσμια διακυβέρνηση είναι απαραίτητη και μπορεί να θεμελιώσει έναν υπεύθυνο τρόπο ζωής που φτάνει ως τις ρίζες του σκοπού της ανθρώπινης ύπαρξης και των κινήτρων της.
