«Πρέπει να αλλάξουν οι όροι της εκκαθάρισης στο μέτρο του δυνατού», δηλώνει σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» το μέλος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου κ. Χαράλαμπος Λουκαράς, αναφερόμενος στις εκκρεμότητες που υπάρχουν με την Τράπεζα Δωδεκανήσου.
Ο ίδιος δηλώνει ότι δεν είναι πολύ αισιόδοξος, εάν συνεχιστεί αυτή η αντιμετώπιση, αφού δεν υπάρχουν σοβαροί όροι για να γίνουν ρυθμίσεις. Επιπλέον, μιλάει για το κλείσιμο του 2019 με τα νέα δεδομένα στην πολιτική, τα κυβερνητικά μέτρα, το κλίμα στην αγορά και τον αναπτυξιακό νόμο αλλά και τις απορροφήσεις που καταγράφει το Νότιο Αιγαίο σε ευρωπαϊκά και άλλα κονδύλια.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Λουκαρά, θα ήθελα να ξεκινήσουμε από τις εξελίξεις στην εκκαθάριση της Τράπεζας Δωδεκανήσου. Πρόσφατα και ο πρόεδρος του ΕΒΕΔ κ. Γιάννης Πάππου έκανε παρέμβαση και θα ήθελα το σχόλιό σας.
Για την Τράπεζα Δωδεκανήσου, θέλω να πω ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη καθυστερημένη αντίδραση επί του προβλήματος. Έπρεπε εξ αρχής να γίνει αντιληπτό ότι το κλείσιμο της τράπεζας, πέρα από το αρχικό “σοκ” που δημιουργούσε μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θα είχε τεράστιες επιπτώσεις στην αποπληρωμή αυτών των δανείων. Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες αυτή την στιγμή από τους τοπικούς φορείς, και από τους κοινοβουλευτικούς μας εκπροσώπους. Πρέπει να αλλάξουν οι όροι της εκκαθάρισης στο μέτρο του δυνατού και πρέπει επίσης, να γίνει αντιληπτό ότι, όπως διαχειρίζονται όλες οι τράπεζες τέτοιου είδους οφειλές, έτσι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και αυτές οι εκκαθαρίσεις. Σε ένα περιβάλλον τα τελευταία 6-7 χρόνια όπου σημειώθηκε καταρράκωση του οικονομικού ιστού της κοινωνίας, δεν μπορείς αυτή την στιγμή να απαιτήσεις να αποπληρωθούν υποχρεώσεις σε χρονικό διάστημα, το οποίο, αφενός είναι ανέφικτο και αφετέρου, δημιουργεί θέματα ανταγωνισμού. Δηλαδή, κάποιος ο οποίος οφείλει σε μια συστημική τράπεζα, έχει κάποια εργαλεία στα χέρια του, να συνεννοηθεί μαζί τους και να βρει λύσεις για την αποπληρωμή. Μία αντίστοιχη επιχείρηση η οποία δεν έχει οφειλές ή δάνεια κ.λπ. σε μια συστημική τράπεζα, αλλά έχει εκκρεμότητες στην Τράπεζα Δωδεκανήσου, δεν έχει αυτή την δυνατότητα -άρα δημιουργεί ζητήματα ανταγωνισμού και θέματα ισορροπίας στην αγορά. Όλα αυτά θα πρέπει κάποτε να λυθούν. Για να είμαι ειλικρινής…. δεν είμαι πολύ αισιόδοξος. Παρακολουθήσαμε ότι και στις τελευταίες συναντήσεις που έγιναν στην Αθήνα και η πλευρά των εκκαθαριστών και η δική μας, δεν βγήκαν με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, ή με χρονοδιάγραμμα ή με πλάνο διόρθωσης αυτής της κατάστασης. Τέθηκαν πάλι τα ζητήματα, επισημάνθηκε η δυσκολία του ζητήματος κ.λπ. αλλά μέχρι εκεί. Άρα, υπάρχει μια κατάσταση για την Τράπεζα Δωδεκανήσου η οποία δεν είναι καθόλου αισιόδοξη. Πρέπει οπωσδήποτε να μπει σε μια άλλη βάση. Δεν μπορεί να ζητούνται να εκπληρώνονται τα δάνεια αυτά, όταν σε όλες τις άλλες συστημικές τράπεζες εφαρμόζονται κώδικες δεοντολογίας και υπάρχουν σε λειτουργία εν πάση περιπτώσει, διάφορα εργαλεία όπως πάγωμα, spitback, κούρεμα, διαγραφή ή τέλος πάντων αποπληρωμή του ποσού σε ένα χρονικό διάστημα, που θα είναι βιώσιμο για την επιχείρηση. Αυτό το οποίο κοιτάνε οι συγκεκριμένοι είναι να πάρουν τα χρήματα… χτες. Οπότε, αυτό δημιουργεί μια φοβερή πίεση. Επιμένω, ότι πρέπει να αλλάξουν οι όροι της εκκαθάρισης στο μέτρο του δυνατού.
• Να περάσουμε στην εικόνα της αγοράς και να σας ρωτήσω πώς κλείνει το 2019 -μετά και την νέα κυβέρνηση η οποία έχει ανακοινώσει δέσμη αναπτυξιακών μέτρων.
Το τέλος του 2019, βρίσκει όλη την περιοχή στο Νότιο Αιγαίο, με αρκετές προτάσεις και προκηρύξεις προγραμμάτων ανοιχτές καθώς ετοιμάζονται πολλά επιχειρηματικά και επενδυτικά σχέδια τόσο όσον αφορά τον Αναπτυξιακό Νόμο όσο και με το ΕΣΠΑ με αντίστοιχες δράσεις. Τον περασμένο Σεπτέμβριο έκλεισε το LEADER(πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα στην περιοχή μας) όπου κι εκεί συγκεντρώθηκαν αρκετές επενδυτικές προτάσεις.
Νομίζω πάντως πως υπάρχει κινητικότητα και μόνον θετικά μπορεί να εκληφθεί η όλη εμπροσθοβαρής προσπάθεια, προκειμένου να δημιουργηθούν βασικές μεταρρυθμιστικές πολιτικές σε σχέση με το επιχειρηματικό περιβάλλον και ειδικότερα με την βελτίωση του, προκειμένου να προσελκύσουμε επενδύσεις και ξένα κεφάλαια. Γι’ αυτό και τα κυβερνητικά κλιμάκια έχουν καταπιαστεί με το ζήτημα των επενδύσεων στην προσπάθεια να αλλάξει και το περιβάλλον αλλά και να γίνονται διευκολύνσεις.
Το ερώτημα είναι ποια είναι η πιθανή προστιθέμενη αξία – και μακροοικονομικά και μικροοικονομικά, στην καθημερινότητα μιας νέας Μικρομεσαίας Επιχείρησης, ενός εργαζόμενου, ενός ανέργου κ.λπ. Αυτά θέλουν χρόνο αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσουν. Όλες αυτές οι ενέργειες, λοιπόν που έχουν αναληφθεί από τη νέα κυβέρνηση (π.χ. η πλήρης απελευθέρωση των capitalcontrols που έγινε τόσο για ψυχολογικούς λόγους όσο και για λόγους αξιολόγησης της οικονομίας της χώρας) κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2020 θα ξεκινήσουν να φαίνονται τα πρώτα αποτελέσματα. Αυτό θα φανεί από πάνω προς τα κάτω: η καλύτερη αξιολόγηση της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα θα έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων που θα επιφέρει και περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού για τις τράπεζες -δηλαδή μεγαλύτερη εκταμίευση κεφαλαίων προς την αγορά με ακόμη ευνοϊκότερους όρους.
• Σχετικά με τις απορροφήσεις κονδυλίων από ευρωπαϊκά επιχειρηματικά προγράμματα, το Νότιο Αιγαίο συνεχίζει να καταγράφει υψηλή ζήτηση σε συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις (τουρισμό, εμπόριο κ.λπ.);
Ο προηγούμενος στόχος κρίθηκε πάρα πολύ δύσκολος να επιτευχθεί. Γι’ αυτό και η νέα κυβέρνηση δήλωσε πως θα επαναλάβουν προκηρύξεις προγραμμάτων για χρηματοδοτικά προγράμματα τα οποία θεωρήθηκαν πετυχημένα από πλευράς προσέλκυσης αιτήσεων, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία απορρόφησης.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έχει πάρα πολύ υψηλή ζήτηση σε συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις. Οι κλάδοι οι οποίοι διαχρονικά έχουν μια σταθερή αξία είναι οι κινητήριοι μοχλοί σε όλες αυτές τις αιτήσεις που υποβάλλονται, είναι πάντα όσοι περιστρέφονται γύρω από τον Τουρισμό -με πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο των καταλυμάτων (μικρών, μεσαίων, ενοικιαζομένων δωματίων, ξενοδοχειακών μονάδων κ.λπ.) και βεβαίως, οι δορυφόροι που ακολουθούν το τουριστικό κύκλωμα. Αυτοί είναι που κινητοποιούν και οδηγούν την… κούρσα. Δεν έχουν δείξει ότι βρίσκονται σε αδυναμία υλοποίησης μέχρι τώρα. Και αυτό βοηθάει πολύ την απορρόφηση. Υπάρχει επίσης, επαρκής τεχνογνωσία σε τοπικό επίπεδο, τα τραπεζικά στελέχη έχουν μεγάλη εμπειρία στο πώς θα υποστηρίξουν μια επιχείρηση όταν μπαίνει σε αυτή την διαδικασία και μπορώ να πω, ότι τα πράγματα είναι αισιόδοξα για την περιοχή μας.
• Ωστόσο, έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες ροής της χρηματοδότησης από τις τράπεζες, στα τελευταία χρόνια;
Η εκταμίευση χρημάτων από τις τράπεζες, δεν έχουν βελτιωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα δέκα χρόνια. Για να χρηματοδοτήσουν οι τράπεζες μία επιχείρηση, απαιτείται ένα πλήρες καταρτισμένο χρηματοδοτικό επιχειρηματικό σχέδιο, με λιγότερους δυνατούς κινδύνους, με βιωσιμότητα της πρότασης και με τα καλύτερα εχέγγυα που μπορεί να παρέχει ο υποψήφιος. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε όλοι πως οι τράπεζες ακόμη κι αν έχουν την δυνατότητα και την ευχέρεια να δώσουν χρήματα, δεν τα δίνουν εύκολα. Θα έλεγα ότι ζητούν πάρα πολλές πρόσθετες εγγυήσεις.
Αυτό θα το δούμε πιο έντονα από τα μέσα του 2020 κι έπειτα, μόλις η οικονομία μας θα είναι σε καλύτερη κατάσταση. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες να έχουν αλλάξει και συμπεριφορά απέναντι στα φυσικά πρόσωπα. Κι αυτό γιατί έχει αλλάξει τελείως το μείγμα των εσόδων τους. Κάποτε παρήγαγαν έσοδα από άλλες δραστηριότητες: πολύ υψηλά επιτόκια σε καταναλωτικές δραστηριότητες, δάνεια, πιστωτικές κάρτες κ.λπ. Τα έσοδα των τραπεζών πλέον, προέρχονται μέσα από τις συναλλαγές που γίνονται με ηλεκτρονικό χρήμα και βεβαίως, ενώ αναζητούν έσοδα μέσα από την πραγματική τους δουλειά που είναι να χρηματοδοτήσουν το παραγωγικό τμήμα της κοινωνίας. Γι’ αυτό και πλέον έχει περιοριστεί ο ρόλος της λιανικής στα φυσικά πρόσωπα ενώ δεν προβλέπεται να αλλάξουν στο επόμενο διάστημα.
